장음표시 사용
371쪽
pienfis vatione simitus. Rebus erim eade*bus contraria μα isti uniuersa terrena. Sicut exum sapientiabominam mmo stultina est apud Deum militia a tem ut docui)Amma sapientia est e Deo humilis, abiectus est,qui fuerit constimus , sublinis in terra nam ut taceam, T haeepraesinna terrae bona,quibus magnias boum tribuitur,uirtuti congraria sint gorem mentis enervavi; quae rendem post firma es nobilires,quae opes, quae potentia; clim possit Deus re ges quoq; ipsos,inferiores etiam infimis facere8 Et ideo consales nobi3 Deira, inter diuina praerepta illud prae.
cipue positi. Qui si extollit,hum labitur; qui si humiliat, exaliubitur . Cuiuε praecepti salubritas δε-ret , p qui si qui homines planam fecerit, humiis lemq; praebuerit ; bie apud Deum praecellens, re -- signis habeatur. Nee enim sibi est ista finientia, quae apud Euripidem fertur in hunc modu. QRae hie mala putuntur,haee luim in coelo bona. Exposii causam, cur phili Ubi nee inuenire tu litiam, nec defindere potuerum. Nume redeo ad id, quod intenderam ἰCarneades erio, quoniam erans infirma quae a philos bis afferebantur Ampsit audaciam refellendi, quia refelli posse intellexit. Eius distum nonis summa bofuit: Iurasibi homines pro utiliis se sanxis saliret u ria pro moribM, apud eosdempro temporibus se
morere; ius uiatem naturale esse nullis: omnes σhomnes, m aliaci animantes ad utiliae tes Ara natu
372쪽
aY mendi: Ommis populis, qui storerent imperio; Romanis quos ipsis, qui retius orbis potirentur,si iusti uel ni esse soc est si aliena resbtuans, ad cusas es
redeundum m in necessitat ac insertis iacendu .Τ-ο Isis communibus ad propria veniebat. Bonus uir,
inquit,si habeat fimum βptiuum, uel domum insumlubre,aepe bientem,quae vitia βωε sciat, re ideo proasiriba ut uelat utrim ne profitebitur,fugitiuum Θ-uum , ac pes hientem domum si uendere; an caelabit emptorem si profitebitur emplari,*Inutim esse, bonus quidem,quia non sedet, sed tumen stultus iudicabitur;
quia uel paruo uendet,uel omni um vendet. Si eae-iauerit;erit quidem sepiens, quia rei molet;sed idem , malus,quia sestet. Russ,si reperiat aliquem,qui dum richalcum si putri uendere, cum sit illud aurum ; aut
plumbum, cum sit argentum : moebit ne,nt id paruo emat; an id ladicabit,ut magno'Stultum plane videtur, multi magno. Unde intellip uolebat, eum,qui sit iustis,ae bonas,stultum es m eum,qui sepiens, malis.
Et remen sine pernicie fieri pose,ut sim homines paupertate contenti.Trascendebat ergo ad mutora,in qui bus nemo posset fine periculo uitae tu bis es e. Dioebae enim. Nempe iushtia est,ho uem non Ocndere alienupress non attingere. insid ergo iustis siciet, si Artem retum farit;s' aliquis imbecillior viribus,trem bulam ceperiticon ne illum tabula deturbabit,ut ipsi conserenda ea s nixus euadatimaxime cum sit milus medio nitari te'sySi sipiens est sciet. ipsi enim pereundum est,nisi fecerit.Si autem mori maluerit, g mrinus
inferre alteri; iaiustus ille,sed stultus est; qui uitaeμae
373쪽
T IB. V. 173 non parm dum parcit alienae. Item, si acie Forum
usi,hostes i qui coeperint- iustus ille Olbissu rit aliquem saucium equo infidentem: et tu parce ut ipsi occidatur an delicet ex equo,ut ipsi posti homemvre M od si ficerit,sapienssed idem malus, si nosceri iustus,sed idestultus sit necessie est. Ita ergo iu- Atiam cum in dura partes diuisisset, alteram ciuilem esse dices,alteram naturalem utrans Fbvertit; p illa ovilis apientia fit quidemsed iushtia non sit matura Ili autem illa,iugna sit quidem,sid non fit sapientia.
