장음표시 사용
191쪽
longiorem paullo, si adscripsero, non ingra- i
tum me facturum puto lectori. Erat bar
baries ista seculo XV ad fastigium quoddam
deducta, regnabat linguarum omnium incredibilis contemptus, contemptus comes ibat supina rerum Inscitia, nec quicquam amplius
scholae crepabant praeter aptitudinabilitates, componibilitates, passionabilitates, susceptibi-titates; disserebant de dabilibus, ver cabι- rtibus, meliorabilibus, de singularietationibus, uesse tuationibus, infinitationibus, conceptibilia statibus , attingibilitatibus, dogmatibilitati- τinquirebant subtilissime in homine itates , femineitates , menstitates, lapideitates,
re id genus nominum rerumque portenta, quae Democrito lacrimas, Heraclito risum, Prisci lamenta cierent. uaerebatur in scholis rquantum fuerit dolium Diogenis δ uanti
adhuc superfuerit creperae Iucis, illud densiori nocte sepeliuisse, verissime Sininus ama in oratione e Barbarie adfirmauit: addens, quaestionarios istos quotidie excogitauisse quaestiones nouas, inutiles, profanas, Prophetis & Apostolis adeo ignoratas, ut si illis lucis usuram denuo indulsisset Deus, nihil minus futuri fuissenti quam Theologi. Illas vero quaestiones a Magistris in utrumque partem disputatas, Ostcnditi verbis & terminis tam obscuris &harbaris. ut Erasmus testatus si, se magni nominis. Theologum nouisse, qui negarit, IX annos iis duntaxat intelligendis suffeere quae Subtilis Doesor in i Praefationem Magistri commentatus est.
192쪽
eon siit erit claua Herculis P auem pedem A neas prius posuerit in Italiam 8 Num chimaera bombilans in mari comedere possit nationes secundas 2 Si aliqua stola si quintupedatis. reponatur, quod 'na eius pedalitas vetus te consumpta indigeat resarciri, re resarciatur,
ita, ut sit quidem tota stola benedicita, sed si
alio tempore alia pedalitas remoueatur, s resarciatur, re A successive usque ad quintam pedalitatem inclusiue, an illa stola etiam tota sit consecrata P An homo ob id non habeat caudam, ne impediatur sessio P An Lazarus res amentum suum soluerit resurgens P Anmus arrodens hostiam sit excommunicandus stan a sacrificulo deuorandus t an adorandus RGraecum aliquid nosse, erat suspectum, hebra
ce autem prope haereticum. Latina exponebantur ridiculum in modum, & nouis sordibus, quarum partem es. Fechtius enumerauit,
undique contractis, foedissime iacebant con spurcata M. Sermonis scilicet Latini et
cel. Perietonius c. l. Enimuero quum belli homines nullas tenerent litteras, Vnde sapere discerenti fatuam illam sophisticen pepererunt, coeperuntque rixari de commentitiis verborum compositionibus Ne non rhetoricarenturi, quid intersit inter haec Papam vivi, & υi-iPapam verba sunt Ph.Melanchthonis Deciam. T. I, pag. ra. ubi simul confirma Parisiensem suo etiamnum tempore exstitisse artiacusime Ego currit. male Latine dici. haereticum esse, quisquis senserit. , '
193쪽
gantiam tanti non fecisse videntur irrefraga-- , biles , admirabiles subtilissimiol te doctores , veriti, ne Realium nomine, quod tantopere adfectabant, indignos se praeberent, si id facturi essent: quam maxime a Cicerone dissentientes, qui illum, qui verae eloquentiae det i , opera prudentiae dare, existimauit si ). Re-Vwputare debuissent boni viri, de rebus constare non posse, si voces, quibus res significentur, non percipiantur ; neque scriptorum sentem tiam diuinare posse lectores, si verba, quibus ea constet, non intelligantur. Neque vero tum, quum Tridericuae III regnaret, XV faecisio iam procedente, de bonis γ litteris euehendis diligentius multo cogitare Nacoepisse Germaniae ciues, D. AH. Campanis Episcopus trutinus, pluribus verbis declara- . tum luit. Quem Pauli II Pontificis M. iussi1: cum legato Piccolomineo ad comitia Ratisponensia ab ipso isto Friderico III habita profectum, Germanorum mores ita abiecte tulisse, constat ff), ut iniuriose admodum eos tractasse videatur: id quod his etiam verbis hfecisse eum, arbitror g) : Nihil tam foet- odum, quam Germania, adspectu omnia inis
f) in Bruto, cap. 6. fr) vid. cl. Io. Burc. Menck nil de Io. Ant. Campani odio in Germanas deci mat. quam Campani epistolis aia. IIo , 8, ab se ed, tis, subiunxit.
