L. Coelii Lactantii Firmiani Diuinarum institutionum libri septem proxime castigati, et aucti. Eiusdem De ira Dei liber 1. De opificio Dei liber 1. Epitome in libros suos, liber acephalos. Phsnix. Carmen de dominica resurrectione. Item index in eunde

발행: 1535년

분량: 893페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

on est apud me dubium, Con tin liue I mperarer Max . quin hoe opus vostrum, quo sinPlaris ille

si rector asperitur, siquli altivrit ex illis inepte retiosis utβια nim a spe sidione impatientes) insectetur etiam male-rictis, uix lecto frtasse principio, a git,prois ciat, execretur sis inexpiabili scelere conremnari, atque astirisI putet, se haec mi licet patienter, Geduriae. Ab hoc tamen, si feri potest, humaniretis tu re postulamus, ut Don prius damnet, quam uniuerso uouerit. nam si sacrilesis,o' proditoribus, ue uesicis post bis defendendi sui datur; nec praedam nari quens inoognitu musa licet: non inius, petere vide r,ut siquέ erit iste,qui imciderit in haec ; si leviterumt; si audiet, siententiam differat in extremum. Seu ui hominiam pertin cram ns inpetra b M. Timent enim ne a bu revicti, munias dare aliquando, clamante ipsa ueritate motur. Obstrepunt ιItu π intercedunt,ue audiant; ta' oculos ser)

332쪽

DE IUSTITIA. opprimunt, ne latiun uideant,quod Osrimus. Quopiam ipse diffidentiam sae perditae rationis eskndut; mi nes cet sicere,nes congredi audent, quia Hotsi serie Derari. Et lairco discrpretione Abiat Pellitur e medio sapientia,ui geritur res, Ut ait Ennius in quia frudent damnare rens moentes,quos utis sciunt in centes; constare de ipsa imω-rentia uolunt. qvis uero maior iniquitas sit, probata innocentiam damnasse,s inauditum. Sed ut dixi ue rentur,ne si audierint, damnare u possint. Et i seo cultores Deism, hoc est iustis bomnes fornu δε terficiunt'. exterminant ; nec musis odioru D eddire ipsi posFnt,qui tum uehementer oderunt,quia ipsi errant, irasicuntur ijs,qui ueram uiam siq-ntur; er eumrrigere si possin errores μοsi per crudelibus β-

Gs coactruant,in centium cruore maculantur,et diaetus Deo mentes euisceratis mrporibus extorquent.cu

talibus nunc congredi,er disturere contendimus; bos ad ueritutem ab inepta pes ione traducere; qui sanguinem festus bausteris quam uerba iustiru. in id igituri operam ne pertimust Mimme . Nam si lucrari hos ae morae,ad quum conciretissime tendunt, uonpo tuerimws,si ab illo itinere deuio adultum uamq; reno re quoniam ipsi saluti Fae repugnant : nostros in consirmabinus,quorum non est stibilu, ae solidis radicibus Νndata, fixa sintentia. Nurent enim plurim,ae maxime qui liberarum aliquid attigerint. Naer inhoepsit Ubi, oratores, er poetae permos sntir immulas animos sese irretire posent fauitα-

333쪽

L IB. V.

iiij1. Mella sunt haec uenenam flentia. Ob eam s musmuolui sepientiam cum relurone contingere; ue quid stidiosis inanis ista doctrina post cloere,ut iasitientia literarrum non modo mhil moneat retinoni,atq; in hilae,fd etiam prosit quamplurimwms M, qui eradidicerit,sit uirtutibus instructior, uerimae septentior. Praeterea, etiam se miti Aq, bis certe proderit. delectabit si conscientia, pudebite: mens, in ueritatisse luce uersiri; quod est animae pabulwm, incredibiliqvidam iucunditate perfusa m. verum non est desterania. Fortasse no Gnimus Ardig. Nee enim plus -- puris stirinbus,quam sancto tiret; aut ta ira maelo sinis tu res est, ut destu sanae mentes; bus ueristis piaristat; monstrarum sibi rectum iter re uideant, σfquantur. Circumlimitur modo poculum eodesh melle sapientiae; ut pons ab imprudentibκε amara remedidia sine offenflione poturi dvim illiciens prima silredo acerbitatem saporis seri, Fb praetextu se duitatis oe cultat. Nam haec is prAmu mus est, cur apud splentes, docto σprincipes huius siculi riptura senna fide careat: p prophetae mmmuni, ae simplici firmone ut ad popul sim sῖvi locisti Contemnuntur ita ai

