장음표시 사용
191쪽
DE FALSA RELIGIONE .locruit. Haesivi sire omnium sintentiae. In tundi diversitate quem Jquimur cui credimus Par est omnibus authoritas. Si eligere posmus, quod est ratius;
iam non est philo Vbia nobis Magaria; quia sapien-
res iam svisu, qui de sapientum sintent3s iudicemus. Cum uero lsandae sapietia musa veniams quipορ sumus iudicrere, qui nondum sapere coeperim Πεῖ --xime cum praebis ast amdemoes, qui uos pallio re
trahat, ac vetet cuiqvim credere nec tumen asprae
ipsi,quod sequamur. Qu/id ergo Aperest; rusi
ut O si liniationibus Iuriosis, ac pertinacibis3 ueniams ad tualcem illum, scilicet darerem simplicis, er quietae sipientiae qui uon rentum Armare uos,ae inducere in uiam possit,uerum etiam de curareuersis istorum serre sintentiam. Hie nos docet,quid sit hommms uersιm,ac Fummum bonum de quo prius quam direre invio ; illae omnes sintentiae sim resistendae ut apparea Gmnem illorum suis sapientem. Cum de offa Oboimnis aptur oportet sminum smim ammam l. bo m in eo oonstitui, quod com ne cum caeteris animatibus ese non post Sed ut stris dentes, armen- tu cornua,uolucriblis pennae,propria sitim:' bo ni aliquid Aum debet asscribi ne quo rationem sitae conditionis ammat. Na quod uiuendι,aut generandi muris datum est omnibus est quidem bo m naturale,sum A tamen non est, tus quod est ummis generi proprium. Sapiens ergo non fuit,quismmum bonam eressiit animι uoluptutem. quoniam siue illa si curiis Due audium est; communis est omnιbus. Arisbppo mersoniandisi quidem dum, quem in corporis stNer
192쪽
L I B. III. grtiolu1 retes mentem,nihil φ aliud quam uentriueriseri fruientem,mnunt dubiram est se nem no μν- e. sie enim vixit ut nihil ister eum pecudem q; dissam ret, nisi unum,quod loqliebatur. iuod si amo, tinni, aut siti faculares loquendi tribuatur quaerias ab hi quid sibi uelins, cum Dor unus tam rabide re e- flantur,nt uix diuelli queant,cibos etiam totumq; negligini; mr aut alios mares tiiolenter abigans, aut uenidi, quidem absillans; id a fortio ribus sepe confriti,
eo magis infestintur; cur nec mbres,nec frigora perti- arru, laborem Ascipiaim; periculum uon recusem: quid aliud restondebunt, ni fisummum bonam ese corporis uoluptatemham si appetere,ut afficiaturAa nisi i sensibus; eoaq; esse tanti, ut assequendorum muse, e laborem sibi hilum,nec uniuera, nec mor-lam ipsam recusandam putem. Abbi me igitur prae repta uiuendi petemus qui hoc idem sint tu quod animmae rationis expertestΑivrvi Drendici,uirtutem ipsum ex eo ipso esse laudandam,quod sit liciens uoluptae
sis. Verum ergo inquit obsitae s innis, avit Fas ille lutolentus vim ideo clim aduersario sim ma uirium adntentione depugno ut uirtus mea pariat in hi uoluptπ-
rem : cuius expers sim necesse est, si uiriliis absi pero. Ab his ergo sapere disiamus, quos a pecudibus, ac bel luis non sintentia, Ad livigua disrernit i Privationem doloris summum bonum putare , mn plane peripate licorum , ac Stoicorium , sed onicorwm philosopbονwm est. Quis enim uon intelligit,ab aegrotis, in aliquo dolore positis esse hoc distumium t insid tum ridiculum,quam id habere pro summo bono,quia me-
193쪽
DE FALIA fAPIENTIA.dicus possit dare Dolendwm est ergo, ut fruamur Dismo, quidem grauiter,ac sepe,ut sit pollia,non domlere iucundius . Miserrinus est igitur, qui nunquam doluit; quia bono viret. quem nos felicissimum putα-bamus. quia malo inruit. Ab hae uanitate no longe ab fuit,qui,omnino nihil dolere, Ammam bonum dixit: Nam praeter pomne animi doloris est fugiens ; qui potest sibi hoe bonum prae lare quod nobiό ut eueniat, nihil aliud possumus quim optare ρ summum autem bonum non postsi obicere quenquam beatum,nisi femper fuerit is ipsius potestite.hoe autem non virtus homini, n doctrina,von labor, sed natura ipsa cunctis