194쪽
cunda, tactu refuga, olfactu grauiora : &vbi, inter saxa, montes feras profectum se, hominem usquam offendisse, negat h), totam Germaniam Pnum latrocinium nuncupans, in qua ille inter nobiles gloriosior, quo rapacior. Verum quando scripsit i), se
incredibilem ingeniorum barbariem in Germani reperisse, quum rarissimi litteras nouerint, nulli elegantiam: ita, ut metuendum sibi fuerit, ne tam Latinus homo, quam ipse exstiterit, inter barbaros consenesceret, humanitatisve sensum amitteret: plurima monimenta grauissimorum testimoniorum loco adducere eum potuisse, ego inficias non eo: quibus etiam confirmasse simul, videri sibi potuisset, Latinas eleganterque scriptas Or tiones, quales Italia tunc legerit, Germaniam non cepisse ' . qua in re praeter complures e alios, quos inter ipsit Germanorum plerique, adsentientem sibi habuit in praefatione eo nomine citatum Archinium, Patricium Medio- Iahensom, quem Germaniam adeo barbaram vocare non dubitat Te, cognouimus, horridamque , ut Latinorum vocabula ignoraret '' . At ve1o, ubi ermanos perfacile libe h) ep. s , eiusd. lib. i) lib. VI, ep a.
'γ lib. Ul, ep i8. q. & ep. et eiusd. lib. praefat. Epist. Aen. Sylvii priem. Ipse Aeneas Sylvius non ita multo ante, quam Campanus Germaniam adiit, in epistola quadam de Vienor si
195쪽
Iibesios comparare, naturam bonis artibus imis buere nequaquam posse; re humanitatis fludia eos tam attingere, quam capere non valere, adseuerare haud erubuit Campanus M : an praeter Steph. Doletum, fio ursium, Peseralium & paucissimos alios, qui conspirata veluti ambitione in Germanici nominis inuidia ita consentiunt, ut clam, palam laudes Germanorum imminutum eant l , adstipulan-Dmnasio seripsit: Maximum huius vitium est, quod
nimis inutinam operam in Dii Iectica, nimiumquare oris in re non magni fructus terunt Qui Magisenii artium titulo . ecorantur, hac una in parte maxime examinantur. Ceterum neque Musicae n que Rhetoricae, neque Arithmeticae curam gerunt, quamuis metra quaedam ω Epistolas ab aliis editas. imperite exhibentem iserandum compellant. Oratoria θ' Poetica apud eos penitus incognita quibus omne Furium in uenchis es, vanisque e sillationibus , soliri haud quaquam multum. Qui libras Arsotelis & aliorum mi sopborum habeant,raros inuenisse Commentariis plerumque et tuuis tur Ceterum sy dentes ipse voluptati operam Aant, vini cibique auitii. Pauci eme uni Hocti, neque sub cen.ura tenentur, ese noctuque Σagantur, magnasque eivibus molestias inferunt Adhaec mu- Iterum procacitas m ntes eorum alienat. An honestius in reliquis Germaniae gymnasiis vitam eo tempore egerint scholastici, est, quod valde dubito.
196쪽
IN GER M. FATIS CAP. IV. II 3pulantem sibi quemquam inuenturus sit, est,
quod vehementer dubito. Equidem mirari satis non queo, Campa num tam malam de Germanis habuisse opi-
nionem 3 quum tamen ipsius iam aetate optime de se sperandi dederint copiam: dc Besarion, de quo nihil tam amplum dici potuisse, adfirmauit Campanus li , quod non longe diuinis ipsiuς meritis superatum sit, quum in
omnibus rebus, quas capere humanum ingc-nium possit, longe maximus fuerit ; aequiorem multo ingeniorum a Germania nostra iam tum prolatorum se praestiterit existimatorem: Vtpote qui Viennae, quo a Papa missus erat, excellentissimum GEORGII ΡVRBACHII in mathematicis artibuw ingenium cognoscens, ut secum in Italiam demigraret,
persuadere ei non destitit, quo IO. REGIO- MONTANVM secum deinceps abduxit, postquam Purbachius , fidelissimus Regio
montani huius per decem circiter annos magister, in Italiam cogitans diem suum obierat. Ambos hos viros corruptum & acerbum plane iudicium, quod Campanus de Germanis ferre veritus non est, rescindere ac irritum facere iam potuisse, arbitror. siquidem Purba chii nomen non Germani solum celebrabant, verum etiam Galli ac Itali vehe-H mem il) lib. VI, ep. Ι9, 32.
