장음표시 사용
131쪽
CAPUT II. lonis, quae Sylla hostili stiporbia evertorat ), repara-6vit. Idemque dum quaestionem de sicariis cXercore , cos, qui proscriptione Syllana relatis capitibus ei vium
Romanorum ex aerario pecunias accepissent, quamvis
legi Corneliao tunc exemptos, pro sicariis duxit. Quoactsi advorsariorum odio saceret, in se tamen iusto quid cm, ut arbitror, faciebat. Non enim Potest na-
Aegypti pontificatum maximum petiit non ah uos luxu munerum ingculit ita iam tunc ambitio Roma-
debantur, minus malum, quod deorum erant ). Qua in ro non ipso sibi sufficiens alienum immodicum q) aes contraxit; quod deindo cum extimans dum in campum candidatus mane descenderet, matri se deosculanti Domum, inquit, nisi pontifex non T Vertar. Reversus cst aut cm pontifex duobus praeclurissimis' competitoribus superatis, actate licet ac dignitate pra 8 stantibus. Indo practor factus est. Quo tempore eum Cutilinae') coniuratio erupisset, et complices ψὶ scelerum tenerentur, universo senatu supremum in cos ) supplicium decorneuto solus est actus suadere non morte illos assici expediens osse, sed publicatis bonis per custodias municipiorum dividi no servari, persuasisset- quo φ) 1 ortassis: tantum omnibus terroris incusserat invidiaequo eis in posterum imminentis, si latos cives contra logo in Porciam intercinissent Τ), ut Dccimus Si I- Ianus μ), consul designatus, sententiam suarn, quam
2) F. ipso. G. - nil mnio. Ep.rer. sen. Iri VIlIl. ep. I. p. 85 : peccatorque licet indignu4 iis io tamen dignis precibus illum oro. 3ὶ evellero 4ὶ Honlauum orbem - atqu' ita
etium crad. in contextu u illud pro Varia lectione a m. pr. inter versus habet. Sin cod. malum 4 uam deorum
93 eod. Katet Ina 10ὶ cod. complures a m. Pr. ut videturi 11 eo - atque ita eti Cod. 123 eod. servari porruasisset, quia fort.13ὶ peremἰstent - atque ita
132쪽
mutare pudor prohibebat, tuterpretari non erubesceret atque in sen Ium miliorem nudo reflectore in.
frater'). vloquio capti illius in sententium ibant, Ρο- turant quo feel cratissi in i cives linguao unius auxilio Poenam iuilissimae ala ortis ovidere, nisi Aiarcus Cato, Vir gravissimus, oratione contraria Pessimam in partem inclinatos animos ororissci. Extat ) ulraque oratio apud Crispum Salustium, temporis illius hiltoricum. Neque tamen coeptis abstinuit, donec Romaui equites sad praesidi ii in senatus armati mortein sil)i strictis mucronibus minaretitur, ita ut proximi metu Poena. omnes ellugerint, pauci quo cum compleXu togaeque sinu obvolutum periculo mortis eriperent. Quo Ρ motus non modo coeptum Obmisit, sed ad tempus ipsam curiam intermisit. Nec diu tamen valuit quie-1Oscere, quominus seq) tribuniciis procellis ingereret. Itaque Caecilio Aletello, tunc tributio plebis, novis Iogibus et collegium tribunorum et rem publicam per urbanti non lautorem modo so praebuit, sed auctorem,
noVarum ubique rerum aucupans materiam, doneo ab
administratione publica iussu senatus utorquo probib retur. Νcquo Vcl sc magistratum gerore ct ius reddere destitit, donec in armis esse in , qui eum Vi c gerent Parorc senatui, deprehenderit j. Enimvero tuno dimissis Iictoribus clam discossit statuitquo tantisper Pro tempore ac rerum 'ὶ qualitato quiescere. Cumque cortatim mulli ad eum diebus proximis conVenirent ad lacessitao praesidium dignitatis opem illi atque operam osserentes, seu modosita seu dissidentia recusavit atque clirenatius ' instantes sobria oratiOno coercuit.
