장음표시 사용
131쪽
item ignis,'terrae,'nutris: quae illi Uulmnum, vestim, Neptullum noctans Me elementis ipsis in Verrire litura. Tantu homines in num inpiritus tenet; litiam uiliora ducuntur illa quae uera si tu. rofvm--nus, ebore delectantur. Horum pulchritudo,ae nitor praestrivi oculos: nec ullam relinonem putant, ubicunq; illa non Iusserint. Ireque siue obtentu Deorum, aritia, D' cupiditas colitur .Credunt enim Deos
amare,quicquid ipsi concupiscunt; quicquid est,prc-pter quod furare in latrocinia, π bon adia quotidie seviuns propter quod bella per totum orbem populos,
urbesq; Abuertunt. Consecrant ergo Duis manabirs,cr rapinas 2is quos certe necesse est imbecilles escae Fummae uirtutis expertes,si subiecti Fant cupiditatibus. Cur emm coelesta eos putemus,si deo erat aliquid de terra ' vel beatos, si aliqua re indigenti vel incorrupto si uoluptati habent ea, in quebus appetentis cupidatus ho1mnum Von immerito damnatur vemunestur ad Deos norum releonis gratia,quae nulla post tesse in rebus male partis, curruptibilibus; j ut aurum oculis hauriant; nitore levipti marmorli, teboris ast iciant ut insignes lapillis, er coloribus uer 's,uel dishncta gemmιs Iustentibus pocula insatiabili condi latrone contrectent. quanto fuerint or vitiora templa: pulchriora simulachra: rento plus mutestitis habere creduntur.adeo relisto Deorum m-bil aliud est, s quod cupiditus humana Gratur . Hae sunt reliIones quas sibi a maioribus sinis traditas,' tinacissime tueri,ac defendere perfuerant: nec odU
derant quales sint; sed ex hoc probatus, ali uerm esse
132쪽
LIB. II. set confidunt,quod eas ueteres tradide sit: dinres est du- thoritus uetu'ns,ut inquirere meam alus esse ducitur. Ires creditur ei passim,dinquum oUtutae ueritati. Denis apud Ciceronem sic dicit Cotta Lucisto. Habes
Balbe,quid Cotta, quid pontifix sinnat. sic nune ego inrestidim, quid tu sientias. a te enim philosiopho ratiorum relinonis acripere debeo. Maioribus aut e uostris, etiam nulla ratione reddidi rationιs,est credere. Si credis: cur ergo rationem requiris; quae potest effare, ne ere 38Si uero rationem requiris, quaerendam ρο- ML. ergo uon credis ideo. n. quaeris,lit eam siquaris,cu meneris. Docet eme te ratio mon esse ueras religiones Deorum. Quid scies imaiores ne potius, an rationem
siqueris i quae quidem tibi ab alio insinuare, sed P te
iplo inuentuber elem est, cum omnes religiones radiactus erui'. Si rationem mavis: dscedere te neresse estam bruti thoridite maiorum: quoniam id =lum rectum est,quod ratio praefribit. Sin tem piems maiores siqui fiadet: pleris igitur stultos illos sui ,qui excogilans contra rationem relinonιbus firmnierint, te ineptum, qui id mira, quod pipam ese cόMinoerg. Sed in quoniam nobis tantopere maiorum Nomen opponitur: uideamus tunde, ρ fuerimi maiores illi; a quoru authoriture discessi,nesis ducitur. Romulus umbem coditurus,pa bres,inter quos adoleverat,covom nit .cus si numerus condendae urbi purum idoneus uideretur: mn lituit asMwm. Eo passim confugerunt ex
finitimis locis pessim quis sine ullo conditionis disicri- ne. Ire conflauit ex his omnibus populum ;kIth; insinutum eos,qui remae anteibant, et patres appellauit,
133쪽
DE ORIGINE ERROR I s. quorum amfilio gereret omnia.de quo sinatu Prope nus elenarum scriptor baee loquitur. Curi praetexto quae mine nitet alta senatu, Pellitos habur russim corda,patres. Bucana opirbat prisos ad uerba quirites. centum illi νn prato saepe studius erat. Hi sumi patres quorum decretis eruditi, ae prudentes uiri deuotissime seruiunt idq: uerum, ac immure bile omnis posisitus iudiat; quod centum pelliti sexus titutum esse voluerunt. quos tamen ut m primo si bro dictum est Pompilius istexit, ut vera erederene esse sacra,quae ipsi tradebat. Est uero,cur illorum inmthoritus eunti habeatur a po laris,quos nemo, cum ni uerent, mi Fam 3s, neque infimus a frictae dignos
