장음표시 사용
111쪽
DE ORIGINE ERRORIS bus conferare suis . Nempe ideo timetis, s eos esse si eaelo arbitramni. neq; n, si Dijμnt, aliter feri postsi Cur igitur oculos in coelum non militis ' re aduoartu deorum nominibus,in aperto saerificia celebratis' Cur lad parietes,m lignis in lapides potissimum g isto stectatis,ubi eos esse ereditis tQuid sibi templa quid arae uolans' quid denis ipsa 'inlaehra quae aut mortuo
Tu aut absentiu mommenresian 'Nam omnino singendarum similitudinu ratio itarao ab homnibM nuenm est,ut passet earii memoria retineri, qui uel mor resubtracti, uel abstentia fuerant siparati. Deos igatur in quorum mero repone sui in mortuorum: quis tum stultus,ut colatisi in absentium: colendi ergo monstres nec uident,quae fiamus nee audiui, quae premi mur. Si autem Dii absinaes esse uon possum; qui, quo niam diuini Ams, in quacuns mundi parte fuerint,vii dens, audiuns uniuersa eruacua ergo Funas fi lachra istis ubiq; praestentibus, cim satis sit, audientiis nominae precibus aduoaure. At enim praestentes no nisad kmagines βιει adpulis. Im plane: quemadmodu ua
gus exishmat mortuorum animas circu tumulos, et cor
porvim suoru reliquis oberrare. Sed tamen postquam Deus ille praesiti esse colit iam sit lachro eius optis non est . in aero nsquis imaginem boumnis peregre i con*tuti nontempletur sepius,ut ex ea Alatum cupiat assientis: m idem si s esse uideatur si eo reueso, atque praesinae, in contemplanda imagiue perfuere eas ponim,q ipsius bomnis asten ui uelittMinime procto. Et nim hominis imago necesseria tum uidetur,
cum procul abest: Deruua a Iuthia,cu praesti est. Dei
112쪽
autem, cuim stiritus ae nomen ubiq; dissusim,ab pemnqua potest semper litis mav) Aperuacua est . siduerentur, ne omnis eorum reliseo inanis sit, re urina, s nabit inpraesenti uideant,quod adorent ideo βι-- lachra am btuum. quae quia mortuorum sane ima Ines:foulia mortuis sum omni enim sinsu caret. Dei autem in aeter m niuentis uinum, sensibile debet
esse simulachrum. quodsii similitudine id uomen accepiti. quomodo pos e is, 'inlachra deo sinulta tuis dirari, quae nihil sentiunt, nec mouetur ρ Idiq; simul ebrium Dei non illud est,quod diptis hominis ex lapiade,aut aere,aliaue materia fuerimtur; sed ipse homo; quoniam resenti re molietur multus,murassamones habet. Nee intelliPns bomnes ineptissinu, quod si sintare simulachra, muneri possent; ultro adoratura homines fuissent, a quibus savi expolire: quae essent aut incultus, horridus lapis, aut materia informis in rudis; nisi fuissent ab ho ne formare . Homo iptur istorim quasi parens purendus est; per ciuita manus vim fans; per quem heciem , fPuam,pulchritudinem habere coeperunt. E t ideo melior est, qui erit 3 ista, quae si sens. Et tumen sectorem ipsum nemo Asopit,aut veretur. quae fici timet; ει quam plus possit ese in opere, j in opifice. Recte intur Senem in libris moralibus. Simulachra, isq&it. deorutieuerantur.illissupplimni vitis posito ' illa adorant; illisper rerum asidens diem, aut a lans; illis them iaciunt,vimmas eaedunt. cum haec din spere sisti-oaim: fueros, qui illa fecere,contem nt. C uiet inter se rem contrarii , quam statuarim destiare, L
113쪽
DE ORIGINE E R. R O R Infusm adorare re eum nem conlitctum quidem ad
mirere,qui tibi deos sectat' am ereo um, quam potestitem habere possvns; cum ipsi, qui fecit ista, non habeatiSed ne hic quidem dare bis posuit, quae habebat; videre audire oqui; moueri. Qustrivim Mintur tum ineptus est, ut putet aliquid esse is simulachro De ibis quo me homιnis quidem quiequum est praeter umbra psed haec nemo conoderat. insecti suns enim persuasio
ner ac mentes eorum pemfus bucum stantiis perbiberunt Adoravi ergo i ensibilia, qui sientiuvi; irrationabilia, qui sapiunt; examma, qui uiuum; terrena, qui oriuntur e caelo. Iuuat ere', uelut in aliqua Fbunos ecula oon brutum, unde uniuersi exaudire possint; persianum illud proclamiare, O curas homuum, O quantum est is rebus inane. i
