M. Antonii Nattae Astensis Opera. De immortalitate animæ libri 5. In Domine Natale, oratio. De Quadragesimali ieiunio, oratio. De poenitentia, oratio. In festum diem Paschatis, oratio ..

발행: 1564년

분량: 267페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

Prooemium.

Thessalica coelo ad terras traducitur arte, Atque ita carminibus rerum natura nouatur. Stare amnes, uiridesque solo decedere sylvas, Et videas toto gradientes aequore montes.

Deque suis alios segetes discedere in agros, Excitosque imis manes uolitare sepulchris. Neu uates fi nxisse putes, Aegyptia quondam Tonsa quis hoc aedat, nisi sacra uolumina ferrent, Astruerentque fidem ὶ serpentis sistitur ore, Tergaque conuoluit squamosa ac sibila mouit,

Quae uis uerborum tanta est cur Daemones instant Flumano generi, atque oculis illudere certant Et uitiare artus audent,& uertere mentes Redde istis causas, terrent me monstra magorum Chare Pater, sic sis sanctorum in eoetibus ingens,

Sic tua se subdat praecordia ad intima Christus ,

Hilario.

Is N A recenseri praeclare imitamina uitae Perpetuo digni celebrari carmine patres, Qui recti meritis tranarunt aethera, quique Infudere diem coeca caligine mersis, Grandia sed magnis post commemoranda Poetis Praetereo, Aonio uixi procul amne, nec inter Aspicio nigros hederam mihi serpere crines, Quicquid erit, spacio circum breuiore uagari Fert animus, nec multivagos trahet orbita cursusTu Princeps, Tu purpureis da Iora quadrigis, Carpere iter iubeas, mox fessos excipe currus. Nobis Astensi est genitus Hylario terra Corpore fusus humi tacita sed mente petebat Aethera, congressusque Dei, & consortia nota Sanctorum: Hinc pectus placido succensus amore,

Hinc sperare audax, aeternae de fidere uitae. Ergo ubi mortales rursum deuectus in auras, Ingentique super labentia p ectora motu Excutit, arrexitque comas, & lumina coelo, Fata canit, moresque & uitae incommoda uoIuit. Ora ardent uatis, nec iam mortalia uerba , Et maiore sono atque augustis faucibus amans.

Tum terrae affixos homines sustollit in altum, Et

242쪽

In metra sua Poeticat i

Et patrIae reddit ciues, coelor erepbnit, l τώ s . latvlla Hunc inquit Solem Deus edidit, astraq; &Omnem Ornatum flammae, quanto praesulgidus ille rima Id. Hos lucis fundens radios; quod cernitur omne tror p : Ipse creat, templique sui Deus ipse sacerdos . Gilia 2 illi et cinis IAeternas animas dedit, ct calcare jubemur l IHoc mortale solum, flammantia tu eastra tueri, v2 Namq; abiecit humi pecus omne in gramina tendes, Plup Luioa Ast hominem arrexit, coeli, qui pabula semper i Carperet, atque sui signauit lumine uultus. tQuin etiam proprio mortalem sanguine culpam .' . VII: MOAbluit, & mortis uictor coeli alta reclusit, . Drusini HAereaque aduersae confregit limina portae i et pia tu Iomnipotens, pudeat rursus peccasse redemptos .i bis isti: bn I Mortales, ultroque uocantem auertere Olympum. ' Haec patria: hae nobis sedes, hinc ducimusorium .i ia Huc repetit, cunctosque accersit sacra Dei lex:

Degeneres ne iuuat spirare hoc uincite Cives, Hoc prohibite,nefas, aeui sit cura suturi. Ingenium in nobis uiget , & coelestis origo, Quam foedare malum est,sed nos haut ducimur istis, et Non amor ipse Dei cordi est, non fulgida uirtus, Sed scelera atra regni quae na haec fraudes j;rapinaeq; Iraeque, insidiaeque, oculorum & multa libido. . Blanda tenent, quae prima malus sibi sua fuerit ardor. t tilina DExclamare iuuat mihi nunc, quod Persius olim, O AO' curvae in terris animae, & coelestium inanes. . . - . e 'rgia olbi l AFoelices,quibus alma datur mandata tueri ,-bii se iis Qui mente affixi superis ,fratrum lue saluti H iura vvn .etlmine and Corpora proiecere,& inanis saecula curae; 4 : ' Da Non epulae, nec amor uesanus torquet habendi, fPascuntur baccas , in potum fluminis haustus il mi ASufficit, intextum tegmen dabit ardua palma, eas ut oblectant uarijs halantes floribus horti, utri Da ma TIA Et quae prole grauis frondosa attollitur arbos, Azi ci: Nuroenue Purior eletroque cadens per deuia Rivus, . tu: zac qi tati HHinc uolucres lapsu per frondea tecta canoro . . l .nom id cog AO'secura quies, non diuitias alienas C; la qui Ius hi: δ' Expectant, quibus alma suas natura ministrat. Neu segnes iaceant , molli fallentia lino i iai La Ot Ii in arri. Retia, uel calathos agresti vimine nectunt, I ensis iob t m a Septenas que die dulci modulamine laudes o mi turAOre canunt, nivei tanquam inter sydera cicni, i eis. . i.L. tali a muT

