장음표시 사용
141쪽
veteribus notam fuisse tradit, qua serri et chalybis duritiem aeri inducebant: quae ara, ut cruditissimus Calmetius in dissertatione de re militari veterum Hebraeorum obseruat, penitus nostra aetate, qua ferrum inualuit, excidit. Talem vero aeris temperaturam Idaeos Dactylos inuenisse, docent Diodorus Siculus lib. XVII. et Clemens Alexandrinus Strom. lib. I. Eius duritiei certissimum argumentum praebent arma veterum quaedam, casu reperta Nam in Diario Italico cap. Bernardus Monifauconius testatur in Museo Taruisiano Venetiis inter alia ci-melia gladium exhiberi aenea lamina atque acie, quae ferri aciem ac duritiem aemuletur. Item tradit, haud diu in portu Tiberino caementarios, dum macerias quasdam diruerent, incidisse in clauos aeneos durissima temperatura Aereas etiam forcipes inuentas esse ex vltima antiquitate ad nos usque seruatas tam valida acie, ut aeroas laminas scinderent, apud eumdem Monifauconium cap. 2. testis est Flaminius Vacca Sunt quoque hoc metallo con- ructae claues, lances, paterae, scyphi, oculi, secures, hastarum cuspides, et sexcenta huius generis alia. Accedit Lucretii auctoritas, qui priorem fuisse aeris sum, quam ferri diserte tradit lib. V.
Poserius ferri is es, aerisque repertc; D prior aeris erat, quum ferri, cognitus,sus. Inde minutatim processit ferreus OD, Hersaque in opprobrium species si falcis ahenae.
Non me latet, suisse aliquos, qui aes pro ferro ab Homero, aliisque poetis usurpatum autumarent ut arma aerea, quae ipsi non probant, omnino reiicerent. Verum Praeterquam quod Hesiodi ac Lucretii allata testimonia de usu aeris proferro nimis manifesta sunt, atque enucleata, ipsemet Homerus alicubi inter aes et ferrum clare distin-suit Ait enim, alios gestasse arina aerea, alio ferrea Ex quo loco licet inferre, quamuis veteres, ut plUItini marinis aereis terentur, eos tamen arinorum serre Tum
142쪽
Iro DissERTAT . XVI. usum penitus non ignorasse. Quid quod diuinus etiam
codex pleraque antiquissimis tempotibus aere constructa fuisse commes norat L Occurrunt enim in tertio Regum libro cap. IV. fores et vectes aerei occurrunt tum in eodem libro e . XIV. tum apud Obum, tum apud regium Psaltem si XVII. clypei, galeae et arctis aerei vincula autem et catenas meas recenset Daniel cap. IV. rotas et axes tertius Regum liber cap. VII . prior vero Ocrea e eodem metallo coss. Vi Ecquis sana omentis adduci r ollit, ut credat, diuinos scriptores poetica licentia tot in locis abusos esse, aerisque nomen pro ferro et chalybe semper usurpasse L Cum praesertim historica sanctissimarum scripturarum volumina nullo verboruin suco oblita sint ac pigmentata, Ied narrationem simplicem et candidam ubique praeses erant. Cum igitur Homeri et diuini codicis testimonia conueniant, manifestum est, nequaquam absurda auribus, sed vera illum, usuque recepta de armis aliisque instrumentis aereis narrare sicut et complures alios antiquoru in temporum usus, longe a no-itris diuersos, ab eodem Homero descriptos, grauissima diuinorum scriptorum auctoritate confirmari ac probari,
alibi laepe demonstrauimus Quid Z quod aes, derro
comparatum in sacris atque humanis literis, habetur firmius ac perennius L Legitur apud Iobum c. Fugiet armafri ea, et irritet in arcini agreum: hoc es ut doctiisimi quique interpretum explicant, leuiores fugiens, in grauissimas incidet calamitates . Et alibi cap. XL. de Behemoth habet eius Delut stilae aeris, et cartilago illius, fusi ominae ferrene. Viden ferro cartilaginem comparari ossa autem seri y adeo, ut sentire videatur hoc loco Iobus, uantum aes praestare ferro firmitate ac duritie, quantum cartilagini ossa Quod si fortasse hyperbolice dictum arbitremur, reas nen negpri non potest, aes fuisse ab eo longe solidius, duriusque ferro habitum.