197쪽
menter suspiciebant. cuius eximiam doctri- cinam Imperatores, Reges, Principes, Cardina
les, Episcopi, & qui Campano instar
um fuit, & quem superis aequauit, Bestarion, admirabantur. Talem viru Bauaria, cuius coelum ac incolae deli ita s Campano tantopere sordebant, ut ad ipsitIn nomen eius subnauseasse te, iurarit. Dede- erat quoque iam Germania cultissimae Italiae .i
NIC O L. CVSANVM, virum vita claris
Auentinus eum nominat m) : quem ipsis Itali profundae scientiae, subtilissimaque ex mcitatione timata, virum nuncupare non dubitarunt ; tanti doctrinam meritaque eius se dcientes, ut Cardinalis nomine atque honoribus dignum eum diiudicarint n). Ad Io. Regiomontanum quod porro attinet, quum is in Italiam abiistet cum Besiati ne studioseque operam ibi dedisset, nus litterar in sudiis praesertim Mathematirias locupletiores redderet e & tantos anni 1 pati j iin Graeca lingua addiscenda fecistet progres' msus, ut versiis Graece scriberet, & expedite Graecis philosophis versari posset, illi, quo- '
rum m) lib. VII Annal. Boior. p. m. 663. n) Henr. Wharton Append. ad Guil. Cave ScriptGr. eccles histor. litterar p. m. s 8 cons B. Rhenam ad Io. Reuchlin. epist. clar. vir. ad hunc epist. pag. Sa, b. seqq.
198쪽
rum orationes Germanos capere posse negarcit Campanus, Germano usi sunt praecestoreo cuius ingenii vim & eruditionem quum c ram cognoscerent, stupebant. quandoquidem ipstam Trapezuntium, at quantum, cum Bauaro ex Campani sententia collatum, vurtim , error ri arguere potuit
Germaniam redux factius Regiomontanus libros, ex quibus Itali ingenium & eruditionem hominis magis magisque perspiciebant, emisisset, Pontificem Statum D Romam eum arcessivisse , memoriae proditum legimus. Inuidebant sci licet Itali tanta decora Germaniae: quae Ut perpetuo barbara, sola ex aduerso Italia omnium litterarum genere flo- rentissima existeret, optare videbantur: dum Bessarionem patriam nostram indignam plane censuisse, nouimus, quae tantum Virus', quantus Purbachius fuit, ex se natum foueret γ). Solam igitur inuidiam iniquum istud iu-
dicium Campano extorsisse, puto : praese tim quum Regiomontanus in Italia diu versatus, & insigni Bessarionis beneuolentia usus prius sit, quam Campanus in horridam Ger-
nies in Ph. Molanchthonis Declamat. T. III, pag. asa, seqq. & 28 r, seqq. unde M. Adamus narrationes suas de utriusque vita mutuatus est.
199쪽
maniam abierat: ita ut Purbachianum, R glomontanum, & fanum in primis nomen obscurum ei esse haud potuerit. Quid quaeris i Campani aetate, ipso Italo in Germaniae laudem id scribente p), praeter celeberrimos I. istos mathematicos architecti, pictores, statuarii, sculptores, & perargutae manus artifices, a qui leges porro, septempedariique mensores ex media petebantur Germania. Quod si Campanus aequum se praebere voluisset iudicem, communi sensu Germanos haud privasset, spero, si diuinum tantummodo, Velinusitatum ortentosum, ut modo laudatus Italus id appellat, Vpographia inuentum cogitasset: quo Germania paullo ante beaverat Europam , quam Campanus eam adiuerat. Circa quod ipsum tempus Huldericus Galgus, siue, uti rectius quidam appellari eum putant q) Viderisus Han, Argentorato oriundus, mirandam istam, nec umquam Visam Italis artem Romam attuli ste dicitur: quem ipse Campanus noster eleganti hoc carmine
p) Ρ. Iouius, Elog. p. m. 279. q) Melch. Adamus vitar. Germ. Philosoph. P. a.
0 quod cl Io. Burc. Menchenius Campani carminibus inseruit, lib. Ulli,n. q3. quum Ciceronis Phi-
200쪽
IN GER M. FATIS CAΡ. IV. 117 Anser Tarpeii custos Iouis, unde quod alis
Obstreperes, Gasius cecidit, Ultor ades. Hulderisus Gallus, ne quem poscantur in apsum Edocuis pennis nil opus esse tuis. Imprimit ille die , quantum vix scribitur
Ingenio haudnoceas, omnia vincit homo.Quum igitur omnia ista reputare noluisse vi deatur Campanus, ne dignum quidem se gessit, eruditissimus ceteroquin vir, qui pluribus refutetur verbis, quod scripserit: Se mani comparare libesios perfacile ' , naturam bonis artibus imbuere nequaquam potuerunt. Gens Piem aspera, inculta moribus, sudio venandi, re militiae barbaricae dedit. , quae ad rasinam, quam ad iustum congressum multo etiam paratior, hac studia humanitatis non tam non attingit, quam non potest ca sere. Ita mihi visum est, ut quum ceteris artibus magnos haberi re bideri cuiant
lippicis ab eodem Hulderico Han impressis subiun- tum id inuenisset. Benedictinorum in primis ordini singularem laudem deberi, quod i storum temporum barbarie vetustos codices diligentissime custodiuerit, Ostendit excellent. C. S. Schurafieis ch. disp. de vita Alberti IlI p. tes innot. disp. est XXIX.