Dissertationes Homericae ..

341쪽

Atheniensis, quae cum Theodosio iunior; Imperatori, si ipsisset, et Christi baptismate abluta est et, verso nomine, adpellata est Eudocia. Si quis autem requirat exempli uri parodiae Homericae inquit Fabricius, nostrae aetate quam felicissimum et elegantissimum, is Susiadem ligat graecanissimi Ioseae Barnesii, Angli, qui Esthera historiam complexus es . Equidem Fabricio, graecae litiguae peritillimo, idem habeo, sed librum, numquam, quod sciam, ad nos aduectum, nec legere, nec videri potui. Tres demum commemorali praecipuos, Ut Homerica paralipomena suppleuerunt, Quin Um Smyrnaeum, Coliathum Thebanum, Tryptii odorum Aegypti lam, qui Odysseam Areco se a Metror, ut mox dicebam, scripsit. Cum enim Homerus non historicus, sed poeta, bellu in Troicum neque ab ovo repetetierit, neque ad Xittam perduxerit, hinc est, quod Quintus, dictus Lascari, Homericissimus, carmine graeco heroico, quali Homerus ipse usus est bellum illud ab Hectoris interitu usque ad redi. tum, siue saaufragium Graecorum quatuordecim libris persequendum suscepit. Coluthus vero, e Lycopoli Theuhaidis in Aegypto, breue possina heroicum scripsit, cui titulus Asyra oeeπαγ praefixus est, uidelicet rapitis Helenae Quod ad eorum aetatem attinet, ambo quinto circiter seculo a Christo nato loruerunt, triuSqlae autem carmina

a Bessarione an Calabria reperta, et ab Aldo duabus abhinc aetatibus primurn edita Tertius Tryphiodorus, qui sub Anastasio Imperatore vixit, breue similiter poeuna epicum composuit, uod IA o Atari inscribitur, videlicet Troiae ener D.

342쪽

DISSERTATIO LILDE EUSTATI IANA L. POLITI EDlTIONE AC

VERSIONE.

s UNOPSIS. Inflane Homeri praestantiue arae inuentum tot praeclari s mi gneum interpretes et scholios se. Omnibus eruditione, sapientia et iu-aeicio praestat hic athius Politi editio e ratina ei se ab omnibus Probanda Nucta eruuitorum opera inuidiae non subiecta Triplex vetus Eusathi editio. Omnibus praecellit nous editio, curcute es. Polito. uanti laborit et ingenii P graecum auctorem primitus interpretari Graminiatici no=nen pro iterato et philologo sumitur. Luculenta Eu Iatoianae scientiae te Timonio, Latina rasathii μετ φρασι; tum iis, qui grvece nesciunt, tum iis, qui graecae linguae sue periti, ita, Iuvios sunt, at Aratilis. Nousoquetcissi nus et nugaci mus E clathius, sed eloquentissimus ae diligenti mus habendus eis. Iosephi caligeri eiusque adsectarum auctoritas, Stephani gramismaticiiser sionem improbantium exploditur, nihilque Iaudis Eusathianae interpretationi Atrahere ostenditur. Alii de interpretando Eu-ΠΠthio cogiturunt, nemo tamen Luc unte Politum erisonem Duam .dicit Positi Iaur, qui sibi ac patriae hac praeclara editione magnum glorium comparuuit.

1 miliam plane occasionem, quae se nobis dederit, mi Lsam fecimus, oriratissimi auditores, quin Homeri laudes nostris hisce disputationibus ad satietatem vique persequeremur. Sive enim diuina eius carmina vobis ex hoc loco enarrarem US, siue qua potuimus eruditionis copia pro nostri ingenii tenuitate illustraremus, siue ab imperitorum criminationibus vindicaremus, summam ubique praestantiam eius multis ac variis pro re ac tempore argumentis demonstrare numquam destitimus. Nihilominus illud etiam argumentum, quo inaestimabilis Homeri virtus magis magiscaue elucescat, puto esse grauissimum, videlicet tam ingentem exstitisse doctissimorum virorum cateruam, qui nullo non tempore in eo explanando desudarunt, tot scholia et

