장음표시 사용
201쪽
rent, quid ipse deberet, quid OSSideret, quid auderet; minime nimidum et valde calamitosum eSSe oportere eum, qui esset futurui dia et Signifer calamitosorum 14 tum igitur, his rebus auditis meministis fieri senatus 51conSultum referente me, ne poStero die Coimitia haberentur ut de hi rebia in Senatu agere poSSemus. Itaque postridi frequenti senatu Catilinam excitavi atque eum de his robus iussi, si quid vellet, Uae ad me adlatae essent, dicere. Atque ille, ut Semper fuit apertissimus 20 non e purgavit, Sed indicavit atque induit Tum Onim dixit duo corpora esse rei publicae, unum debile infirmo iapite, alterum firmum Sine lapite huic si
ita de se meritu in SSet, Caput e ViV non defuturum. Congemuit senatu frequens neque tamen Sati Se Vere 25
pro rei indignitate decrevit. nam partim ideo fortes in decernendo non erant, quia nihil timebant, partim quia inisebant mimium. Erupit e Senatu triumphans gaudio, quem omnino vivum cillino MXire non oportuerat, praesertim tum ridem ille in eodem ordin0 30 paucis diebus rantes Catoni, fortissimo viro, iudicium minitanti se nuntianti respondisset, quod isset
in suas fortunas inuendium X eitatum, id Se non aqua. Sed ruina restincturum XXVI. Hi tum rebu Commo 52
electio foro consid0iable time. or Ven Pas the consultum ultimum, ut he was di sappotnted. Partim . . . aTtim, alii . . . alii. 3O. Eoctem orctine in senatu. 34 ruina, genera destrue-tion. When other means f X-
tinguisti in a ro ad fallod, t
202쪽
tus, et quod homines iam tum coniuratos cum gladiis in campum deduci a Catilina sciebam, descendi in campum cum firmiSSimo praeSidi fortissimorum viro rum tit cum illa lata insignique lorica, non quae me tuguret utenim sciebam Catilinam non latus aut ventrem, sed aput et Cossum Solere Pelei e), Verum ut omnes boni animadverterent et, cum in metu et periculo consulem viderent, id quod Si autum, ad opem 1 praesidiumque Concurrerent. Itaque, Cum te, Servi,
remissiorem in petendo utarent, Catilinam et spe et cupiditato inflammatum viderent, omnes, qui illam ab re publiea pestem depellere cupiebant, ad Murenam se 53 statim contulerunt Magna est autem omitiis consu-15 laribus repentina voluntatum inclinatio, iraesertim cum incubuit ad virum bonum et multis aliis adiumentis petitionis ornatum. Qui cum honestissimo patre atque maioribus, modestissima adulescentia, clarissima legatione, praetura probat in iure, grata 2 in munere, ornat in proVinoia petisset diligenter, et ita petisset, ut neque minanti cederet neque cuiquam minaretur, huic mirandum est magno adiumento Catilinae Subitam Spem consulatus adipiscendi fuisses 54 uno milii 40rtius ille locus est reliquus orationis 2 de ambitus criminibus perpurgatus ab his, qui ante
tum valeti, in great force.'16. aliiA, i. e. thanie in a good man the areii test recapitulate lincit. 17-22.21 23 minanti se Sulpicio, Whos threat of impenetiuaserit ad not deterret Murena froni his
as Sulpicius ad os voles bydoing huic . . . fuisse, is it
203쪽
me dixe iunt, a me, quoniam ita Murena Voluit, retractandus quo in loco C. Postumo, familiari meo, ornatissimo viro, de divisorum indiciis et de deprehensis pecuniis, adule Suenti ingenioso et bono, Ser. Sulpicio, de equitum centuriis, M. Catoni, homini in omni vir mi ut excellenti, de ipsi hi accuSatione, de Senatu Consulto, de re publica reSpondebo. XXVII. Sed auen, bitune meum animum repente moverunt, prius de L. Murenae fortuna conquerar. Nam eum Saepe antea,
