장음표시 사용
101쪽
PLATONIS APOLOGIAM SOCRATIS Il
que revera ex Voluntate divina agere planissime sibi persuaderet. Quamobrem etiam in pologia Platonica identidem amrmat, Se Atheniensibus missum esse divinitus et ex divino mandato omnia fecisse.
Verum satis haec de philosophia Socratis in pologia descripta vel potius delineata. Quod quidem
ita factum esse, ut Omnia veritati vitae respondere putari lic pat, id certe tanto est credibilius, quoniam quae ad consummanda ea aliunde Sunt SSumenda, planissime cum illi consentiunt, ut unum tamquam sententiae ac disciplinae corpii conficiant. Transeamus aliquando ad alia. Acceditur vero inde a secunda libelli parte . 24. C. Sqq. ad accusationis publicae formulam dilucidandam atque refutandam. Quae quum Ocrati crimini vertisset dole Seentium Corruptionem et publicorum deorum contemtionem, demon Strata breviter Meleti hoc in genere in Sottia Stensaque talis consilii perversitate inde a p. 26. . ad quaestionem de modo et ratione del)ravandae iuventutis respou detur. Iudicatur autem ille Secundum accuSatore in eo cerni, quod Socrate publicos deos statuat nullos, sed daemonium quiddam SSe credat. Nimirum altera corrumpendae iuventutis ratio, universe ex sophisticis et physicis derivata studiis, iam in superioribus satis refutata est, ut nihil prosecto viderint, qui hic callida fraude transmissa esse
iudicaverunt, quae ad rem praeSentem pertinuerint, PraeSertim quum ea alibi quoque tangantur. Itaque Orator nune preSSiu Sequens verba accuSationis inpo Steriore eius parte priori S RUSSIim et rationem Ontineri sumit adeoque acervatim ambo illius capita Simul explorat, tamquam de una maxime agatur religione deorumque publicorum contemtione atque neglectione. Ita vero fit ut nune etiam comperiumUS,
Socrates quid de religione senserit. Sunt autem tres potissimum to ei, qui hic illicidantur. Primino enim Stendit Orator, Se Se Lunam, Solem, alios deos publieos, pro divinis habere numinibus neque Anaxagorae necessi Sse Sententiae, illos in corpora Coelestia commutantis p. 26. E. . Tum argumentatione subtilior ex ipsa daemonii natura consequi demonstrat, ut deos AESse credat p.
102쪽
26. T. E.). Denique etiani e Consiliorum suorum ratione et pia erga divinam voluntatem reverentia, qua ita autum Sit, ut Sque brtiter con- Stanterque parte Sibi demundata SUStinuerit, perspicuum bre arbitratur, Se Semper pium atque religioSum fuiSSe quo quidem son Aia etiam in tostiscatur, ut libertate plano admirabili prosito tur, firmissime ibi ita esse persuasum iit o divinitus datum
osse Athenion sibus monitorem et castigatorem existimet, quod quidem munia Suum CS adSeverat semper religiosissimo vel re familiari sua neglouta obiisse p. 27. l. B.). Haec igitur do Socratis ietat utque religione. Quae si quaeritur, num illius sensus et iudieia de rebus divinis fideliter exprimant,
fas 'mur nno nos quidem ne litio in parto libri quidquam deprehendiSSe, quod cum germana illius Sententia et ratione dis eo vitet. Constat enim, ut iam Supra Stendimus, thim neque eum hysicis aut sophistis se isso, qui numen deorum tollerent, neque Opularium duorum cultum impie neglexiSSe, de qua re vel a Suffieiet memorasSo, quae Xenoph. Mem . . , 2 sqq. X posuit. De sabulosis intitum narrationibus, quae vulgo de diis circumserebantur, deque sacrifieiis aliisque sacris ritibu videtur non cum Vulgo Sela Si SSe, quippe quae ne ipSorum deorum maiestati conVenire nec Opullarium Suorum virtuti et ion stati Salis conducor arbitrarotur de qua ipsius sententia Plato vi dolor in Euthyphrone vera prodidiSSe. Quamquam, si uti ex Phaodri Platonici initio patet, nec
