L. Coelii Lactantii Firmiani Diuinarum institutionum libri septem proxime castigati, et aucti. Eiusdem De ira Dei liber 1. De opificio Dei liber 1. Epitome in libros suos, liber acephalos. Phsnix. Carmen de dominica resurrectione. Item index in eunde

341쪽

T IB.4V. 13 emnia, quae fiat,ae passus est, mulio ante cecinerunt; fidem diuinituris amrpit, quod neque Apollonio, neque Apuleio,naes iniquam malorum potuit, aut perest ali-qrando contingere. Cum Vrtur dilia ignorantiae sitie deliramentu sudisset, cum ueritatem penitus excidere connixus esset, ausus est libros μοs norios,ae Dei bo- Ilis φιλο ιηθres an ture. Gemm pems, P mentem Emmer ut aium aembris atriorem . Discipulus hie fri Fe Anaxagyrae fuerit,mi mues atramentum fuerunt.Atqui eade caritus est,er uero Alptutis et mendaciqueritatis uome imponere. Videlicet homo Abdolus uoluit lupum Ab euis peste caelare ; ut filavit titulo possit irretire lectore. versi esti; insicitia boe,non mali. nasceris. QEam tundem nobis attulisti veritutem msi quod aspernor Deorum, eos ipsios ad ultimu prodidis

Prosecutus enim simim Dei laudes,quem regem, quem maximu , quem opiscem rerum, quem βntem M. Dorum,quem parentem omnium, quem βλrem,al forems uiuentium confissus es; adenusti Ioui more

fiente mcae dolente scrilegas Ara literra explicupens: illarum superba imprecite stimulatus ueritutis ipsus conscientia, o ut ego arbitros Deo. si σι bde

nus;ut omnibus ingenii mei uiribus a satores iu-μtiae refudirem,non ut contra hos scriberem,quipa

cis uerbis obteri poteram sed ut omnes, qui ubis idem

342쪽

qua Demetrianam sinis ipsis, 'G.

343쪽

'matis uiribus uesci senioribus post: ire re bule ο- portebat, quia non dispoterat cupere diuina, prius lumna res' monιa 4Frri dest philosophorum hisericorum ut sis potissimum re utaretur authoribus. Q sod quia ille von scit,raptus exi a eruditione dimuinaris literaris; ut ijs βlis contentus esset, quibus fides constri: acressi sed i 'irante, ut ego starem; simi,ut uiam exteris adi rendis pararem . At si hortatu uo Bodocti ho dies , de distrii huc si confir- re coeperint ex ingenia sa, uinq; dicendi is hoc ueritatis campo iactare maluerint: munituras breui resipones selsas, errida soram esse omnem philoisbi am, nemo dubiaeuerit; si fuerit omnibus pes m, cum bane μlam rebvouem, tum etiam π stlam o veram esse sipientiam . Sed maritus sm unpus, quam uolebam. Nune reddenda est de iu-μnη propositae dissututio; quae mi ipsa est Am uirtus; t fons est ipsa uirtus: quum non modo Hi tophi quaesierun sidpoete quo φ, qui priores mulso uerum ante natum phil phiae nomηn prosa pientibus Labebantur. Hi plane intellexerun/, abesiane a rebus humanis eamq; finxerunt Osnsem πι- tiis hominum, cessisse terra, in eoelu imgrassi ; at qsse ut iaceant,quid si tu , uiuere si lem erum praeo re per ambages dare) a Saturn temporibus, quae illi uomni aurea,repetunt exempla in lime narrans sis quoslatu fuerit humis, uici,duis illa in terra memraretur. in od quidem uen pro poetica sopite, fi4 pro uero habend- est. Saturno emm regnante, Don Deorum cultibus inglutis, nee adhuc ulla genae

345쪽

ILIB. V.

pulpus,im L afiumq; delatus est, a Arma Iouis siuvens, regnis exul ademptis, Cum iam populus uel noui regis metu, uelsastonae deprauatus, Deum colere desi pet reum spro Deo iambere eoepisset, cum ipsi propemodam paricida , exemplo eaeteris essit ad uiolandam pietatem: Destruit propere terras iu bsima uirgo.

sed non,ut ait Cinemo, Et Iouis in regno, caelis in parte residit. Quomodo erum poterat in eius regno residere , aut commorari; qui patrem regno expulit,bello persecutus est,exulem rem orbe id uiti

Ille malum uirus sirpentibus addidit atris, praedaris Ivos iussit.ideli odium, imuidiam, dolum homnibus infui ut tum esperu,quam serpentes uenenati rem rapaces, quam lupi. Quod quidem uere faciunt ij qui iustis,ae fideles Deo,perseq untur, dams iudicibus seviendi aduersus innoxiospere rem. Fortuse aliquid eiusmodi Iupitersererit ad expugnandam, distendamq; iuslinam; idcirco efferasse serpentes,ae lupos acuisse tradatur. Tum belli rabies amor samessit habendi: Nes immerito. Ablatu .n. Dei reluone, boni quoq;,ac mali scientia perdiderunt sic hominiόus intercidit communitus uitae; diremptum est foedus βaeretis humanae. Tum isto se manus conserere coeperum et invisidiar et gloriam sibi ex humano sanguine coparare.