133쪽
Quae vcs oo gratior omnibus, quo ab omnium γopiuione remotior fuit. Unde j effectum, ut senatus ei per illustres viros grates ageret et in curiam evocato ad verbis honorificentissimis ' collaudato praereptum 11 restitueret magistratum. Non multo post graviori nunc etiam suspicione') laboravit, accusatus apud Nonium Nigrum quaestorum a Lucio Voctio ), quod fuisset inter complices Catilinaeq), qua nulla maior esse posset insumia, in senatu autem a Quinto Curio delatus, cui eo plus fidei csse 'in videbatur, quo coniurationem illam primus ipso' revolasset utque ob id
decerni sibi do publico praemia meruisset; et hic qui- . dem do ') Catilina I didicisse, alter se chirographum
Caesaris Catilinae datuin ostensurum asserebat. Contumeliam hanc tantam tamque ) acres φὶ livoris ac leos nullatenus porserendos in) ratus Caesar Ciceronem suae innocentiae tollem iacit sequo illi tunc consuli do ea ipsa coniuratione, quam loquimur, aliqua 'ὶ denunciaste monstravit, atquc ita confutatis adversariis, ut decretis praemiis Curius privaretur obtinuit, Vectius vero ut pignoribus captis direptaque supellectili gravi multa allectus Pro rostris Pene a concione discerperetur atque in carcerem mitteretur; similiquo constantia et Nonium ultus est, quod q) quaestor apud se pra lorem, maiorem scilicet poteItatem. passus esset accu-12sari. Adhuc praetor Hispaviam petiit, et tanta erat viri illii Irris inopia, ut a croditoribus prosectio eius impediretur, nisi illos datis fideiussoribus qui classet. Rebus autem illic gestis compositaque provincia sini-
134쪽
nanter et ') successore non expectato ad consulatum pariter ac ) triumphum rediit, sed cum legibus ambos simul assequi non liceret, omisso in praesens') triumpho consulatum maluit, rerum cupidus gerendarum. Comitiis qui dom consularibus non collegam nactus, 13 quem volebat, obstante optimatium factione, cum Marco Bibulo sectus est consul. Quom exorta pos
armis ciecit ci do hoc in senatu queri ausum nullo soultorem aut saltem cognitorem iniuriao orirente in eo pavoris impegit, ut quidvis' mallet esse, quam consul, totoque D temporo consulatus domi motuens latitaret et, si quid decernendum esset, per edicta ) decerneret, et Caesar solus rem publicam gubernaret nemine pro sus obllanto, et, si quis obstiti sint , non tantum minis, sed lactis exterrito. In quibus Marcum Catonem, tantae virum lapicntiae ac virtutis, actis obstr Pentem suis manu lictoris cxtractum curia mitti iacit in carcerem; quo euntem illum senatus omnis pros
cutus 'I cst, non aliter, quam fi unius in persona capti omnes Viderentur. Sunt, qui dicant vestem quoquo velut in Iuctu publico permutasso. Qua qui-dcm tanta veneraliouo ac pictaio, nisi salior, iniuria carcoris compensata est, ut optabile fuisse videatur Catoni sic in carcerem duci, undo mox sc educeretur. Siquidem haec senatus tanta consensio Caesarem ipsum movit, ut quo ait Valerius, divini animi perseverantiam nexit. Praeter haec Caesar initio consulatus tantiens contra se invidiam laborautem et consulib is a senatu provincias nullius laboris et gloriae ) decretus1ὶ eod. ex 2ὶ et 33 omisso imprimis cod. omisso i. p. 4ὶ postmodom offerentem 6 quisvian cod. et toto οι inter versus 8 eod. edita 93 obstetisset 10 porsecutus 11 omnes capti 123 squidem hie senatus tanta
135쪽
idque in se unum seri cogitans et ad suam, sicut erat. iniuriam trahens, quod collegam ista scilicet'ὶ non tangerent, atque incon Ius cupiditato vindictae Gneum Pompeium Magnum tunc senatui insensum, quod Mithridate perdomito ad ipsius honores se lentius yὶ ha buisset, omni obsequio promereri studuit; utque soli-
vetuito odio interruptum eX consalatii, quem simul dissidentissime ) gesserantq), rosarcire ) nixus' est, essecitque sollicito ac sollerti ingenio, ut ipsi tres in 'in re publica uitum essent, soro ratus φὶ, ut, quod cis placuisset, nullus infringeret; nec sesellit spes; ut quo amicitiam consanguinitulo firmaret, filiam suam Iuliam Pompeio coniugem dedit; et undique sibi adminicula Coacervans ipso Calpurniam A, Lucii Pisonis successuri sibi in consulatu siliam, in matrimonium accepit, ge-
vinetis Gallias atquc Illyricum praeelogit, amplissimam scilicet opum viam atque uberrimam materiam trium-Phorum, non quod senatus ot ' transalpinam Galliam libens v daret, sed veritus, no a se negatum Τ) Populus largiretur, et quod suum nollent munus fieret qὶ 16 alienum. Necdum invidia quiesconto iam Prosectas ' in Provinciam accus alitis ab aemulis procuravit, ut ab sens rei publicuo caelisa vocari ad iudicium non posset, posuit tuo in animum omnes, qui ad n magistratus ascensuri '') essent, sibi amicos ossicero atque ex illo '
19a a rensnH- L. asse fiari. G. 203 seribendum videtur il ., quod dedit Lemiarius.