iudices, ex et aliorum miseriis et e meis curis laboribusque cotidianis fortunatos eos homine iudicarem, qui remoti a studiis ambitionis otium a tranquillitatem vitae Secuti Sunt, tum ero in his L. Murenae tantis tamque improvisis periculis ita Sum animo ad-
feetus, Ut non queum uti neque Communem omnium noStrum monili elonem meque huius eventum fortu 10
strange that Catililia' suddenti ope O gaining the consuisti ipWas a great helmi Mursena '
nected by cum and tum have disserent verbs, the fit si is osten found in the Subj., there bella usuali a
204쪽
PRO L. MURENA ORATIO. namque miSerari; qui primum, dum ex honoribus continuis familiae maiorumque Suorum in hunc Seendere gradum dignitati conatus est, Venit in periculum, ne et ea, quae ei relicta, et haec, quae ab ipSo parta 15 sunt, ramittat. deinde propter studium movae claudis 56 etiam in veteris fortunae disci men adducitur. Quae cum Sunt gravia, iudices, tum illud acerbissimum est, quod habet eo accusatores, non qui odio inimicitiarum ad necusandum, Sed qui studio accusandi ad inimicitias 20 descenderint. Nam ut omittam Servium Sulpicium, quem intellego non iniuria L. Murenae, Sed honoris
qui DeueSSitudinis causa compluris protulit, Simultatis 25 nullam commemorare potuit nee HSat Ser. Sulpicius, sodalis filius, cuius ingenio paterni omne neceSSarii munitiores esse debebant accusat M. Cato, qui cum a Murena nulla re umquam alienus fuit, tum ea condi uione erat in lino civitate natus, ut eius opes et inge 30 nium iraesidio multis, etiam alienisSimis, exitio vix
11, 12 honoritius ContinuiS, ininterrupte honors: see4 15.1 . Ea . . . reliCta familia praetoria an locus enatorius. hae . . . a Tta, his honorabie numeras soldiei and administrator. 15,16. Eincte, correlative toprimum ' l. 113, ut introducinguaeret a rhetorical variation of thse pri hum Clause veteris fortunae ctiscrimem se on4 8. 2. 56 1B, 19. non qui . . . Sectqui the regula Orde in Latinwtiere e liould expect qui non . . . Sed SO With ut non octio
inimicitiarum, the atred ariSinc froin personal inmity, amotive considere perfecti properby the Romans. Explain the geni
2O. Servium Sulpicitum, theiuris consultu8. 25-2P. Ser. SulpicituA the subscriptor Boctali filius, i. e. , his ather ad belonged to the fame sodalitas fraternity, generali political though Originalty
religious , a Murena, the member of hieti ere expecte to Suppori acti Other, and tranS- mittet the obligation to thei chil-dren munitioTE ESSE potius defendi.
205쪽
cuiquam inimico esse deberet. Respondebo igitur Pos 57
tum primum, qui neSeio quo Paeto mihi Videtur praetorius candidatus in conSularem quasi desultorius in quadrigarum currieulum in eurrere. Cuius competitoressi nihil deliquerunt, dignitati eorum ConeeSSit, Cum mpetere destitit; sin autem eorum aliquis largitus est,eXpetendus amicus St, qui alienam potius iniuriam
DE POSΤUML CRI MNIBUS, DL SERUI ADULESCIUbsTIS. XXVIII. Venio nune ad M. Catonem, quod est 1ir 58mamentum ne robur totiu ne eu Sationis; qui tamen ita gravi est neeu Sator et Vehemens, ut multo magis eius auctoritatem quam criminationem pertimeSenm.
