Onomasticon rituale selectum ad usum cum cleri tum studiosae ecclesiasticarum antiquitatum juventutis auctore Francisco Antonio Zaccaria praemittitur ex Cornelii Schultingii Bibliotheca ecclesiastica pontificiorum decretorum de iis maxime quae eccles

발행: 1787년

분량: 257페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

181쪽

rro Do

de eivssa ἡ κυιακη τῆς Domisis. σrihodoxiae nuneupamet sed Mee festivitas apud Graecor instituta est post eversum Imperium , & Eeele-sam Gotho - Hispanam. Ex deereto Conei lii XVII. Tolatani Dominica prima Quadragesimae claudebantur Baptisterii fores , di sigillo Episeopi muniebantur, seria V. in Coena Domini aperiendae . De hoe ritu meminit S. HIL DE PHONSUS lib. adn. de eorη. Bapt. cap. Io7. Eadem quoque erat GaIlia-νkm Ecelesiae diseiplina S. GERM. de eomm. ine. r eadem pariter erat Eeclesiae Alexandrinae , atque adeo totius Aegypti. c Lect. Grare. Alexans.

apud ZACCAGNIUM 3DOMi NICA IN BRANDONIBUS , DomIniea prima Quadragesimae. Consuetud. S. GERMANI apud MARTENE: Domiηiea in Brandonibus festum

in albis re quinque eereis. Vide BRANDONEs. Sic etiam Dominica ante Bran dotes est Dominica Quinquagesimae .

DOMINICA IN CARNES TOLLENDAS. Ita Dominiea prima Radragesimae in Orationali Gothio inscribitur, quia proxime antecedebat ieyinium quadragesimale, die lunae subsequente inchoandum , ut ex orationibus, quae olim hae die recitabantur, di modo in Missali feria IV. Cine. rum leguntur , constat.

DOMINICA EXCARNALIORUM est Dominiea Quinquagesimae. Vi

DOMINICA INDULGENTIAE , Dominica Palmarum. DOMINICA JUDICA ME, Domini ea Passionis. Liber usuum ciste

DOMINICA LAETARE, quarta Quadragesimae, sic appellata, quia

Introitus Missae illius Dominicae ineipit Laetare Hierusalem. Α primis Introitus verbis alias quoque Dominicas videre est appellatas. Sic Domini-cim in Albis voeant Dominicam quasi modo. DOMINICA MEDIA, eadem quatia Quadragesimae Dominica, quod inter omnes jejunii dies intermedia sit. Sunt praeterea in anno quinque Dominicae , quae prae ceteris paullo festivius eelebra tar quarum prima essDominica Septuagesimae, Dominica f. Quadragesimae, σ media Domiηiea. Consuetudia. S. BENIGNI. In Codice Carolino dicitur Dominica in medio Quadragesimae. Missali Mozarabum inscribitur quarta madragesimae mediante die festo. Quod nomen sortita est tum a verbis illis, quae in Evangelio leguntur i jam autem die festo mediante adscendit Deur in Templum a tum etiam quia jejunium Quadragesimale bifariam dividit: Nam Gotho - Hismi, aliique antiquiores triginta sex dies in Quadragesima jejunabanti quare decem di octo ante hane IV. Dominicam absolverant, & totidem jejunio transi midae supererant. Dominica haec mediaηte in orationali Gothico denomina- ur Dominica in vigesima, eodemque modo in comite THOMASII designatur , quia ab hoe die ad Dominicam Resurrectionis dies omnino viginti supererant. Denominatur etiam Dominiea de traditione, quia ab hac die Cateehumenis symbolum memoriter mandandum tradebatur. ore. Brate. 2. can. I. Demum ab hae die Passionem Domini specialiter colebant. Vide CENNIUM TOm. M. codic. carol. pag. I 8.

182쪽

DOMINICA MEDIANA : Dominiea in Passione Domini V. MAR-

TENE de ant. Moηaeb. vitib. lib. III. eap. II. n. 26. Cur autem ab hae Dominica non amplius dieatur Gloria Pam ad responsoria &c., ad Introitum&c. , hane rationem adferunt Consuetudines Grandimonienses e. I s. Quia in

Dominea in Passisne Domini incipit Ecclesia recitare ignominiam Passionis christi ;σ gloria Christi eum ignominia Pasonis ejus disenda non est congrue. DOMINICA NOUA. Vide mox DOMINICA PALMARDM . DOMINICA PALMARUM. Sacramentario Gelasiano Em. THOMASII inscribitur Dominica in paImas de Passione Domini. Sacramentariis Gregoriaianis MFNARDI, P. AMELII , ROCCAE, & MURATORII, & Calendario

