L. Coelii Lactantii Firmiani Diuinarum institutionum libri septem proxime castigati, et aucti. Eiusdem De ira Dei liber 1. De opificio Dei liber 1. Epitome in libros suos, liber acephalos. Phsnix. Carmen de dominica resurrectione. Item index in eunde

591쪽

quod Deus post iras, dinquum fiducia lategritatis adue s eum rebellandi . Si bule potest irasci propter

superbiam cur Uon magis pestatori, qui legem cum ip-ρ pariter iamre contem erit ' I udex pentans ueriam dare non potest, quia uol tuti struit alienae; Deus a

tem potest, quia e A legis βια ipsi direptiumr: iudex;

quam cum poneret,uon ademi sibi omnem post iste,std habet e frendi licentiam. Si potest luoscere,potest igitur irasci. cur ergo,inquiet aliqui et qui

lius. virtus enim per mala m probatur consent; uistia per uoluptate . nec tamen ille qui pecrat, erare debet perpetua inpunitate,sa rata e' perpetuast licitus sed scilicet ultima simper Ave da dies homini est,ssicis beatus Ante obitum nemo, Dremas funera debet; Vt ait poeta uon insuauis. exitus est, qui arguit siliciis tum, iudici vim Dei potest nee uilicis fugere

tuc mortuus. Habet emm potestitem π uiuos praecipies ture de si mo, mortuos aeternis linere eruciatibuS. Immo, inquit,si irascitur Deus patim debuit uiri

592쪽

nontinet. Nam quia persim est in eo uirtus ' neres esspatientiam quos eius ese persectam; quae m ipsa uirtus est. Quam multi ex pernioribus ivsh p mus eff-μ sit ex malis boni,et ex improbis continentes. quam multi in prima aere te turpes, omnium iudicio daminnati postmodvim tumen laudabiles extiterut quod utis non fieret, si omne pes tum poena siqueretur. Levspublieae maeni festis reos damnans sed plurimi βm,quo rum perare saeuirentur plurim, qui delatorem comprimunt autprecibus,aut praenuo Uiuri , qui iudicia eludum per gratiam, uel potentiam. Q κἰd si eos omnes, qui humanam poenum effIunt, censura diuina dam naret, est homo a ut rarim,aut nullus in terra. Denis uel una illa causa delendi generis humani iusti es p tuis quod homnes sontempto Deo uilinterrenis rarantibusq; sigmentis bo rem diuinum dinquum earlestibus deferuns,adorantes opera humanis diris labo- ναία. Cumq; istos Deus artifi oreβblim, statu recto figuram ad contemplationem coeli, notitia dei ex citauerit; curuare si ad terram malueruns pecuda --ve. H ulu emm, cur sin pronus est 3 absectu caeli,deis patris auess,terrena, quae micrare debuerat,idest de terra sim, frmare ueneratur. Intundi iItur impietate hominu, rentis spetratis id asp-quitur patientia Dei,ut si ipsi homines damnistis uitae prioris erroribuε corrigam. Denis boni Amt, tu bs-lti; abiectis terreris cultibus, male'tem Dei singularis et sium. Sed cum maxima m utilissma sit Deipatientia tumen qua is fero voxios puri necpatitur lauri procedere,cum eo inemendabilis es pem

593쪽

DE IRA DEI. uiderit. Superest una maxima , re extrema

quaesbo. Nam dixerit 'rdisse quistiam, adeo non ira, Deum,ut O m praeceptis hominem irasciueret. P fem dicere, s ira hominis refrenanda fuerit, quia iniuste sepe ira satur, praestentem habet mctum, quia temporalis est . I aeque ne ferens ea, quae Ariutu per

iram hu les,m mediocres, m mgrai reges temperari debuerat furor eius,et mmprim;ne mentis impos aliquod inexpiabile fcinus ad meret. Deus -- rem mon ad praesens irascitur quia aeternas est, perfectae s uirtutis, nquum nise merito irascitur. 'Sed remen non iis res si habet. Nam si omnino prohibent

irasci; ipsi quodammodo reprehensior opificii sui fui se

sit; quia in principio iram tenori hominis indidisset. siquidem ereditur, mufam huius commotionis in huis more filis oontineri. Non igitur in rerum prohibet ira-μ; quia is affectus neresserio datus est d prohibet in

ira permanere. ira enim mortuitum debet esse moraretis: ram si maneat, confirmantur inimicitiae ad perniciem sempiter m. Denique rusus elim irasci quidem,sid dimen uon per re praecepit, Non utique meialit iram radicitus, fid remperauit ut in omni crethei nome modum,ae ivshnam teneremus. Qui ergo irasci

nos iubet; ipsi nos irascitur. qui piamri celerius praecepit est utique ipsi placubilis, siquidem praecepit,quae sicut iusti, rebus utilia commun/bM. sed quia laesuam non esse iram dei temporalem sicut hominis, qui praestentanea commotione seruescit, nee sole regere si potest propter fragilituum: non ideo intelligere debemur,quia sit aeternus den , iram quoque eius in κατ-

