장음표시 사용
81쪽
DE FALs A RELIG. quidem uictus mus fit. ergo mortales Avi. Quod ar- sumentum retroversem idem ualet. Si enim agros nό habens ne urbes quidem:si urbes uon habet ne domos quidem. Si domibus Grevi ergo concubitu. Si oen
cubitus ab his abest, fixus igitur 'muelis: in diis autem videmus 'nunas esse eu' Dij no sans. Disestruat hoc argumentu, siquis potest. I tu enim res rem sequitur,ut haec ultima necesse sit confiteri. sed ne illud
quidem di pluet aliquis. Ex duobus sexibus alter fortio alter infirmor est. Rebushores emm mores sent, ' nae imbecilliores. Imbecillitas autem non caditis
Deu:ergo nec 'Mneus sexus. Hule additur Aperioris argumesti extrema illa conelum,ut DV non sinu, quommam in Dijs 'nunae sunt. Obbra rationes
Stoici aliouersus Deos interpretantur. et quia Uon per uident, quid sit in uero conantur eos cum rerum nisu vallu ratione coniungere. quos Cire secutus, de Dii ac religionibus eorsi hane senaentia tulit. Videtis me. igr-tur,ut a pissicis rebus bene,atsi utiliter inuentis tram ratio sit ad comentitios,ae fictos deostquae res genuit 'sas opiniones,errores s turbulentos e btio
nes pene aniles. formae enim deoru uobis,et aerules, uesbtus,or tuis uoti sunt. genera praterea, coniu-na,mgnatioues omnes,omnias tradum ad si litu-
amem imbecillitatis humanae. Quid planius,quid ue rius dici potesttRomanae philsophiae princeps et am- plissimo sacerdotio praeditus, omentitios,ac fictos Deos redarguit . quoris cultus, super'tiones pene aniles esse testitum selsis opinionibus, erroribus turbulentis implicarus ese homnes queritur. Nam retus liber ter-
82쪽
LIB. I. 27tius de natura deorum omnes funditus religiones euertit,ae delet. Quid erv ὰ nobis expectatur ampliust Num eloquentia Aperare possumus Ciceronem' ni me id quidem: sed Aducia illi defuit ignoranti veridi aem . quod ipsi simpliciter in eodem opere constetur.
Ait. n. Iacilius si pose dicere, quid re fit, 3 quid sit;
hoe est,salsa si intelligere uera nescire. Clarum est r-tur, iamines fuisse illos, qui Dii putantur; π eorκmmemoriam post mortem consecratum esse . ideo etiam aedites diuersae si, ne, certae imagives singuloru quod in eo habitu, aereae singulorumsimulachra confluαratu Fnt,in qua ques mors deprehendit. Covidereae
mas splaret erumnisi inflictum deorum. Isis silium
perdidit,Ceres Aliam expulsia,etper orbem terrae iamre Latonis,uix insulam paruam , in qua pareret, inuenit. Deum mater amauit formosiam adolescentem; eundem cum pellice deprehensim,exe hs ui Vilibus si uirum reddidit. ideo niane saera eius a iustis sacerdotibus celebrantur. Iuuo pellices arenim me persecure est quia parere ipsa non potuit ex fratre. Insulam Samum scribit Varro prius Partheniam noraminetum, p ibi Iu adoleverit, ibi ; etiam Iovi -
erit. I tus nobilis m,stantiquissimum templum eius est Sae , si lachrum in habitu nobentis f-guratum:-sacra eius anniuersariae nuptiarum ritu
celebrantur. Si ergo adoleuit si uirgo fuit primo,po hamulier: hominem fuisse, qui non intelligat pecudem se fatetur. Quid loquar obscoenitatem Veneris omni libidinibus pro brutae non Deorum rentum,sid re bo mini; Haee enim ex sim o Martis Dpro 'emit Har-
83쪽
DE FALSA RELIG. moniam ex Mercurio Hermaphroditum; qui est natus Andromnusὲ ex I oue Cupidinem,ex Anchise Aenea, ex Bute Eoan; ex Adone quidem nullum potuit, quod etiamtum puer ab apro imis, ocrisius est . quae prima ut in billaria sacra continetu artem meretri clam n bruit'; author que mulieribus in pro fuit, uti uullo corpore quaestim facerent. quod iccirco imperauit, ne Aola praeter aura mulieres impudica, uim rorum appetens uideretur. E tiamne habet haec aliquid numnis cuius plura numerantur adulteria, s partus. sed ne illae quidem uirynes illιbatam mih retem strinuare potuerunt. Vnde enim putemus Erichthomum es natum t an ex terra,ut poetae uideri uolut At res
ipse clamat. Nam cum vultanus diis arma stri pet; eiq; Iupiter optionem dedisset praem3,quod ueste po-miandi,tur eis ut Aolebat per tornam paludem,
se nihil rapturum: tum seber elaudus Mineruae -- pnaspo hilauit. Hie Iupiter Opt. Max. runis reliPone constri Us,abnuere non potuit: Minervim dimen moransiit repugnare; pudicitiamq; desindere tum in illa colluctatione vulvinum in terra profudisse aiunt st-men, unde sit Erichthonius natus . idq; illι nomen λα positum εριδος, UDχεινος, idest ex cerremue, ais humo. Cur lytur uirgo eum puerum cum drammne conclusim, obsignatum,tribus uirynibus Ce roripidis commendauitieuidens ut opinor incestum; quod nullo modo possit colorari. Altera cum pene amastorem
sum perdidissit; qui erat turbatis distractus equis: prae'ntissmum medicum Ae lapim curando tuis ueni aduocauitieums sanatum
84쪽
sedibus vmphae Egeriae,nemori s releet: solus ubi in oluis Italis, ignobilis aeuhm Exigeret versoq; ubi nomine Uirbius es it.