S curuae is teres ammae, π cortissum ima es. Caelum potires intuemini: ad cuius stemmium uos . excitauit ille arti ex uerus Deus. Ille uobis Ablimem iuultum dedit: uos ira terram curuamini. uos altas mentes. Er ad patrem suum cum corporibuS suis eremis, ad inferiora deprimitis; tanquam uos poeniteat, Non quadrupedes et e natos. Fis non est,coeles, ammi cu terrenis,in terram svergentibus uersari. 3d uos bene-
ae prorumόitis Hum enim inseri uola uni; cum derissum quaeritis,quod in sublim quaerere debuistis. Nai is mortalium digilarum ludicra, Dplia figmenire,ex quolibet mattriae gruere formare,quid, gd aliud s,ηtsi ferra,ea quri nata sutu'quid ergo rebus instrioribus Abiaadisi quid cupitibus uestris aerram silem
114쪽
ponitis cum enim nos derrae sis iras, humilioresq. Datis: ipsi uos ultro ad impros merytis, ad mortem φ damnatis. quia nihil terra interius m bumbus , rupi mors, is eri, quae si ejigere uelletis: Fabiemm pedibus uestris terram contemneretis,oorporis flatu saluo. quod imrco resti m acrepistis; quo' omlos ais mentem ἰωm eo, qui Iecit, oes erreposetis. Contemnere autem, micare terram, mhil aliud est, quam simulachram n adorare; quia de terra sim suxu:item diuituti uenconcupisare, uolupretes corporis sternere. quia opes σcorpus ipsimesius hostilio utimur, terra est. vili movisae,ut Guiatis morιatur enim necroe est,qui sies.s animiam mortuis adiudicreuit. Sed quid prodest ad uul Ps,m ad bo mes imperires hoc modo concis-' nariscum uideamus etiam doctos, Er prudentes uiros, lcum retrionum istesti ine uam turem, nihilominus itumen in ijs ipsis, quae damnant, colendis uocio qua prauitute perstire. Intelligebat Cicero fisa ese, quae , homines adorarem . nam cum multu dixi set, quae ad leliersionem relino m ualerenti. ait tumen vim esse illa
retio tuli, extinPal. Q Aid ei 'cie qui,cim errare lesientiat, ultro ipsi iis lapides impingit, ut popuIus o mnis offendat i ipsi sibi omlos eruiae, ut omnes caecisvitqui me de alijs bene mereatur, quos patitur erram re nec de si *,qui alien s acredit erroribus t me istim
tur tundem sapientiis sῖaebouo,ut si ses impleat quod mente perrepit ' sed prudens, sciens pedem laqueo
insterit,ut nimicum eae teris,quos liberare Et prudenmtior debuit, ipsi cuiatur i Quin petius, siquid tibi
115쪽
DE ORIGINE ERROR ILCicero uirtutis est,experire, populu sicere sapientem. digna res est,ubi oes eloquentiis tuae vires exerM. Non enim uerendum est, ne te is tum bona musa deficiae oratio qui De et mistit copiosi,ae fortito destndi'. Sed ni r- Soeratis oernere times ideoq; patrociniuueritvtis Ascipere uon 'audes. At mortem, ut farens, contemnere debuisti. Erat rem 'thim Orchrius,ue ob bene potius di ,3 ob maledicta morerersi. c tiιi
laudis plus Philippicae affirre potuerunt, g discussus
error humani generis, mentes homutim ad sani Maem sua distulatione reuocutae. sed concedamus timim
in eodem uersaris errore t video te terrena, nu
sim uenerari. vina esse intellius: tumen eade β-cii, quae secutis ipse, quos ipsi stultissimos mulieris-ruid i ur pro uiῖuidlye te ueritatem,quam uec de senserus eses, e fecuturus f πρ ἴἶenter errant ij, qui errare si sintiunt : quanto magis utillus irido ctum quod pompis inanibus Pudet; anims s puerim libus spectat omnia oblisentur friuolis; sterie simulacArormm crepitur ; nec ponderare sicum innanquas rem potest ut musti t, nihil colendum esse,quod ocum tu mori libus sermtur; quia Moese est, mortale sit. Nee mrandrum est, si Deum non uideant; oem ipsi ne bomnem quidem uideant, quem uideres credui. Hoc enim, quod onutiis Abiectum est non homo,sidbο--nis reo remit m est: cuius qualitus, fghra nex lineamentis uastuli, quo continetur,sed exsechs,σmoribuό pervidetur. Qui ergo colunt si lachra; corpora sunt animabus carensa, quia si corporalibus de
116쪽
derunt,uee videntplus aliquid mente,quam corpore; cum sit animi Upaum,ea Abnuim cer re, quae acies oorporalis non pote i intueri. Quos homines idem ille philosephus,ac poetu grauiter aetusa lanquam humια tis,er abiectos, qui contra naturae suae rationem adueneranda ferrena si prosternant.ait enim, Et sciunt animos hum les frmidine Diuum, Depressos q; premunt ad terram.