vetustas istas de diis narrationes temere Spernenda aut arbitriario intoi protunda CSSe en Suit, utpote ratu Suh-osso illis sanctum quiddam, ii Od Subtilibu montis argutiis vexaro aut eurioSiu disquirere velle perver-
Sum atque adeo ne su Videretur, nec ceremonia atque
ritus tomero negligundo Putavit, Si quidem ni sensus pietatis et religionis alendos valerent a possentiae divinae opinionem Sustentarent. Hae igitur, quantum quid in iudieari pote St, vera fuit atque germana Soeratis do diis atque rebus divinis Sententia. Quam hic quoque plane XpreSSam reperiri nemo qui Squam tumor infitias verit. Quamquam tenendum S proferri hoc loco non alia quam quae ad ipsum Moleti accusationem pertinebant. Itaque iransmittitur silentio, folia id vir Supien de subulis religiosis senserit;
103쪽
PLATONIS APOLOGIAM SOCRATIS 23
1ieque enim ad id arguinentum Publica oeusatio referebatur, prae Sertim quum etiam vulgo de fabulis deorum varie sentiretur atque XiStimaretur, ut Criminationis caussae vix inde repeti potuerint tacetur item se cultu deorum popularium a So orate non ne- Hecto neque enim adverSarii Sacrorum neglectionem ipsi crimini dederant, apertumque etiam erat 1 1i-bUS eum virum, qui aeSte Xenophonte memor. I. l. 2. Suam deorum venerationem paene quotidie
palam fecisset, quique in pS deson Sione Sua eandem idontidem esset testatu ut P. 20. E. Sqq. P. 29. A - 30. . , isto ciuidem Domine nullo pacto Publico accusari posse. Illud unum igitur in discepta
dem id go deorum numen do medio tollere et popularium deorum contemtum fovere putabantur qui hilosophando occupati rerum naturalium ratione rimu-rentur atque sophistici studiis dediti essent. Itaque primum quidem denuo asseveratur Socratem
Anaxagorae placita, quibus ille deo populares in
vire Naturae et Corpora mundana ContinutaviSSet divinitate sua plane polint OS, neutiquam S Se amplexuua. Quod quidem veri Ssime de Socrate affirmari, iam in superioribus Satis ostendisse videmur. Detudo vero ad id neceditur, quod etsi Socrati utique orat Proprium et peculiare, tamen item cum philosophia ui otiorem quamdam habere visum 8 necessitudivom, quod nimirum sibi dentidem affirmaverat adesse nemo Dium. Quod quidem nomen quum esset umbiguum, Si quidem Vere iudieante Aristotele Rhotor. II. 23. . . o aluo νιον υ diu Grιν αλλ' i. e.
callidissima Socratis δαιμονιον sub Stantive r numine divino aeceperant adpo quo ipsi numero hirativo citi re δαιμονιι affinxerant, quo magi videretur
expulsis diis popularibus publice Sanciti novo in civitatem deos introduxisse. Adversus hanc igitur criminationem Soerates stin ops sese ita defendit, ut
δαιριον tot Stud quorsum pertinent et quam vim n-beat ad demonstrandam suam PSiu deorum veneru-tionem at que pietatem, hiculento docentur. Ostenditur enim primum quidem ipsum To octis oνιον non
intellexisse deum, sed divinum quid dani Hiie
104쪽
cnim spectat disputatio illa p. 27. B. Sqq. adversus
ut clarissime appareat, ipsum divinum quiddam intelligi voluisse, nec vero cogitavis Se numen aliquod peculiare, quod vi Sua con Si Steret, quae fuit interpretatio aecusatorum per Calumniam facta, qui ut speeiosius etiam ipsi novarum rerum Studium
opprobrio verterent, poSuerunt Stud Uum at re δαι-lιονι G. Quo non perspeeto etiam nuper Xtiterunt qui non aestus atores, Sed Socratem potius alumniae
in Simulaverunt, quippe qui callide et fraudulenter
quod illi posuissent κ cita se citia ονια , OVOS EOS, Wo v a m m i, a commutaverit in τὰ attio νιον, alia plane notione voeabulo Subiecta de quo multi sunt
Frid. Astius De Vita et Scriptis Platon p. 482.