136쪽
cΑΡ UT III. 11 missum adiuvaro, sed pro viribus impedixo, nisi qui
nonnullis hac do re iusiurandum ac chirographum non veroretur I acciperc. Audiens vero Lucium Domitium, 17 consularem candidatum, qui eum praetor anno altero ' vexare voluerat, iactare solitum se, quod practor nequisset'), consulem cricturum sibique exercitus er plurum, illius consulatum impediondi viam unam meditatus novos amicos, Pompeium et Crassum, ad se Lucam iure amicitiae in colloquium evocatos induxit, ut anni iustantis consulatum peterent, quatenus tantis competitoribus illo succumberet; providensque in P
sierum, ne quid in se livor posset 'in hostilis, illud
quoquo suffragatoribus tantis obtinuit, imperium a simatu sibi in quinquennium prorogari; quae qui dem et in Gallia et in Italia et in toto orbo magnorum motuum caula suit. ΙΙis enim ad vota suentibus iam securior et 7 despexit adversarios et legionibus novis pro arbitreio conscriptis omno quantumlibet porices silan et gravo belli genus aggressus illa gessit, de qui-Dus ipsc iam hinc agere aggFodiari
Scripturus res Iulii Caesaris gestas in Galliis primum esse mihi crodidi Galliarum litum, ubi res gestae crant, describere; quod a quibusdam confuse adcosuetum est, ut legentis ingenium a uotitia rerum ar- coat ipsa descriptio. Quae res eo mihi sacilior ' esso debet, quo regionum illarum distantissenos sines soro omnes nunc ex otio ut Iolo videndi noscendi quo stu-
3ὶ alio a nequivisset 5 exercitum
137쪽
dio, nunc ex negotio circuivi; quamvis ipsa nominum mutatio in liis terris, ut in aliis sere omnibus, multumtiovao dissicultatis et scribenti ) obiciat in et logenti. 2Sed emergam, ut potero. Gallia igitur') omnis, inprimis') quae ingenti telluris spatio ) diffusa magnam
Europae Partem occupat, bifariam distinguitur. Et nomina a Romanis imposita vol hinc patet, quod eam Partem, quae propinquior Romae erat, cisalpinam dixeruntq), quod cis Alpes ipsi etiam ostent, illam ) vero, quae remotior, transalpinam; quae distinctio et in Hispaniis observata est, ut hanc scilicet ob causain hace citerior, illa autem ulterior diceretur; unde horum nominum auctorcs suisse illos, qui rerum potirentur,s facile quidem ingeniosus lector intelligat. Et cisalpina' seu citerior 'in . quae fuit olim, Gallia torminosque habuit hinc Apeuuinum ab occidente ac meridie, illinc Alpes a septcntrione, ab oriento autem sinum maris Adriatici fluviumque exiguum Rubiconem, qui Ii audprocul Arimino ipsi Adriatico mari Apennino ortus λ) infunditur, quae multis et magnis ' urbibus iu- signis, multis clara suminibus ac lacubus per medium Pado, quom Eridanum Graeci ) vocant, rogio amne distinguitur, hic, inquam, ambitus terrarum iam non Gallia q), sed Italiae uars est. Transalpinam vero sive ulteriorem Galliam cosinographi ct hilioridi vario di Viserunt, quam rem, quod et apud eos satis obscurarat et, ut clarior fiat 0, plurium 'θ indiget I verborum,4 transeo. Quod inter omnes conVeuit et quod verum
1ὶ eod. scribendi 2ὶ obiiciat 3ὶ ergo 4ὶ in omnes primis spro omnia
9ὶ eod. ei talpinam 1οὶ haec duo vulgo m.