NARTENII & DURANDI, signatur Dominica in Palmis. At in vetusto lectionatio Ambrosiano THOMASII, in Calendario FRONTONIS, in Capitularibus Evangeliorum THOMASII, GEORGII, & ΑLLATH nulla fiede palmis mentio, uti nee in comite THOMASIl , in quo Domidica IndisI- gentia legitur , & tamen Illustrissimus GEORGIUS opinatur, codiees suos, qui antiquissimi sunt, non praecedere Pontificatum HADRIANI I. e quare suspicari licet, saeculo octavo exeunte ne nomen quidem Domiηieae in iamis Palmarim Romanae Ecclesiae libris liturgicis notum fuisse . Sed in Hispaκia , di Gallia longe antiquior erat cultus Dominicae Palmarum. S. ISIDORUS Orig. lib. 6. eap. I 8., oe de ine. Ecel. lib. I. eap. 17. de sellis agens diem palmarum commemoratis in Gallia Lectionarius Luxovieηsis habeti legeηda in Dominica Palmarum, & in Sacramentario Bobiano extat Benedictio Palmae orolivae super Altario. In eodem sacramentario , & in Missalibus Gallo-Gothiisso, & Gallicano, quamvis titulus sit in traditioηe symboli, Evangelium , eontestatio, & altera e collectis sunt de palmis. De se sto Palmarum Concilium Franceurdense an. DCCXCIV., & S. ADELMUS exeunte VII. saeeulo meis minite in Oriente magis vetustum festum Palmarum, de quo CYRILLUS Sotopolitaηus mentionem facit in Vita S. EUTHIMII, qui anno CCCCLXXII. obiit. Graecis haec Dominica ἡ πω βού- ωρτη Palmarum festum, aut, ut est in Lectionario Graeco Alexandrino ZACCA NI , denominatur εν κυρια 1 ταράῖοφόρου Dominica Palmifera , aut simpliciter ἡ βάἰοφόρου Palmifera, qua e

tiam commemorant LAZARI ad vitam a Christo revocati miracuIum, quod& Galli saciebant, ut ex Missali Gallo-Gothieo, & Sacramentario Bobiano hahemus. Non omittam, dictam a nonnullis, ut a FULCONE in historia Madegavensi T. X. Spicit. Dacheriani p. 396., hane Dominicam inanna propter multitudinis Christum Hierosolymam intrantem excipientis adclamationes. Aquibusdam vero Pascha petitum, sive eompeteηtium vocabatur, quod hae die Competentibus juxta Concilii Agathensis Canonem XIII. symbolum tradere.

DOMINICA PANIS, quarta Quadragesimae: in ea enim Evangelium de panibus a Christo multiplicatis legitur.

DOMINICA DE PAsSIONE. In ordine Romano BENEDICT. S.

PETRI Canoniel ei rea annum MCL. composito , & in aliis posterioribus ita hae e Dominica scribitur; de fie in Gνegorianis MENARDIi P. AMELI , NURATORII de R OCCAE, in Antiphonario Gregoriano THOMASII & in Ca-Iendario MARTENII di DURANDI in Tomo V. Thesaari novi Anecdorarum

183쪽

ca quarta Quadragesimae de Lararo, & in vetusto Capitulari Epistolarum Ambrosiaηo. Em. THOMASII simpliciter in Dominico I v. Mediolanenses enim quinque tantummodo Dominicas in Quadragesima numerabant. In orationali Gothus signatur Dominica post vigesimam . Jam vero illud animadvertendum

quod Gotho. Η pani hae quincta Dominica Evangelium de LAZARO Iege. hant , quam modo Dominica III. legunt: hoc autem Evangelium de bono pastore, & orationes, quae nihil ad Evangelium pertinent, Moxarabes huc intulerunt ad numerum Missarum Quadragesimalium supplendum, quibu una deerat, ob seriam IV. Cinerum adiectam . DOMINICA DE ROSA, Dominica Pentecostes, in qua ex tholo S. MARIAE ad Martyres Romae projicebantur Rosae, ad praenotandum adventum Spiritus Sancti. DURANDUS lib. s. e. Io7. Tum etiam ex alto ignis projicitur . . . . oe etiam flores varii, ad denotandum gaudium o diversitatem linguarum. Alii tamen hoc nomine denotari volunt Dominicam quartam adragesimae ob solemnem ritum, quo ea die Romanus Pontifex Rosam

auream benedicere consuevit.