Aliud quidem ille, cum hoe diceret, sinitebat; nihil
utus; ese oolendum, quia Dii humana non curent. De ui alio loco religiones Deorum, et cestus,mane esse offrium consitetur. Nee pieres ulla est,uelatum sepe uideri Vertier ad lapidem,atq; omnes acredere ad ars , Nec procumbere bum prostratum, Gr pudere palmas Ante Deum delubra,nec aras sanguine multo Spargere quadrupedum, e uotis mcture uorea
exceps animos aduomri,atsi in terramprem,sed nimbit aliud, 3 co ectha coprere. Impugnatae AnterF ὰ prudentioribus sese religuras ', quia sinuebant essesei: sed non est inducta vera, quia, qualis,aut ubi est ignorabant. Idis sic habuerunt, Gnqvim nulla
esset omnino, quia ueram no poterant in emre. Gr eomdem modo inciderunt in errorem multo maiore,quam
illi, qui sel am tendant. Nam su fragilium cullam
res, quamuis sint inepti, quia eorte ba con hiuunt in rebus corruptibilibus, atque rerrenis: aliquid remensapientiae retinent habere ueniam postat; quia Ammam hominis officium et si non re ipse, remu
117쪽
DE ORIGINE E I o R I s. proposito leuem siquidem hominum, ais, mutoris uel solvimuel certe maxinwm in religioue discrimen est. Hi uero quanto fuerunι sapientiores; quod intellexerunι fise religionis errorem: renso sitii, salvi stultiores;
quod ese aliquam uera uon putauerunt. I res quonιascibus est,de arenis iudicare, quam de μου:dum alio ν- praecipitium uidem, ii pros exervas, quid an se sitos pedes et t. In utraque lyrar parte sium stillitia sinuemtur, ' odor quidam sipientiae: utposse
Iis dubiture, quos diras potissimum sit ultiores, illos ne, qui βlsam religioυm As iunt; an eos,qui nullam. Sed ut dixi uema ooncedi posset inperitis, qui si sapientes esse non siteantur sis uero non porest, qui βαpientiam profisi, tantiam potius exhibene. Non semequidem tum Liuq ius,ut eos putem diuinare debuisse, At ueri retem per stis os sinuenirens. quod feri ev vcnposse oonfiteor ed hoc ab his exigo, quod ratione ipsa praestire potuerum. Facere vi enim prudentius, si σ ntelligerent esse aliquam ueram religionum; Gryssi lignatis,aperte prouuntiaret, eam, quae veraesta,
ab ho mbus non teneri. Sed mouerit eos 'rtasse illud quod siqua uera esset religro, exereret se, ac uindicaret; ωc patere Hr esse aliud quicqviam . Videre. n. sto modo poterant, urire, aut a quo quemadmmcdwm religio vera opprimeretur. quod est diuini sui
eramenn, coelestis arcam. Id ueri, nisi doceatur,alim
quis scire nullo pacto potest Summa rea haec est. I mperariti, insipientes selyas religiones pro ueris habens iquia neque ueram sciungi neque si um intellitura. Prudentiores uero, quia ueram uesciuia, avit m qi, qua
118쪽
sessis esse inaestilum,perfuerant, ut aliquid tenere uideantur: aut omni mkl odium, ne incidans is errorem: cum idipsim maxim sit erroris, uirumpemdum,
Fbflura bomnis imitari. Falliam uero intelligere,est quidem sapientiis, sed humanae. vltra hunc gradum prooedi ab homine uon potest. itaq; multi philosep rrum, rei Ioves ut docui sa laterura . uerum autem scire, diuinae est sapientiis. Homo autem per finiim peruenere ad hanc scientiam mon potest, nisi doceatur a Deo. Ita philsophi,quod sium msuit humanaesa pientiae, pom seu ut intelligerens, quid non strisiadas qui nequiueruns, ut dicerent,quid sit. Nore Ciceronis uox est. Utinam tam facile uera inuenire possem,s Albi m incere. QSed quia uires humanae oondi- κοχus excedit: eius olfcq ycultus uobu est attribuis, qu bus tradidit Deus scientiam uerteretis. cui explicam die quatuor posistores libri feruient. Nune inter sesi,ut coepmus,dete P s. QMid iItur male
flans possunt habere simulachra, quae fuerunt is horimuriculi potestat uel ut aliud ferent, uel ut omnino non ferentumrco apud Horatiu Priapus ita loquitur. Olm truncus eram ficulus inliti e lignum, Civim seber incertus camnum seceret ne Priapum, Maluit esse Derem. Deus inde ego,*ra aut smaxima formido.
