장음표시 사용
441쪽
rit. Hic enim ineunte XVI saeculo in optatis habuit k , ut philosophi, theologi, & omnes alii, qui liberalia studia profiteri sese
dicerent, vocabulis sordidis plebei sermonis fere, & sophisticis argumentationibus non necessariis eiectis atque confossis, senticosis captionibus & confragosis abstinerent, bonis& sinceris agerent omnia mentibus, & si qua castiganda essent, pie, debita fide, summoque iure castigarent,& noctuinam fugerent atque dispuerent litterarum inscitiam. Quamuis vero Melanchthon maxima an, mi intentione in Theologicam disciplinam
incubuit, ingenuas tamen artes colere, omnia' busque modis ornare , ac veteres auctores
studiosae iuuentuti commendare numquam destititi licet Erasmo aliis rebus intentus eloquentiae studium magna ex parte abiecisse
visus sit l). Equidem quosdam longe gliter, ac Erasmus fecit, hac in re mecum sensuros esse, arbitror, haud inficiaturos, Melanchthonem optimarum litterarum doctri naeve studia conformando , & expoliendo scholasticae rei consulere nullo plane tempore cessasse, a primis quasi lineis ordientem, ad ipsas doctrinas maiorumque rerum scientias
profressum. Id quod praeter Camerarium
442쪽
diuini ipsius ingenii monimenta, quae nobis relicoit & plurima & eruditissima, testari. possunt li). Nam persuasissimum sibi habebat, ni se litteris conseruatis, durare religionem, re bonas leges non fosse, & αδυνατον prorsus esse, νt curtur Chrso in his terris proprius sine scholasticis conuentibus ac bonarum artium cultura constitui ac persistere queat. Inde in studiorum exordiis &primis elementis versari aut Deo minus gratum, aut sibi inhonestum esse, nequaquam existimauit. immo ipsa ista fundamenta fideliter & accurate , collocanda censuit, super quibus praeclara vliquando doctrinae exstrui deberent aedificia.& quum inscitia Grammatica omnes artes, religionem ac leges ingentibus tenebris obruat ; & nisi quis grammaticen recte didi- .cerit, ceteras artes Esiclesiae ac Reipub. necessarias tueri non queat: neque puerilia studia grammaticis etiam praeceptiunculis instruere se piguisse, neque huiusmodi operae
li) Io. Caselius etiam Protegom. in Thucyd. interpret. testatus est, Melanchthonem ad hene de mo talibus merendum propensissimum hoc numquam Non egisse, ut iiii veterum sapientissimorum homitium scripta amanda & perdiscenda, quibus nihil melius, nihil pulcνius, nihil perfectius statuerat, lie-- terarum studiosos introduceret.
443쪽
se puduisse, confirmauit m ', idem sentiens, quod Auintilianus olim iudicauit, ubi eos,
qui grammaticam artem ut tenuem ac ieiunam cauidentur, minus ferendos, censuit n): quae nisi oratori futuro fundamenta fideliteriecerit, quicquid superstruxeris, corruat necesse sit; necessaria pueris, iucunda senibus, dulcis secretorum comes e re quae vel sola omni studiorum genere plus offeris habeat, quam sentationis o . Plura de ips1s Meian in epistol. ad Ioach. Camerarium ipsius Melanchthonis grammaticae an. lss1 ed. praef. Cons porro T. Ι declamat. p. 4 3. & T. II, p. 2o9, 23I. vhi doctissimas praefationes offendes, quas Melanchthon M
tticae lacobi Micylli, & Syntaxi praemisit. n) lib. I Institui. orator. cap. q. 3 s. o) Multus est Melanchthon in hac Quintiliani adfirmatione probanda in praefatione Syntaxi praemissa modo a me citata: Scio, inquit p. 23o T. II deciam..ese puerile sutrium, b negotium videri leue, sedmia hi credant adolescentes, non minus prodes generi humano Grammaticen, quam plerasque alias arara aut professiones. haec, quibusdam interiectis pergit religionum, legum, hisoriarum, , multarum arti- ωm, quasi nutricula quaedam es. Quum circa an. as3o Gom. Linaeri de Emendata Structura Latini sermonis fibri VI ex Britanniam Germaniam essent allati, eosque studiosis ad emendate, & vere Latine loquendum, ad recte iudicandum de phrasi. & omnibus Latinae linguae figuris, magnopere prolata ros iudieasset Melanchthon ἡ ut opus quamprimum in Germania exculam, in omnibus passim scholis spargereturi curauit: illos, qui ludis litterariis eri