Sacris literis humanae consonant, rerumque aeternitatem ac firmitatem aere frequentissime exprimunt Ita apud virgilium nixas aere trabes ad perennitatem legimUS , et monumeritum stere perennius apud Horatium. Similiter Hesio-
143쪽
Hesiodus in Theogonia, ubi de Tartari, vel Ditis agit ianua, illic splendidos esse, ait, postes, et aereum limen immotum, quod videlicet ii ulla vi potes conuelli Vegetius vero docet, aereos clauos compingendis nauibus aptissimos elle ferreisque firmiores ac diuturniores, quod ferreo tempore et humore celeriter rubigo exedat, sed aerei, etiam in fluctibus nulli obnoxii rubigini diutissime per lutent incolumes. Praeterea aes ad splendorem ac magnificentiain ferro visum si Opportunius, gratumque esse Diis, omenque illi bonum, et virtutem expiandi inesse putauerunt prisci. Quare in condendis urbibus, Rh digitio teste lib. X, cap. O. Tusci aere vomere Oenia designabant, tum boni ominis ergo, tum ut locum expiarent; quod in designandis moeniis urbis Romae R mulus ipse fecisse perhibetur. Hinc quoque factum puto, ut Deorum templa et domicilia Chalcidica dicerentur, hoc est, aerea, quia aut ex aere conficta, aut aere saltem ornata, ut passim Homerus habet. Nam et Iouis, et Vulcani, ipsis usque Regis ventorum tecta atque aedes aerea sunt. De Vulcano tantum exemplum dabo Iliad. lib.
Quos versus ad hunc modum latinos secimus tmstant niueis pedibus peruenit ad aedes Alma Thetis, te is distinctas, Numine dignas Aeternas, incorrustas, soliis uere micantea.
Vnde et Virgilius Iunonis templum paene ex uno aere constructum recenset an lib. I.
Aere eui gradibus surgebant Iimius, nexaeque Aere trabes, foribus cardo Iridebat ahenis.
Cuius rei rationem adfert luculentissimus interpres ervius: Quod aes magis, inquit, in v eteres habebant, es quod religioni magis apta es haec materia. . Nam et Fla-Hri meri
144쪽
Iar DissRRTAT XVI. men Dialis aereis cultris tondebatur. Nequo vero apud plerasque solummodo ethni eorum gentes, sed etiam apud Hebraeos hoc metallum habitum est religiosius et ad
templi ornatum , susque sacros, ex omni memoria se patum. Nam in tabernaculo Moysis et Salomonis templo nillil ferreum fuisse sertur, ne claui quidem, paxilli, mallei, ceteraque instrumenta, sed aerea omnia Mallelis et fecuris, ait sacer codex Reg. VI, p. et Ilum ferramentum non sunt audita in domo, etim aediscaretur. Equidem scio, lociam hunc aliter alios esse interpretatos nimirum. non esse auditum in domo, cum aedificaretur, omne ferramentum, neque malleum, ne que securim, quia ex lapidibus dolatis ac perfectis exstruebatur, omniaque ita Praeparata convehebantur, ut solummodo in templo coaptarentur. Quam sane sententiam fere amplectuntur Omnes, ac defendunt nec ego facile improbandam, aut reiiciendam censeo. Nihilominus rem paulo attentius iuspicienti haec sententia non sine controuersia admittenda esse videatur. Vtut enim dolata ac praeparata essent Omnia, ut simul compingerentur, et cohaererent, aliquos saltem malleorum ictus necessarios omnino fuisse, credibile est, quibus strepitus cieretur. Si quis igitur contendat, sacrum ibi scriptorem significare voluisse, ad
sacrum exstruendam domum non ferreos usurpatos esse malleos, sed aereos, sententiam plane feret, a verisimilitudine non aberrantem, adeo, ut cum alia modo Xposita de veritate confligere possit, nec minus, quam illa, considerari et expendi mereatur. At seiri, inquiet aliquis, ingentem vina pro templi aedificatione comparauerat Salomon. Esto sed ferrum illud ad instrumenta tantummodo conficienda comparatum esse, putauerim, quibus exciderentur lapides e lapicidinis et e siluis ligna, ad fabricandum templum necessaria, non quibus ipsu intemplum fabricaretur, pro quo componendo aerea potius instrumenta adhibita fuisse, allata argumenta videntur euincere, adeo, ut iure optimo sacer codex testetur, nullius ferramenti fragorem exauditum esse in templo, dum exstrueretur.
