장음표시 사용
181쪽
cebit vobis, incredibili voluptate perfusis, summaque admiratione defixis , quantas uniuersae eruditionis opes. quales pulcritudines contineat , quam felici ingenio omnia sint, excogitata, quam miro ordine omnia disposita, quam propriis aptisque ornamentis ins hucta, pernoscere.
SE POTIUS COHORTATIO AD GRAECAE LIN. GVAE STUDIUM.
fYNOPSIS. Mediocritas In rebus indicerentibus, Vectibusque mitigandis au sita, non cutem in praeeraris facinor bus. Pecti monitum ad Achillem de praestantia Iaudi supra ceteros quaerenda Adolescentes mediocri literarum laude non ebent esse contenti. Supra ccteros facile eminebunt, graecae inguae cognitionem ibi comparent. Studium graecae linguae cum discipIinis nobilissimis coniungendum. Necessitas huius inguae ad quaevis sudia Graeci scriptores fortes omnes , plenique funguinis, et coloris. Agricolae facie deformi in- ustria, t pulcros elaneret Iiberos. Duae sulibrae, quae sudio graecae ingus plerumque opponuntur, nuctari e leuissima, spes lucri, et timor nimiae id cultotis Aviditas augendae rei quum maxime officit sapientiae incremeotis et gloriae. Exempla dissimilia ex Horatio Grsecorum et Romanorum Literatis irit, insignem Acti Anam sideptis, ummodo etiam prudentibus, numquam ita sub dia et commo a defuerunt. Ratio Iucri nullo pacto iuuenes nobilis ac sicupletes a graecae Iinguae negligentia excusari Metur Graecae in-gucte non tanta est, cultus, quiautam Ierique animo concipiunt. Exemplis comprobatur eorum, qui tum hanc, tum alias Anguus, quae vulgo di ciliores habentur, non longo tempore ae dicerunt. Methoisaeus , qua facilis ac partibilis at graecasingua, proponitur. PomProphe cum laude ad eos iuuenes, qui sedulam graecis Ateris nastunt operum, et ad aracriter tam nobile stadium Prosequendum acris inci
182쪽
iso DiusERTAT XXI. 1 emini, qui ad laudem properet, arridere mediocritas debet, auditores. Auream illam quidem laudauit Horatius, laudauit Aristoteles philosophi omnes laudarunt: nihilominus cum mediocritatem laudarunt, eam sane intellexerunt, quae vel in rebus indisserentibus seruanda est, quales diuitiae sunt, epulae, ludi, spectacula, vel adsectibus mitigandis tamquam frenum quodpiam adhibe tur mediocritatem vero, ubi de praeclaris acinoribus, et de eo, quod in laude ponitur, sermo est, numcluam laU- dandam suscepersint, ea si quidem, quae gloriam adserunt, mediocritatem respuunt, et ad excellentiam semis per contendunt, ad quam quo propius acces erunt, eo maiora ac praeclariora praedicantur. Si qui vero in magnis facinoribus praestantiae culmen teneant, paene supra humanam conditionem evectos putamus, et vehementer admiramur. Quae cum ita sint, quam utile, pulcrum,
praeclarum monitum illud habendum est, quod, ut apud Homerum lib. XVI. legere licet, animo silii Achillis, magnae indolis atque exspectrationis adolescentis, ad Ilia. cum bellum proiecturi, sapiens Peleus imprimere curauit et Fili, ait, illud semper prae oculis habe, in id toto pectore incumbe, ut ceteris quibus cumque bellica virtute prae-lles ac tu ora alios rebus praeclare gestis eueharis:
Semper struesare, atque a os praece ere laude.
Sinite, adolescentes, quotquot adestis, Optimi, quandoquidem et acti ingenio praeditos . et gloriae vehementer cupidos, et doctrinae non leuiter studiosos vos victeo, suo te, ut brevi qui dein, ted orti Pelei monitu hodierno
sermone, quo vellentis anni nostras liasce graecanicas exercitatione a Us prcamur, vos etiam X ac Uam, et ad gloriae verticem consceiiciendum, admotis veluti iacibus, impellam. Ne siti, literaruin mediocritate contenti, satagite, ut summam doctritiae gloriam vobis comparetis, contendite,
183쪽
tendite, ut de vulgo semitariorum literatorum emergatis. Ad ea, quac prima in doctrina sunt, accensis animis properate, in ardua conamini, magnanimo nisu supra alios, qui legniores sunt, vosmetipsos attollite uno verbo, eam certissimam gloriae legem vobis proponite:
Semper praestare, atque aliis praece ere suis.