ωst,nis quod aures blandiori Fono permulat. Illa veis rQquae ρrdida uidentur amba,ineptu, urillaria existimantur. Adeo nihil verum purunt, nisi quod auditus, e est; rubii credibili, nis quod potest incutere uoluptutem memo rem veridiae ponderat,sid ornatu. Non ereduvi ergo diuini quia fuco Gremtod ne illis qui-

334쪽

, DE IUSTITIA. dem,qui ea interpretantur,quia sus et ipsi aut omniano rudes, avit certe paru doch. Nam ut plane sivi eloisquentes, perraro continne; cuius rei musa in aperis est. Eloquentia enim siculo struit; populo silaritare, in rebus malis piarere gessi. siquidem ueritutem sepius expugnrire conritur , ut um siuam monstret; opes expetit,houores concupiscit Aminum denisi gra-dwm ignitatis exposcit. Ergo Lee quasi humtia δε- Dicit armi ut tunquam cotraria sibi μIt; quippe quae publico pudeat er mltitudinem, et ebriae tems deoruderet. Eo fit,ut sapientia,'ueritus idoneispraecombus indigeat. Et siqui sorte literatorum .st ad eam contuleruns,dsensioni eiuS uon Afficerunt. Ex qs,qui minhi non sunt, Minutius Felix, n ignobilis inter musitadicos loci suit. Huius lιber,mi Oftiuio titulus est,declarat, quam idoneus ueriretis assertor pepotu sit; si se brum ad id studium contulisset. Sepnmus quoque Terra tutianus fuit omni genere titerarumperitus sed in elo quendo parum ficilis, nus comptus, π multum obscurus sitit. Ergo ne hic quidem fatis celebritutis inaevenit. v s latur praecip-s,et clarus exnnt Cyprianus quoniam ρο metuam sibi gloriam ex artis oratoriae professione quaesierat m admodum multa non- 'ipsit in sed se re miranda. Erat erum ingeniose olhoopiosi, uaui, quae sermonis maxim est Mirtus aperto . Et disicernere nequess, utrum ne ornaetior in eloquendo,an Acilior in expumn banpotentior Enpersuadendo fuerit. Hic tumen pluare ultra uerba, sacramentum ignorantibus non potest, quoniam ,

shm Ans, quae locutus est; cr ad id praeparare, ut a

335쪽

plis fidelibus audiantur. Denique a doms huius siculi, quibus forte Aripta eius innotuerunt, deriderι -- let. Audiui ego ouendam bo nem sane disertum, qui eum immutatu una litera Copria m uomreti quasis elicons ingenium, melioribus rebus aptum, ad anilms Abulas contulist. Quod si acuit boe ei, cuius eloquentia uon i uiuis est quid tandem putemus euaandere,quorum sermo ieiunus est, fingratus : qui neque um perfadendi,neque Fbtilitatem arPmen. tundi, neque ullam prorsus acerbitatem ad reuincendum habere potuerunsi Ergo quia desuer ιυ apud nostras idonei,periti s do lares qui uehementer, qui acriter errores publicos redarPerent qui causam omnem veritatis ornate, copiosis definderem : pronomuit quosdam haec ipsi penuria,ut auderem siriinbere cumra ignotum sibi ueritutem. o eos , qui prioribus eam temporibus tuquiequa m Dorsrunt. Ego rem in Bithyma oratorias litercs acritus docerem; oontigisis, ut eodem tempore Dei temptim evertere tur: duo extiaerunt ibidem, qui iacenti, atque abiectae uerituri, scio utrum verbius,an importunius insiArerem; quorum alter anti litem si philossophiae pro fiebatur: vereto ire uitiosus; ut continentiae may sis, uonimnus auaritia , quim libidinibus ardere in uictu rem sumptuosas, ut in schola uirtutis aspr- fortarsimoniae,paupertretisque laudator,impalatio pe-im Geraret , quὰm dom. tamen uitia μα c illis, O passio, quod maxim uni est uelamnium diaittis praetegebat quis ut augere ad amicitia3 iudicum n roambitu penetrabat eosq; sibi repente authonoeae fis