343쪽

IN MOMERUM. 321 commentarios is eum contulerunt, immensamque doctrinae segetem, qua Homericus campus beatissime exun- dat, certatim colligere studuerunt. Hinc siquidem liquet Homericam poesia inexhaustum esse thesaurum, qui novas opes cuique effodere volenti incessanter exhibet, itavi, quo plus effoderis, plus adhuc restet effodiendum. Vt ceteros quosque sileam Homericos interpretes ac scholiastas, si quis enim curiosius eos nosse cupiat, erum ditissimum Fabricium ibi. gr. lib. II cap., et S. consulat, qui praeter Didymum, de quo superiori disputatione egimus, aliorum, qui iam pridem interciderunt, numerum ad triginta tres supra centum adsurgere tradit unum Eustathium nominabo, qui supra omnes eruditione eminet, sapientia, iudicio Eustathium inquam illum, literariae reipublicae lumen emicantissimum, et ecclesiae

Thessalonicensis praesulem longe inclytum, qui doctissimis suis commentariis, quos noeean'oAM nuncUpauit, non tantum grammaticas salebras quascumque graecae linguae

studiosis diligentissime complanat anfractus omnes tollit, implexasque dissicultates enodat, sed omnigenae doctrinae opes ex Homerico promtuario elicit, omnibusque,

qui velint iis ditescere, liberaliter exponit, et de diuite penu suo duplo amplificat atque exauget. Quamobrem maximam deberi laudem doctissimo Polito, in Pisano

Athenaeo humaniorum literarum Professori, censeo, auditores, qui nouam praeelarissimi auctoris huius editionem maximo studiosorum bono, addita praesertim latina interpretatione sua, luculentissimis typis adornat. Quoniam vero Remo umquam quantumuis gloriosum opus

est adgressus, cui non reluctentur nonnulli siue falsa opinione occupati, siue imperitia ducti, siue liuore quopiam, vulgatissimo hominum vitio, exstimulati, hanc ipsam aleam Politi etiam laudatissimus labor subire debuit. Sunt enim, qui editionem hanc Eustathii latinamque Politi interpretationem, tamquam legentibus parum utilem, vellicant, parumque auctori suo gloriosam dictitent. Sinite igitur, auditores, ut ad graecarum literarum studiosos iuvenes, quae meae sunt partes instituendos, iudicium meum

344쪽

sar DissERTAT XLII. meum de hac editione, quam iij iiii expendere libuit, ac

tria iam emissa volumina attente perlegere, in medium adferam, simulque ossicium hoc obseruantiae atque amoris mei erga eruditissimum virum persoluam, 'Uem magistrum in philosophi eis et theologicis disciplinis habuisse

glorior, in graeca vero addiscenda lingua ad paucos menses discipuluina pol quos per se ipsum, quo es ingenio atque industria ad graecae eruditionis fastigium pleno

gradu contendere potuit, sic, ut inter viros graece periticilinos iam conspicuus digito monstretur, magnam Uenominis celebritatem tum apud nostros, tum apud exteros sibi comparauerit. Neque vero ab instituto meo Homerum vobis i ultrandi hodierna disputatione me desciscere putate, auditores quin potius, dum de iis, quae Hona rum tam proxime attingunt, dissero, de Homero ipso me vobis disserere arbitremini. Eustathium anno aerae christianae circiter ducentesimo supra millesimum floruisse, magnum ecclesiae Constantinopolitanae fuisse Diaconum, oratorum magistrum, libellorum supplicum praefectum, deinde Thessalonicensem Archiepiscopum, notius est, quam ut vobis a me enarrari exigat. Doctissimum uero suis , virumque eloquentia atque eruditione summum, etsi tot inclyta magnoruri virorum testimonia non exstarent, hae uberrimae in O- merum 2IαμκβοAm hi locupletissimi commentarii satis superque probarent et testarentur Tribus editionibus in vulgus iam emittas cominentarios hosce comperim Usi Romae primum, deinde Basleae, sed in epitomen redarios ab Hadriano Iunio, iterumque integro biennio post Basiloae Sed harum editionum exemplaribus ad eam raritatem redactis, , sibi Eustathium comparare cupientibus vel grandior numerato pretio vix prostaret, nonne id maximum haberetur literatorum incommodum y cui in- Commodo opportune succurrere magnanimo consilio suo optimus Politus noster meditatus est novamque ditionem dare, quae splendore, relegantia rerumque adiectarum copia ceteris orianibus anteiret tia quo non minus animum homilias, quam doctrinam mirari decet, audito