243쪽

Et u ideas tendentem aliquem de more supinas Ad coelum palmas, non ullos ducere gestus

Inflexa ceruice, putes e marmore signum. Tantus amor, tanta est orandi gratia divos.

Haec primi monachi fecere, atque inde minores, Quis sylvae hospicium,& squallentes puluere campi, Rupis &abscissae silices, collesque maligni, Soli etenim ductare ausi procul urbibus aeuum, ill Tm IEt turbam sugere, & toto se auertere secto, ut Ipse ego quid potius complectar &insequar ultro i,u i Talibus en fateor multum mea pectora flecti, rnoi l AMoribus exemploque uirum speculoque teneri, . Vos miseri, quo uota trahunt quo ue impulit auri gii IRegnoruinque sitis ξ quo uentris prona uoluptas ta .r libr. Ille sui famam succedens nominis, atris: Π lHinc facibus tinctus caedemque ac bella ministrat, ilians lictHuic mercis cura, & mendaci callidus ore p. cmparat: Ille uora censumque in uiscera mergit, Hic gemmis radians sordet mox numine iuerso, tri Iudicis at supplex odit reus ora uerendi, liMultis occulto crescit res scenore, multis a nAmbiti atque aurum locupletes praestathonores, λConductique reisuendunt periuria testes. mi dueriit amor, torquent niveae laudata puellae uci Pectora, porrectaeque manus, oculique micantes, . ilui a FIeu heu, quod formae capti labentis amore, M.t ili nil Delectant terreni artus moribundaque membra, Ni Et pecudum ritu commisto corpore foedus iiii nuri, Coniugii,&certae prolis confundimus ortum. EiII ON AAst ubi digressus membris calor ossa reliquit, mura leti

Tartara habent, coeli fulgentis trudimur oris . lai G. Zudiret qNum saturare queunt mortalia ξ quae sitis auri Mi IExpletur ξ pacem ue dabit quae copia rerum i i u nudSola quia Deus est, atque alti regia coeli. Ei DaOTHaec uates neque enim grauior spes ulla salutisὶ . Naa et ari .Humano generi uolitit noctesque diesque, mari O INunc placdeincendi dictis nunc carpit amaris Post haec fata canit, uenturi haud inscius aeui, e . .. ct

Spirantisque Dei perfusus lumine uulium. qalidi . ii Veris D

244쪽

Veris tempora.

ivi iv O' Princeps laeta inter pocula uatem

Egregium & ciarum meritis, qui tempora lauro velatus, fulgens ostro, & testudinis aureae . Intentans neruos, tales dabat ore loquelas, lImpulsasque sono cunctorum arrexerat aures. Fugit hyems, redeunt primaevi tempora fioris, Purior orta dies campis, auraeque tepentes Aspirant: uiridi tellus se gramina uestit: . i Nudataeque serunt sylvae iam frondis honorem, Iam gemmas trudit palmes, iam falce premendus, Et durae facies terrae renouatur aratro. J III Nec non densa comis arbos umbracula tendit, ita Alli Lilia nunc commista rosis, uiolaeque leguntur . -- Pallentes, nunc puppe secant immobile marmor, Ecce autem gracili modulatus arundine cumen q rara Hirsitus pastor niveas agitante capellas, II g ii IIIlle per dumos pendent de rupibus altis ubi IArbuta tondentes,&concita flumina potant, Cum Sol altus agit currum, nec dum imminet undis,' dii: ASub noctem nam cogit oues , numerumque reducit Dux gregis innixus baculo, uel stipite querno, liam INec minus inrerca coelo uolatales aperto