DOMINICA SANCTARUM. Tertia Dominiea post Pascha, in qua

Graeci celebrant festum Sanctarum Mulierum, quae venientes ad sepulcrum, ut ungerent Corpus JESU, illud non invenerunt. Ex opico S. SABAE. DOMINI CALE. Cone. Antissiod. cap. 41. Ut unaquaeque mulier quanti commvnieat Dominicale suum babeat. BONA I. II. e. r . S. s. linteolum intelligit, quo subjecto mulieres Eucharistiam adcipiebant , quum viri nuda ma nu sumerent. Nam AUGUSTINUS serm. 232. de temp., seu potius CAESARIUS ArelateUs ait: Mulieres quomodo nitidum exhibent Linteolum ubi corpus chrini adcipiant. At licet verum sit, Linteolo mulieres Eueharis iam , non nuda manu sumpsisse, Dominieale tamen, de quo Antilpod. Synodus, BA-LUZIUS interpretatur integumentum capitis, quo mulieres operiri deberent Eucharistiam laseepturae: quod BOLDETTO quoque, & SALAE T. III. p. 371. plaeuit. Vide MAL DONATUM T. III. Bibl. R it. p. 68s. DOMINICUM significat I. Sacras aedes, ab ipso scilicet omnium Do mino cognomentum sortitas, ut ait EUSEBIUS Orat. de laudib. Constant. e. II., Antiochiae nobilissimam Ecclesiam fuisse , quae Dominicum auream appellaretur, in chronico HIERONYMUS tradit. In Fastix IDATII constantia X., & Juliano III. Coss. dedicatum dicitur criti Domuleum, saera scilieet majoris aedis moles, die XV. KaL Martias. Dominicum clementis, Romanastitieet S. CLEMENTIS Papae BasiItea, in Lamella aurea apud PIGNORIUM

de fervis occurrit. Eodem sensu a Graecis Templa Κ- ακα vocantur, ut in Concilii Laodiceni Can. 18. Pluta in hane rem vide apud BARONIUM in Martyr. ad d. VIII. Kal. Ianuar. , δι Equitem VICTORIUM tum in illu-sratione Floreηι aurei veteris P. IV. p. 37i., tum in Dissertatione Philol

rica a. II I. p.

II. Sacrificium. s. CYPRIAN. v. ss. ad CAECILIUM: Numquia ergo Dominieum post Geηam eelebrare debemus S. AUGUSTINUS quoque ep. 86. loquens de sermope PAULLI in Troadet per diem, inquit, hora D misιci, celebrandi scilicet lacrifieii, fuerant congregati. V. GEORG. ι. I. c. 3. . 1

184쪽

DOMINICUs DIAS. Vide DoMi Nic DOMINUS. Hune titulum Sanctis tributum suisse ostendit FI LESA-CUS , eui adde antiquas Christianorum Martyrum Inseriptiones a VICTOR IC adlatas disieri. Philolog. p. 28. seqq. Nec mirum, quum ipsi JESU CHRISTO, qui eaput est Martyrum, idem nomen tributum fuerit, ut mulistis ostendit idem VICTORlUS p. 16. seq. Vide mox DOMNus. DOMINUS VOBISCUM, salutatio antiquissima e veteri Testamento

Rath 1., a. Paralip. I s. in Ecclesiam derivata. Est autem propria Sacerdotis, quam , quum in Africa ex praesumptione Lectores usurparent, a Conc. Carthag. III. Can. 4. coereiti sunt.

DOMNUS pro Dominus per syncopen dieitur, qua appellatione olim

Pontificem Romanum, mox & alios Episcopos venerationis caussa honorabant. Pontificem enim Domnvm Apinotieum vocabant r cam Dominus non reverentiae voeabulum esse existimabant. Postea tamen DOMINI nomen

Romano Ponti fiet passim tributum invenias, uti & Cardinalibus; de quo plura GARAM PIUS in ca aen. sigill. p. sq. seq. Ethniet ipsi Diis suis hoe nomen tribuerunt. GENIO DOMNOR. CERERI &e. habet Inseriptio apud URSATUM in Monum. Patavin. T. I. p. 4. Sanctos ipsos DOMNOS dictos novimus. Exemplum esto discus argenteus votivus Musti Albani a FONTANINIO illustratus, ubi legitur: DE DONIS DEI, ET DOMNI PETRI. In lapide quoque non multos ante annos etalla , quem Illustriss. ARAMPIUS in Vita B. CLARAE p. 7 . proseri , occurrit haec sormula tDOMNII SANCTIS PAPRO ET MAVROLEONIMARTVRIBVS

NARIA SACRA. His largientium nomina inseribebantur. cosnoeι Persarum Rex aureo disco, quem Religionis ergo ad Eeelesiam sancti SER Gli Martyris misit, nomen suum inscripsit, insculpto ibidem lemmate: ipsarique incisa verba, voti Iuste pii caussam exprimentia, ab EvΑGRlo lib. n cap. a. I. reseruntur, quae sunt: Ego Coshroes Rex Regum , sitius Hormisdia in hoe disco i scribenda euravi, ηοη ut ab hominibus eo picerentur, nec ut am plitudo nominis tui S. SERGII 3 sermonibus meis innotesceret , sed tum ob re Tum , quae inscriptae Iunt, veritatem , tum ob multa θ' maxima beneficιa, quibur me adfecisti. Felieitatis enim ιoeo mihi est , quod nomen meum in sacris vasis suis inessum reperiatur. Multas ejusmodi Inseriptiones vel in uno LEONEIV. ANASTASIUS profert. Unam seligo, quod vestibus quoque donan tium inscripta nomina doceat . Ipse quidem Henerabilis Pontifex feeit in Basiliea S. CAESARII, quae ponitur in Tarraeixa, vestem de quadruplo ornatam in cireuitu de blattin , habentem in medio erucem de ebr octavo , legente de No-