inuid sibi utili haec rem diligens,lam Foliare curatio' quid fecretae fides t quid relegatio uel eum longe, uel ad mulierem, uel in solitudinem 'quid deinde uominiis
oommutatio P ostremo, quid equoraem tum perti x abru
madio'QSid significαnt haec omnia, nisi conscientiam si ri, amorem innime uiruralem Erat plane,cur tantum laborem pro tum fideli iuuene lusioperet; qui amanti mouercae obsequi Mn per Pret.
Hoe is loco resestendi stat etiam ij, qui Deos ex bo nibus esse stelas,non tunium fatentur sed, ut eos laudent,etiam gloriantur,aut virtutis gratia, ut Hercu Iem aut munerum,ut Cererem ac Liberum; aut artium reperturum,ut Assulapiu,κel Mineruam. Haec
uero 3 in re sint, quum s non digna,propter quae hommiues inexpiabili se foetere conlaminent, ἡψks φ Deo uero fiant; quo contempto,mortuorum sacra fisciplui: ex singulis rebus o kndam. Virtutem et e dicunt, quae hominem distat in coelum non illam de qua philosophi dixerunt, quaeposita est is bonis ani sed hane
corporalem,quae dicitur fortitudo. quae quoniam prae cipua in Hercule Mittit mortulitatem meruisse creditur. Mis tam istae ineptus est, ut corporis uires diui num,uel etiam humanum bo m iudicet; cum simi σmaiores pecudibin attributae uno morbo saepe fran ntur,uel ipse fenectute mi antur,et corruant' Itus idem ille,cum deformari ulceribitis toros Fos cerneret;
85쪽
nee sinari si uoluit, nee finem feri;n quunis si se
uor, i de=rmior videretur Minc a rogo,quo vivus sim oombus erat ascendis in caelum pureueruns: eas ipsa, quae trullissime admirati sum ; simulachris,
anmbus expressius, od crare posiverum; ut in perpetuum uaniretis eorum monimentu perstarens, qui ob necem besharsi Deos fieri eredidissent. sed hae Graecor- Iorripe culpa, qui res leuissimas pro maximis simper habuerunt. Quid uostri, m sapietiorestrui athleticum quidem uirtutem sontem n quia nimii obest,sed repa,quia late solet moerese ad ran tur;ut fortes, bellico βs duas in Deoru eoetum locariri arbitrentur nee esse ulla aliam ad immortaliae temuiἄ,3 exercitus durere,aliena villare, urbes delere,oprapida excidere,liberos populos aut trucidare,dut Fbj-rere fruituti uidetiret quo plures homines afixerin stoli erivi, ocriderim: eo si mobiliores, elariores purens: inavis gloriae sterie crepti, satiribM si umorimen uirtutis imponunt. Iam mustem vi 2 feraru eaedictbus Deos sibi sinurens; 3 im-rdilidite tum erventum probarens. Siquis unum ho mem iugulauerit pro oonremmato,ac Myrio habetur, e ad terrenum hoe δε- cilium Deorum a sui eum ses purens. Iste aratem, qui infinita bomnum nullia trucidauerit eruore campos inundauerit; stumna inficeriti non modo in tem plum, fid etiam in eoelum admititur. Apud Ennium se loquitur Afrimnus.