345쪽

res, qui facinus tam diuturni laboris, tam multiplicis difficultatis, tam ingentis sumtus non expalluerit. Nain

cum graece adaiae usque tempora tantummodo loqueretur Eustathius, Politus et graece et latine loquentem dare nobis pulcherrima editione sua voluit. Non facile sibi persuadeant ii, qui graece nesciunt, quales labores deuorare, qualia studia subire, quales vigilias perferre illum oporteat, qui huiusmodi graecum auctorem tantae molis, tantataeque prolixitatis latine vertere adgrediatur. Non enim graece vertere idem esse putetis , atque hisce vernaculis

linguis, exempli gratia Gallica Anglica, Italica scripta

volumina interpretari Graeca lingua nodos passim L fert paene inextricabiles, qui crucem interpretibus figunt, quibusque euoluendis vel summi viri saepe caput scabunt, vivosque Odunt ungues, et quandoque genuinam dicti sententiam non adsequuntur hinc plures interpretum hallucinationes et lapsus Graecas locutiones, acre plerUmque, pressas, subtiles, concisas alia lingua ac maxime latina probe reddere laboriosius opus est, quam quis inexpertus animo fingat. Nonne igitur meritissimo Polito, qui primus acriter intendit animum ut latine conuersum auctorem hunc in lucem daret, maximae agantur gratiae, eiusque virtus summis laudibus euellatur cum praesertim tam perspicuam, tam diligentem, tam disertam, tam elegantem interpretationem elaborauerit, ut latinam concinnitatem cum graeca certare fecerit; cum tot notas doctis

simas addiderit, non ad putidam eruditionis ostentationem inuectas, sed ad rem apprime facientes, tum suas uberiores, tum Saluinianas pauciores cum eruditum aliquod opusculum, quod Homerum respiciat, tamquam bonum auctarium singulis voluininibus adiiciendum duxerit 3 cum tot menda, quibus priores editiones scatebant, correxerit; cum tot deprauata loca sapienter restituerit; cum vno verbo, absolutissimum Eustathium, seque ipso longe meliorem in medium protulerit. At, inquiunt, nil aliud, quam grammaticus est Eustathius. Quantum igitur utilitatis iterariae reipublicae allaturus sit, quantumue laudis promereatur, qui gramma-

346쪽

iicum scriptorem latine verterit Z Verum, qui liae oppv. nunt, Oluntne quid grammatici nomen valeat L Quamquam enim nos in triuialem ludum, velut in pistrinum nomen hoc detruserimus, sciant velim, grammaticum praeco nihil aliud plane sonare quam literatum latine, idemque esse ac philologum, teste Suetonio. Duplex est

ars, aUditoreS grammatice una, grammatisiice altera, quas

non oportet confundi Haec videlicet nil aliud docet, quam recte legere scribereque quamobrem qui eam profitentur, grammatissae siue literatores proprie vocitantur illa vero facultas est nobilissiina, quae non solum in verbis explicandis versatur sed longius progreditur, et quidquid a poetis aliisque pertractatur, exponendum suscipit et per omnem doctrinarum ambitum libere excurrit; quique eam profitentur, grammatici, siue literati, nuncupantur. Quapropter iure optimo de grammatica disciplina testatur Fabius lib. I. v. q. eam plus habere in recessu, quam in fron e promittat Cum igitur grammaticum dicis Eustathium, literatum virum intellige longe eruditissimum, donge disertissimum, multiiugaque, ut ossius ait, doctrina excultissimum Merito sane Hadrianus Iunius icE. α α καAbnoen id est, copiae cornu Eustathianas in

Homerum ruere hac inscripsit Inle res siquidem est, Maiorani iudicio, Homeri docti mus, philosophus acutu mus, theologus religio sinus, quisensus abditos eruit, Reciem omnem deformitatis, emit, arcanas ientiae et pie- lotis operit, in primisqne id agit, ne quam philos hiae

sortem, arii iis Poeticis octautatam, ignoremtis Incredibile est memoratu, tinnias ves graeco eloquentiae, unumtos hesatiros omnium disciplinartim expromat Sed neque Michaelis Pselli testimonium est praetereundum, UOeloquentiae et eruditionis laudem maximam Eustathio tribuit ') Illum enim Musam intelligentia adpellat, gratiam elocutionis, usum Doluptatis, sapientem Calliopen, eamdem seive iri solem ingenii. At

' Mich. sellus, Iustathio coaevus, an epist. II s. ex quodam cod biblioth reg. Gai quem citat Car. Fres naeus.