Sed iam vos, me interpellantes rogantesque a adire videor ecquid tandem vobis faciendum praecipiam, Ut supra alios doctrinae laude eminere pollitis. En viam plane regiam, si velitis insistere, vobis cum Horatio QOm-
- -- Hos exemplaria graeca Nocturna ersate manu, Deciate diurna.
Credite, iuuenes, graecarum literarum studium, graecae linguae cognitio selectiori solidiorique doctrina quapiam vos imbuet, singularem quampiam vobis laudem gloriamque conciliabit, et vos eximet e turba. Nobilistimarum quidem stadia disciplinarum, et illa vobis essema Xima Una attentione excolenda praecipimus, sed, nisi cum iis linguae graecae studium coniungatis , vix sperandum aliquid vobis eximiae claritatis fore accessurum. Iam vero de huiusce linguae necessitate, quae omnes Urget, qui qualibet in disciplina, quavis in scientia velint eminere, alias memini tum validissimis argumentis, tum gravistini doctistimorum hominum auctoritate me disterere, et nemo est, Pliteras vere norit, qui illam infitietur, ut, si quis hanc longe insigniorem sapientiae amplitudinem, quam adfert graecae linguae cognitio, non admittat, iudicio et existimationi suae , non graecae linguae laudi detrahere videatUT.
Quapropter in praesentia ab iis , tuae saepius a me disputata sunt, iterandis, eademqUe, ut aiunt, repeten da crambe prudens abstineo. Illud tantummodo dicere non omittam, nain ex multis caussis, cur qui graeces iciui1s,
184쪽
t6a DissERTAT XXI. sciunt, supra alios in doctrina excellant, illam esse.
quod graeci scriptores, quos euoluunt, inti in degustant, et animo combibunt, quod facere nequit is, qui versos in aliam linguam perlegit, fortes omnes sunt et laeti, et alacres, et pleni sanguinis , et coloris. Quare qui eorum adsiduae lectioni impallescere consueuerunt, similiter atque illi animo concipere discunt, prudentiamque illam, et iudicium in scribendo, aliaque praeclara, quae apud eos demirantur, etiamsi ingenio ipsi utantur imbecilliori, ad se pertrahunt, sibique aciunt peculiaria. Quidam agricola, vi sermo est, deformi facie, veritus, ne sibi consimiles liberi gignerentur, hoc remedium Commentus est domi imagines erogi sermosas collocauit in
eas uxorem adspicere quam minime conuiuentibus oculis iussit. Ita de se quam pulcherrimam prolem propagauit. Ad hunc plane modum et vobis continget, optimi iuuenes si namque, ex Horatii praecepto, exemplaria graeca, Uibus ceterarum nationum scriptores omnes asces submittunt, nocturna diurnaque manu versetis, et in ea indesinenter intueamini, vestra eruditio ad illorum praestantiam proxime accedet, vestra scripta illorum succo bene vigebunt, pulcritudinem illorum reserent, OS Us ceteris eminentiores in doctrinae laude constituent. Contra
vero, quemadmodum aquila pullos suos ad solem explorat, ut, quos fixis et immotis oculis fulgorem illius non posse adspicere senserit, a se abiiciat tamquam adulterinos, sic animo fingite, optimi iuuenes, literariam famam, non humilem illam dico volantemque demissius, sed sublimiorem alteram, quae celsissimo volatu ad coelum usque videtur extolli, numquam pro suis vos esse admissuram, tu bisque aureis nomen vestrum concelebraturam, nisi ad graeci sermonis radios non conuiuentes Viderit, graecaeque literaturae apprime peritos nouerit.
A duo sunt, quae, veluti quaedam salebrae, plerumque studiosis iuuenibus opponi atque obstare videntur,
eosque a graecis literis remorari nulla, vel certe leuissima, spes lucrum ali luod e graeca literatura referendi,
frigidusque timor grauissimi taedii ac laboris , quem in
185쪽
illa perdissicili addiscenda lingua se putant subituros.