sqq. et ire taliam merii l. e. EnimVer quaenam vera fuerit Socratis sententia, poSt ea, quae UPerde re multum dis eptata subtilius exposita sunt a viris praestantissimis, Frid. Schleier macheroopp. lat. art. I. Vol. II. p. 4: 2 sqq. Gotti. Schne id ero Saxone ad Xenoph. Mem. I, , . Frid. Thier schio in censura stiani operis Annalibus literar Vindobonia. Wieno Jahrbii chor P. III. a. 1818 p. 8 sqq. inserta, arreyo in diario: Classical ourna a. 8li. n. XXX p. 10 sqq. Petro an imburg rou ver in pologia Socratis contra Meleti redivivi Fore liliam- mori iloniensis calumniam Grouing 1836 8 p. 13 sqq. Raphaelo illinero Protegg. ad Xenoph.
Mem. p. 8 qq. d. Goth. a. 84 l. certe non amplius dubium aut controversum esse poteSt, ut iam aliquando mittendti videantur veterum pariter atque recentiorum diversae de eo opiniones, de quibus v. God Olearius in dissertat quae inserta ostrat anteii Histor Philos P. III. c. 6. p. l 30 Sqq. Iacobus Brucher Histor Philos. Vol. I. p. 42. sqq. Zeller Histor Philos Graec Vol. II. 25. sqq. licet ne hodie quidem lectu indigna Sint quae Plutarchus et Apilleius peculiari opera de Socratis daemonio sunt commentati. Excussis enim Platonis et Xenophontis opis omnibus quorum auctorita Certe commentis poSteriorum Scriptorum longissime ante-Ponenda est, let Spicue est intellectum, Sententium
105쪽
PLATONIS APOLOGIAM SOCRATIS Ib
Socratis verissime esse expressam a Cicerone De
Divin. I. 4. his verbis: Hoc nimirum est illud, quod de Socrate accepimus, quodque ab ipso in libris Socraticorum saepe dicitur, Sse divinum quiddam, quod daemonion appellat, cui Semper ipse paruerit, numquam impellenti, Saepe revocanti. Etenim intellexit ille ora tio νιον mentis divinationem quandam, qua in rebus obscuris et incertis acrius Sentiret et tamquam divinitus pra0sagiret, quid faciendum fugiendumve esset, ut inde quasi futurorum eventorum auguria Caperet. V. Xenoph. Iem. I. L 2 sqq. Itaque habet illud prof0cto cognationem quandam ac Similitudinem cum γεια Diρα Platonis, quam hic iis
attribuit, qui singulari quadam ingenii felicitate ducti
in consiliis suis capiendis atque XSequendi reetumVerumque SSequerentur; V. ad Phaedon. p. 85. C.
ed. 3. Quod quidem tanto verisimilius ita statueris, quod ex Iemorab. Xenoph. IV. 3, 2 - 4. Satis certo intelligitur, Socratem talo daemonium non sibi soli vindicasse, sed aliis quoquo tribuisse. Quoniam autem ista praesagitio rerum futurarum in ipsius animo casibus dubiis et incertis incidentibus fero erat Vehementior et evidentior, quae clarius indicaret atque commoneret quid factu optimum Sset, certe minime mirum debet accidere, quod daemonio isti etiam vocem tribuit atque identidem vocem divinam sibi obtigisse dixit. Nam similiter nos quoque de interiore animi voce vel de voce conscientiae loqui SolemuS. Nec vero multum difficultatis habet, quod Plato et Xenophon de vi et efficacia dasemonii patenus inter Sedissentiunt, quod ille consentiente Cicerone Scribit
Socratem a daemonio suo Saepe revocatum, Umquam
impulSuni esse v. pol. p. l. . . p. 40. M C. Phaedr. p. 242. C. Theatit. p. 51. A. Alcibiad. p. 03. A. 24. C. Theag. p. 28. D. l. hic autem
utrumque factum esse testatur, ut Mem. IV. 8, l.