Quorum ommu malorum Ions, cupidires erat: quae scilicet ex contemptu uerae mie latis erupit. no tantum. n. no participabant aliis ii,quibus aliquid as

346쪽

DE I vs TITI R. sal;sid aliena quoque rapiebam, in priuatum lucris trahentes omnia; π quae antea in usus bomniam enasneuli laborauesci, in paucorum domos moerebatur ut enim fruitio eaeferos AbiuPrem, inpr3mis neressariae uitae Fbducere, ρο collisere coeperunt; eas, firmiter conclusa fervire ut beneficia eodesba, sireremesua; non propter humanitatem. quae nulla in ipsis erat; pd ut omnia cupiditatis,et auaritiae issi, umenta cor raderen .leges etiam sibi tu hilae uomne munitus, ima quissimas, mi Vsimis μηxerunt quiuens rapinas,

ct auaritiam Fam contra uim multitudinis tuerentur. Tantum igitur author irum quantum utribus, arat opi-sus,diat mrilitia praeualebant. Et quoniam sium in

- rno perculsis, ac paventibus imperarent. In hae conditione humaram uitum rex ille inWhniit, qui debellam,ac suom parente, n regnum, sed impiam rannidem vi, homi bus armatis oetupauit. er

reum illud tu rumq; si cuiuo sistulit; mentq; bo nes, malos, ros feri, uel ex hoe ipso; quia is μι-ertit a Deo ad si adorandum:quod terror inselentissimae p.restitis expresserat Q uis enim Mn metueret eum, quem armis cinvbant; quem ferri, Iladiorum Allor insietus cir dabat ρ aut cui parre rei alie ,qui ne patri quidem sopeperceratimsem

347쪽

δῖIB. V. Ico, uera metueret, qui Ticinum robustum, exallentem uiribus tentem bello uicerat, ociridiora delevem rat ρ πιιjd mrum, si omnis multitudo, ν olim metu pressabis unius adulationem non refratthunc uenerabantur ' bule honorem maximum deserebant. Et i quoniam mores, ac uitia rens imitari, genus obsi- vij iudicretur abiecerunt omnes pietatem ne expro

brare reu Foetus uiderentur, si pie ninerent. Sic assidua imitatione corrupti, diuinum fas reliquerunt; paulatim male uiuendi consetudo, mos fit his est. Nee iam quicquam ex antecedentis findipio, atque optismo 'tu mansit sid explosa tu bila, ueritatem si,

cum trahens, reliquit be nibus errorem, lucran tiam, excitatem. Imprudenter utur poetae, qui eam

obclumst cecinerunt ad Iouis regniam. Si enim βω- ti,quod uocant aureum, iustitia in terra fuit; P Iouentique pulse est, qui aureum stodum commutauit. Sendi orem commutuno,inexpuso iustitiae, mhil alia ut dixi,quam desinio diuinae relilonis putunda est; quae sola estiat, ut homo hominem carum ha- . beat eum s siuer paternimiis viso ti sitat es constrictum:siquidem pater idem omnibus Deus est, ni Dei, patruq; mmmuniis beneficia cum iis,qui non habent, partiatur nulli morat; nullum premat; n fores claudat hostili non aurem preranti sid sit larvis, benef- ms,hseratis: quas restas es laudes Tullius existimauit. Haec est presectu iustitia, hoc aureum finium,