16ὶ Galliae 17 fieret 18ὶ eod. plurimum 19ὶ iudi geret
138쪽
reor, attigerim: univorsae transalpinao GaIliac sines aes patium sitisse in Iongum ab Alpibus Italiae ad occanum Britannicum Pyrenaeosque montes, qui Gallos dirimunt ab ΙΙispanis, in latum voro amnibus Rheno ac Rhodano geminoquo mari, in quod sumina ipsa descendunt, oceano scilicet ac Tyrreno, patuisse autem in circuitu, ut Suetonius Tranquillus ait, ad bis et tricies centena milia passuum. Ex omnibus sane dimen-S
clam constat; do cuius finibus etsi varient scriptores, hoc tenendum, habitasse Belgas Gallos ad sinistram Rheni ripam, ubi maximo ad oceanum appropinquat qui enim dextrum latus accolunt, iam non Galli
gio ab Oceano, qui inter arctonqὶ et occasum Britan-
alveo inter septentrionem et orientem tondebat, quiabus hodie in finibus Flandria et Brabantia est atquo Hannonia' , plurimaequo aliae et regionum decus adiacentium a Marco Agrippa postmodum 'in fundata et conditoris sui nunc etiam nomen servans scdet illa nobilis Agrippina Colonia. Et hos quidcm cunctis Gal-6liarum incolis tam corporum Viribus, quam armorum experientia atque omni bellica praeliantes industria et suisse olim legimus ot nunc scimus: Ea ) vero tota natio paulatim, nec Vetuit Rhenus, in nomen Germaniae linguamquo concessit, ut iam se Gallos diei nesciant et )ὶ, si audiant, indignentur '). Belgis proximi THelvetii fuero, pari propemodum et belli gloria et
L. Hannonia. G. - nannoniam appellat Ep. Ter. sen. L. X. eP.
139쪽
CAPUT III. virtute. Horum fines ab occasu Iura mons praο- altus a Sequanis dis lorminat ), a suptontrione aulcin Rhenus adliuo sonti proXimus 3 a Germanis, quamvis et hi ') quoque, quemadmodum do Belgis diximus, in Germaniae nomen tompore labente trau- fierint. Atque ita Galliae transalpiuae magnas Partes sibi Germania vindicavitq), sicut totam cisalpinam sibi vindicavit Italia. Ab Orienio autem claustra Alpium Helvetios 7ὶ ab Italis') secernunt iugis aeriis et nivo 'ὶ perpetua. A meridie q) Lemanus lacus et Rhodanus, qui lacum intersecat, inter eos atque Allobroges ὶ limes erat. Quorum finium longitudo λὶ, ut Iulius Celsus 'μὶ, amrmat, milia passuum ducenta quadragi uta ), latitudo antem centum octoginta q) patebat, ct tamen pro numerositate hominum ac bellorum studio angivilissimis γ)3 sibi eareeribus circumscripti et claus videbantur. Ex praemissa descriptione, nisi salior, palci horum in s-nibus suisse, quos Bargundiones a Burgis 'in modo di cimus, ad meridionalcm plagam, ad arcton ') vero illam Rheni ripam, ubi Argentina nunc et ') Basilea et Consancia urbes sedent. Cis Rhodanum Allobroges tenuere laevam amnis, ad ripam quorum, ut idem Iulius Celsas ait ), extremum Pro X imumque Helvctiis angulum Genua ') olim oppidum tenebat, nullo
R per IIelvetios - Delendum illud per. G.
23ὶ Gebenam etiam infra nominat auctor hauc civitatem , quam tamen C.iesar semp.r Gane mappellat. G.
140쪽
CAPUT III. 15Gebona in civitas teuci cxigua et Lemano imminens et Rhodano, ipso ibi do lacu auctiori quidem, quam
hodie suerat quo olim Iulii Caesaris actato, qui a muro
nullum gentibus intor se ea tempestate discordibus. nisi adhuc parvi numiuis, obicem natura ) Ρosuerat. Sed huc postea revortar: nunc descriptiovem coeptam Paucis cX pcdio. Igitur ad occidentem propiusq) ct as Rheno longius Sequani fuere, qui nescio an suminis Patrii nomen accopcrint an dederint. IIis ad dextram Belgae, IIclvetii a tergo erant, ad lacuam provincia Lugdunensis, ad Helvetios illa quidem pertinens, itemque Arctalentis ac Narbonensis, ante autem Occidentalis occanus sumenque u Garunna'), cuius dextram ad
ricum, Pictavia ), Petrogoricum , Cadurci, Lemovices ot Alvemi ' ; supra ipsum sumen est Tholosa, ampla civitas, trans D) numen vero q) Vascoesa 7 , gens immitis ac subita, Galliarum limites ud extremos, Pyrenaeum ' sei licci et oceani litus δ', cxtenta. Sequanorum vero, ut sic dixerim, in gremio Parisii ') sucro, et Scquanae δὶ amnis in medio parva insula, quae Parisiorum Lucetia φ) dicta est, ubi ab ipso Iulio Caesare tunc sundala creditur civitas nunc famosa Parilius. Haec