Equidem fateor, auditores, iis de eximia in literis laude reportanda desperandum, quorum animis cogendarum diuitiarum cura inoleverit. Ossicit enim quam maxime sapientiae incrementis auiditas augendae rei, et animi a gumentum est plane illiberalis, et ad veram laudem consequendam ineptissimi quod etiam Venutini vatis auctoritate probare posJum, qui graeco poetas cum suis Romanis conseiens, nosque ab illis longe superari sentiens, id ex eo prouenire putauit, quod scilicet graeci poetae non solum ingenio, et elegantissimae linguae rotunditate praestarent, sed quod etiam non aurum, non diuitias adis
peterent, sed soli laudi iliniarent;
Graiis Ingenium, Grupis de pture rotundo Mica loqui, frueter laudem, nullius auaris.
contra Romani iis artibus imbuendos pueros curarent, quibus multum emolumenti atque utilitatis referrent, ut, exempli gratia, arte illa, quae longis rationibus in centum partes aes diducere docet, quaeque Aritlimetica nuncupatur. Vbi vero haec narrauit, indignatus sub
-- - At haec animos aerugo , et cura peculi
Cum semel imbuerit, peramus carmina fingi Pose linenda cedro, et leui eruanda cupres'
Neque vero suspicemini, o iuuenes, si docilinae laude
emineatis, prouentus vobis dos ore ad vitam honeste usis tentandam necessarios Literatis viris, magnamque indocia in nominis celebritatem adeptis, si sibi cum doctrina prudentia simul adfuerit, vitae subsidia et commoda vix umquam defuisse reperiemus. Insignis enim docilina, solidiorque sapientia, quae admirationi omnibus est, Patronos plus minus qua uis semper aetate suis comparavit, qui sibi gloriosum ducant, eos fouere , protegere, tutari, curareque, ut honorifica ipsis munera, splendidaque stipendia attribuantur. Hacte
186쪽
Hactenus eos iuuenes nostra compellauit Oratio, quibus ciana fortuna nouercante domi res tenues et curta sit
supellex, si de victit sibi parataclo cogitent, proiecto pZrcendum est. At quibus cum sanguinis claritate opes adfatim benigna tars suppeditauit, si literarum studio teneantur et ad literariam gloriam adspirent, nam ceteros, qui deliciis atque otio diffluunt, et generis plendorem ignavia vitae commaculant, non curo quam nam sibi possunt praetexere excusationem, si linguarum, latinae truscaeque studio, studio item nobilistimarum disciplinarum,
quibus sedulam nauant operam, graecam lingilam, lilaetotius eruditionis caput est, non coniungunt Certe ii
non graecam linguam negligere deprehendentur, quod nequaquam est quaestuosa nana neque cetera studia ad lucrum respicientes excolunt, sed solum ad honesiam animi voluptatem , et ad nominis sibi famam comparandam. Sed, si ita res habet, cur, o generosi, ad graeciam sermonem animum non adpellitis, sine quo, veluti necessario instrumento, nemo ad ullam rem satis illustrem posti accedere, quique non solum longe ampliorem et iucundiorem sapientiam, quod alio sermone ex prosella olim docuimus, sed et ad summum usque gloriae verticem deuehet ZVerum audio iam illam alteram a vobis iterum in medium adferri excusationem, qua vosmet ipsos Ueamini, maximam videlicet huius addiscondae linguae difficultatem, pro qua nimis desudandum esse metuitis, nimisque molestos ac diuturnos labores perserendos. Quid autem, si dederim laecam linguam arduam esse, et in altissimo, praeruptoque monte stat ny Quis ignorat, neminem sine laboro, sine vigiliis peruenire posse ad ea, quae nos a vulgo separant, et a populo Sed fortasse non ea est graeca lingua, quam vobis animo fingitis, optimi dololcentes, non ita salebrosa, non ita perceptu distici lis non ita vepribus undecumque obsepta Marcus Cato Censorius
prouecta iam senec ut eam sibi comparauit, quod Cicero de senec ut tradidit. Romae apud sequiorem sexum graecae linguae eruditi olim transit in luxum, quod vel
187쪽
ex Ouidio cognoscimus, qui suadet, rem puelIs gratam facturos amantes, si duarum linguarum, latinae videlicet Et graecae, eruditione praestitissent:
Profuis et Iinguas edidicisse duas.