444쪽
Ianchthoniani ingenii monimentis, quibus
Latina linguae, eiusque non purioris solum, sed copiosoris etiam ac ornatioris studium subleuatum ivit summus vir , addenda non puto: in eruditorum manibus ea hodieque versantur, plurimi, ut pae est, a rerum gnaris aestimata. Eos videlicet, qui sine praeceptis quemquam consequi posse, putent, ut certam loquendi rationem teneat, & de na- tura sermonis recte iudicare queat, tota via &toto coelo errare, statuit: immo pessime de pueris Melanchthonis iudicio merentur prae ceptores, qui aut regulas nullas tradant, aut certa statim abiiciant, ik magnifice promi tant, fore, ut usu loquendi discantur constructiones : quum aliter fieri non queat,
quam ut ii, qui praeceptiones non didicerint, paullo post vel erroris sui, vel ignauiae poenas dent ; quando inscitiae suae sibi conscii, nee loqui, nec scribere Latine audeant. Hinc sua aetate factum, adfirmat Melanehthon, ut alii desperatione quadam in totum abiecerint litteras, alii etiamsi in studiis sint commorati,
erant, diligenter hortatus, ut doctissimum Linaerilibrum, quo nullum persectius in hoc genere scri
ptum exstare tum videbatur, adolescentibus proponerent atque praelegerent ; si vulgares regulas breui prius tradidissent compendio. vid. elegantes
praefationes, quas Camerarius & Melanchthon ipsi inacri libro addiderunt.
445쪽
austos tamen fructus ex iis percipere haud po
Τantum de dicendi genere, quo usus est
communis Germaniae nostrae Praeceptor,quaedam adiiciam, brevi comprobaturus, de Melanchthone dici non posse, quod Quintilia- nus adfirmauit q) eos, qui diligentissimi artium exstiterint scriptores, ab eloquentia longissime fuisse. Is potius quum bene ac proprie loquendi studium perpetuo custodiri plurimum reipublica interesse, quemadmodum paullo ante declaraui, sibi persuasisset, nec non scribendi dicendique exercitationes diu in academia mittebergensi intermissas summa instituisset cura ' : & rerum utilium
p eod. T. p. 223. Nam, etiamsi ad quotidianum eolu-quium satis formularum suppeditat lectio, qui facient, interrogat p. 226, qui omissis praeceptis ex sola auctorum lectione iungere umba Adiserunt, si Iongior caussa expilaanaea erit, quomodo compositionemidam periodorum. 9 totam seriem membrorum in oratione intelligent, nisi omnem rationem Syntaxeos probe cognoverint ' Postremo obscuras aut vitiosas Suntaxes quomodo iudicabunt, nisi a ibitis regulis;& quae sequuntur grauissima verba alia. q) Institui. orat ib. VIII cap. i. cuius curae UIDeclamationum Tomi uberrimi si1ne testes: quorum sexti praefatio vere praedicat, ipsarum declamationum lectionem, etsi eae ad eloquentiae ostentationem & panegyricas pompas compositaenori sint, propter rerum tamen varietatem, viros do-
446쪽
argumenta ut orationibus tractarentur, publiceque declamarentur, perfecit, & suo etiam exemplo ad pure ac emendate scribendum Germanos magnopere allexit. Cuius naturam a granditate abhorrentem iudicium& voluntatem eius ad curam in castigato po- . tius quodam, puro atque sano orationis gen reversandi, quam in sublimis vehemente, αeuius compositio operosa esset, elaborandi comuertisse, autumat Camerarius. qua in re tarasmum sibi adsentientem habuit, qui Mela nchthonem naturae suae felicitate contentum, nec artis, nec curae permultum adscriabendum adhibuisse, censuit r , extemporali dictioni quasi natum. At quando Erasmus . scire se, negauit, an Melanchthonem adfectantem nerui defecturi fuissent 3 Camerarius