DORSALE, DOSSALE, sunt panni in Ecclesia, seu in choro pendentes a dorso Clerieorum, alias Aulea, seu Tapetia. S. ILHELMUs iaco'stitutionibus Hirsaugensibus lib. i. cap. is., & DURAND. lib. I. Rational. sip. s. v. a 3. Apud Parisium legitur, quod RICHARDUS Abbas Eeelesiae suae dono dedit Dostate unum, sitie rapetium , in quo passio S. ELBANI fi furatur. Et UDA LRICUS ι. I. e. ar. In eboro duo dorsalia , sex in αλ Presb9

185쪽

vresbierἰο f preti iὲν Vide etiam PgcTORALE . DΟXOLOGIA MAGNA. V. HYMMus Ακοε Licus, GLORIA IN EXCELsri JDoXOLOGIA MINOR. V. GLORIA PATRI. DRACO . Dracones portatos fuisse in Processionibus patet ex vetericas ensiam ordinario, seu Calendario relato a MARTE NE de ant. Μοηach. risib. lib. s. e. ra. , & quidem in Daminica Palmarum e Praeeunt Oexilla , O Draco. In die Coenae Domini l. s. c. II. Perguηι ad ostium Ecclesiae , fereηtes hastam, eum imagine serpeηtis. Et ea p. 2 o. in die quoque Rescensionis: Praeeuntibus vexillis, o Dracone. In Rogationibus delatos quoque suisse dracones, & serpentes innuit Saeerdotale Alberti CASTELLANI P. III. Tract.2. c. q. Possea sequuntur vexilla, si portanda sunt. Deinde portentur serpenteres draconer super pertieam, oe maxime in Flagationibus r de alibi r In aliquibus Eeelsis solent portari Dracones σ Lupi super pertiear, ad denotandum caussam , quare instituta fuerit processio. Alicubi portabantur super Crucem, ad denotandam victoriam de draeone infernali reportatam . Labarum, quem dicunt draconem, in Deeiem crueis Dominieae. JONΛs de eultu Imaginum. DRACONARIUS. Oecurrunt passim in antiquis Romanii caeremonia. libus Draconarii: erant hi milites, qui Pontificem in publicis functionibus comitabantur r eur autem hoc nomine vocarentur, incertum. Forte a draconibus, de quibus nuper. Vide MACRI Hiero texieon . DUPLEX ossietum. DURANDUS lib. PII. Ration. eap. I. Dicuntur, inquit, quaedam Dapiicia in quibusdam Ecclesiis pro eo, quod RespoUoria tammanra, qηam brevia, O versus a duobat cantantur, σ omηia ineipienda, aduobas incipiuntur, e r quia Antiphonae in Matutinis, or Hesperis duplicantur pdicuntur enim complete, hoe en integre, aη te psalmam, O pin. Eidem adstipulatur Glossa in Cap. Gloriosus de Reiiq. venerat. Saηct. Repugnat

tamen GUYETUS . Duplex porro ossicium ab eodem DURANDO dividitur in duplex totum, & in duplex simplieiter ς illud majus, & hoc minarappellat: quod hodie dicimus duplex primae Ciasr, & seeuηdae classis ex una

parte, de Duplex per anηum ex altera parte . At in recognitione Clementina Breviarii, ad majorem distinctionem, instituta sunt quatuor genera dupli cinm Festorum s primum quod dicitur primae class I alierum secundae cla6ss; tertium quod appellatur matur per annum; quartum millus per annum . DUpLUM apud AGNELLUM in hist. Pontis. Raveηη. casula est a frequentibus plicis, rngisque ita vocata 3 quas fieri necesse erat, quum sacerdos manus quoquo modo extrahere, vel movere voluisset .

DUX AUGUSTALIS, alias Praefectus Augustalis, qui sex Provinciis. Ini ι jus diceret. Huiusmodi S. ARTEMIUS suit, de quo Martyrol. I . Octobris, & BARONIUS in Notis.