336쪽

DE IUSTITΙΑ. Dominis eἴherbat,non modo ut eorum sintentivi cenderet,uerum etia ni confines sios quos fidibus, arris spellebat, a Fo repetendo, hac potentia retardaret. Hieuero, 3 Fas disturetiones moribus destruebat,uel moruris μοι Astututionibus arPebat,ipsi aduersis si gratiis censior, acrusator arerrinus, eodem ipsὸ tempore, quo iub&spopulus norie lacerabatur,tres libros euo, nauit cunera religionem, inens chri banam Pro Fs ante omnia,philo Ubi officium es, erroribas hominum Abuenire,ais illos ad ueram uiam reuocare, idest ad cultus Deor ; quorum numn ac mare Uae ut ille dicebat mundus gubernetur nec pati homues imperitos quorumdam fraudibus illici , ne simplicius eorum praedae, ae pabulo sit homnibus a latis. Ita p sesi pis hoc mura philosophia dignum ut praefrret

non videntibus lumen sapientiae non modo ut moeptis Deorum cultibus resane vi ; sed etiam ut pertinacios bratione deposit corporiό cruciamentu deviterra neu seras membrorum lacerationes fustra perpeti velint. Vt autem appareret, clitus rei gratia opus illud elaborast essi si est in prinopum laudes; quorum

res, π prouidentia ut quidem ipsi direbat)cum tin caeteris rebvi humauis,tum praecipue in defindendis De rum religionιbus claruisset; cun Altum es tandem re-bxs humams,ut cohibrtu impia, anili Bergnone, uuiues homines legitimis se si uamrerat, ac propitios sibi Deos experirentura bl autem relinonis ellis, mn tra quam perorabat, infirmare uoluit rationεm, ireptus,uanus,ridioelus apparit: quia gratisiue illi e tarer Atililutis alienae,uon mcdo quid oppugnaret, d et

337쪽

quid liqueretur nesciebat. Nam si ιi iastrorum assem

ru κὲ quamuis temporis gratia conniveren animo ruis

Hen deriserer, utpote cum uiderem iamnem profitente, stilumnaturum alios, cum ipse eaems esset; reductu ru altos ab emrore,eu ipsi ignoraret,ubi pedes Fos poneret eruditurum alios Ed ueritutem,cuius ille ne scintillam quidem umam uidissi aliquando; quippe inmsapienti e prosisFr prostitare sapientiam niteretur. Omnes remen id arguebant; pisto potissimum tempore id operis esset aggressus, quo furebat odisse crudelistus. Sphilosophum adularerem, ac tempori fruientem. Verum hic pro μια inanimae contemptus est; qui et gratiam, qκam 'erauit, non est adeptus; gloria,quram a reuit,in culpam, reprehensiouems nonuersa est. Alim eandem materiam mordacius scripsit; qui erat tum e numero iudicum; σ qui author in primis seriendae persicutionis fuit: quo stetere Non oontentus, etiam scriptis eos, quos mixerat,insim tus est. compora fit enim libellos duos, Don metura Arisbauos;ne ini

mausiae benigne considere pureretur. in quibus iis silfretem Aripturae serae avere conatus est, tanquam sibi est rem coturaria: mim quaedam αμα, qHae re pugnare sibi uidebantur,expossiti adeo muta, adeo inestima e meras, ut aliquando ex eade dis lina suis uideatur. Quod si fuit; quis eum Demosthenes poterit ab inpieiste definderetqui rei ronis,cui fuerat aspendisiu; fidei, cuius nomen is uerat; saeramenti,qsa reperat, proditor se s est. nisi forte casu in manus eiκs Lumae sistrae inciderunι . Quae etur temeritas u 3

338쪽

1 DE IUSTITIA. erat,id audese displuere,quod illi nemo interpreditus stBene,i aut .nihil didicit,utit mhil intellexit Tantum enim abest a diuinu literis repugnantia; quanti ille ab uit a ueriuae,m Me praecipue in Polum,Peratrumque lacerauit,caeteros q: d Lipulos,mnquam Asia hae seminereres, Moseo aem tamen ruderim indoctos fuis,te latus est: num quosdam eoru pisitatorio artisi clostose quae rum: quo aegre ferret, i illam rem muANI hanes aliquis, ast Arisiarchus ammenditus sit. . Ab Ait erro ab his singenssi uolundis,m allatia, quomam rudes fuerunt. Aut quis possit indomis,apus inter si, inhaerentia fingere; cum phil opiaru δε- mssim Plato, Aristoteles,et Epιcurm,et dinon, si

sibi repugnati et confraria dixerimpi ae s. n.menm dacioru mitura,ut nubaerere non possint. Illorum --