594쪽

m mamre,sid rursim quia uirtutesit maximo praemditus,mpotribae babere iram Aam,me ab ea ren fidi am illam,quemadmodum uelit, moderari. quod utimque oon repugnat μperiori. Nam si prosa inmer

aulis fuissct ira eius, non esset setissectioni, aut granae post delictum locus; cum ipsi bomnes ante Alis octa-Fm reconciliari iubeat. Sed ira diuina in aeternu manet aduersis eos,qui pectam in aeternum. Itaque Deus non thure, n hos ba,non pretiosis moueribus, quae o mma sunt corruptibilia, ed morum emendatione piam intur: qui peccare desini iram Dei mortutem scit. iocirco enim non ad praestens noxiinm ques punit, ut

habeat homo resipiscendi Ai facultutem. Haec hambui,quae de ira Dei dicerem, Donate arrissime; ut scives quemadmodwm resisteres eos, qui Deum sciuira

immobilem. Restit, At more Ciceroms utamur epilogo

ad perorand- sicut ille in Tusculanis de moνω dis rens sicit.ita nos inhoe opere te' moma diuina, quiabus crassi psit,adhibere debemus, ut illorum perfa- fionem mmmus,qui sine ira dem esse eredentes, disessoluunt omnem relinonem; fine quo sut Ulandimus aut immunitute bellais,aut stultitia pecudibus adaequum mur. m Fola erum retinone, idest in Dei sim notione sapientia est Prophetae uniuersi diuino stiritu repi hi, nihil aliud,qua de gratia dei ervi iustos, re de iraeivi aduess impios loquuntur . quor . te limo uanobis quidem fatis stu:uerum ijs quoniam nen ere duns isti, qui sapientiam cupistis, re habitu iamni; ratiove quos, er argumentis fueram a uobis refellendi . Sic enim praepostae aetur, ut humanam diuinis

595쪽

DE IRA DEI. tribuant authoricitem, cum potius humunis diuinaem reinlit arae n repugnare. Si gra mulcts fuisse,pla

' Chius, Apollo ru3 Erythraeus; stroru,Varro, Fenellilla. Hi omnes praecipuum,m nobile praemfer ceterra Euthraeam *ise commemorans. AIollodori rus quidem ut de cui,ae popularisii a gloriatur. Fene stella uero etiam te res Er Arad a Senam esen pia refer ut huius Sibyllae rarmina Romam deporrerentur ea Coss. Curio, Octauius is crepitolio, quod fune erat Grante in arullo re brutum, ponenda curarent. Apud hane de Ammo π conditore reru Deo huiusimedi uersius repertur fur.

Verum quia plures ut 6hndi) sibyllae a do-ssi s authoribus suisse tradumtum; unius restimo-m mn satis non sit ad mormandam , sicut intendi

mavorum diu conscriptu sum, in arcarus habentur.

596쪽

LIBER . a 3yraeferarum tamen fere omnium libelli quo minas mus sint omnibus, non vere niux. ex quisus alia denunnans uniuersis pentibus iram Dei ob impietatem bo-

Alia quos per indignationem Dei aduersas iniustos crines mum priore sicuti festam ese dixit, ut muli

sis vili modo deflagrationem pollia uturam uatici re est qua rursus impiems homnum deleatur.

Vnde apud Nasonem de Iove ire dicitur. st quos is fatis rem mscitur,affire templis, uo mare, quo testuue, correptus reva coeli iArdeat, mundi moles operosa laboret. quod tunes at ne rese est, cum bono et cultus Dei simino apud bo nes interierit. Eadem remen piamri eum poenitentia βλη- , sui emendatione oonte stans, saee addidit.

