장음표시 사용
411쪽
quum vehementem eius naturam, excelsum iam
animum, & propensam ad novas res voluntatem probe nossent, nonnihil semper de salute eius metuere se, declararunt f). Ρraesertim quum summi Pontificis iram ita in se conci uerat, ut animus huius ipso patrocinio, quo
Alberiin Archiepiscopus Moguntinus Hulte- num fouerat , quam maxime offenderetur fD. At Hultenus, se timorem, quo a micorum mentes ipsius caussa occuparentur,
inique ferre, epistola ad Reuchlinum scripta, multum animi spirante g), ssignificauit. qua hunc timiditatis animique demissionis aperte
f) ibid. p. 92. . ff) vid. lae. Sadoleti epistola Leonis X P. nomine ad Albertum scripta, P. II Monumentor. Pietatis &litterar. p. 67 seq. qua in Hultent, velut parum m desti hominis, scripta acriter inuehitur, quae indignissimis & rebus & verbis referta , plurimas in Sanctam Sedem continerent contumelias. quum quaereremus, scribit Sadoletus Pontificis nomine, quinam ille esset Hatterus ) inteluximus, eum CD- cumspectionis tuae familiarem esse, quin etiam nobis ostensus Deus es, impressos hos libros, scilicet in ei- uitate tua Moguntia fuiUe, quae res magnam in nobis commouit admirationem, quum nec noster in Cimcumspectionem tuam perpetuus 9 finguiaris amor credere nos sineret, te volente ita esse factum, or res ipsa pene cogeret, eredi, ante oculos tuos, in sede rua, a tuo Domesteo 9 familiari non potuisse eri tan, tum scelus in apertum te ignorante.
r lib. II epist. illustr. vir. ad Reuchlin. A. I.
412쪽
eoarguit, quando epistolae hoc fecit initium: Per te, caput tuum, oro, per si quid hoc carius utrique, noli tristia ominari nobis. siquid enim ista sibi solunt 8 Sin breui moriar, satis tibi respondebit virtus tua. Noli me terrere, obsecro ; noli irae imponere necessitatem tibi silium refer animum, quo solitus es ferundis aduersis uri. Multos ultro ferocientes formidulosus dux milites his querelis emoditos reddes. Ne tibi desis: ne ardentibus pro te muliebre istud obstrepe, sin breui moriar. Immo ,on moritur, qui sic vixit: & quae verba animi ac spiritus plenissima sequuntur alia: inter quae & haec sunt: Iam pridem incendia um consio, quod tempestiue spero es grabit. sum te quiescere iubeo. Eos mihi adiungo militiae socios, quorum s aetas ae conditio pugnae generi par es. Breui videbis lugubrem aduersariorum tragoediam e ridentium theatro ex uari. Haec diuersa opinante te molior. Neque enim de me s recte suspicareris, ista scriberes. Noli deserere caussam verblatis. Egone deseram aut hanc, aut te huius ducem p Modicae fidei Capnion e qui non no-- Mutunum. Immo si ta hodie deseras,ets
sud quantum per me fleri poetaeris resimam
besium, nec mihi ignavos carptorum comis; ambitrare. his stipatus consortibus ingredior, quorum unumvemque huic colluuioni sari
413쪽
futurum putes. Haec ex epistola Ηuttent excerpenda putam, quum ea, quae Bononiae anno CID ID XvI1 scripta est, Hultent animi morumque index Vere appellari queat, & nihil de Hultent indole luculentius ea ipsa testari posse videatur M. Nec minorem animum ostendit Hultenus redux in Germanuam factiis epistola ad Herm. Nuenarium scripta :