145쪽
Sed hic fortasse aliquis vestium quaerat, ferro prius aes inuentum sit. Profecto diu in se literae virum. que metallum passim coniungunt, nihilque ad quaestionem soluendam satis f rmuin, haut certum suppeditant. De Tubalcain solum memorat seriptor Geneseos IV, D. malleatorem et abrum suisse in cunctis operibus aeris et serri. Tamen ante natum Tubalcainum per septingentos totos annos nullum prorsus fuisse horum metallorum
usum, non Deile credam in Nam, quod Moyses ad hanc
arti aerariae ac ferrariae originem referat, non ita intelligendum et , ut neque ante ipsum haec metalla effossa sint, neque in humanos usus aptata, sed quia rudia quae dam ad id tempus et parum commoda opera Xpolire ac perricere primus ille docuerit, artemque conlaciendi aeris et ferri ad plures ac politiores usus prouexerit. Quamob rem ex hoc Genes eo loco tantum colligere licet, ei ac serrum eo tempore hominibus iam innotuisse, rartemque utriuique relaborandi apprime tenuisse Tubalcainum.
Vtrum vero horum metallorum ante generalem mundi eluuionem prius altero inuentum sit, nec liquet, nec ba
riolari operae pretium es Quod si quis putet, omni metalla simul esse reperta, huic nequaquam adsentiar:
Ham neque Omnia omnes terrae ferunt, neque credibile
est, simul muta esse quaesita aut quaerelitibus simul omnia patuisse. Sed quamuis daremus, ante mundi elu vionem aes et serrum simul esse inuetua, moti tamen dipsum existimandum est eontigisse post illam. Nam ob
ruta refusarum undecumque aquarum immenso auctu uim versa terrae acie, et in tumulos partim adiurgente, p/ tim desidente in planitiem, aut valles, necesse est, inetallorum venas obtectas fuisse, atque occoecatas Qudo cum ita uat, quomodo pauci illi homines, qui e communi naufragio, diuino beneficio, erepti sunt ac seruati, aut etiam eorum posteri, metalla simul omnia reperi qualuerint Dicendum est igitur apud alios aliae alui atque aliis aetatibus, inuenta esse. Sane, sum a uirili colluuione usque ad egressum Israelitarum ex AegyPxo et tabernaculi fabricationein aeris frequens mentio habeaturi
146쪽
ferrula ne nominetur quidem, in eam sententiam recte ibimus, ut adfirmemus, vulgatiorem primitus aeris fuisse usum, quam serri, priusque illud, quam hoc a mortalibus esse repertum. Ferrum namque, ut in marmore quodam Oxoniensi computatur, teste eodem Mont Uconio, cuius auctoritatem etiam superius vobis attulimus, non prius inuentum fuit, quam centum et octoginta sex ante Troianum bellum annis Ex quo conficitur, ut Heroicis temporibus aere adhuc longo rarius fuerit fer-TUm, et, quamuis in armis aliisque instrumentis ferrum
etiam aliquantum esset in usu, taliteri aere, quod magis abundabat, fere omnia exstruerentura Ad plenarii huius argumenti explicationem addendum puto, quoties in hac dilputatione aes nominaui, me iliud simplex metallum specitasse, quod veteribus, teste Varrone de sing. lat. lib. IV. et Valerio Maximo lib. I. c. c. dictum est raudus, siue rotaria non vero illud, quod stanno, siue aliis metallis comi nixtum est, ruri etiam nomine adpellatum, quod Plinius lib. XXXIII . e. s. Dritim ce vocat. De illo etiam partianus in Corac. c. s. loquitur, cum ait: Ex aere, Vel cusero, cancelli sive o iti. Sed iam disputationis vola contrahenda sunt. Cum
constet, aes erro prius antiqui si imis temporibus esse repertum cum erro firmius ac perennius temperatura redderet, ut id circo pro aeternitatis tessera sumeretur cum
rubigini neutiquam sit obnoxium; cum ad splendorem ac magnificentiam opportunius eum gratum iis et boni Ominis, atque apud Hebraeos ipses religiosius haberetur, quam serrums desinite nitrari, desinite stomachari, o boni vos enim modo adpellat nostra dissertatio, quorum
maxime gratia a nobis est elucubrata), quod tum armue, tum multa alia, quae apud nos ferro, aut chalybe constantur, aere conflata Homerus recenseat. Discite, non fuisse ad ea conficienda aes minus ferro bonum, atque accommodatum. Discite, unaque vobiscum ceteri Homerici censores aliquando discant ac fateantur, antiquos mores, qui ab Homero describuntur, non potuisse Oribu consecutarum aetatum conformari, aut ab eis legem
147쪽
accipere. Id profecto alias monui atque inculcaui sed
parcite, auditores ubi enim res et occasio postulat, it rum a saepius idem monitum inculcari oportet.