348쪽

DE IUS TITIA. Sed Deus,ut parens indulgentisimus,appropinquante ultimo tempore, nitum insit, qui uetus illud seculum , uerum s iustitam reduceret; ne humis m

dῆt σν 'ecies illius aurei temporis; π reddita quidem teme, sed paucis assignara tu bita est; quae mhil aliud est 3 Dei unια pia o relinosa cultura. Sed --ueat aliquem 'roese cur si haec sit tu hila, non omni

humuo vneri sit dare; nec in ea multitudo umversa non enserit. magnae hoe distulationis est mr a Deo,cuiuslinam terrae daret si retenta diuersitus : quod et aliotim declaraui; ubicunq; opportune inciderit, expliciaitur. Nume designare id breuissime satis est: virtu-stem aut cerni nonposse,nisi habeat urna onntraria aut non esse perferitim,nsi exerceatur aduersis. Hae enim Deuε Γonor: ,ac mulorum uoluit ese dis nam ut qualitatem boni ex malo sciamus, item mali ex bono; nec alterius ratio intelliI, Abiam altero potoi.' Deus ery iubhtiam reducturus non exelusit muli ut να-tio uirtutis cons re posset. Quomodo enim patientia

um suam, mens retineret, si nihil esset, quod pati

reperemur ρ Quomodo laudem mereretur deuore Deo

suo fides; nisi eset aliquis, qui a Deo uellet auerteret Nam er ideo potentiores esse infulses per sit, ut m-Iere admubram posent ideo plures,ut uirtus esset proin nos quid rari st. Quod quidem ipsim Quintilianus egregie,ae breviter os,ndit in m te obuolum. Naquae, inquit,virtus esset invocentia; nisi laudem raritas dedis et ' verum quia natura se comparatum est , litorium, cuillas,ira, in id, quod incubuerint,vins

349쪽

eaecus,supra bomnem videtur culpa vaccire. Alioqui si tura pares omnibus affictibus dedisset, pietus minerat. Hoe 3 uerum sit, docti respires ipse rationes. Si enim uirtus est, mali ac uitiis fortiter repugnare aprutaret,sine malo,ae uitio nAsia esse uirtutem, qua Deris ut ab*lutum, perfectamq; redderet, tumit ιd, quod erat ei od virarium,cum quo depugnare posset. Aprum enim malis quaenentibus . tibilitatem cuit, quanto sequentius impellitur, eandi firmus roboratur. Hae nimirum mus effri ut suis sit bomnibus mssa iustitia,mmen aureum sicutu mon esse diratur; quia m. lum non si sit,ut retineret diuersirerem,quae sacramentum diuinae religiorus comet Fola. Qui eris P puram,iustum esse ne nem anae oculos babem iu-sbnam deam nolum remere. Quid est enim,oertialam uel in mrmimbus, vel in omni fer ne defieribam,conqueretes eius absentiam; cum sit ficillinum,

ytia, quam quaeritis. Deponite omnem malam αἶει- nonem de cordibus uestru, stitim uobis illud tempus aureum reuertetur. quia aliter consequi non postsbs, quam si Deum uerum colere eaperitu. V os autem mmnente cultu Deeru,tushtiam deoderatum terra; quod

feri nullo pacto potest sed ne tum quidem potuit, cum putans, quia nondum natis Diis illis, quos impie reli-

350쪽

D E IvSTITIA. tis necesse est unius Dei ostium fuisse per terram; eius sciliat qui execratur malitiam,exigitq; boni retem cuius temptrum est,non lapides,aut lutum sed homo ipsi, qui figuram Dei gestat. Quod templum Gn auro, gemmarum donis corruptibilibus, sed aesernis uir tutum muneribus ornatur. disicite igitur squid uobis re hquae mentis est bo nes ideo malos, er iniustis es, quia Dii colunturi, ideo mula omnia rebus humanis quaile ingrauescere,quia Deus huius msidi ellcctor,

et Psernator derelictus est, quia susceptae Fint, contra quam sis est, impiae religiones Tostremo, quia ne coliqMidem uel a paucis Deum sinitis. Mod si βlus Deus coleretur,non essent dissensiones,m bella', cum scirentho nes unius si Dei filios esse ideoq; diuinae nerest

dinis saero, inuiolabili uimodo copulatos. Paesieruvent insidiae; cum scirent mmmodι paeras Deus animarum interfectoribus praeparet,qui clandesbna Helera, fas etiam cogitutiones praeuidet.uon essent faudes, neq; rapinae si Deo praecipiente didrosent suo e paruo esse contenti et stagilibus, mducis μαιώ,σ aeternis praeferrent. Non essent adulteria stupra,re mulier pro brutiones si Oibus uotum esset damnari a Deo,quicqvid appetitur vltra gruer adι cupiditatem. Nec ' nam necrgitas cogeret pudore sῖu profanare,ut ut bim sibi obscoenissimum quaerat o mo maeres tibidinem contemnerent, er habentium pia,Cr religiosa collatio, non habentibus Abueniret. Non essent igitur ut vixi haec emma is terru mola se ab ho tubiss ira legem Dei m muraretur, si ab uniuersis feorent,quae unAs u lar populus operamr. quam beatus