In quo ego nec uSatore, iudices, primum illud deprecabor, ne quid L. Murenae dignitas illius, ne quid expectatio tribunatus, ne quid totius vitae splendor et graVita noceat, denique ne ea soli huic obsint bona M.
natus, ,hom sate made a citigeno Romo for his ui pose, et . 'alieniAAimis, ascina 45. 11. 5T. 33. EA ultorius SQ. equus. The desultor as a treus performer lio rode two OrSos,leapinifromine to another hileat ut speed. The performati eWas considere inferior to chariotraeing and the horse of th desultor is represente a tryin to et out of his class. Cicero mean Sthat Postumus, a candidat for anonico inferior to the consul Ship, ad bottor have les the candidatus for the alter o sotile their own
tumus is a frien Worth Seeliing, ache, te. The poliat lies in thoironica eaepetendus amicu8, RS Postumus, ho ought O have been a armoriend of Murena
Wayrio prosecut hi m. St, inde-- pendent verb: cf. erat,4 46. 2.
Par of the oration is mitted here in hieti Cicero aris ered thecharge of the subscriptores Sulpicius and PostumuS: See P. 16, I 10, ad sin. 58. 1, 2. Quo . . . qui sorgender, A. 199 G. 10 3 II; H. 445 4 P. 343 a.
206쪽
Catonis, quae ille adeptu eSt ut multi prodeSSe posset. 10 Bis consul fuerat P. Afri anus et duos terrores huius imperii, Carthaginem Numantiamque dele Verat, eum accusavit L. Cottam. Erat in e Summa eloquentia summa fides, summa integritas auctorita tanta, quanta in imperio populi Romani, quod illiu opera tenebatur. 15 Saepe hoc maiores natu dicere audivi hano necusatoris eximiam dignitatem plurimum L. Cottae profuisse. Noluerunt sapientissimi homines, qui tum rem illam iudicabant, ita quemquam cadere in iudicio, ut nimiis 59 adversarii viribus rubiectus vidoretur Quid Ser. 20 Galbam nam traditum memoriae est nonne proaVotuo, fortissimo atque florentissimo viro, M. Catoni, incumbenti ad eius perniciem populus Romanu eripuit 3 Semper in hac civitate nimi magni aecuSatorum opibus et populus vini Versus it sapiente rue 25 multum in posterum 3rospieientes iudices restiterunt. Nolo accusator in iudieiuna potentiam adserat, non vim maiorem aliquam, non auctoritatem XCellentem, non
nimiam gratiam. Valeant diale omnia missi salutem
207쪽
innocentium ad opem impotentium, ad auxilium calamitosorum. in serieulo vero it in pernicie civium 30
repudiuntur Nam si quis hoc fortes dicet. Catonem 60
deseensurum ad necta Sandum non fuisse, nisi prius de causa iudieasset, iniquam legem, iudices, et miseram condicionem instituet periculis io minum, si existimabit iudicium nocusatorii in aeum tro aliquo praeiudicio 35
XXIX. Ego tuum Consilium Cato, propter Singular animi mei do tua virtute iudicium vituperare non possum non nulla OPSitan conformare et leviter emendare OSSim. Non m uJtri ae ei a S,' inquit ille fortissimo viro Senior magi Ster, Sed peccas te Coeg hi m. At ego non te verissime dixerim peccare te nihil neque ulla in re te esse huius modi, ut corrigendus Potius quam leviter infleetendus esse videare. Finxit enim te ipsa natura nil honestatem gravitatem, temperantiaria, magnitudinem animi, iusti 10tiam ad omnes denique virtute magnum hominem et eXCelsum. Accessit Stiae doctrina non moderata nec ni itis, sed, ut mihi videtur, paulo asperior et durior quam aut veritas aut natura patitur. Et quoniam non 61
208쪽
196 PRO L. MURENA ORATIO. 15 est nobis haec oratio habenda aut in imperita multitudine aut in aliquo Conventu agrestium, nudaeius paulo do studiis humanitatis, quae et mihi et vobis nota et iucunda Sunt, disputabo. In M. Catone, iudices, haec bona, quae Videmui divina et egi egia, ipsius scitote