D Quae de Docto= is titulo, quem assumere decreue rat, in praefatione Nemini suo praem. Α. 3, profert, notatu mihi videntur quam dignissima : Audi ad Crotum Rubianum scribit) meum in hac re constitim, posquam mihi somachum mouerunt isti olim superbi Iegum dispensatores, fateor, esse aliquid comtendi 9 eo studium contuli meum: ac dispeream, s, inualia ratione, quam, ves ut meorum desederis satisfacerem, vel ipsum illud, quantumcunque nugato Fum es, quo isi triumphant Bartholisae, ausculus. Meeptoque doctrinae titulo, quo decipi vulgus amat, ab illis postea audiri mererer, quod aliter per contemptam non fiebat. Donorem enim esse oportet nunc, doctum neque necesse es, neque omnino aliquiae es. Quanta litterarum iactura hoc facies aiebat mriguis ' μlia respondi, quippe impenriendum aliquidsueeisivi temporis, dum isas si teratas litteras atque hane GADinarum feem lanare dicam. Nam intelligere nullo negotio licet. Sum enim plane in ea
opinione, ut. qui in his sudiis superbire seiat 9pro
. tempore ingerere se audeat, eum consammatum hoe
tempore iureconsultum exisimem: quod insitutum, quiae refert, quomodo posea immutauerim, scrUere. Multa insuper de Barthorisu minus honorifice prae
414쪽
pta: ubi, postquam complura animi magnitudinem testantia praemiserat, ita scribit: uod sime audiat Germania, quamquam inferre Tureis belium necesse est hoc tempore , prius tamen huic intestino malo, remedium opponere, quam de Marica expeditione cogitara iussero. Nam quid Othomannorum domum, imperandi sudio inimicam nobis excisam tantopere cupimus, s istos, ferimus in medio no- stri uniuersae pietatis inuersores P multis ve bis interiectis, ita pergit: tauamquam im rim dubitatio accessit, an obstinatissime hos a nobis contemni, quam infensissime aliquando impugnari praestet. Certe enim hoc contemn re, quod ego omnibus hactenus apologiis praetuli, non satis esse videtur, ad illari quod paramus, ut vigeant littera, barbaries exsulet,
docti in veneratione, scioli passim despectui sint. Id quod Chrso adiuuante, ad aliquem iam progressum deduximus , sed non, quo o
Inter eos, qui contra pertinacis simos Colonienses sophistas, capitales Reuehiani, omnisque humanitatis hostes, decertauerunt, primas, vel ipso Hutieno atque Buschio eas concedentibus, tenuit HERMANNUS CONES NUENARIVS, siue Nova Aquila, 1aepissime hactenus a me nominatus: Canoni-
μέ primum, 'Vstus deinde summi Coloniensis
415쪽
niensis templi longe eruditissimus,&elegantiorum litterar im, Romanae in primis linguae vindex summus, siue, ut ab Hutieno appellatus est, omnium aetatis suae in Germania nobilium doctissimus, omniumque ibidem doctorum nobilis mus. Qui quum barbariem Coloniae oppressam vellet, Buschium atque Caesarium benignissime ibi, ut supra ostendi, cum aliis praeclaris viris fouit, eosque auctoritate sua, qua plurimum valebat, contra audacissimos aduersarios ita grauiter defendit, ut is horum ducem Hochseratum, qui Herculem friticium appellare se consueuerat, Colonia expulerit, propter impurum nebulonis figmentum, quo Reuchlinum prosciderat i . Vehementissime Nuenarius binis epistolis in hominem inuectus est, una, eaque verbosa satis, ad Reuchlinum, ad lectorem altera: quas cum Reuchlini, Buschii, atque Hulteri ad ipsum epistolis, Iac. mustrati libelgo accusatorio contra Oculare Speculum D. Reuulini,
eius ci) Ηulten. in epistola ad Iul. Pnugh Nemini eius subi. Io. Conr. Dietericus in suo de Reuchlino
Programmate scribit e Tantus erat furor moeb-sratianus, ut inelitae nationis Germanicae titterariis ordo a Carolo U IN quum ei felix regimen per Ο- v ratorem Hermannum a Numar, Comitem, gratula- Metiar, humillime peteret, ut renascentium bonarum artium euram habere. barbariem e suis finibuc em . terminare, moesrati audaciam compescere velist.