p. 18 I. A. B. Nam primum quidem utriuSque Seriptori Sententiam nullo negotio eum Tennem anno IIistor Philos T. II. p. 33 ita conciliaveriS, Ut en Phontem putenm ea, quae vox aenioni Spectabat,
106쪽
atque illa, quae Socrates ex eius Silentio colligebat, non satis diligenter discrevisse. Deinde vero etiam propter ipSam rei naturam veriSimile est Platonem istum animi motum vel potius instinctum Socratis
divinum nocurat tu ne veritati convenientiu deseripsisse. Solet enim profecto acrior esse animi
SenSu atque evidentior mentis divinatio, si quid grave aut periculosium inuidit, quod fugienduin videatur, quam si deliberatio de eo useipienda est, suod fieri commode et utiliter possit. Credibile stigitur, Socratem daemonii sui vocem tum maxime nudivisse, tuam quid vitandum ac fugiendum Sset, dubitatio indidoret. sed ut hoc in medio relinquamus, illud quidem pro certo et explorat habemus,
daemonium Socratis Secundum locupletisSimorum auctorum teStimonia non fuisse Singularem aliquem deum aut parvulium diabolitam, qualem fere iiDXerunt nonnulli, aut i ii iam in ni grum ti m 4 Si cibilem, qualem nuper commenti sunt, Sed interiorem animi sensum boni o muli tamquam divinum quemdam praenuntium. Quasi quidem e Su quum ei etiam in pologia tribuatur, ita ut omnia atque in-gulii, quae de hac re narrantur, hine cum ii con-
Sentiunt, quae quum ipse Plato in ceteris Seriptis suis tum etiam Xenophon in genuinis Sermonibus tradiderunt; apparet profecto iuulentissime, lino quoque o parte Socratem in hoc libro limissimo ad fidem oritatis 8Se deseriptum, falSOS JUe SSe, qui Platonem iudicaverunt hi suo ipsius ingenio nonnihil indulsisse, Sive ut magistrum culpa liberaret sive
ut eum in illustriore quadam virtutis hie Collocaret. Iam vero quod Socru te apud Philonem inde argumentatur, eum, qui tale daemonium Statuat, non POSSe deo negare et vim naturamque divinam de medio tollere, de quo argumento explicat etiam
Xenophon Mem L 1 q. 2 9., o qui leni hoc
quoque ita disputatum esse arbitramur, Ut mentem animumque ipsiuS hine nobis aperiat neque callidae utieui Philonis interpretationi tribuendunt videntur. Est nim solis lue clarius, eum, qui divinum quendam animi motum divinamque mentis praeSagitionem insolentiorem Sibi tribueret, etiam ita Sibi persuasisse,
ut numen divinum SSe putaret, Unde motu ille Proficisceretur Quamquam dubitare licet, Socrates ipse
107쪽
num de singulis quibus dant diis patriis en in caussa cogitaverit. At enim vero ut hoc non ita secorit, tamen universe de numine divino Cogitavisse existim indu est, quemndmodum Graeci et Latini adero
Solent Sicubi generatim o δεον vel de uni commemorant, ita quidem Ut Communi uti uiani notione omne deorum daemonumque genu Comple Cinntur.
Quod si ita est, sponte intelligitur, quo iure Socratos apud Platonem tu loquen inducatur, ut X so Eic' και reis PM' nam utrumque p. 3L C. prudenti consilio coniungitur Sati apparere Contendat, Se Sedeo atque daemone es Se redere. Nam quum divini numinis notio omnes omnino deos ambitu Suo complectatur, ipsum nutem aliunde Constet deo populares cultu divino proSequutum eSSe certe non potuit de aliis diis, tuam quorum cultus intor cives Suo vigeret publi 'aque auctoritate Sancitus esset, ista