20 SSe propriari quae non numquam requirim I S, en Sunt omni non natura, Verum a magi Stro. Fuit enim
quidam Sumnio ingenio vir, Zeno, uita in Ventorum aemuli Stoici nonainantur. Huius Sententiae sunt et praecepta eiu modi Sapientem gratia Numquam mo-25 veri numquam uiuSquam delicto ignoScere : neminem misericordem esse nisi stultum et levem Viri non esse neque exorari neque pineari Solo Sapiente eSSe, Si
distortissimi sint, formosos, si mendicissimi, divites,
Si SerVitutem Serviant, rege ; no autem, qui SapienteS30 non Sumus, fugitivos, exules hostis, inSano deniqueeSSe dicunt omnia euenta SSe paria; omne delictum Scelu esse nefarium nec minu delinquere eum, qui gallum gallinaceum, eum OPUS non fuerit, qUΛm eum,
qui patrem suffocaverit sapientem nihil opinari, nul-35 lius rei paenitere, nulla in re falli, Sententiam mutare 62 numquam. XXX. Hae homo ingenioSiSSimus, M. Cato, auctoribus eruditissimis inductus arripuit, neque disputandi causa, ut magna pars, sed ita vivendi Petunt
22, 23. Zeno o Cyprus augiitat Athon in the foui th centuryB. C. from the Greela ori for porcti, Where e lectured his follo ers aemuli in ore called
209쪽
aliquid jublicani cave quicquam habeat homenti gratia. Supplices aliqui veniunt miseri et calamitosi; ra
sceleratus et nefarius fueris, si quicquam misericordia adductus feceris.' Fatetur aliquis se eooasSe et eius delicti veniam petit; mesarium est inuinus ignoSeere.' At leve delictum est.' Omnia peccata Sunt patia.'Dixisti quippiam fixum et statutum est. Non re 10 ductus es, Sed opinione; Sapiens nihil opinatur. Er
rasti aliqua in re male dici putat. Hac ex disciplina
nobis illa sunt Dixi in Senatu me nomen conSulariScandidati delaturum. Iratus dixisti Numquam, inquit sapiens irascitur.' At temporis causa. Impro 15bi,' inquit, hominis ist mendaci, fallere mutare Sententiam turpe est, Xorari scelus, misereri flagitium.'
Nostri autem illi fatu bor enim Cato, me quoque in 63
adulescentia dissis iam ingenio meo quaesisse adiumenta doutrinae), nostri, inquam, illi a Platone et Aristotele, 20 moderati homines et temperati, aiunt apud sapientem valere aliquando gratiam; viri boni isse uisereri; distincta genera esse delictorum et dispare poenaS;
9 15 11 12 , and may be supplied: Cato ill say. 's, At leve, etc. Se Ona 35. 1; the objection of the penitent to
When oti ope by the threat todeter the candidates rom illegat
210쪽
ΡR MUREX ORATIO. esse apud hominem constantem ignoscendi locum; 25 ipsum sapientem Saepe aliquid opinari, quod neSciat, iraSei noli Umquam, e Xorari ulidem et Plaeari, quod dixerit interdum, si ita rectius Sit, mutare, de Sententia deoedere aliquando omnis virtutes medioelitate 64 quadam ASe moderatas. XXXI. Hos ad magistros siqua te fortuna, Cato, cum ista natu in detulisset, ori tu quidem vir melior esses nec fortior te temperantior
ne iustior neque enim esse potes), sed paulo ad leni- tatem propenSior. Non aestusare nudis adductus inimicitiis, nulla lacessitus iniuria pudentissimum hominem summa dignitate atque honestate praeditum; utareS, cum in eiusdem anni custodia te atque L. Murenam fortuna posuisset, aliquo te eum hoc rei publicae vin-l culo esse coniunctum quod atrociter in senatu dixisti, aut non dixisSes aut, Si posuisses, mitiorem in artem 65 interpretarere . Ac te ipsum, quantum ego opinione auguror, nune et animi quodam impetu concitatum et vi naturae atque ingenii elatum et recentibu praecep
i torum studiis flagrantem iam usus flectet, dies leniet aetas mitigabit. Etenim isti ipsi mihi videntur vestri
praeceptores et virtutis magistri sines mulorum paulo
put a militer interpretation ponit, ' ould Ot have piisbe it to