ECCLESIA . Varia suit apud vae e res Christianos Eeelesiarum Arma. Ainliae enim instar navis , ut innuunt constitutiones Apostol. lib. a. c. 6 I. de confirmant veteres f. PAULLI extra muros, & S. CLEMENTIS , quae adhuc supersunt , Ecclesiae e aliae rotun Laer hujiismodi fuit Eeelesia super

sanctum Christi sepulchrum Hieros lymis a CONSTANTI No aedificata, de

186쪽

qua EUS EB. II. 3. de κra coU. e. 38. r aliae octangulares, euiusmost. Antiochiae Basilica Constantiniaηa ibid. e. yo. ab EUSEBIo memorata, αa S. GREGORlo Variaη. indicata in oratione lanebri GRE CORII parentis a. as. Aliae pili res in Crucis fornaam constructae erant , ut

Basilica XII. Apostolorum cPoli ab eodem CONSTANTI No erecta, & aripud Arvernos aedes a S. NAMATIO constructa, de qua GREGORI Us Tacvon. hist. Fraxe. lib. 2. eap. x s. Duo tamen ubique fere servabantur. Nam I. antiqui Graeei, & Latini duas in partes Ecclesias distinguebant, aulam nempe sive atrium, eaque laicorum erat,& Sanctuarium , in quo solis Episccopis, Presbyteris, & Diaeonis consistere licebat. Orieηtalibus Monachis post annos sere a nato Christo quingentos tertiam addere placuit exteriori aerio proximam, scilicet Narthecem: x. ita erant veterum Christianorum dispois sitae Ecelesiae, ut ad ortum solis aequinoctialem verterentur. V. ISIDORUM lib. xy. Origiη. eap. q. , & SIRMΟND. ad SIDON. lib. I. N. Io. PAULLINUS tamen 2 Olisnus ep. I x. adserit, se in Basilica, quam aedificavit, hunc morem neglexisse; immo & neglectus fuerat in urbe Tyri, de euisius templo conser EUSEBIUM lib. X. eap. 3. Paullo recentiore aevo, alicubi, ut Mediolani, Ecelesia hyemalis, & aestiva distinguebantur. Erant a tem ambae matrices, in quibus Clerus synaxim agebat, aestivo tempore in una , hyemali vero in altera. In rubricis Domini eae sextae Adventus Missa

in Ecclesia Memali. In die S. Paseliae Missa pro bapti'aadis ta Eeelesia By mali. Hye malis porro B. MARIAE sacra erat: & aestiva SS. Virginibus , de

Martyribus THECLAE & PELAGIAE. Ηine apud PURICELLUM p. 368.1ηtus ab hae eivitate ad Ecclesiam s. Dei Genetricis MARIAE, quae dieitur Hyemalis, er Sancturam Tegiae , o Pelagiae, Pae dicitur aestiva. V. AMao ,

EGUMENARCHIUM , aedes Monasterii. AN ALTAS. ia S. HADRIA,

No I. T. II. lib. Pontis p. 131. EGUMENUS a voce Graeca wγουμνος prior, seu praepositus Monaste rio, ut nummus monasterii S. ERASMI apud ANASTAS. T. II. p. 2 6. EMBOLISMUS, latine intercalutis sive insertio. Februarius mensis Embolis malis dicitur; quod huic menfi singulis quadrienniis dies inseratur: sic annus Embolismalis dieitur, quando completis Io. Epactarum diebus mensis unu post tres annos subtrahitur, & ut Iohanner a SACROBOSCO ait: est spatium

decimam terι iam luxationam coinans ex 38 . diebus excedens annum Lunarem

commun. so. diebus. Embolismus Petro BLESENSI Ierm. 43. est oratio , quae in Missa orationem Dominieam continenter sequitur, & Romano ritu submissa voee recitatur. Ab aliquibus vocatur etiam Interpositio , exerescentia , super augmentηm σe., quod in ea disertius, quam in oratione Dominica, exprima tur mala, a quibus liberari petimus, praeterita nempe, praesentia , & sutura.

EMBOLUS, seu, ut est apud ISIDOR., IMBOLUS , porticus Ecelesiae sic dicta , quod per eam ad Eeelefiam aditus pateat. Olim in hujusmodi

portieibus historias saeras pingi mos erat.

EMINENTISSIMUS, titulus olim Magistri militum , & superistae P latii Apostolici, nune S. R. E. Cardinωlium, & Magni Melitensium Equitum Magistri. V. ANASTAS. in LEONE IV. T. III. p. 1 o. , & CENNIUM T. II. Cod. Carol. p. II. ENCAE,

187쪽

Vide Corussc ATIO ECCLESIARUM .

ENCOLPIUM, Crux pectoralis , quam OSBERNUs in Vita s. Martyri, ELPHEGI collariam crurem appellat . S. NICEPHORUS P. CP. anno DCCCXI. seribens ad LEONEM Papam III. in fine epistolae nuntiat: Insigni cariturir , quae inter nos in Domino latercedit, misimus vectrae Beatitudini Encolpium aureum, cujur alterum Iarus crUalio en inclusum, alterum ope

fissili sigiatum. Habet id intra se alterum Eηcolpium , cui pretiosorum lignorum particulae caelatae infertae sunt. BASILIUM vero Macedonem Imperatorem saudant in VIII. Synodo generali connaatinopolitana IR Orientalium Sedium Viearii, dicentes r ,, Nobis pervenientibus, & degentibus hie, per duos ei ,, ei ter annos anticipantibus Sanctissimos Viearios Senioris Flymae , imposuit Imperator super colla nostra Encolpium suum, di dixit: Ecee justeium ,, Ecclesiae exigat Deus a cervicibus vestris in die Judieii , ut nihil faciatiι peris favorem, neque per gratiam, vel odium oc. is V. CRux PrcTOR/LIs. EN DOTIS, mappa, linteum, quo altaria cooperiuntur. ANGEL L. in Vita S. MAXIMI Ep. Raveηη. Donavit O endorim bissinam, pretiosissimam, omnem chriai Dei historiam continentem, quo in die Epiphaniae aram maaimam

exornari consuevisse tessatur.