animantibus praestit. Qui uoluptutem cum bonestite iunxerunt communiomem hanc emvre uo uerunt. sed effecerunt repugnans bonum. quoniam qui uoluptati deditus est honestite inrea Morse est: qui honestin frudet,uolvmae. Peripateticoram boniam mmmmmul lex, exceptis anim bonis, quae ipsa quae sinc gna contentio est; oommune cum bellais potest uideri. Nam corporis bona, idest incolu tus, indolentia, ualetudo,non Unus sivi motis,quimbo ni necemuris,ac nescio, an etiam mys. quia homo π medelis,
uillariis Ableuari potest, mum no posivi. Item, quae appellans fortunae bona nam sicut hos ni opibus ad uitam tuendam,ire illμ praeda, pabulis est opus. Ire inducendo bonum , quod non sit is hominispote 'te, fotum homnem alienae dinoni sibiverunt. Au
diamus etiam Zenonem . nam is interdum uirtutem fomniat. summum, inqui est bonum,cum ratura confinidit e uiuere. Belluarnm igitur nobis more uiuendum
194쪽
LIB. III. 83 est. Nam quae abesse debens ab homine; in his omniόM
deprehenduntur. uolupretes appetuns metuum filum; insidiantur occidum: Cr, quod ad rem maxime attriavit, Deum norium. QSid ergo me donet, ut uiuum
cundim raturam quia ipsa in deterius prona est; erquis tam blandimentis lenioribus in uiua praecipi-dit ' sed si aliam mularum, aliam ho nis dicit essenistinam; quod homo ad uirtutem sit penitus: non ni- sit dicit:fed tamen non erit definitio siιmm boni, quia i nullum est animal, quod non secundum naturam Fa, iuuat. Q si scientiam suminum bonum fecit; aliquid, i bomni proprium dedit . sed scientiam alterius Nigratia homines appetuns, n propter ipsam, in is enim scire contentus est,non expetens aliquem furitam Imentiaet Artes ideo disi tu ut exerreantur: exercentur
aurem uel ad Absidia uitae,uel ad uoluptutem, vel ads gloriam. Non est igitur summum bonum, quod non j p pter se expetitur. Quid erv ister est, utrum scientiam summum bo m putemus; an illa ipsa, quae sat entia exste parit dest uictum gloriam, uoluptatem'. quae uon sum homini propria, ideo ne summo qui, dem bona. Nam uoluptπ tis, uims appetentia non, homini solum ed etiam mutis laesi. Q uid cupiditus: gloriae t non' ne in equis deprehenditur, cum nictvres, exultan vim dolevit. Tantus amor laudum,tuniae est ut laria curae.. Nec immerito sum spoem experiendum esse ait,
i Et quis oris dolor uisis,quae gloria palmae., cland si ea, quae parit scienti communia sani cm
195쪽
loquebantur,mitura curnae vixerunt, quia uiriti e Pruerum. Utrius autem cumHenna comuncta est Gri
196쪽
stium,errorem que definiam. si sole ad ita de fine labore perueniri poststi ammum bo m non est. quid.n. nos cruciemus, id conficiamus enitendo diebus, πω-Gόusiquandoqdem rem in promptu id, quod quaeri mus,lacet ut illud quilibet sine ulla contentione animdeprebedat. Sed si eo me quos,ac mediocre quodlibet ιο m non nisi labore asser νῆ qmbouorum naturaim arduo posim est,malorum in praecipitusummo igitur
labore summu bonum asequi necesse est. quod si uerisi
m emergo altera uirtute lis est,ut peruervamus ad eam uirtutem,quae dicitur summu bonum. quod est ineo