iudicauit. Quare oportet,in ea re maxime, inqvi uitae ratio uersatur, ibi quenq; oonsidere,sos iu
dicio, ae propriis sensibas niti ad inue bilindam,
perpendendam ueritutem qκὰm credentem alienis erroribus,decipi tanquum ipsim rationis expertem. De
dit omnibus Dem pro uirili portione sapientiam; ut inaudire laue'preposen , π audire perpende re. Nec quia nos illi temporibus anaereseruiis; sapientia quoque ante reserant. que si omnibus aequisistriarur , osmpari ab antecedentibus non potest. Illibabilis est tanquram lux: claritus solis. quia ut Aol oculorum , sic sapientia lumen est Oordis humunt . Qesare cum sapere,adest veritatem quaerere, em 1mbus sit innatum: sapientiam sibi adimunt, qui sine ullo iudicio inuendi maior probans . ab altis pecudum merire ducuntur Sed hoc eos plui, quia maiorum uomne
134쪽
pση'non putum fieri pose, ut aut ipsi plus sapian .
quia minores uorantur; aut isti despuerin quia maiores uominantur. QVid ergo impedit, quin ab ipsis Amums exemplum ut quomodo illi, qui Alsa inuenerans,los is tradiderunt se uos, qui uerm inuenit Apollaris meliora tradamusi superest inges quae-μο: cuius distustitio non ab ingenito ἐ a scientia venit. quae pluribus explicunda erit; nequid dubium ori mnino relinquatur. Nam βruse aliquis ad illa ren-Hia quae a multis, uon dubijs trad fur autho, risus; Eos ipsos,quos dominus Deos non esse, testiis
Cr auguriis, Oraculu. Et sane mulis e merari possim digna miraculo in primis illud, quod Actius Nauius μmmus Απιr, cum Tarquinium Priscum commenere ut nihil movi secere inciperet, 1us prius est inauguratus ei s rex artis eim eleuansfidem di ceret, ut consiliis auibus renuntiaret sibi, utraemne feri posset id,quod ipsi animo conrepiget;Qyrmaret sNauius polye: Cape intur bane,inqui optaem; eamq; novicula sit ire at ille inclin ter acrepit,aefinit. Deinde illa quod Calli Pollux bello latino apud Lacum Iuturnae uisi sint equorum sidorem abluen-ν - aedes eorum,quae tum m snti erat,sa θοπα re patuisset. ijdem bello Macedonico equis albis insidentes P. Vatinio Romam uom. uementi si obtulisse diamtur,nuntiantes,eo die regem Persen nictum,ats mptu.
quod pinuas post diebus literae Pauli uerium β γ dο-cuerunt. Illud etiam Grabile, quod simulachriam Fortunae maliebris non simit locutum es traditur. ixm
135쪽
DE ORICINE ERRORI s. Iuranis Monetae; cum mptis Ueqs unus ex militibus ad eam transferendam m Ff ombundus,ae ludens interrodret, utrum ne Roma migrare vellet: restondi uelle. Clodia quo approponitur in exemplo miram culi. Nam cum ex libris fisilinis Idaea matri esset accitu; in uado raberini fluminis naui in qua uehebatur,haesist; nee ullo modo, t vlla vi commcuere
tum Claudiam serunt,quae simper impudim est ba-ἷire ob nimos corporis cultus, Deam βό gis genibus Orase uis se cu'm iudicuret seu cingulum sequereturum naum,quae ab omni iuueniliae Don ualuit commoveri,ab una muliere es cometam. Illud aeque vrim rum,quod lue saeuiente Aestre pius Epidauro acritus,
urbem Romam diuturna peglentia liberasse perhibetur. Saerito quos numerari pos*nt; quoris prα- sintibus poenis iniuriam sam DV uindicus creduntur. Appius Claudius Censor,n m aduersis resto mad seruos publims sacra Herculis transbilisset: lumι-nibus orbatus est; π Potitiorum gens, quae prodidit,
intra unim anni tempus extincti est. Item censῖν Fulvius,cum ex Iunonis Laciniae remplo marmoreas
regulas ab labst; quibus aedem Fortunae equestru, qua Romae fecerat,aegeret: mente creptus est; er a se sis duobus siluis in librim militantibus, smmo animmaerorem uetus est. Proctus etiam M. Antoni, Turullius, cum apud Coos eversio Asculapq lum elaPsim fosset; eodem postra loco a militibus Caesaris estistes fus. His exemplis adi Imr orrhus ; qui Fblatae ex thesauro Proserpimae Locrensis peclinia,
mustro Iecit iacuicinis Deae litoribus illi si est,ut
136쪽
T, I B. II. Mihil praeter eam pecuniam, incolume reperiretur.