Verum satis de his Brevior erit admonitio dolo eo proximo, quo Socrate religionem a pietatem Suam etiam ex vitae antenota memoria atque officii et muneris quod sesserit, sideli administratione contestatur. Fuisse enim viro sanetis Simo penitu per- Sua Sum, QSe eo, quod Cive et populare Suo a Uanne sapientia Opinione avo entos ad quaerendum veram rerum Seientiam institueret Q aquo ratione imprimis etiam ad virtutem quae veritatis Seientia a Carenon POSSCt, HS ille inimi maret, munus divinitus sibi
impositum obire ideoque etiam ex mandato divino agere, id quidem tam Xtat manis Stum, ut o S en, quae iam in Superioribus de hue Socratis persuasioneeXPOSUimuS, ne verbo quidem ea de se disputandum videatur. Ex quo sponte Consequitur, Socratem hac quoque e parte Spectatum in pologia Philonis talem repraeSentari, qualis revera fuerit qualemque S QS Per totam vitam raestiterit. Verum satis haec de imagine pietatis ot religionis Oeratis, quam quidem ad ipsius vitae veritatem in hoc libro adurul)ratam a dosoriptam S Se Certi SSimum videtur. Pergimus ad reliquas partes imaginis in pologia Phatonio propoSita ConSiderandaS, quae Certe non minu grave sunt SuperioribuS. Postquam enim demonstratum Sin)ro defensioni praeSenti ConSilio quorsum Socratis philoso-
108쪽
phandi studia tetenderint et quaenam ipsius fuerit de
pietate et religione sententia, deinceps etiam illud ostenditur, qualem illo se civem in re publica gesserit; qui locu tractatur inde a P. l. C. uS-que ad p. 34. B. Fatetur autem orator primum, abstinuisse se republiea monitu daemonii, hoc St, praesagitione quadam animi duetunt, qua Certo PrneViderit, operae Suae nullii in fructum ibi e Cui addit,eSSe se utique in ea sententia, ut putet, si ea peSSivisset rempublieam, futurum fuisse, ut interitus suus iam dudum acceleraretur, quandoquidem Semper iniustitia tam in democratia quam sub imperio Opu-hiri restit serit ). Quibus verbis Significat, tantam
ingruisse sibi visam esse in Athenarum civitate morum depravationem, ut PS quidem utpote sapientiae et virtutis studiosus de communi Saluto ita tantum bene e mereri poSSe Speraverit, Si privatam degeret vitam atque publici negotii plane abstineret. In quo poli giae Scriptorem magistro Suo nihil affin-XiSSe, quod ab eius persona aut sententia alienum
fuerit, profecto nemo qui Squam dubitabit, qui aut
vitae cur Sum quam exegit o orateS, luStraverit, aut
paullo diligentius consideraverit, quae fuerit, OStrema imprinis viri aetate, Atticae reipublicae conditio. Enimvsero dominabantur sane illis temporibus artium studia et mala cupiditates intemperantius, quam ut ii, qui sapientiae studiis essent dediti, seS Patriae publice utiles fore perare poSSe viderentur. Nam democratia quidem in immoderatam infimae plebis licentiam abierat, quae in potulantia libertatem, in procacia selieitatem poSi tam esse existimaret '), nihilquo pro bono se honesto duceret, quod non hi-bidinibus a suis satisfaceret, mentibus etiam cinani
' cons. Xenoph. Mem. I. 1, 1 R. IV. 4, 2. Diogen Laert. ll. 4. ' inde factum est, ut Socrates leges Aristidi prope invito
eXtortas, de ciuibus v. Lugae oratio de Socrate Cive .s 8 sqq. cum Isocrate aliisque civibus prudentioribus insanas et publicis commodis adversas diceret. Quis aiebat, vel domus suae fabrum vel navis gubernatorem sorte legere Velit peritissimum quisque sibi optat, non quem fors obtulerit. Et tamen in hac nostra civitate ita vivimus, ut sabae constituant illos, quibus summa rei pubi sit committenda, Xenoph. Mem. l. 2 9.