gruens,et absurdui ut uirtus per stipsam perueniat adsit am. si uonpotest ad ullum bonu ns per laborem perueniri:apparet virtutem es,per qua peruematurio in si liedis,perfredisq; labor ibis uis, licium . virtutis est. Ergo Fummu bo m non potest eo id,ndi ptvr quod Morse est ad aliud perueniri. Sed illi, cum ignorarent quid efficeret uirtus, aut quὸ tenderet; bo neshus autem nihil reperiremsib bterum n ipsius uirtutis ramue, quum nrisio proposito emolumento,appem tradam es dixerunt; bo m sibi tangitveru quod bono indigerent. Ari lateles ab iis non longe recessit; gvirtutem cum honestite Ammum bonum putunit: quos ulla uirtus post es inhonesti ac nonsi quid habuerit turpitudin/s,uirtus es desim t. sid vidit fieri pos ut de uirtute prauo iudicio ntiatur male ideo exi h mutioni hin nrim struiendum phrenit quod qui fot; a recto,bo φ disicedit. quia non est in vostra potest te, ut uirtus pro A. meritis honestetur. Nam ρd est hone- bi; nisi bouor perpetuus, ad alique ficu lo populi ru-
197쪽
DE TALsΑ:SAPIENTIA.mere delatus t Quid eris siet; si errore, ae prauitute hominam,mala existimatio si equutur abjde s ne uirtutem,quia stannosa turpis ab insipientibus iudiceturi uae quoniam invidia prems, ac uexari po-t si,ut sit ipsim proprium,ac perpetuum bonMm, Llo extrinsecus adiumento indigere debet,quin super
se uiribus niditur,m constet. Ires, nec ullum ei ab horimine bonum sterandMm est; uec ullum mulum recusandum. Uenio nunc ad uerae sapientiis sim --m bonam, cuius natura hoe modo deter randa est: Prmu,ut βlius hominis sit; nee credat ira ustis aliud animat: Deinde vi siolius animi nee communirari posust cum corpore: Postremo, ut non post cuiqvim me scienti uirtute contingere. χια circunscriptio illas omnes sintentias excludit,ae soluit. eorum enim,
qui dixerunt,mbit dile est. Dicam nun quid sit:ut doctam quod in litui ubilo Θphos omnes caenos, ais insi pientes fulse; qui, quod est homni summum boniam
constitutum,nec uidere, e istelligere, esiastitari alia quando potuerunt. Anaxagyras,cum ab eo quaerereturi cuius rei mus natus esset; restondit olis, de caeli ui- dendi. Haneuoam ad rantur omnes, ae philosiopho dignam iussimne. At ego hune pum non invenientem
quid restonderet,efudisse hoe passim,ue receret. quod quidem ferumst sapiens fuist,mmmenditum, er meditatum habere debuit. quia si quis ratione Fi nesciat; non homo sit quidem. si putemus non ex tempore diactum illud efusim.videams, in tribus uerbis quoti quanta pernuerit: Primum,quod omne hominis escium in oculisposai tubit ad mentem referens, sidi r
198쪽
nunιs a mere quod feri siue octa se ammae monpom 8Quid ceterae corporis partesian ne inrebunt si is
quoque muneribus t Quid, quod plus est in auribus, quam in oculis situm ' quoniam doctrina, μ-pientia percipi auribus Flu post 'oculis Alis uon postst. Caeli, ae Alis uidendi clusi natus est Quis te in
brestemiculam induxit'aut quid eoelo, rert turae uisio tua consert'Ninurum ut hoe i intensim,reddimrabile opus laudes. Costere ergo rer m omnium ese m itumrem Deumqui te in hune mundum quam se restem , laudatoremque tanti sit eperis induxit. Magnam esse credis,uidere coelum,ae Alem. cur ergo Ir tira non aps ei, qui huius beneficii author est' cur uon ipsius uirtutem,previdentiam, post'bem metiris animo, mim opera raris ' etenim mors est, ut mulin
rabilior sit, qui nurabilia perficit. Si aequistiansuom si ad coenam; is eas optime acneptus ess : non infanus uiderere, si pluris sereres ipsam uoluptutem, uoluptatis authorem ' Adeo philoisbi ad corpus d