res quos Milesia multum Abi apud homnes veneraritionis adiecit. Nam cum ab Alexandro cupla civitasese ac mittes ad eam spoliandam irrupispent:ommaoactos repente obiectus fulgor lyis extinxit. Repe riuntur etiam Aomnia, qllae um Deorma uideanturo'ndere. Tiberio nanq; Amnia homini plebeio per quietem obuersatus ese Iupiter dicitur , m praeorpis tit Coss. sinatui nuntiaret, ludis circensibus prora
xlanis praefisorem sibi d 'licuisse; quod Antronius Maximus quidam diuerberatum sir m Ab furci medio circo a applicium duxerat . ideoq; ludos in . Iburari oportere. quod cum iste neglexi et; eodem die filii perdidisse; ipsum aut gravit morbo ese correptu.
et cum rursas eande imagruem cerneret,quaerensem,
satis ne poenari; pro neglecto imperio pependis ei: Iectat delatus ad coss. omni re in senatu exposim, recupisse corporis Armicirem, filis pedibus domu re M'. aliud quos Amnium non moris fuit admiraritionis, quo Caesar Augustius dicitur esse fruatus. Nam cum bello Euili Brundus inplicitus graui morbo,αἴ- bnere praelio stituiset: midico eius Artorio M inwruae fleces oblier fare est, mouens, ne propter corpcrui sed itatem coiriueste contineret Caesar. Ireqvae in aciem letifimpertatus est: eodem die a Bruto instra tu Ant . Mulare praeterea exempla simila possistprorrised uereor, ne, si fuero in proposimone rer rentrariarum diutim Ammoratus aut oblitus esse prompositi uidear ; aut erimen loquacitatis in*Tram. Exponam stur omnium illaru rationem: quo se,
137쪽
olius res dispolis, obserae intelliontur. ha3 e-mnes simul in numinis praeibyra reuelabo; quibu3 misducti ho nes, a neriretis ut a lonIus reresserunι. fidrepetum longe altius, ut siquis ad legendum expers ueri, ignarus ac prii ; ingruatur, atque intelliint, quod tandem sit caput horum, minus malorum; lumsut asnepto, suos, ac totius generis humani persticiat errores. Sicut mater siue exemplo pensit autho
rem sau: sic ineffabiliter pater se ise credendus essodaeaer m. De mire natus est, qui ante iam fuit; de patre, qui aliquando non fuit. Hoe fides eredat, intelligentia non requirat; ne aut uon inuentum putet incressibile i dvit repertum non eredat sineulare. Cum
est Deus ad excurrendum prudentissimus,ad ficienda Alertissimus,ante quam ordiretur hoc opus mundi, sicit in principio boniam malu . Id plane quid sit,apertius explicibo, ne quis me ita loqui arbitretur, ut poetae βlens. qui res incorporalers quibus
iam figuris quasi uisibilibus comprehendunt. Cum praeter ipsum nihil adhue est, s quoniam pleni, renμmisti boni fons imis erat,sicut est simper,ut ab
eo bono tunquam rimis oriretur, longes proflueret,
produxit similem Ai stiritum, qui est uirtutibus Dei patris praeditus. Q Io autem id stoerit, eu βlus est,
in quarto libro docere norabimur. Deinde scit alteru, in quo indolis diuinae 'vis non permansit. Itaque sapae inuidia tanquam ueneno infictus est, ex bono ad malum transendit, suos arbitrio, quod a Deo illi liberum datum fuerat,non rarium sibi nomen a civit. v nde apparet, cunctorum malorum fonte es ti-
138쪽
L IB. II. ssuorem. Inaiditerum illi antecesseri βο , qui deo patri perfuerando, tum probatus, tum etiam eburus est. Hunc ergo ex bo per se malim effectum C --