597쪽

Delati alia Sibylla earle brum, terrenorum vnimis rem dili oportere denuntia ne ad perdendos boma

Ex bu apparet uanus es rationes philostphorum,qui Deum purans sice ira , ister eaeterra laudes eius id ponunt quia est contra ipsam molestitem. Regnum hoc, inperi s terrenam msi metus custidiat , solui fur. Aufer iram rese uon modo nemo parebit, sed etiam de 'bro praecipitrebitur inmo uero cuilibet hum si eripe hume assistam, quis eum non1'oliabitiquumn deridebiti quis Don afficiet muria ρ Ire nee induis menta, e fidem, uec uictum poterit habere,aliis qui quid habuerit diripientibus ; nedum putemus ealeslis inperii maiestitem sine ira, σ nutu pose consillare. Apollo Milesius de Iudaeor- relinoue oonsilius, re

Si tum linis est, qua phil ophi uolui; quomodo ad nutum eiκε non modo Lemones, re num iri tantae potestitissed etiam eortum, terra, er rerum natura omnis ωn re sciti si enim nullus alteri struit, nisi coactus; omne lytur imperium nutu conmt,nutus aurarem per iram. nam si non moueatur quu aduersus pa rere uolentemi nec ovo praerit ad obsequi . COUι-

598쪽

LIBER . r ἔς iat inuis seque asseusFos:iam intestert,ne nempossesiue ira, mlhetione imperio Abiuriri. v bi σαν ira non Νerit,imperium quoque uon erit. Deus a rem habet imperium: erv iram,qua conμt Dipearium, habeat morse est. Quapropter nemo urimis quema phil ophorum industas , ad contemptum si Dei erudiat, quod est maximum visis. Debemus huneomues amare, F patvr est; uereri, q/ dominas; bonorifmre,p be sicus; O' metuere,p fuerM. utraque persona in eo ue rabilis. M lijub pietate non diligit animae μιe paerentem aut quis impune

contemnut eum, qui rerum do nerer habeat in omnes

ueram, aeternam pol tem y si patrem minis- res ortum uoόis ad lucem quis fuimur=bministrat; per illum uiui nus per illum is hostilium huius h ndi intraraimus. Si Deum contes; iste nos innumerabi

decebat, minusq; officiosa, quam domni, parentis mcrtalia meritu poscebam tumen plurimum prosi ot ad veniam consequedam,si cultum eius, tionem apteneamus ; si abiems bu libus, terreni tum rebus qua bonis, coclessa, diuina sempiterna medite r.

quod ut ferre possimus, Deus nobiό si quendus est,

Deus adorandus; quoniam in eo est mustria rerum ratio uirtutum, fons bouorum . in id enιm Deo aut potentia maius est, aut ratione persinus,avit Hai

vidite luculentius 8 Qui quoniam nos ad sepientiam se it,ad i nam praereauit, non est ses bo ne re licto Deo, Us,ac uitae dator terrenis, si libus s

599쪽

DE IRA DEI. si Iari; aut quaerendis temporalibus bonis inhaerentem,ab innocentia, oe' pieae te discedere. Non factum Γeatum uitiosae,ae mortiferae voluptates, n opulentia libidinum molautrix, on inaniis ambino, Non casiabo res quibus illaqueatus animus humunus O' ων-pori mancipatus,aeterna morae damnatur; sid in orntia*lasola iustitia. cuius leptima, ' digna meroes est immorrelidis; qua 'tuit a principio deus sanctis, incorruptis mentibus quae si a uituis, ab omnι labe

mui coele's,ae sempi*rni participes esse non possis gfraudibus, rapinis, circu criptionibus conscientiam suam pollueruns,qu* iniuriis homnum, nefariis com sis,ineluibiles bi maculas inussierunt. Proinde uniuersos oportet, qui sapientes,qui bomnes merim dici uolam,s Ilia contemnere terrenae micare, bu lia δε-

stirere,ut posivi cum deo beatissimis necessitudine coinpulari. Auferatur impletus; disicordiae dissensiones sturbulentae,aepe'ferae Aopiantur; quibus humanae soceretes, publici 'deris diuina coni mo νumpi tur,dirimtur,dissipatur: quantum possumus, bom,ae

benefici esse meditemur: siquid uobis opum,siquid Ap

petit copiarm uon uoluptxti unius, sid multorum saritati impartiatur. Voluptas enim tam mortulis est,qua corpus,cui exhibet v nillarium. In litia uero, be nocentia rem immortulis,qua mens, m anima, quae bonis operibus similitudinem Dei as equitur. Sit nobis Deus non in templis, sed in corde nostro conferatus. Destructibilia sunt omnia , quae manu fura. nde

mus hoc templum; quia non fumo, non puluere, sed

600쪽

LIBER . et ἔγ-lli reputionibus βrdidatur; quod non rereis ardentibus , sed elaridite ac luce sapientiae illa natur. In quo si Deum simper crediderimus ese praesentem, ius diuinita hi secreta mentis parent ire uiuemus,ut σpropitium stemper habeamus, nquam uereamur

iratum.