416쪽
eiusdemque Iacobi Di mationibus , item
Nouae D. Reuchlini ex urbe Roma allatae Defen
sioni praefixas iuris publici fecit : Hoc rato
quam acerbissime iis respondet, qui Nuena rium contra Colonienses theologos, eontrae praeceptores,& vicinos grassatum e scripserat, theologorum philosophorumque osorem, de generem, praeceptoribuc ingratum, temerarium atque dicacem eum appellans hominem, grauissimisque conuiciis aliis doctissimum virum lacessens , & quidem adeo, ut praeter Reuch linum & Pirckheimerum complures eruditos Germaniae viros simul diris admodum cauillationibus sit consectatus k . Ridicu- F) Pirckhei merus in epistola apologetica, Luciani
Dialogo praef. de iniuria sibi illata modeste admodum conqueritur, scribens: Quae es Christianae religionis ae ensis, si unge acrius, quam Chrisiana mansuetiuo permittat incan escas, ac ne n sotam in tantum virum Reuchlinum) fanda pariter or in
fanda euomas, sed os omnes amicos eius mordicus aris
ripias' possim os ego stulta illorum loquacitate im
Italus, contra insanientes insanire ac suaues illas viros, idi i D, tamquam in Ueculo ostendere, ni ianaturalis prohiberet aequitas, ni id Chrisiana det eis staretur pietas. Vel his verbis insaniam suam pro- .diderant inepti homines; se a Bibibaldo, nescio quo, in Nurenberga Loos esse, tamquam infimae sortis homo fuerit Bilibaldus, quoniam ipsis erat incognitus: quibus ut semper ignotus exstiti siet, ac numis quam sibi a talibus benedictum esset, a quibus vilipendi, quam laudari praestitisset, exoptandi non leues cauisas habuisse videtur Pirckheimerus.
417쪽
diculum praesertim titulum, quo ipse Hochinstratus dignum sese diiudicauerat, exagitat Nuenarius. Apologiam scilicet suam is ita inscripserare Apologia Reuerenae Patris, μα- tris Iacobi de mustraten haereticae prauitatis Inquisitoris. Quo facilius de rarissima Nuenarii ad Reuchlinum epistola iudicare queat,
qui illam numquam vidit, extrema eius verba apponenda censui : quum haec non de auctoris modo eruditione stilique elegantia,sed etiam de saeculi istius conditione abunde simul testari posse, arbitrer : Suod F huic
maledicendo vices reddere decreuissem e iamiam, cyti credo experientia doctuc esset, non parum vel ad maledicendum conferre poetiacam s oratoriam, idcirco poeseos nomen non recte mihi improperare videtur, quod tam ab eo abest, Pt non possit longius,etiam ab infante limo e sed utinam verum diceret, contumeliam certe nullam inflictam video , nisi quod mendacium plane agnoscam ; verum id ei libens condonabo, qui in omnes aeque mentitur, quam Flarem, Pt de me semel verum protulisset ; sed scut ego mihi nihil horum arrogare ausim, ita pro comperto habeo, maximam e caciam, re incredibilem vim suppetere poetis, quando ab improbis re malitiosis hominibus prouocantur: Est furor in nobis cinquit Ouid.)agitante calescimus il . Constat Archilochi
418쪽
Ambos Lycambis exitio claros fuisse. Ciceronis eloquentiam potentissimus alioqui M. Antonius etiam fuga celebrauit. Ilvamobrem quum adeo parui pendit poeticas facu tates, caueat i e sibi, ne repente nunc in poetas deuectus, ab illis frustratim π emembretur, re dilanietur, non secus quam Actaeon a propriis canibus, s Penthem ab infanis mali ribus, poenas luens temeritatis suae, qui ea damnet, qua numquam didicit, re quae tanto interuasio sensin illius ingeniumque transcendant, ut assequi vel summis digitis numquam possit. Si enim sacra poseos merita ignorat, si veros theologos ipsius praeconia scriptis extolientes non legit, aut didicit, quod valde quidem crediderim, perlustret Vasium Buschiiviri undequaque ornatissimi, ut tandem senex