ENERGUMENUS, qui & Arrepitur, a Daemone obsessas. Enermismenos Diaconus ab Ecclesia eum Catechumenis ante Missam Fidelium ejiciebat his verbis r Ite Energument. Concit. Eliberis. ean. 29. Energumeηvm, qui ab erratiso spiritu agitatur, hujur nomo neque ad altare eum oblatione en reeitaηdum.

ENO pHOTlUS, ENA FORIUS &e. lampas unius luminis, quemadm dum Exastius sex , Eane otius novem luminum lampas. Plerumque veluti epitheti cum vocabulo eaηistra coniungebatur. Vide CANisTRA. EPACTA subauditur dies ἐπακτος, aliunde adscitus, adventilius, ἰ ἐτάκτυ-a vera interealati dies . Hinc Epactae voeantur undecim illi dies, qui singulis annis adjiciuntur anno lunari, ut cum solari conveniat. Vide praeinludia Breviarii de Epactis viluniis, di hie V. AuREus NuMERus. EpHOD. Vide AMICTUS .EPIGONATIUM, quoddam est apud Graeeos indumenti genus, quod solis Episcopis, aliisque in dignitate constitutis permittitur, formae qu drangularis palmi & dimidii ex utroque latere, atque e zona appensum. Simile est Rom. Pont. praecinctorio, quod vide. EPI MANICION Manipulo nostro apud Graeeos respondet 3 de quo Meil COAR in t. ad chrysost. Lituet. u. IX. EPINICION, Hymnus, quem Graeci triumphalem voeant 3 & est ille ἰquem post Praefationem omnes simul modulantur: Sanctus, Sanctus , Sanctus

EPIPHANIA. Breviario Morarabum inscribitur is feno Apparitioηis Do mini. orationali Gorbiso Orationes in die . paritioηis Domini. Fragmento vetusti Calendarii Gotho-Hispani VIII. Id. Januarii Apparitio, quod ess iphania. Codici legum Wisigothorum lib. II. Tit. r. ter. II. Diphaaia, de ιν 12. Tit. q. ter. 6. Apparitio Domini. Scilicet Gotho.tii pani utraque ap-

188쪽

pellatione aut Apparitionis Damini, aut Epipha liae promiscue utebamur. s. ISIDORUS Orig. lib. s. e. 18. Epiphania graece , latiηe apparitio, sive mani inferiatio vocatur. Eadem solemnitas passim Theophania etiam a Latinis nundeupatur, de a Goth Hispanis peculiari illis vocabulo Aeceptatio . De solem ianitate Epiphaniae silet Calendarium Bueberianum t de ea meminit Calendarium

carthaginenser HII. Id. Ian. Sanctum Epiphania 3 est enim vetustissima festivitas, quae ante fitiem tertii saeculi in Oeeidente, seorsim a Nativitate Domini celebrabatur. De ea distincte mentionem faciunt Acta S. PHILIPPI Her eleue Episcopi, quem credibilius est ante immanem Diseletiani persequutio nem passum esse, quum vix persuasibile sit, edicta persequutionis nonnisi postdeeem menses e Bythisia in Thraciam allata esse. MAZZOCHIUs tame a ad ea Acta T. I. Mι. Neap. p. III. aliqua adnotat, quibus persuadeat , In illis Epiphaniae nomine Natalem diem Domini indieari. De eadem se stivitate, in Galliis celebri, meminit Ammianus MARCELLINUS lib. 1 r. Plurimae supersunt Patrum Conciones, & Homiliae hae die ad populum habitae r inter quas est oratio ss. S. Gregorii NΛZIAN LENI in sacra Iumisa . ἐις τὼ αγία φωτα: a Graeeis enim Epiphania Agrη τῶν φωτῶν fenum luminum appellatur : quo nomine s. ASTERIUS Hom. in fen. Kalendar. uti lux cGRAECI, & AEGYPTII eum primis veteri aevo VI. Januarii die ipsam Nativitatem domini eam colebant, c conset sebastiani P ΑΟLI dissertationem de Veriton. Eceles ritu p. I s. seqq. sive ex aliqua traditione, sive quod ut NAZZOCHIUS eonjecit in XaL Neap. T. I. p. 4., Epiphaniae nomen do Servatoris adventu interpretati essenti sicuti & ANTIOCHIS teste NoRNSIO eadem notione per adsentationem Epiphaηes vocabatur, quasi Deus pra ρηs. Legibus sigothorum ei tatis prohibetur, ne festo Epiphaniae sorum contentiosum frequentetur, & Theodosius Iunior Augustus eod. Tia let. Da-miηico R de spem prohibuit, ne hae solemnitate spe iacula ederentur. Ceterum apud Scriptores Eeelesiasticos Dipbania numero singulari , de genero seminino passim legitur, & nonnumquam Epiphania numero singulari gener neutro & pariter numero multitudinis genere neutro apud eosdem recurrit. Dieitur etiam sequiore aevo EPITHANIA; eujus rei exempla dabit Cl. GARAM PIUS in B. CLARAE V ita p. io 7. Vide Acciri Io, DIεs LUMINUM,