347쪽

At si quis, aiunt, Homerum graece loquentem intellectu adsequatur, is multo magis Homeri scholiasten, ubi sibi opus fuerit, dia graeco fonte consulere poterit voletque, adeo ut latina ipse interpretatione nequaquam indigeat graeci vero sermonis ignaro, Homerumque graece legere non valenti, quem usum adferat latinae Eustathii interpretatio L Non parum quidem ponderis inesse huic oppositioni , censuerunt nonnulli si tamen recta iudicii lance perpendatur, leuem ac futilem, nulliusque momenti esse constabit Cur autem et graece nescienti nulli fore usui latinam Eustathii interpretationem dicemUS, cum, sicut ad consulendum Homerum latine versum aliqua interdum literaria necessitate is etiam, qui graecis literis non

studuit, compellitur; sic quoque ad commentarios Eu thii adeundos necessitate consimili possit urgeri com-Iuentarios praesertim tam celebres, tam beres, tam doctos, tam uniuersa scientiarum omnium, historiarum et

fabularum supellec stilo locupletes in quos praeter ea, quae ipsemet doctissime obseruauit, ex aliorum scholiis, ad ea tempora in Homerum elucubratis, quidquid boni potuit, collegit et congessit. Ex iis vero, qui graeceiciunt, quam paucos Dii boni, reperiamus, qui per se ipsos omnia concoquere possint, omnia per se ipsos adsequi,

quin Vipiam cespitent uspiam impingant uspiam nutenti Credite, auditores, vel summis in graeca cognitione viris versionem interdum consulere et iucundum est, si perutile.

At esto summi viri nil Eustathii latina versione opus

habeant ii certe, qui vel leuiter, vel mediocriter graecis literis sunt imbuti, quorum numerus longe requentior,

habent quam maxime, sibique rem omnino gratam uti

lemque praestitisse dicendus est is, qui ad Homerum per secte intelligendum interpretem tam insignem, scholiasten

adeo sapientem, latine conuersum ediderit. Quibus enim graeca omnia consectari non licet, cursimque scriptorem graecum perlegere, eorum studium idem iidem latinae versionis subsidio leuandum est, recreandum, prouehendum: dum enim graeca cum latina interpretationec conm

348쪽

conserunt et graece proficiunt, et animo dia contabeoscunt.

Attamen non deest, urgent, qui loquacissimum ac nugacissimum interpretem tuum istum Eustathium, utpote minutissima quaeque scrupulosius consectatum, adpellauerit. At hercle mera calumniandi obtrectandique libidine, cum fere omnes literati viri, quibus cor sapit, modestiaque condecoratam doetainam sibi adsciuerunt, non loquacissimum, sed eloquentissimum, non nugacissimum, sed diligentissimum verius praedicauerint. Sed adlluc Eustathianae versioni detrahere conantur

Iosephi caligeri, Gronouit et Casauboni auctoritate, qui similium scriptorum interpretationem visi sunt improbare. Cum enim Claudius Salmasius Stephani Bygantini lexicon

geograplaicum, cui titulus a ticis, cum versione et animadversionibus edendum aliquando in se suscepisset, ab inutili eiusce versionis labore deterrere liominem, literis ad eum datis, non dubitauit Iosephus caliger. Quomodo, inquit, ita interpretatio latina e dignitate odiici stim, non Ni LO. - - - Melius ibi consultrum fore, credo, si hoc labore supersederis, ex quo enlisimus ad timeritos,

nullus ad doctiores fructus, a te sero nulla gloria fruen- iurast, P. I S. Quo respieiens, Iacobus Gronoui Us Xercit de Dodone pag. II. Vehementer, ait, mihi placuit

sententia Iosephi caligeri, negantis se iudere, quomodo dignitate Si hano augua inserpretario posset adiici. Vnde

quoque Salmasium nouimus eoisilium eriendi huius lexici, quod antea formaverat, abiecisse, et plane hunc laborem non sibilauit superuacaneum Doeare magnus Osui bonus. Hinc igitur colligunt, quod, sicut superuacaneus erat iudicio doctissimorum uirorum vertendi Stephani labor, sic pariter inutilis sit Eustiathianae interpretationis cUra, atque hanc fuisse caussam aiunt, cur nemo alius de eo interpretando, notisque illustrando umquam cogitauerit. Sed si liceat, quod sentio, libere proferre, non puto eorum, licet doetissimorum hominum, iudicio esse adquiescendum. Nonne enim conficeretur ex eo, ut reprobanda

quoque sit Suidae, Pollucis, Hesychii, Phrynichi, aliorumque

349쪽

IN MOMER v M. Saprumque lexicorum latina interpretatio, in qua tamen clarissimi viri studium operamque suam bene locatam platarunt Ipsummet Stephanum nonne postea bona caligeri venia et liomas de Pinedo copiosi additis animaduersionibus, et Benedictus Aegius, et Abrahamus Berkelius, unus post alium latine verterunt, ita vi trina exici illius