rem traditio,quia uera est quadrat undique,ac sibi remis consentit; ideo persiadet, quia oons,nn ranona . si fultu est. non igitur quaestus,m commodi gratia re linonem Ulam commenti sunt quippe qui σ praece ptis, re ipsa eam rutam sicuti sunt, quae' uolu- pretibus Gret omma, quae habentur in bonis 'errumi qui non rentum pro fide mortem subierimi, detiam merituros esse si scierint,'praedixerint; po ha uniuer*s,qui eoru disciplinam sicuti es ι, acerba, nonda p Firos. Ipsium avitem christum affirmauit 2 Iudaeis suptum,collem noningensvrum boum m manti latrocinia scis. nis diruae Gibo riditi audeat repetrare t Credamus bee plane. nam frisse hoe illi in somnis Apollo aliquis nuntiauiti Tot simper latrones Ierierum, quotidie pereunsi

re istra

339쪽

atique mires ine dammi' ; quis eorum post cru- rem Fam, non dicam Deus, sed homo appellatus est

V erum tu forsitan ex eo credidi b, quta vos bomci dam Marrem consecra lis,lit Deum: qnod tamen uonscissetis, si illum Areopantae in eruam ADtis M.

Item cum sectet eius Orabilia destrueret, nee tumen Pret; noluit os,ndere, Apostomum uel paria,uelenam maiora fecise. Mirum, s Apuleium praetermost, cuius Folens multu, π Ora Numerari Cur iPtur P delirum cunt,nemo Apollonium pro Deo colit/1us forte tu Alus illo sciliat Deo dignus; cum quo te in tempiterna verus Deus puniet. Si maPs Christis, quia n rabilia fecit perinor uti Apolluimus , qui ut desicrib cum Deminams eum punire uellet, repente in iudicio non comparuit; qua ille, qui π oomprehen sias est, eruci affixus. At erum ex hoc ipse fortune 1 Θlentiam Chri b uoluit arguere , p Deum se oon h- tuerit ut ille uerecundior fuisse videat , qui cum maiora siceret,nthie putat tamen id sibi no arrogruerit. Omitto nunc ipse opera computure; quia ira Iecundo, saperiore libro de fraudebae praesuijs artis mareae dixi. Nego esse quenquam, qui non optet in primis id sibi post mort m contingere, quod etiam reges --ximi concili bisvi. Cur enim fiιi homnes sepulcbra magmfim, cur stitua , cur anmes comparans cinaliquibus claris fictis, aut etiam pro ciuibus meraefiscire, studens opiniones bom m promereri ρ cur

dems ipse ingenii tui monimentum hoc de testibile, Di

340쪽

DE IUSTITIA. 8 stultum tetur est, id putare Apollonium molasse, quod σαret uti ,si post quia nemo est, qui immo retiretem recuset, maxime cum eum dicris er adoratu esse a quibasam, sicut Deum ; er simulachrum eiussas Herculis Alexima nomine constitutum,ab Ephesiis etiam. nc bouorari. Non potuit ergo post morte Deus eredi,quia ex hominem, malum fuisse consi at ee ideo alieni uomnis titulo as uit diuinitatem, quia

fio me poterat,nec audebat. Noster uero et potuit Deus eredi, quia minPs non fuit creditus est,quia uerus fuit. Non,inqui hoc dico,tairco Apollonι- uon haberi Deum,quia noluerit sed ut appareat nos sapientiores esse, qui mirabilibus Actis non statim fidem diri uintretis adi ramus, uἀm uos; qui ob exid a portenta deum cressidistis.Non est mirum, si tu,quiae Dei sapientia longe remotus es, nihil prorsus intellips eoru ,quae sensis cum Iutaei, qui 2 principio propheres temtaueran , quibus i secramentum δει fuerat assignatum, tamen quid legerint,ignorauerint. Disie igitur,siquid tibi cor tu est,mon latron P uobis deum ere Lium c istum qui. mirabilia fecit sed quia uidimus in eo sim ese omnιa,quae vobis annuntiam Furat uritim inio proPhetaru . Fecit mirabilia: mPm putusemus; ut er uos nuncupatis; er Iudei tune pureuerum; si non illa ipse sectoris christum prophetae omnes livos' ritu praedic Fru IM; Deum ercdmin, n Is ex se iis, eritas, mirandis; quim ex illa ipsa cruce, Om uos sicut crines lambitis; quonιam si l illa

praedicta est. Non lotur μο αβ monio sciri enim de si dicenti potest credit sed prophererum aeshmonio, qui

SEARCH

MENU NAVIGATION