mnia reserunt, rubilprosus ad mentem: Meuident ampliuS,s quo ub oculos uenit. Atqui remotis omni bus ofesti corpori in Ala mente pouenda est bomnis ratio. Non ergo ideo visamur ut ea, quae Ant suis, uideamus sed ut ipsum sectorem rerum omnium con- tvmplemur idest mente artiamus. Quare siquis bom nem , quiuere Di interroget, cutim rei gratia natus sit restondebit intrepidus, ae paratu colendi si Dei Iratia natum; qui mos ideo generauit,ut ei ferula s. feruire aut Deo nihil aliud est, quam bonis operis
199쪽
DE FALIA IAPIENTIA.bus tueri, mn eruare iuslinum.sed ille,ut homo mutnerrum rerum imperitus,rem maximam redegit ad minimum duo βla deligens, quae sibi diceret immenda. in Od si nutum si esse dixisset, ut mundum intueretur : quanquam omma comprehenderet, ae mutori uteretur 9uo; tumen non imples et bomnis officium. quia quanto pluris est anima quim novus: tunsis pluris est Delis, quim mundus: quia mundum Deus Iecit, .se regat. Non ergo mundus oculis, quia utrunq; est rerpus;sed Deus anima contemplandus est: quia Deus, ut est ipsi inmortuluste animum uoluit ese sempiter m. Dei autem contemplatio est,uenerari, cole re comm em parentem generis humani. Q uod si apbiti ubis ab uit prolemq; in terram fuerunt diuina ignorando: exilli mandus est Anaxarras ad ea, vaeuidenda ratum se ese dixit nee coelum vidisti e μ-lem. Expedire est igitur hominis ratio, si sapiat. cuius propria est humanires. nam ipsa humanitus quid est, nisi tu briat quid est iu bria, nisi piems t pietas autemniihil aliud est, quam Dei parentis quino.
Summu igitur bonum boni vis in =la religione est. ram caetera, etiam quae putantur ese homini propria; in caeteris quoque animalibus reperiuntur. Cum enim suas voces propritis inter se notis disicer vi,atq; digus sum colloqui uidentur. ridendis ratio apparet in his aliqua,cum demulsis auribus,mntractis rim,et om Iu in lasciuiam rolatis,atit homini alludunt,aut sit is qui si coniugi As, ae fetibus propriis. Non me aliquid amori mutuo, indulgenti e firmis impartiuvit Iam,
ista quae sibi prostic t in futurum cibos reponut-
200쪽
bdens uti prouidentiam. Rationis quos gra in imitu deprehenduntur. Nam quando utilia sibi appetuns; muti cauens; pericula virent; latibula sibi paravi in plures exitus distarentia: prosim aliquid intest uni. potest aliquis more illis inesse ratiomem,cum homi mi m sepe deludans t Nam quibus generandi mellis cilicium est; cum Usignatus incolans stetis; cuira --s domicilia inenarrabili arte compensnt; regi βο=munt nesso,an in his persim fit prudentia. Incertam est igitur, utrum ne illa, quae homini tribuuntur,ammanta sing cum alijs uiuetibu6 .religionis certe sit expertia. Equidem se arbitror, uniuersis arumalibus te datum rationem, sed mutis rentummodo ad uicimthendam,homini autem ad propapndam. Et quia in
mine ipsa ratio persim est sepientia momi vir. quae in hoe eximium scit bo uem ; quod βli datum ess,emini intelligere diuina. Qua de re Ciceronis uerat i sententia. Ex tot,inquit, generibus nullum est animul praeter hominem, quod habeat notitiam aliquum Pii ipsissim hominibus nasia gens est neque tum immoeta, que tum fra, quae non,etiam si luoret, ratem Deum baberi deceat; tumen habendi m *at. εχ quo esticitur, ut is quo mi Deum, qui,unde ortus fit quasi recordetur. Qui ergo philosephi uolunt animos omni metu liberare tutanι etiam religrouem; σcrbant hominem sed proprio, ac singulari bouo quod Ul a rem uiuendo, atque ab omni humanitute disiunsium. quia ut Deus cuncta viventia sibiecit hoministe
sim hominem sibi. Nam quid est, cur 3dem ipse dit atris,eὸ dirigendam es mentem,quo uultus erectus