Tures elum tam strviti Ant; ut Priapi tentiginem n- meant cum aues ipse, quas terrore fias, aut inguinuabili exishmgt si lachris fuerociis, idest hominum liaue si libus, insideant,rid an isquinent. Sed
119쪽
DE ORIGINE ER RORI s. Flaetus, ut se rici mrminis scriptor, derisit bomia m uaniretem. verum ij,qui faciunt, feriam fe β-rere rem opinantur. Denique poetu maximus, homo
in caeteris prudens in hoc Alum non poetice, sed aniliter desipuit; cum in illis emendatissi s libris etiam feri hoe iubet. Et custos furum,ais avitum cum fila salitur, t Hellestontiaci struet tutela Priapi. Adorant ergo mor mlia,ut i murretibus sem. stano
state labentibus sepe mmmmi Aunt: m Smincendio,ilabuntur in cinerem : plerus nisi Aa i lis magnitudo Abuenerit, aut custidia diligens sit rit inpraedam furibus redunt. QEae igitur insa nia est,
ea n retro quibus aut ruinae,aut ignes, aut furis. timeanturica Eae uanitus,aliquam ab hiueste re tum
telam, quae tueri semetipsa uon possunt' tuae peruersitas,ad eorum praesidia decurrere,quae ipsa cum uiam Iantur, multu Fnt,nis ae talentibus uindicentur ubi ergo iseritus est' ubi nasta uis adfἰberi potest religiοH; ubi imbit quod uiolari possi apparet ubi sacrilegi feri non post A. Quicquid autem oculis, manibusq; Abiectum esti id uero, quia fagile est, ab omni raratione immortalitatis est alienum. Frustra igitur homo
quasi uero ex his rebim ulla possint cvere uolupturem. Q Misos est pretio*rum munerum nιhil sin hentibus t an iti,qui mortu pari enim ratione donArum corpora odoribus, ac pretiosis uesbbus istit o oonuoluae humi consilit ; qua Deus bonorant:qui
120쪽
LJIB. II. i umque, cum ferent, sentiebant; De oem coluntur, ni . nee enim Fnsim m cratione simpserunt. Non placebat Persio, quod. aurea uase templis i vantur, superuacuum putunti , ese inter reliIones,
qued non sanctitretis, sed auaritiae sit instrumentum Illa enim fatim est Deo, quem rem odiis, isferre
Compositum ius, is q: animisanctos recessus 'Mentis, incomm vverso pectus hom'. urenes pienterssensit. verum illud ridiculum μοdidit: hoc esse aureum in templis, quod sint Veneri
donata a virseve pupae . quas ille ob minutiem Νη-t J nontempserit. Non uidebat enim inlachra ipse, est es Deorum,Pobeleti, Euphra oris, et Phidiae mana ex auro, atque ebore perficitas, nihil aliud esse, quam grandes p αε, non a uirynibus, qua rum lusibus uenia dari porest. sed a barbatis homni bus adnsecratas. Merim intur etiam fenum stulti m Senem deridet. Non, inqui bu pueri sumi ut
dicitur) sed semper. verum hoc interest, quod maio
fruntJ opimas, m pingues bo has immolant: quibus est quidemus, sed mrens licio dentium: his peruptis, indum nre prensi: quibM usis vela
nis nullus est: his ararum, argentum consecrant: φια tum uon habent qui acripiunt,quim qui illa donarui. Nec immerito Dionysius Siciliae orannus post nictoriam Graecia potitus, Deos reles cotempsi stoli