α διάβολον appellant, uos criminatorem nommus,
quod eri na, is quae ipsi liliat, ad Deum deferat. cur autem iustis Devi retem uoluerit esse,quantum siensis nubri medioerires poterit, eapla re conabor . Fabricaturus Deus hune mundum , qlii conflaret ex rebim inter se contrar*s, atque discordibκε, mn lituit ante diuersa ,sciis ante Omma duos 'ntes rerum sibi aduersantiuU, inter siq; pugnantiis , illos uidelicet duos stiritus i rectum , atquendum . quorum alter est Deo tanquam dextera, alter unquam sinistra; ut in eorum esens potestite contraria illa, quorum mixtura π temperatio , ne munduS, , quae in eo Fim, uniuersa oon is rens . Item facturus hominem, cui virtutem ad Muendum proponeret, per quam immordititutem
ese uirtus . quae nisi malis utetur ; aut uim μ-am perdet; avit omnino Von erit. nam ut opulentia bonum uideatur, acerbitas egestntis facit: gratiam lucis commendat obfuritus tenebrarum: ualitudinis fammtis uoluptas, ex morbo ac docture oormosicitur. Ire bonum sine malo in hae ui-
139쪽
DE ORIGINE ERRORI s. re esse non potest. σ utrunque, licet oenurari st; tremen im cohaeret, ut alteram si folias, utrunmque s lateris . nam neque bonam comprehendι, ac
percipi Ioaest sine declinatione, ae me mali; nee
malum cauerι ac uinci siue avix ibo nomprehens, aeterorpn bom. Morse ietur fuerat mal- 'ri , ut bonum feret. Et quoniam ses non erat, ut ae deo proficisceretur malum neque emm mntra si ipsi sciet; illum mn lituit malorum inventorem . quem cum sereret, dedit illi ad mala excogitanda ingemum,' lanam ut in eo esset notu nius praua, π persecta nequitia. ab eo contraria uirtutibus μου uoluit oriri, eum s secum oontendere. V trumne ipsi plus bonorum daret, an ille plus murum i sed russ quoniam deo fimmo repugnari non pote', bouorum Aorum pom restitem illi ultori assignauit. quem sera, bovum ac perfictum es rix mus. Ire duos ad rerisAmen rempsit, re instruxit . Sed eorum alte-
140쪽
ntique frutum corrupta est in ortus fui principio. Sed post compositum , Ordinatumq; mundrum, sicut mox docebimus, a Abbintiis coelesbs,uigyreiperuersa
uoluntate de civit. Caeterum in principio pares uniuersi, aequa conditione apud dem suere , idcirco angeli omueri. quorwm principes erant illi duo. Cis autem Deus ex hu duobus alte-rwm bono praepsisset, aloerm molo ; exorsis est Abrimm mundι, Ommbus his, quos crea erat, lustrantibu , per certa Vpora distositis. S. ExorFs igitur Deu3 βbrimm mund istis pr hmu,
maximum Alim praesidi operi uniues; eos smutoe consiliatore usius ess, artificem excogrrendis, ornandi perficiendus rebus: quoniam h prout dentiain prudentia, ratione, O potessate pes flas est. de quo niane parcius; quod alio loco utrius, nomen eius, ratio enarranda uobis erit. Nemmo quaerat, ex quibus isti materiis tum muna, rem risim opera Deus starit. omnia enim scit ex nihilo. Nee audiendι stat poetae, qui aiunt chaos in prinopio fuse dest confusionem reru, atq; elemen'Drrum; pollia uero Deum diremis ommm illam congeriem; singuliues rebus ex con υμ aceruo separatis, n ordi- ms degriptis,instruxisse mundu pariter, et ornas