Argum hae plane,ae uenendae sun ,et quae M. Tui nopotuerit restire. Nam cum sciat Laelium Furio restondetem,pro sius bria dicensem,irreβιαία baee , tunquam Anea,praetergressus est: ut uideatur ide L aelius non raturalem, quae in critiun stultitiae uenerat, sed
illam ciuilem desinisse iustitiam, quam Furius sapiemnam quide esse oon respera sit mi m. Quod ad praestentem disturetionem pertinebat, Ondi, quo modo tu gna similitudinem stultitiae gerat , ut appa
rea non sitra musa decipi eo qui purent, nostrae re-bponis homines stultos esse: qui tuba fare uideantur qualia ille prepsit. Nune malin a me exiv stentio veondam,quure is hilam Deus, stultitiae I ecie cd omlurem,ex oculis hominu uoluerit avfrre; si prius Furio restondero, quia parum plene restondit L aelius tqui proffla bret sepiens ut uocabatur,patrocinari tammen verae iusinnae llo modo poterat qui input sim, fontems iu bdiae non tenebat. Nobis autem folior estio desin ο', quibus caelesb ben Eo fi liaris est, aepenitus ποια ius,tia; qui si illam non nomine, sed re,
374쪽
minus. Nam Plam, re Ari' feles bone' quidemuoliunture iushfiam defindere cupierum; effossin saliquidsi conatus eorum bouos,si eloquentiam, si uirtutem ingenui, diuinarum quos rerum doctrina tuus sit. Ituque opus istorum inane, atq; inutile iacuit: nec cuiquam hominum persadere potuerunι,ut eoru prα 'ipso uiueret: quia fundamentum a caelo disciplims illa non habuit. Nostrum opus rernus sit Mas est, quos Deus docuit. Illi enim depingebat uerbus,et i girabantur iustitiam , quae in constem non erat; epraesintibus exemplis confirmare poterant, quae asserebavi. Restonderi enim posset ab audientibus,nops
se iis uiui sicut itB Aa dissututione praescriberet; adeo
ut nulli adhuc extiterin qui id genus uitae siqueret tr. Nos dratem uon uerbis modo, sid etiam exemplis ex ue ropendis,uera es, quae α' obis dicuntur, o bnd-M Sensit igitur Carneades, quae sit natura in hilae, nisi pparum alte prostexit,stultitiam non esse: quanquam intelligere hi uidear,quri mente id ficerit. non enimuere ex limaui eum stultum esse, qui iustus est: si
cum scire Von esse, re rationem flumen,cur ita uideretur,uon comprehenderet uoluit os,ndere,latere in andidi ueritatem,ut decretum disciplinae Fae tueretur: cuius Amma finient a est, nihil percipi posse. videamus ergo, utrum ne iugna foedus aliquod habere eu mutitia post, Iustus, inquit, si aut equum sudo, trebulam mustaeo non ademerit, ut ipsi animam μ-am liberet, stultus est. Primum omnium, uego, ullo modo fieri pose,ut bomim,qui quidem uere iustus sit, eiusmodi cos eveniat: quia iustus neque cuiquam μα
375쪽
inimicus est,neque quicquam omiano appetit alienum Cur enim nauiget, aut quid peret ex aliena teris
va, ut Afficit Fatcur autem bestigeret,aes alienis Iuvoribus misceat, in cuius animo pax cum hominibus perpetua uersiturualinet peregrinis mercibus,aut humano finPine delectabitur; qui nee lueritim sciat appetere, mi Affri: uictus; non modo ipsi eaedem' cere, sed interesse 'cietibu aeste re,duoet nos. Sed omιπο ν . quomam fieri potest, ut uel invitus ad baee
suberanda cogitur. Adeo ne ergo i Etiam o Furi,uelpotnN QCηrneati,cuitus est illa omnis oratis; tam inanem tam superuacuam, tum s conte rem Deo putrestit rubii possit, nihil habeat insist, quod ad cu ladiasῖi ualeat'Sed uidelice qui sacramentu homnis ignoran ideoq; ad hane uitam temporalem reserui omnia; quantu sit uis tu Enae,scire non possunt. Nam cum de uirtute disturent, quamuis maestivi er-ms,ac striis elyplenissimam,dimen expetendam esse aiuntsia musa. eius enim praemia,quae sunt aeterna, immmortalia, llo modo uident.' rebus omnibus ad hae pnefientem virum relatis,uirtutem plane adstantiam redivim. siquidem arensos huius uitae labores Irustra, inaniter suscipit. Sed haec alio loco plenius .mber
de tu hii ut eo imus. cuius tunis κου est,ut cum ocumtis in coelumsi sisteri a Deo mereatur omnia. Rem Fur Flacrus irentum esse dixit innocentiae um,ut ad tutelam sui non egeat nec arnus, nec uiribus, quacunque iter fecerit. Integer uitae,steteris a purus Non eget muris iacvlli,nec arcu,
376쪽
Nee senemtfis grauida septiis Fusse,pharetra.