Huc illuc pennis trepidantibus, & modo cantus . vadis, lore premit dulces; modo ludit in aetheragiris, . Nunc fingit nidos, aut natis colligit escam, ibu 2qaAAc propriis ut certa serent signanti diebus, . . tiguino Ipse Deum genitor descripsit quatuor annum ui ibidus APartibus, de iussit sua per uestigia uerti,' -. L DETVndique se tollunt pubenti semina uerer inuri Fundit humus late flores, mox stringit aristas : rural qais Torrida, proque suis gratatur fiugibus aestas. n. l. ..ivpi odNec pater Autumnus non DetueNuberat anni, ii dirau ΣHPoma manu carpunt, delectas collibus uuas .n onzmuri

Agricolae exportant, nec non coritosque nucesque ili Castaneasque serunt sylvis, iustissima donec: ins , adsto lIpsa sibi reparat uires iam sessa serendo i i et Izaiqe

Tellus, & gelidis requiscat septa pruinis. Nympha-

245쪽

Nympharum ChoruS.

ARMINA scribentem mirabere,&ocia molli Ducentem uersu, at ludo, mentem'; reflecto Intentam', & dicor magnorum exempla secutus: Nec me adeo hinc cupio speditari, ullos ue laces Aonios uates, nisi quid magno ore se nandum Ingentemque tuae laudis conuoluere molem Expediat, toto tunc ducam carmina nixu Altius insurgens maioreque numine fultus, Primus ego solemne tuum per carmina nomen Audebo celebrare, sacrisque intexere chartis. Primus ad Astra feram radiantia, nec tibi nulla Aut leuis ingenio quaeretur gloria nostro. Te memorant sacris studiis atque artibus auctum . Ingenuis, belloque ierunt ptaestare gerendo,

Seu sit opus gladio niti, seu uertere fraudes, Adde quod egregias urbes, pelagoque potentes Imperio stoenas, quid Gallica pectora dicam Pulsa quid Heluetium immitem, mortique paratum 'Erectumque manu bina de gente tropharum. 'Vina diuinam animi, atque ardentia secta nepotum icunque accipiet, mirabitur, inclyta dicet Saecula,quae genuere uirum. Sublimis in ostro Ipse mihi uideor medias incedere gentes, Atque tuis dare per populos spectacula rebus, Conueniunt celebres, captant mira auribus alat Oraque uersa uirum pendent dicentis ab ore. 'Interea tenui sectabor carmine rura Pastorum, & celsa pendentes rupe capellas, Et liquidos gregibus sontes & gramina rivis Sufficiam, laetisque intexam uitibus ulmos Pabula laeta canam, aut Veneris memorabimus ignes, Scilicet & coelo & terris uis regnat amoris 'Sponte sua: Cedunt uolucres, armenta, feraeque, H umanique animi pudor & reuerentia morum, 'Cur non & gracili complectar carmine Nymphas, Quis nemora & rupes & stagna liquentia curae Nam uidi, gressusque Diarum saepe sequutus, Quasque fauere uelim, nunc compellabimus ultro . Princeps. quae fandi doctissima cymodocea,

246쪽

Metraitia

Cui notae herbarum uires, quae sidera seruat: Tum praestans citharae neruis atque arte canendi Melpomene; haec delecta Deo, qui tempora uoluit, Scire uetusta potest: nec eam sua saecula fallunt, Mores, & studia, & & populos, & proelia nouit, Saecula, progeniesque uirum, atque exordia mundi.

Nisaee, Spioque, ligeaque, Phillodoceque,

Ornatu similes, diuerso at lumine formae, Et succinia manu spargens hastilia Xantho Venatrix, ludensque Opis lasciua sub undis, Quae placida sub fronte nigrantes torquet ocellos, Lidia, & effusae partu I.esprotides uno, Par facies, par forma: parique cupidine florum, Altera sed tedas iam dudum experta iugales, Cydippe, & Drymo ,& Clymene maturior aevo, Atque ornata comam lauro uiridante Thalia, Astaque pulchra, sed ante alias pulcherrima phyrne Flauentas proiecta comas per candida colla, Ceu Sol cum spargit radios, modo contrahit alta Nube premens, talis si in nodum colligit aurum, Ore flagrans roseo nymphas supereminet omnes Arrecta ceruice, uomunt de lumina flammas Sidereas, frontique aspirat mollior aura, Iuncta choro Dryadum, qualis cum clara cadentes Excipiens stellas tenebris aurora fugatis Emicat, effundisque iubar toto aurea coelo, Auro intertexto modi uelantur amictu Membra decora Deae, i nunc concita carpit Arua fuga, aut gradiens florentes poterit herbas, 'Densis tecta comis altae nunc arboris, & nunc Dulce canit vitreae consistens margine sontis, Atque aliquis iuuenum magno succensus amore

Insequitur, nymphaeque lagit uestigia, donec Conditur in tanebras coelum surgentibus astris. Nec tamen in noctem requiestit pectore . Foelix Qui nescit flammas , Rixitquς Ius amori.