109쪽
PLATONIS APOLOGIAM SOCRATIS 2 3
sophistica et rhetorica corruptis ne depravatis. Paucorum autem inperium in Saevam degeneraverat dominationetii, quae temperantiae, modestiae, Sapientiae denique nullum loeum relinqueret. Neutram igitur formam reipublicae Socrate poterat probare utpote turpissimis vitii inquinatam. Quod accusatoribu eius ansam dedit, ut uni apud populares iudices do democratiae odio suSpeetum redderent, quam alumnium resutant en Olph. pol I. 2 60. Diog. Laert. II. 24. hi di πυρογν Ast υν και δημοκ9ατικt; 'κ . . . Iam Ver haec quum fuerit rerum
conditio, qui quaeSo est, quin ultro largiatur, Socratem utpote cientiae atque virtutis studio tribuentem omnia iustissimis de caussi republica abstinuisses Enimvero illi quidem haudquaquam fortiores Socrate extiterunt, qui nuper viro stipientiSSimo hoc consilium verterunt Opprobrio, quandoquidem ipsi, licet miserabiliter saepe conquesti sint de disciplinae publicae a Privatae depravatione, tamen maliterunt in privatae vitae umbraculis deliteScere, quam audentiore publice publicis Dialis obviam ire et laboranti patriae Succurrere. Sed mittimus ista satius erit revertisse ad Socratem. Is igitur pro Suo erga patriam amore, cui erat per omnia
deditissimus v. lat. Crit. p. 50 5 Sqq. pol P. 29. Xenoph. Mem. III. 3. 2. III 5, 2 qq. et 18sqq. in publica ista celerum et malorum illuvie eum vitae cursum sibi tenendum iudicavit, ut civibus suis
privatim potius pro deSSet quam capeSSeret rempublicam Plane enim ibi perSuaSerat, verum S Se quod Seneca e tranquill an C. s. Sic flatur: Non
solus is rei publicae pro de St, qui titetur reo et de pace belloque censet, Sed qui iuventutem exhortatur, hi docet, quid sit
iustitia, quid pietas, quid patientia, quid
fortitudo, quid mortis contemtus, qui numinis intellectus, quam gratuitum bonum sit conscientis. Quam quidem provinciam Ocratem religiosissime administravies Se certe nemo quiSquam negaVerit, atque etiam exinde perSpieitur, quod praestantissimi eius discipuli easdem ob cauSsas eandem plane vivendi viam ingressi Sunt, quandoquidem Xenophon defunctus militia laboribus relicta patria in solitudine sibi atque litteris vixit Plato nu-
110쪽
t om non modo republica abstinuit et philosophino vitam Suam de Stinavit, verum etiam PerSpe Ctis opularis rogiminis vitiis de civitatuin administration itas en Sit, ut reSpublieas iudio averit non prius beatas fore, quam Si aliquando a perseeti Sapientibus hibernarentUr, qui Per feetae rationis in iis vicarii osson et ultra insipidae multitudinis pariter atque tyrannorum intemperantiam et malas cupiditatos lati solo rationis imperio duoerentur. Verum satis hae de Soerat nullis muneribus
publieis umquam dos uncto. Porgimus ad aliud quid, quod et ipsum ad vitam publieam viri pertinet. As-
Severat enim illo p. 33. A. sqq. etiam hoc pud Platonem, numquam e pul)lice mercede aliqua institutioni accepto docuisse, aut familiaribus suis aliquid mali suasisse, ut Si qui eorunt, qui Suo Sermone Saudiverint, denique sextiterint pravi vel improbi ipse eius rei Culpam nullam sustineat. Quae omnia rursus videntur ita dicta esse, ut ad historia si dona diligentissimo sint comparata. Nam Socratem numquam e Se Sapientiae doetorem rosessum aut institutionis mercedem exigere Solitum OSSe in Vulgit notum est, ut nullis opus Sit rei testimoniis. V. Commentar nostr ad polog. p. 9. D. i- mirum egit ille omnino parte contraria utque Ophistae seu serunt; hi enim et sapientiae virtutisque doctores haberi cupiebant et, ducti mala avaritia, ingen Saepe Perae uae pretium po Stulabant, quum ille pauperculii degeret vitam atque inscientiam praeso ferret; et dum isti, quo ingonii aut doctrinao prae- Stantiam oStentarent, perpetua oratione utebantur dicebantque fore magnifieontius admirationem et gratiam audientium collecturi, Socratos contra bi ovibus o simplicibus quaestionibu utebatur, quibia torqueret colloquentium ingenia, a Ximamque Sectabatur colloquendi popularitatem, quae nullam hine doctrina et eruditionis speciem prae Se ferret; unde otium
eum infima conditionis hominibiis, cum abris, Cum Sutoribus, cum baiulis, Confabulatus sest. Ita fiebat, ut omnia colloquiis familiaribus, nihil doctis disputationibus aut orationibus per agere videretur, adCoque Dialium docentis laudem et gratiam vel associaro volcolligeret. Accidit tamen interea, ut Sermone hominis ingeniosissimi ultro expet rentur imprimis ib