Sive per orteu iter aestuosas, siue secturus per inbo 'iretem cauar am,uel quae locu Abulosas Lambit H castes Non potest ergo feri, quin hominem iustum inser di
sirimna tempestitum, ais, bellorum,eoelestis tutela minstodiat; ae non, etiam si oem pariridi re uocentibus nauige aut malili quos parctatur, ut una iusis, m-nonens animis liberetur; aut arte pereuntibus emeris
Alastruetur sed concedamus posse feri, quod proponit philo ophus: 3d ery iustus sciet si nactus fuerit avit is
equo sauciis, aut in tubula nausiarem ρ non inuitus confiteor morietur potius, quam origet. Nee ideo tum eiu hii quod est sintulare bo nis bonum, stulti me noramen acripiet. quid enim melius,quid curius esse homini debet,quam innocenέatquae utique rento perfectior sienecesse est, quanto illam perduxeru ad extremm , --ris malueris, quid de in centiae ratione minauturo stultitia est, ringi, alienae animae parcere cum pernicie De. Naem etiam pro amatia perire, stultum iudicubi
turi Quid erv illi fi liares PFthavraei laudanturae uobis; quorum alter se tyranno uadem mortis pro altero dedit;alter ad praestitutum tempus,cum iu stonusor eius dureretur praesentiam sat stat,mm interuentu βο liberauit ρ quoruni uixtus in tundi gloria Non haberetur,quod alter pro a oo,alter etia pro fide mori uoluiis stulti putarentur. Denis ob hane ipsam vi rtutem orannus his gratiam retuli uir si fruundo;
377쪽
LIB. v. ry re hominis erudetissimi natura motare est. Quin etiade emtus esse dιcitur, ut si tertium is armcitiam reciperem; n utiq; runquam stultos, sed tanquam bouos, sapientes uiros. I tus, non uideo, urire Gm pro a ritia, fide mori summis gloria oomputeturiuon ema
pro innocentia perirest homini glorios . Ergo stultissim Fns,qui nobis eri ni dant, mori velle pro Deo; cum ipse eum, qui pro bomne mori uoluit,tra earlaemsumnus laudibus mstant. Denis,ut concludam diluis retiomemnon posse eundem stultum esse,ae iustiet,eundemq; sapientem, mustum,docet ipse ratio. Qui enim stultus est, quid sit iusium,ae bonum nescit; σideo N perni. Duatur enim quasi mptiuus ae uitiis; nee res lare ullo mo potest; quia caret virtute, quam nescit. Iustus autem ab omni pecvnm si abstinet ' quod aliter facere non potest, quam si habeat recti , prauis
notitiam. Rectum aute disicernere a prauo quis potest
iis sapiensis tu sit,ut nunquam possit esse iustus, qui stultus est; neq; sapiens,qui fuerit iniustus, Quod si essuerissimum; marisistu est,eum, qui cut naeustago rebulam, t equam faucio non ademerit, stultum no esse;
quia haec piare pecvntum est ae quo se sapiens ab huet.
videri tumen ipsi confiteor, per nomNum errore, ignorantium cui si rei propriemtem. Ita omnis haec
quaeshono rem argumentis,quam defrutioue disyluitatur. Stultitia igitur est,insectis,dictisq; , per euorantia rem,ac boni,erratio. Ergo stultus non est,qui ne sebi quidem para dum ne noreat alteri quod est mulum. Quod quidem nobis re ratio, er ueritus ipse praesicribit. In Ommbus enim uide s animalibus, rasapien-
378쪽
DE I USTITIA. tia inrem,sonatiatriam sivi esse naturam. Nectim Vrtur aliis,ut sibi pro f. sum erum,quia Ivim est, nocere. Homo uero,quia scientiam bonι,ae mali habet, abstinet sta nocendo, etiam cum incomodo suo, quod animal irratio te serere non potest. et ideo inter Amrimas bomnis uirtutes in centia mineratur quibus reribus apparet apientissimum esse, qui minit perire, moreat,ut id QErum,quo P mutis Hsservitur, seruet.