si ses eaedendo caelesba 'ndere aliquam est: Mi Ab caeli maxima poσα patet. Sobat quia magna partem generis humani extinxit,
86쪽
aeperdidit. G quatis in tenebris Afrimne uestus enties potius o poeta, qlii per caedes, senluisse patere bo rubus in caelum ascensum putaveris. cui uaniditi est Cicero assensit. Est uero,inquit, Africa . nam et Herculi eadem ipse porre patuit. Tans ipsi plane,cum id fieret,ianitor fuerit in eoelo. Equidemstituere no posesam,dolendum nepotim,an ridendum putem cum Aiadeam σ graues,m doctis, Misibi uidentu sapietes uiros,im tam mstrandu erroru futitibus uoluturia si haec est uirtus, quae nos is mordites stat: mori equidem malim, quam exitio esse quaplurimus.Si aliter
moraebres parari non potest,nis perfnguin/m: quid fet,si omnes in oenoordiam consenstrivit Quod certe fieri pο erit si pernicio*,et impio furore proiectu, in
nocentes esse de iussi velint. Num litur mmo erit coelo
dignust m pergit uirtus,quia hominibus in bomnes sevire non dabituri ed i',qui mersiones urbiu,popum Arumq; mmam gloria oomputuim: otium publicum non Frens;rapiens;Feuiens; iniurijs insolenter illatis , humanae βaeditis foedus irrumpem; ut habere
hostem possin quem sceleratius delean laresperime.
Nunc ad reliqua pergimus, Nomen deorum Cereri, Libero traditio munerum scit. P Usum diuinis docere literis,uiram,at fruges ante progeniem coeli, ait S
turni fuisse in usu bo nam: sid ab his sine Anuenis esse singimus. Num potest pluS,aut maius uideri,ovilem pse fruges hisq;factis,panem stare docuisse alit uti tide uitibus lectas expressisse; ut m folle; g fμv
ipsas,aut uites gener te,aut protulisse de terrat Reliquerit haec sne Deus humanis intentis erueda. tumen
87쪽
feri non potest,quin ipsius simi omnia, qui ct sipien
tia tribuit ho ni, ut inueniret; ipsa illa , quae pos fient inueniri,primus inuenit. Artes quos suis inuen- foribus immorubretem peperiss dicuntur, ut Asmiapio medicina, vularus fabrim. Colamus intur m itati qui fullonicum, strinamq; docverunt. Cur autem
si inae repertori bonos non habetur An quia illi di
uites uris Sama cotem ntis uni re aliae artes quam
ris repertores humanae uitae plurimum pro uerunt. Cur non ena illis attribum simi sempla sed num rum Minerua est, quae omnes reperit: ideoq; illi opiscessenticunt. Ergo ab his fordibus Mineruis ascenti meaelum. Est uero mus,cur quisiquum derelinquat eum,
qui terram cum animiantibus, coelim cum astristum ubus exor As est ut eam ueneretur,quae telam iacuit ordirit Qqid iste, qui uulnera in corporibus sanare docuit' mpotest esse praeflantur, quim qui corpora ipsa 'rmaeuitsentiendi de uiuendi rationem deadit herbra denis fias, eaeaera, quibi, medendi ars constat, exapydiuit, ac protulit At enim distealiquiό, huic Ammo,qui fecit omnia; illis, spartim pro verunt iam uenerationem esse tribuendam. Pr u nee sectum est ung,ut qui bos colit, et De optuerit; neq; feri potvst, quoniam si bouos idem tribuitur aluis: ipsi omnino no colitur. cuius relipo est,illum esse unii, ae solum Dei; credere. Clamat summus
poeta,eos omnes,qui iuuentus uitam excoluere per ar
88쪽
LIB. I. 3 Dres fulminibus extinruae. Sed hemines ingeniosi hane secum habebam for ειθῆ rationem. quia Deus ful nari non potest apparet non esse sectum ue r quia sessum est: apparet hominem μisse,non Deu- Mendaciu enιm poetarum uon in secto est,sed in uo- M. Metuebant enim malums con rapublicum per-μasionem Aterentur, quod erat uerum. M sd se boenon tit inter inos,ex bo nibus Deossctos: cur ergo non ereduvi prietis squando istorum μris, lnera, 'mortes, re bella, adulteria defribuivit Quibus ex rebus intelli datur, non potuisse ullo pacto fieri Deos: quia ne homιnes quidem probi uerum: eas in uidi s a gesseruns, quae mortem pariunι simpia
ternam. Venio nune ad proprira Roma ru remtiones: quoniam de communibus dixi. Romuli