factuι discat, quae puer scire debuerat r tum fatebitur iniuriam Mifactam, quod hucusque theologus sit habitus, qui ea ignoret, quae de
hac re certatim a sanctissimis piris memoria commendata sunt. Et de nugis haec quidem paucula. Nos pero interim studiis nostris operam demus, s quum ludere aliquando libebit, habes iam argumentum, quo te exercere possis, etiam Psque ad risum. Vale commu nis patria ornamentum d re me quem amas,
fac impensius vi ames Colonia Calendas
419쪽
Confirmauerat prius Nuenarius Reuchlino, se contra belluam pedetentim incedendum decreuisse ; quam, si externa praesidia accessissent, coniunctis copiis commodius expugnari posse, sentiret: licet non ita magnis auxiliis contra paucas ranas opus esse iudicaret, quas ipsas garrulitatis suae iam puderet, & quae paullatim dissidere iam inter se inciperent si . Sensim enim fiebat, ut, posteaquam Parisienses Theo istae maxima
sua cum infamia ac dedecore contra Reuchlinum steterant, neg prohibere potuerant, quo minus Reuchlinianum nomen in omni Gallia sit celebratum, spe victoriae reportandae penitus adempta li) ; plurimos poeniteret, se a Coloniensibus asinis & circumforaneis nugivendis, deceptos potius, quam instructos, suffragium addidisse suum m). quum praesertim doctissimos quosque urbis Romae viros Reuchlino fauere ; plurimisque, Vel ipsis monachis , conatum eius probari,
l) Integram epistolam, qua haec Reuchlino confirmauit Nuenarius, vide in Reuchlini vita a cl. Maio Conscr. p. 6s8 seqq. desumptam ex lib. ιI, epist. d. Iustr. vir. t. 3, b, li) Hulten. in epist. ad Iul. Pilugh Nemini sublest. ubi, Guia. Bu um, nobilem, o egregie donum vi- um odium incipniomastigasstrenue in Gallia aluisse, scribit.
420쪽
animaduertebant: siquidem multi eorum, se Reuchlinum sanctius & maiore cum pietate, quam ipsas cerimonias & instituta sua colere, declarabant. Quid, quod quum Franciscus. Potaius Florentinus ad summim Pontificem
aliquando orasset; inter alia eum dixisse legimus M: Pater Sancte ; ego sumam mihi partes Reuchiis, eae volo flare loco st r. legi
suas lucubrationes omnes, omnes, quaae habere
potui: homini fit iniuria. Ad quae Pontifi
cem post multa verba respondisse, addunt, qui haec referunt co) : Noli curare, μαι Y non
Q Paul. Geraeander epist. ad Reuchlinum Romae seripi. lib. II epist. illustr. vir. B. 3, h. f ibid. Quantus Maecenas exstiterit Leo x P. M
. breui supra a me commemoratum est. quanto et
iam is bona nota corices conquirendε flagravetito sudio, Phil. Beroaldi ad Reuchlinum nostrum epi stola praeter compluta testimonia alia confirmare . potest: euius lib. II epist. illustr. viror. ad Reuchli-- num c. r, b. verba haec sunt i seu; tibἱ has titura redint Ioannes Helamen Commissurius es Pontifieis desinatus ad Germaniae partes pro luris ant; ali, sui Asiderantur, munitru venis multis litteris ponia. ri iis c& Aplomatibus. Sperat, se omnino aliqui boni eruturum. Agn cauis autem Pontifici, piae te plurimum negotio sinuere, qui dia tam sagax canis. vepreta omnia O nitedulas omereris. Quare nius commisit, scriberem ad te, veges operam tuam adisam rem impertir eonsilio Aliscet Auare, monD. rioni σέ indagine, ausoritate non Ges, praera xιπνυν Praesulem Mormariensem. Cretae miοι, δε--