EPISCOPA, quae suerat uxor viri ad Epistopatum adsumpti. Conca Turon. cap. I 3. Episcopum Episeopam non habentem, raua sequatur mujierum turba. EPISCOPALIS salutatio, illa verba, quae dieit Episeopus salutando populum, dum Missam eelebrae, nempe Pax vobis. S. Petrus DAMIANI in lib. eui tit. Dominus vobiseumr Graeci dicunt Pax omnibur. suam ingress νfueris ir, qui praeest Eee Iesiae , satim dieit Pax omnibus t quando benedicit , Pax omnibus. Oando jubet osculari, Pax omnibus. Johannes CHRISO STOMUS boni 3. in ep. ad colost.

EPISCOPIUM sumi potest Ze pro Episeopatu, & pro habitatione Epiti

copi, de pro ejus dioeeest. FLODOARDUS l. a. e. xx. carotur Rex Rogo bertum Episcopasu deturbavit, Er cuidam Miloni, soli tonsara clexico, dedi bae Episcopiam.

EPISCOpus, ductum nomen a verbo Graee. Em οτεν, quod est iaspicio ,

189쪽

lateio, ut idem Episeopus sit qui I pectori oneris flamen potius quam hoc

noris. Α Christo Episcoporum, qui viser σ primipes omnium , ut ait OPTATUS Milevit. lib. I., in Eeclesia forent, ordo constitutus suit, iisque datus, ut, quod ad Eeclesiae regimen spectat, in Apostolorum locum suffee.

rentur. Hinc antiquiores Episcopatum summi Sacerdotii ministerium saer. Gelas in Ord. Eρει. , Sacerdotale culmen Mistri. Ambros in Praef. Misae ord. S. AMBROS II, & ipsos Episcopos Summos Antistites S. LEo serm. ro. de uadret. Summos Sacerdotes . em S. SATURNINI Tom. III. de Bapt. e p. I ., Summos Dei Sacerdotes cane. Tolet. IX. e. I ., Summos Pontifices SIDONlUS, & similibus honorum titulis ornare consueverunt. Vide Papa.

EPISCOPI Cardinales, qui urbi proximi Romanae Ecclesiae addicti erant, & summi Pontificis lateri haerebant, septem erantis x Episcopus Ostieris x Episeopus Portuensirs Episcopus S. Rusinae 4 Episcopus Albane=sas Episcopus Sabinensios Episeopus T eul ur Episeopus Praenestineηφvoeahantur autem I. Episcopi hebdomadarii & Lateranenses, quia ut ait J HANNEs Diaeonus a MABILLONIO vulgatus, ad sacrosanctum altare Dominicum in Basiliea salvatoris per hebdomadar suas vice Apostolici celebrare dιbebant quotidie: a. Pontificis Hearii, quod Romani Pontificis in saera Liturgia ad Lateranensem Basilicam Wices agereata s. Collaterarer Episcopi. Verum quod

majus est, Urbis Episeopi, immo & Romani Episcopi dicebantur: quod, quum GEORGIUS T. II. dg r. eap. r. n. 3. post MABlLLONIUM adtigiiset , pluribus a constantino RUGERIO in dis. postuma de Portuensi s. HIPPOLYTI Sede p. s . seqq. demonstratum fuit. EPISTOLA. sie dicitur lectio tu Missa post Collectim , etsi ex quovis libro Vet. & Nov. Testam. prompta est, quia ut pyurimum ex epistolis Paulli adcipitur. Vide AposτoLuc. Epistola, inquit HILDE BERTIS in Expositione Missae, tegitur , ut ineadatur per Evangelium cbristum prope ventvirum. Dictola enim supra missa dieitur, eo quod sit missa ab Apostolit super legem Μο- , O stuper Prophetas. GALLICANAE Eeelesiae duas Evangelio lectiones, e Veteri alteram, alteram e Novo Testamento quod etiamnum MOZARABIBUS, & AMBROSIANIS in usu est θ praemittebante immo & in solem. moribus quibusdam diebus in ROMANA Eeelesia fieri id eonsuevisse , ant quam Fratres MINORES eius ritu, immutarent, adfirmat RRDULPHUs Tungrensis Prop. XXIII. In Missa ROMANI Pontificis latille , oe graece epistola canitur et quo de ritu eopiose GEORGIUS disserit, ex eoque C TALANUS in lib. II. caeremon. s. R. E cap. I . Epistolae lectio olim a Lectoribus, uti le hodie in Missis minus selemnibus , fiebat, alias a subdiaconis ς quod aegre serebat A MALARI Us lib. II. cap. II. EPISTOLARE & EPISTOLARIUM, liber epistolas ad suras Missae Iectiones continens. Inter eodices inventos a FoLMARO Abbate eisserebum genis, qui obiit Λ. α ΜXLIII. . In armario S. Petri apud idem Monaste rium