trix Lupa honoribus est afficta diuinis. Et ferrem sidanimal ipsem Aisset, cuius fPram gerit. Author est Livius, Larentiae este si lachr-, quidem
non corpori sed mentis, ae morum. Fuit enim Fau
sini uxor, et propter uti in corporis uiliretem Lupa inter paseres,idest meretrix nuncupata est' unde etiaLupanar dicitur. exemplum scilicet Atheniensium in
ea figuranda Romani sicuti Fns apud quos meretrix
quaeda momm Leae , cum tyrannvim occidisset: quia nos erat mulachrum constatui meretricis in templo;
animalis effinem pservivi, cuius nomen gerebat- Ires ut illi mommentum ex uomιυμ i' ex prov=om fecerunt. Huius no nis etiam dies 'rus dicatus est,et Larentiolia con*tura. Nec banesiolis Romam meretricem culans, sed Faulam quoli quam Her-
89쪽
DE FALIA RELIG. eulis ortu Iuiscv errius Aribit. Iam quantae illa n mortulitus putanda sit, quam etia meretrias asequun
wrmura,cum maegras opes ex arte meretricia quasi
uiset; populum Romanum scripsit haeredem; rertum pecuniam reliquit,cuim ex an o 'uore Fuus natulis dies relebraretur, editione ludorum,quos appellavi Floralia. Quod quia senatui flagitiosum videbatur: ab ipse momine artamentum Ami placuit utpudendae rei quaeda dignitus adderetur. Deam finxerunt esse, qμα foribus praesit eamq; oportere Famri; ut sinus cum arboribus, aut uitibus bene,prosteres floresceret. Eoolorem sicutus in Fallis poeta, no ignobile umpham Iis p mrraui quae it chloris uocirere eamq; Tybmro prem,quas dotis tim id a repise muneris a marim,ut haberet omnium florum pote titem. Ηο sis quisdem isti dicuntur; sed nabones,,turpiter φ credumtur. Nee debens cum uerires quaeritur huiusmodi nos Me lamen re deisere. Celebrantur ergo illi ludi cum omni
lasciuia, in emenses memoriae meretricis. Nam prae
ter uerborum liantia, quibus obscoenitus omnis egunditur exuuntur etiam uellibus populo flagitante mere trires quae tunc m morum funguntur olficio; et in constetis populi usis ad satietutem impudicorum lumnumm pudendis motibus detinentur . Cloacinae simula ebrsi in eloam metim repertum Tatim sonsecrauitro',quia cuius esset sities ignorabat ex loco illi uommen repossit Pavorem, Pallorem s Tullus Hostilius
fghrauit, coluit. Qesid de hoe dictim, nise dignum filisse,qui semper deos suos sicut opimi Aolet praestentes haberet 8 Ab hoe illud M. Marrelli de oonsecrariotis
90쪽
honori dis virtutis,honestiae nominum dissert, re congruit. Eade uariae te Mensem quos inter deos collocα-
uit Senatus. quam pro ficto si habuisset; eiu odι saera
nunquam si episeri Magnum Cicero daas consilium Fuscepise Graecia dicit; quod cupidinum, et amorum' lactra is omnusis consecrasset . adulatus est uidelicet Ainoo in irrisit hominem semiliare.Non enim illud magnum,aut omnino consilium dicendum sui sed impudicorum hominum perdire in deploratu nequitia; qui liberos Ahos, quos erudire ad honesti deberens ros lituerunt libidini t entutis: a quibus fiaptiorum Deor re in istis petigit m locis, ubi da novora corruptorum luminibus patent, in illa obliaetate uoluerunt, quae simplex, re inprouida prius irrenrhet is laqueos potest cadere,quam aruere. Quid nurum, si ab hac gente uniuersi fletna manarum apud quam ipse Mitia religiose Ans eas non modo notiirentur,uerum etiam coluntur. Et ideo huis sintenti tranquam Graecos prudentia uinceret,adiecit. virtutes enim oporte non uitia conferari. πιιod se recipis o M. Tulliinon uides Iorae, ut irrumpant uitia euuirtutibus:quia misti bonis adhaerens, e r in aninus bomnumpotentiora sunt. quae si uetus consecrari: re-1'ondebit abi ista eadem Graecia; si alios deos colere, Alnosivi, alios,ue noceam. Hae enim semper excusemno est eorum, qui mala sua'o diis babent ut Romani Rubinem,ae Febrem. Si ergo uitia consieranda noμm,in quo nbi assennor:M uirtutes quide. Non enim
per se sapium,aut sintium: neque intra parietes, aut adimias luto sectas, d intra pectus oesumniasn b