Nonne vero multi docti viri, ut Picus, Bellai minus, aliique breui temporis tractu linguas, quae dissiciliores vulgo habentur, sibi adsciuerunt Quid de Plauto qui dum molam versat, et sabulas festiuissimas scribit, Punicum sermonem, non hercle graeca lingua multo faciliorem edidieit sati id de Mithridate, Ponti ac Bithyniae rege inclyto Nonne duas et viginti linguas percalluisse fertur,
an quibus tum graeca, tum aliae, quae vulgo habentur disticillimae, recensebantur Plura alia exempla, quia notiora sunt, praetermitto, ne vestras aures obtundam nimis vulgata atque exculcata Obtrudendo. Multa etiam
huc adferre plassem ex iis, quae olim Italice disserui ad linguae graecae facilitatem demonstrandam, non certe qualemcumque nam disti ciliorem esse vernaculis hisce linguis, puta gallica, hispanica, aliisque similibus vltro fateor , sed contra, quam plerisque creditur, qui humavito ingenio prope inaccestam faciunt atque insuperabilem, sed quoniain orationem illam publici uiis fecimus, ad eam consulendam, si lubeat, vos remitto, adolescentes. Illud solum ui praesens denuo adfirmabo, quod et alias adfirmaui saepius, si quis vel mediocri praeditus ingenio duas diei horas, vel saltem nam nullo intermisso die graeco studio impenderit fore, vi ad iustam
eius linguae cognitionem duortam, aut trium annorUm exacto curriculo certisti me perueniat, praesertim si in eo diligens insuper fuerit, ut succisiuis horis, et inter otiose deambulandum, nominum, quas dicunt, declinationey, verbolumque coniugationes iterum ac saepius secum ipse repetat, et unoquoque diequatuor, aut ex primigenia graecae linguae vocabula memoriae committat ex UibUS cetera quaeque pullulant, et quae in studiosorurn commodum breui colleeta libello circumferuntur. Plerique enim, quod oscitanter, ac remisse graecum nudium pera-
188쪽
seruandum non proponant, aut fundamenta non probe iaciant, et stabiliant, graeci sermonis scientiam neqUaquam superstruunt Itaque cum neque lucri ratio, quod ex praecis literis minime profluere querebamini, meque rei difficultas, quae profecto tanta non est, RUantam animo conceperatis, ab ignauiae culpa non absoluath quid
statis, ornatillimi adolescentes' quid cunctamini L quid non expergiscimini quid graecam linguam omni animi
ardore non expetitisti quid in eius studium toto pectore non incumbitis P Quid bono atque athletico, Apuleii v bo star, eius succo roborat aliis doctrinae vigore praestare, et laude insigniter praecellere non connitimini palia agite, proponite vobis quasi lucem vestrorum studiorum habere illani, quam si Ohis adsciueritis, ultro vos confessuros consido omnia literaria bona aduenis vobis pariter cum illa, visurosque, quod omnium fere literarum mater est beatissima. infinitum enim thesaurum
illa adfert studiosis hominibus quo qui usi sunt, in omni
vita laetantur. Ego quidem venustatem illius, liceat miludisertissimi Salomonis surpare verba, sine inuidia colH-niunico, et honestatem illius non abscondo Et quam,
quam verear, me linguae huiusce necessitatem , ' elegantiam, praestantiam toties edisserendo ad studiosam iuuentutem inuitandam atque acuendam, nonnullorum, qui palmam Graecis aegre concedunt, odia atque offensionem
ancUrram, me Udquam tamen committam, quin, ubi- cum Ue opportunitatem, atque etiam importunitaternnactus fuero, hanc meam spartam adornem, se et quae
sunt iniuncti mihi muneris sartes cumulate imple m. Quandoquidem enim militiae inius sacramentum adii, mus, capitale est, decedere praesidio. Iam vero vo alloquor, vobis gratulor, inclyti iuuene3, qui graecarum literarum curriculum me duce corripuistis: non enim possum facere , quin manu attollam, meumque gaudium, meamque voluptatem in hac doctis snnorum hominum luce palam faciam, dum vos video, tum genere, tum ingenio, tum doctrinae studio conspicuo graecae insuae paene olim sepultae atque exstinctae
189쪽
IN HOMER v M. 1 6 vitalem quamdam adflare auram Equidem vobis in tam glorioso ad iocurrentibus, vocibus secundis acclamo, 'tpergatis, ut non fatigemini, ut calcem ipsum contentis oeulis inspiciatis, et huic palmae nihil anteferendum existimetis viventibus ac mortuis profuturae. Ceterum, quod taedium aliquando ingruat, excutite, et vosmetipsos ad progrediendum alacriter impellite.