Nam qui uendentis errorem Non redargvi ni avir
parvo emat, aut qui no profitetur, fugitiuum simam, uel glentem se domum uendere lucro, P commodoso consulens; non est ille sapiens,nt Carneades uitiis ri uolebat ed callidus, ablatus. Calliditus, er a lana in mutis quos animalibus Ans,uel cum issessiantur aluis,et dolo inpium,ut devorent; uel cum insidias aliorwm vitrio genere delusi M. Sapientia uero in hominem Folum indit. Sapientia est enim intelligentia uel ad bonum, rectumq; siclendrum; uel ab 'nentia di-Grwm,fGrwms improborum. Lucro autem Mns sapiens frudet 1 quia bona hae terrena contemnit: nec
quens falli patitur; quia boni uiri σcium est, errores
homnum corriger eosq; in uiam reducere. Siquidem socialis est hominis,ae benesim natura; quo Folo cognationem cum Deo babet. Sed m-rum haec musaeso ut fruitus ese uideatur,qui egere, avit mori malit,quam nocea uel eripiat alιquid alteria quod homnem morte deleri putans. Ex qua persuasione omnestum uulgi,tumelia philosophorum nastuntur errores.
Si enim post mortem nihil Famus prosecto stillism est
bomstus,non huic vitae consilire, ut sit quamdium
379쪽
guorum ar Pinentis, tum restonsis, prophe rerum diuinu vocibuε discimus: hae praesensem cu sis bonis conremnere, sapientis est; ωκε omnis iamra, i mordiboeae pensatur. Apud Ciceronem idem iniu-μtiae destn*or Laelius, v ut inquit,plane uirtus bo rem, nec est uirtutis ulla alia merces. Est piau et quirudem uirtute dignissima,quam tu Laeli uel quampora teras Astimri. nihil enum diuinarum noueras haeratavum. Quoam tamen ista inquit accipitscili,exiit no acerbe. Erraου uehemenae si pures,ab homne prauunm
solui posse uirtuti; cum iEst alio loco uerissime Hxeris; Huic tu uiro quas diuitiad objacisquae imperia Z quae regnis qui issi putut humanasa bonis diuina iussimi. QSiue ergo te sapientem Laeli lux cu ipsi titi loquum re contrariat et paulopost uirtuti adimas, quae dedi μ' sed uide iret ignorantia ueri dicit imaraum,labast opsententiam. Deinde quid adimnses f Sed si aut ingrati
tutem praemissi olians. O quam Irasci'quam inane uirtutem induxit o stoliari praemo sopotest. Quae si bonasa diuina iudicut ut aieba/ qui posivi exim
re tam ingranitum inuidu,rum potentes, qui uirtutem
demrelaum in erimen saepe ueniat, in poenam δε- ωNileuertatur. Quιd erum,si ut Furius dicebat ra-
380쪽
DE IUSTITIA. piatur,vexetur exter uetur,exeat, avi strantur ei manus,esseratur ei omli,dam tur,uinciatur,uratur ,-- feris etiam modis ueretur perdet ue -- prae se uiristust An potius peribit ipsa ' Minime. Sed re mercedem Fum Deo iudice accipiet, uiuet; π semper uivbit. Quae si folliti mhil potest in uim hominum oem muti te,dim stultum uideri esse,quὰm uirtus, cuius naturalis boniis honestis docere uos potest, animam no esse mor relim,diui me; illi a Deo praemiwm non hiatu. Sedicario uirtutem ipsam Deus, siue persona stultillae uoluit ese eaelarum,ut m larium uericitis,ae religπ-1us Aae esset armuum , ut bad relinones, sapientiam cphemreram exdistentem si altius, sib- multum placente, niistis,errorish; damnaret, ut proposita denis di*cuirere, angu My s trames ad imortallistispraemiushblime perduseret. Domi ut opivor cur populus uoster apud stultos stultus habeatur. Nam cruciari,atq; intersici malle.quam thura tribus diutis comprehensa in 'cum ia ara,rum ineptum uidetur,quam in periculo uitae,alserim animam magas curare,quam μα.
Nesi,unt erum,quantum sit nos Laiorare aliud praeriter quam De , qui Oondidit coclum,ais terram; qui
humanu genus finxit, strauit noe donauit. πιιὀdffruorum nequissimus habetur, qui dominiam Au fuga desierit', hos uerberibus,m uinculis, ergastulo, erum, omni malo dignissimus iudicitur; si filius eodem modo perditus,atque impius exi'matur, qui patrem Au derelinquit,ne illi obsequestur; ob eas iussam dignus puditur, qui sit exheres cuius vommen in perpetu: de se milia deleatur: quanto magis,