O e uti Epitaphium.

247쪽

Poetica

Epitaphium.

t v P E R agros lustrans ferali inducta cupreta Marmora conspicio, accessi, causamq; locum' Admirans nosco,atq;oculos per singula uoluo. Non ego phoebeus uates, nec carmina iundo Musarum auxilio, sed si Princeps mihi solus Ipse aderis, reseram tumulo,quae lecta notaui, Et fortasse feram nonnullum in carmine nomen rNanq; serunt fama Asinium Hieronymo Adurno Extincto ingenti, uitali& lumine functo, Post luctum & gemitus, postquam seralia duxit, Post consanguineis quam struxit manibus uram, Multa quidem,sed & haec trepida tunc mente loquuta, Suspensumque fuit tumulo post nobile carmen. Eloquar an tanta haec tacitus memoranda relinquam Interitu nam cuncta tuo cecidisse seruntur Magnanime Heroum, uix sol immittere flammas, Vix sulgere polo mortalibus astra uidentur, Occidis ante diem, uiridique extinctus in aevo, Redditus heu sero patriae, quam funere linquis Festino, quae nam ciues sertuna reuiset Heus Genua ingenti luctu concusta, quid ultra Inuenies, quod ames quis tanta laude superbam Assiciet posthac Θ quo te iactabis alumno Tecta gemunt, maestis onerati uocibus agri, Nunc sora uasta silent, legumque examina pendeat, Nec quicquam incusat superos generosa iuuentus, Flent maesti mussantque patres,lquallere uideres Templa Deum, & nullis ornatas torquibus aras, Vndosumque sonat late mare,&aequora fundo Sollicitat, fluctuque fremens petit astra tumenti, Et fera uentorum rabies immurmurat aurae. Cuncta rapis moriens selatiar quid tua uirtus Quid nostrae ualuere preces fata obuia duras Exercent leges, dolor undique tollitur ater, HTe bello Insubres durum genus, almaq; Manto, Roma sacerdotum domus, & Ferraria luxit, Quique undas colit Hadriacas, Arnique fluenta. Non ego cuncta loquor: uires iniuria luctus Debilitat, nec habet neruos nunc copia fandi, Nec

li A

248쪽

Nec sublime queunt uates inducere carmen: Tu tamen interea cum D ijs seeliciter aeuum

Exigis, & clari famam uirtutibus imples Nominis, aeternum tua quod post fata relinquis,

Martis eras specimen, nec non Parnasia Laurus Grata tibi, poteras dicendo in uertere mentes, Atque armare manus, mox soluere pectoris iras, Τe summus coluit pastor, Rex magnus amauit, Et datus Augustas sapiens Orator ad aures. Quid memorem, ut Latii uindex arma undique regum Excieris, superas Alpes, amnesque ruentes, Aeratas ducens acies, dum frigida torpet Bruma gelu, &medijs canum caput exerit aruis. Iam uero insignes pugnas partosque Triumphos, Mox squallenti auro eringam, uel marmore leui, Et faciam plenos spumanti sanguine riuos, Fusaque per campos immania corpora ferro. Ipsum instare manu, ruere agmina barbara retro, Conversoque fugam tentare per aequora tergo: Tum uinctae stabunt gentes,tum denique fundens Purpureum ore iubar currum sublimis habebis: Et circum auratis ludens uictoria pennis, Innumerique uirum plausus; succedere tectis Incipiet pompa haec decoris, tunc protinus aera

Verbere pulsa sonum uacuas dispergere in auras Sublimem incipient simul ore instendet alieno Machina fixa rotis, gaudebunt pectora matrum. Haec excussa dabo molli spirantia serma: Instituamque pios celebri certamine ludos Ad tumulum, fulvum ponens uictoribus aurum, Et niueum Mironis ebur, laurum que uirentem, Hi cursu, ast alij luctando,ccestibus illi Decernent; & equis belli simulacra ciebunt, Inque tuas ibunt certatim carmina laudes Egregi; uates: sed enim uenerabilis arae Frondenti insistens, magnis de more sacerdos Libabit diuis, huic pura in ueste ministri Sacra canent, crebris scindentibus aera flammis.

I et

249쪽

In Natale Domini.