Durate, et Dosmet rebus seruate secundis.
Servate vos Homeri deliciis, quas modo primoribus labiis delibatis, largissime perfruendis, quibus nil melius, nil
dulcius, nil iucundius liumana vobis sapientia potest umquam suppeditare. Servate vos ceteris graecis scriptoribus, quorum non nemo doctrina et elegantia dexterrimus est, quorumque lectione vestrum ingenium irrigatum numquam arescet. Et quoniam sacratioris sapientiae cupidissimos nonnullos vestrum esse noui, seruate Os Basilio, Chrysos homo Gregoriis, ceterisque graecis patribus graece euoluendis atque intelligendis. Ipsi en in per vos ipsos tunc cognoscetis, quam vere a graecae linguae peritis illud iactetur, neruos graecae eloquentiae apud interpretes plerumque succidi, quodque in graeco fonte generosistimum vinum est, in latina seu quavis alia verilone evanidam vappam fere euadere. Servate vos diuinis, noui praesertim foederis, literis utilius ac profundius adsequendis nemo enim quispiam diuinorum verborum sitim suam penitus explere possit, nisi in graecos semet sontes paene ingurgitet. Animo recolite, quot labores, quot incommoda, quot certamina Troiani Graecique decem totos annos pro Helena, seminarum pulcherrima, possidenda subierunt. Et vos igitur pro graeca lingua, quae ceterarum linguarum omnium iure optimo quasi Helena adpelletur, certatim depugnate, nullisque laboribus, nullisque vigiliis, ut ea potiamini, parcite. Mementote duram olim seruitutem annorum quatuordecim pro Venum a Rachel Laban seruiisse Iacobum, et prae amoris magnitudine perbreue sibi visum esse diutinum illud famulitium. Sane si totidem annorum labor pro graeca lingua
190쪽
addiscenda vobis foret subeundus, detrectare illum minime deberetis; quanto igitur naagis multo breuiorem ad tantum bonum conlequendum non detrectabitis Quid vero Argonautae, vi aureo vellere potirentur Quot pericula adierunt; quot maria transmiserunt quot sibi obsantia impedimenta inuicto animo superarunt Atqui thesaurus longe praeclarior aure vellere graeca lingua est, qua vos melioribus Opibus , omnigena videlicet eruditione, locupletabit. Quis Columbo ac Vesputio non inuideat, quibus nouas terras adire, nouos Orbes detegere, no Ua nationex, noua rerum spectacula inuisere leuit pCredite, iuuenes, nouos eruditionis orbes, illosque pulcherrimos, ceteris impervios, graeca lingua vobis aperiet, in nobilissima sapientiae regna ceteris inaccessa vos introducet, ut peregrina quapiam ac pretiosor doctrina abunde ditemini. Ita quo nullum laborem declinate, nullos vepres, quos offendatis, metuite, nullas praeruptasTUpes, quas conscendere Oporteat, expallescite, sed inceptum iter constantissu ne tenete, prosequimini, conficite; nisi quod paullo ulterius in haec studia progressi, omnem paene laborem evanescere, meramque propinari vobis voluptatem sentietis, et cum Seneca praedicabitis,
quod multa, non puta di cilia sunt, non audemus, sed quia non audemus, dissilia sunt.
DE ACHILLIS ALIORUMQUE MIRABILI VELOCITATE.
SYNOPSIS. Ad bellum prospere gerendum maxime prodes pedum elocitss. Tesimonium Daulaeis Helicem pedibus Achillim Iavaeat His Homerum Catullus Pyrrhus, Ilus Aebi is, a piaum ignea velocitate se caepe atus Complura exempla mirae elocitatis atque agilitatu in