fYNUPSIS. Panis pro quouis edulio Panis e ex triticos vel ex hordeo Panis is cavi Iris ferri Asilus Carnes boum, ovium, cuprcrum, Dum in cibum, et plerumque dumtaxat assae. Anima improueuioris aetatis ad isum a sata. An feras, an pisces an fruisus et Amra Homerici heroes manducauerinti Vini sus apud Homerum nuximus. Feminae etiam iuuenculae, etiam ipse pueruli heroicis temporibus inum potitare soliti quod non probat Plato In tre cuprino vinum habebatur nihilominus etiam oria fuerunt in D. Muno in pretio apud Graecos Dini elusas , et color niger Vinum Muroneum generosi imum. Vinum in cratere aqua temperabutur. Antimquietus cornua pro oculis Deinde pocula ex auro et argento Mactationes animalium Fere erant sacrificia. Statim ac maescuerant animmGlit coquebunt, e bantque He carnibus rigentibus deleHabuntur, e teneriores erant nostris, et Zomacho tebantur validiore. Stomachi, renuitati triouendum intur, tiod munia cibi, carnium que copia se poscent ingurgitare. Conuiuium Abrahami, tribus hospitibus paratum. Salomonis mensa sumtuo Sestima. Iceonis aplicatio. Angli inuin, cum aede conanitatum, iucunde potiant. Vinum n guento permixtum spuae eteres Romanos Graecis inum dulce in eliciis C ae in Graecia non acres, sed dulces, nec male lintes.
. tamquam amorem meum in Homerum saepius ex hoc loco testatum fecerim , sinite nihilominus, ornatissimi auditores, ut hodie Plautino verbo in tarctit oculissiuatim uominem, aeque nimirum atque oculos meos mihi
148쪽
carum illumque amatorie ad tunc modum inuocem ri aliae dulcillime Homere, mea rosa, mi anime, mea voluptas. Quapropter mihi aequo animo ignoscite, si vestris animis quidquid eius existimationem infringere potest, siue deminuere quasi meo amantis iure amoliri contendo, ut videlicet non minus, quam ego illum amo, vos etiam ametis. Quandoquidem igitur in antiqua eruditione nuper ac nouitii Homerum fastidiunt etiam propter cibum ae potum, quibus apud eum heroes utuntur, de utroque hodierno sermone disserere volupe mihi est. Quum enim a moribus nostris, qui delicatiores sumus, cupediorum gulosi et tantum non ambrosia Deorum pascimur, heroum aridus victus valde dissideat, quibus nullae erant molliculae escae, mattyae, embammata, scitamenta bellaria, eius siue ruditate, siue simplicitate non parum offendimur, quaeque Homerus de illo habet, partim absurda ac paradoxa partim Odiosa, et reiicienda iudicamus. Age igitur, rem Omnem discutiamus, grataque, qua poterimus breuitate expediamus. In cibo primum locum obtinet panis, hoc Homero dictus, usque adeo requens, ut pro quouis edulio, quemadmodum et sacris paginis familiare est, usurpetur. Qui sanis e tritico, vel hordeo conflabat haec enim duo frumenti genera apud Homerum usitata Solebant autem panes ferri in canistris, quas νέου Homerus adpellat:
Quem locum imitatus Virgilius dixit:
Mos enim, ait Donatus, fertur stilus apti taeteres, is panis non argenteis Uo stilis inferretur, sed canistris, hoc est,
specubus, factis ex Cimitie. Accedebant carnes, et quidem boum praecipite, Ouium, caprarum suum. Hae siquidem Homericis temporibus tu receptae, et plerumque dumtaxat assae Quo iacere videtur Curculionis verbum
149쪽
INT HOMERUM, I a Tillud apud Plautum mersam ventri Fabilimmia paniae
et si a bubula Athenaeus vero libro primo Antipliaunem citans, haec habet ex Dalecampi versioner
Homerus Amnorans boues, nec iusiura Parat, neque elixat carnes , alit cerebrum,
Sed intestim, et entresque acata adeo prisci moris teno fuit