interpretatio circumferatur, et literatorum manibus teratur Nonne cum immortuus esset huic operi bonus Rei helius, adeoque a literam commentarius ultimam auctoris manum non esset expertus, nonne, in Uam, Cura

ipsius Iacobi Gronouit, qui prius eius interpretationem videbatur reprehendere, qualiscumque in eis schedis ex-llabat, adiectus est Nonne Carolus Sigonius Ioannes Hari ungus, Aloysius Grandenicus, Nicolatis Lloydius, Philippus Cluuerius, Abrahamus Ortelius Egechiel Span, hemius, Isaacus ossius, locis Stephani bene multis lucem adferre moliti sunt, et ipsemet Iosephus caligec Stephanum editionis Xilandrinae manu sua notauit castigauitque Quae vero de Stephano hactenus dili eruimus, ea quoque Eustathio conuenienter aptari, quis non videat

planeque sentiat nisi quod ipsi Stephano Eustathius valde est praeserendus, ex quo non solum linguae graecae cognitionem plenius ac melius, quam ex quovis alio thesauro comparare sibi quis potest, sed et doctrinas aeno Gmnes, quas in explanando vate maximo pertractat atqu*euoluit, condiscere. Non ergo inanis, sed utilis simus habendus est labor doctis limi viri, qui latine illum est interpretatus, tot notis illustrauit, tot animaduersionibus locupletavit. Neque vero putauerim, neminem alium latinam Eustathii interpretationem edidisse, quod inutilem eruditi homines unanimi consensioue sint arbitrati, sed alios nimis prolixo labore deterritos, alios aliis caussis Praepeditos, manum ab hoc opere abstinuisse, multo est verisimilius. Vincentius Marinerus Valentinus bibliothecae regiae Escurialensis praefectus latinam versionem commentariorum Eustathii non in Homerum tantum,

sed et in Dionysium Perlegetem adornasse fertur, Fabricio teste luculentissimo Dibsi6th. graec sib, II. O . . ex

350쪽

3a DissERTAT XLII. quo pleraque studiose decerpsi ad hanc concinnandam

disputationem. Cur autem publicam lucem eius interis pretatio non viderit, non plane liquet Mihi sano suspicio suboritur, auditores, vel ad umbilicum non perduxisse, vel sibi in ea nequaquam placuisse. Cur enim tantum laborem in ea versione perficienda subiret, ut postea cum tineis luctaretur bonoque publico non inseruiret Quidquid vero in caussa suerit, cur non vulgauerit, hinc

saltem adparet, nequaquam verum esse, neminem alium de hac versione cogitasse etsi verum est, neminem alium

ante Politum ullam Eustathii interpretationem in vulgus emisisse. Saluinius quoque , literis omnibus,' sed praesertim graecis, excultissimus, hunc sibi laborem proposuisse sertur, operique manum admouiue, sed dum in officium semper expositus et obuius se omnibus dat, inque

varias literarias curas animum dispescit opus absoluere non potuit, cuius tamen summa cum laude absoluendi, si

libuisset, facultas aderat prope singularis Idem facere

adgressus erat Benedictus Aueranius, quem nominare aeque est, atque ipsam nominare sapientiam; sed ipse pari. ter aliis occupationibus distentus vltra prioris libri interpretationem progressus non est.

Quae cum ita sint, et huiusce editionis ac versionis utilitas perspicuis rationibus sit a nobis ostensa, et aduersariorum argumenta satis superque diluta, quid superestiam , nisi ut de gloria, quam cum tibi, tum patriae comparasti, vir doctissime, gratuler votisque omnibus propitium Deum, prospera secundaque omnia tibi adprecer, ut insigne opus, quod edere coepisti, ad finem usque feliciter perducas, integrumque nobis Eustathium, quem avide exspectamus, impertiaris Vrbi huic nostrae gloriam, quam typographi Transalpini iam pridem abstulerant, graecos auctores nitidiutinis semis excudendi tute

restituisti, atque amplificastu Tibi ergo testimonium perfectae laudis in hae doctissimorum hominum luce,

quos probe noui virtuti tuae omnes adplaudere, libentissime reddo Inanes quorumdam obtrectatiunculae ne te moueant celsiorem gloriae obtines locum, quam ut te

possint