190쪽

rium adservatos, enumerantur EPISTOLARES eum oburno cor an ento ornati II. Alii IF . SIGMARUS Abbas Monasterii cremifanensam vita functus eirea A. D. MXL. , inter sacra ornamenta ad usum Ecelesiae illius Coenobii eom- paraverat duσ EPISTOLARIA. VICTOR quoque III. a LEONE Ostiensi llib. 3. eapse et . reliquisse dicitur Ao MLXXXVII. Coenobio casineo EpISTOLARIA duo, naum eum tabula aκrea , aliad cum tabulis argenteis o Vide nostram Bibliotheeam Ritualem T. I. p. 3 s. EPISTOLELLA apud Ambrosianos est Capitulum, quod legitur in fine singularum horarum Canonicarum. EQUULEUS, stipes validus, & eochleatus, qui transversum habebat Ii gnum, quod intendebatur, ac remittebatur, ut ad illud curvi hominis, Deietamen ad coelum eonversi, ligata membra distenderentur tortoris arbitrio. vide BARONIUM in Moror. ad 12. Ianuar. ERGA , Hereia, madeIabrum ferreum in modum oeeae, seu trigoni ἰconsectum, super quod imponebantur eandelae , seu lampades in Eeclesia. LANFRANCI Statuta apud MARTENE de art. Monaeb. νiιῶ. lib. IV. c. I.

EVANGELIARIUM, & EVANGELISTARIUM, Evangelii Codex , qui

inter Missarum solemnia legebatur, identidem litteris aureis aut argenteis scriptus, ae tabulis assabre elaboratis, & pretiosorum lapidum ornatu distinctis eo opertus. Vide GEORGIUM diis tr. de Libr. Lituet. c. I., CATA LANUM de codice Esauelii, de Bibliotheeam Ritualem T. I. p. 17. εc 38. seq. V. etiam PLENA RiuM . EVANGELIUM semper ia Ecelesia lectum suit. Extat ea de re Can. I. Cone illi Glentini in Hispania Α. DXLVI. eelebrati.

cum de Melesiastica regula , inquit, tractaremur antiquos canones relegeti ex , ιη ter cetera haee eeηfuimus observandam , ut SACROSANCTA EVANGELIA ante munerum illationem, vel Missam catechumeηorum, in ordine lectionum pin

postolum lagantur et quatenus salutaria praecepta Domiηi Nostri Jesu Christi, vel sermonem Sacerdotis , non solum fideles , sed etiam catechumeni, ac poeηitea ter, M omnes qui ex diverso sunt, audire licitum habeant. Ritus vero ejus eantandi praeter MARTE NIUM GEORGIUS de Lituet. Rom. Poat. lib. I. ν. 18. persequitur, & quod ad Moatarabes spectae, LESLAEUS p. sor. in orum Missale. EVANGELIUM . olim Lectores Evangelium quoque Iegebant; postea id munus Diaconorum adeo proprium fuit , ut S. HIERONYMUS ep. ad Sabinianum eum laudarit, quod Evangelium Chrini quasi Diaeoηur lectitabat. In Alexandrina vero Ecclesia Evangelium eanere solius Archidiaconi erat s immo CPolt in Iemnioribus diebus ab Episcopo canebatur. Diaconus porr Evangelium lecturus a Presbytero benedictionem . petiti eujus petendae, ad-cipiendaeque benedictionis varias sormulas proferunt BONA lib. II. cap. 7. S. z. , & GEORGIUS de Lituar. R. P. lib. III. eap. 18. Post benedicti nem sumit Diaconus Evangeliorum librum ab Altari, adeensis interea ad laeatitiae significationem cereis, quos lecto Evangelio extinctos suisse AMALΑ-RlUS tradit, uti & ordo ROMANUS V. Diaeonum, qui Evangelium te geret, ad meridiem verti Romae mos fuit s alibi tamen ad aquilonem, vel etiam ad orientem vertebatur , ad eam scilicet Templi partem, in qua ex more gentis erat virorum statio. De his vide MAL DONATUM disp. II. Tom. I. R S. ιε.

SEARCH

MENU NAVIGATION