Quod etiam Seruius ad primum Aeneidos animaduertebar. ubi ait Heroicis en oribus non escebarittir carrie elixa.Quamquam, ut verum fatear, aliquam aliam speciem edulii apud Homerum nominatam lego, ut verbi gratia, pedem bovis quodam cum condimento excoctUm, ventrem sanguine farcitum sed haec perraro heroum in nri adhibebantur. Idem Seruius Varro item scripsisse narrat, Romanis quoque primum in usu fuisse asta, secundo elixa, tertio ululenta 3 Erant vero animalia illa, ad vi istum apta, prouectioris aetatis Quod sane sobolis con seruandae causa factum videtur Quo nomine etiani apud Athenienses vetitum fuisse ferunt, nequis intonsum agnum comesset, i cui adfinis illa lex, quam Imperator Valens per Orientem dedit, me quis vitulorum carnibus vesceretur tilitati nimirum agriculturae prouidens, ut ait Hieronymus libro aduersus Iovianum secundo. Quantum ad feras attinet, nonnumquam ab heroibus manduis catas constat ex frequenti veneratione. Nam memorat
Homerus in Odrcf. lib. IX et X. capras siluestres captas in cibum, ceruum, et id genus alia animalia. Sed et aucupio ac piscationi operam dabant v socios lysiis le
gimus fecisse in insula Solis odiis lib. XIIc Plutaretius
tamen in Symposiacia contendit, mortale illis tempori
bus abstinuisse piscibus, quod ad gulae voluptatem sa-ciant, sociosque Vlyssis extrema fame coactos, ad piscandum se contulisse quod videtur Athenae opinionem elidere, qui arte diu consueta illos id factitasse censuit. Heroibus utique nulli bi videmus pisces adpositos in cibum Quid de fruelibus et oleribus L Eorum aliquem usum suisse heroibus liquet ex eo, quod Nestori adfertur
150쪽
gri DissERTAT XVII. in canistro Iliad lib. XL. eo μυον πίτω ο ψor, i Is hi Thω- eo , cia e montium potioni et me recens Vlyises quoqued ta sibi ait puero a Laerse, patre, poma, dei lib. XXIV. Hinc et in horto Alcinoi laudantur pira, nata, uuae, et alia id genus O g. b. VIII. Et Tantalo apud inferos arbores multas fructus ostentare noster vates confinxit, ut piros, malos punicas, aliasque, ficus, Oleas Odysi . lib. XI. Vsum pomoruin maximum fuisse in menis sis, quas dicunt, secundis, docet Seruius Duas, inquit,
habebant mensis, Uncti cornis, iteratim mortim a tamen mensas secundas heroibus non adponit Horne rus, etsi ab antiquislimis iam inde temporibus in usu uille, putet Athenaeus lib. XIV. Quae de cibo notanda occurre runt, paucis Exposuimus Iam de potu disseramus i Vini usus apud Homerum maximus,' qui proinde V, nostis dicitur ab Horatio:
Laudibus arguitur in vinosus Homerus,
ino; vota IMoc, mi et hium passim apud eum coniun-xUntUr To α μεμο i. mi Am hoc enim hominis Fabim melillim ac obtir, inquit Tysses, utriusque necellitatem in vita collaudans j iae lib. XIX. Nee viri modo, sed et feminae, vel iuuenculae vino uti solitae, vi manifestum ei ex Nauticaa, ac sociis puellis, quae vinum secum deis vexerunt ad lumen, dum eo irent lauatum sordidas vestes O ff. lib. V . A quo sane more neutiquam laudabili, Romani, aliique populi maxime abhorruerunt, apud quos Athenaeo teste lib. X. nefas erat, mulierem vinum gustare, qui et graecas mulieres temulentiae accUsset. Quinimmo puerulis quoque vinum propinari Graeci sinebant, ut Achilli a Phoenice, eius custode ac nutricio,
propinatum legimus Iliad. lib. IX. Quod non probauit Plato secundo de legibus, ubi lege sata sanciuit, ne pueri
ad annos usque decem et octo vino tantur; deinceps vero utantur quidem, non tamen ad ebrietatem implean