I uatem diuina licet conscribere,dextrae Christe faue, & celso surget tibi pagina uersu, In que tui aduentum & geniti cunabula tota Mente ferar,non iam molles euoluere lusus Addecet, au t vacuis dare mentibus Herculis acta, Seu Martis Venerisque dolos, Troiaeque laborς Infandos, & quae perhibent mendacia graij, Ipse crucem dextra gestans scelicis olivae Sacra canam, per sancta pedem mysteria ferre Incipiam, & summo mens aspirabit olympo. Floreat almus ager late dum augusta canent iri Et sileant maria,& murmur uos ponite uenti Immodicum, Auratoque magis Sol luce ture. Ordiar a Maria. Harbrear haec Demina pubi Insignis Regi superum se addixerat alto, Et placuit pietate& uirginatis honore, Non aurum,nec opes,sceptrum, imperium ue petebat, diuit DAst humiles uoluit curas sublimi temned , I. 'lTemplum augustum ingens solymis, idq; omnibus una ii Iudaea de gente uiris fulgebat in Ru IQ, .l Clarum opus in argentique micabant id ine u luat, tibi Engi Sed multo pecudum tellus persus Numς. et baxDHaec domus alta Dei, nanque hic & uerba pretantum Accipere, & dare proiectis oracla solebat, z: IEt sacris aderat, iustisque in tempore uoti ἐ-l uri actHic ancilla Dei iam tum puerilibus anni 4 i tui. i, bur a Assuerat, famulamque dabat, longe intima cordia . . an tala Flagrabant, pietasque operis succenderat ignem, i in albari Saepe dies, dum mente Deo coniungitur,llat, 1 tabcin lVltima labentis uoluuntur tempora sedi, ar, i tu Quum Deus affectans hominum sulcire ruinam, a . i: ait Lb 2 uCollapsumque genus miseratus, in ni GHI listi rudis: no Atria dum lustrat subit illi dedecv3 ingen , dictauri Serpentisque doli, uulgusdue, quod ςκulatori os . Ladmul Innocuum patrij , dc gens fraudata triumpho. l. tim, is Haec delere parans sepsit se Virgini3 aluo u ,llies Immensus, tulit illa utero, quem gesserat olim Corde Deum, & nomen genitricis filia coepit, Ilia nec intacti labefecit claustra pudoris, Quamuis

250쪽

Quamuis iuncta toro, mater sine seminishaustu

Facta,uoluptatis motὸ non tabuit atro, Sensit onus nullum,nulloque excussa dolore Virgo uterum, mox quem peperit reuerenter adorat, Admiran si ubar effusum radiosque micantes, Et pueri formam lucem sub nocte cientem. At non marmoreis subsistunt tecta columnis, Non auro effulgent postes, aut aere politae, τοῦ LANec puer effultus generoso uellere serum, e . Vir e Sed stabula alta domus, iacet in foenilibus infans, δ. Obnion IAMatu solus bouis&sociatus asello. uta aqIQuis pompam insanam credat dominator olympi Dum studium damnaret opum, sic uenit egenus. II iqi ni Ecce manus neque enim superi miracula condi uili rabria ITanta sinunt pastorum adit, & mox regis honores AImpartit puero propter iumenta cubanti, li Omm . Angelicusq; super pilius exercitus alis Obstrepuit, pro pace bonis mortalibus orta. Ietolii in IO Nox, laeta trahis, quae post te secula, salve. riit atq2 ICuius in aduehtu selemnia prisca fatiscunt, . . . nuntiano Et trepidant delubrain partu Virginis horrent, set si e limuli i AQuin etiam fixo radians stella aurea crine mulTu TBarbara corda uirum trahet, &uestigia ducet, ob L hul Signa sed immenso data quis miretur olympo Θ qomuallis; Caetera mota loco naturae hic uertiturordo, iti O lutas, Fadius homo Deus est;&Virgo scemina mater inrob THPraedicta implentur uatum, tum manibus imis , ALaetitia affulsit sperant sibi tradierastra, tori S Credo equidem, dabitur patefactum limen Olympi . . tana illCernere, & excussos aerato e cardine postes, .vi . . A

Nec longum sanctorum animae loca tetra coletis, iEn Deus in terris genitricis fusus in ulnis, ib Σ Qui mortale genus collapsum ad sidera tollet Rursus, agent anima se in corpora, languida surgent i ai . A Membra operi, tantum imperis seri ille ; tenebris uati die Qui demum exactis uitae aurea dogmata condet, iri IIuM NII Iste dabit noua secta puer, dominabitur oris tr 'omnibus, ipse seret uestigia sicca per undas, Verissoque suae depellet tristia mortis,

In passionem

SEARCH

MENU NAVIGATION