scrupulum huiusmodi remoturus visus est, ubi lucubrationes viri in testimonium quasi conuocauit, quas satis confirmare posse, opinatus est, auctori non ingenium defuise, non eopiam atque sapientia oe doctrinae vim, non singularem litterarum eruditionem, sed inmchoata perficiendi atque elimandi tempus amque otium D. Posteaquam aequissimus, ut inctrinae ae veritatis amantes delectare, & proficere cupientibus magno usui esse posse. r) Ciceron. p. 379
ipse quidem pro insigni sua modestia de se seripsit:. Me ingenii infirmitas impedit, quo minus hoc decus
447쪽
in hac, ita & in reliquis rebus, iudex pluribus verbis probauit, subtilem omnino re argutam eoncinnitatem reproprie diserteque eloquendi omnia studium doctrina disputationibus aescholasticae veluti umbrae conuenisse ; ceteras Melanchthoniani fili virtutes integris pagl-nis enarrauit s), quas transcribere nihil attinet σ3. Nec vero solos Ger .nanos singulares Cieeronis imaginem sperare umquam asstu sim,
eis quid esset optimum, videbam. :iddit tamen Continuo : deinde inelaei in has rixas, in quibus di puta pio aliam pene tinguam requirit multisque interpositis : miseriae nosra non sinunt, nos in studiis eum
cursum tenere, quem maxime probamus. Vtor ergo
boe parabili sermonis genere, ut possum. Cris. M ς' Ianchthon. P.6 S, seq- ψ Narrat. p, 73 seqq. s) Egregia sunt, quae Frid. Taubmannus de Melan in
chthonis dicendi genere in Dissertat. de Latina lingua profert p. 34, seqq. ubi praeter alia, ab iis potissimum, quos vel ingenii vel doctrinae ratio ad exqui . sitius genus dissiculter admittati obseruandum durixit, Philippi orationem. eam praesertim, quam illa robustae aetatis & vigore, sed & in otio maior
quo tamen optimus vir ut plurimum caruerit, elM
horarit. ita comparatam iudicari a prudentioribus,' ut, se peiorem nemo scribo/ nullum sit periculum Ae respublica litteraria , ob hanc quidem causam, iamnum aliquod grauius patiatur. planam enim 9 apertam orationis faciem, in qua verborum 9 phra- mobvia 9 nuda plieitos dominetur in Philtp-y eo dicendi genere deprehenssi, addit: quod lac. Monauius Cris ΜHanchthon. pag. 636, proprium.
448쪽
IN GER M. FATIS CAP. V. 3Θlares Melanchthonianae dictionis dotes s spexisse, verbosior Iac. Sadoleti epistola ss satis declarat ; cuius viri iudicium eo graui
us, eoque verius ac incorruptius existimanis
dum puto, quo maiorem ei propter summam dicendi facultatem ab omnibus impertitam nouimus laudem. Minus inuidiosus, sed implicis veritatis studiosissimus hic Italus in epistola ista, se Melanchthonis scripta propter excellens eius ingenium, & propter elegantiam stili atque orationis libentissime legisse, adseuerauit. Haec de Melanchthonis in Latinae linguae apud Germanos magis magisque. Hsertum, planum, perspicuum , significantis num
ad omnem dicenui rationem maxime accommodiatum
os directum esse, monstrauit. Melanchthonis propterea Disolarum lectionem nemini iniucundam esse poste, censuit Camerarius, in praefat. Epistolar. ad ipsum a Melanchthone icriptar. quum in iis Ron lain compta, & accurato exquisitoque elegantia ae venustae compositionis studio perpolita, quam pura, risincta, perspicua,qustata oratio, ω rebus, de quibus habetur, conueniens, nωn possit non hon stissimis blanditiis legentes delinire. si Camerarius integram eam Narrationi suae inseruIn P. IIa seqq. quam D. Bmni nondum editam credidisse videtur, dum eam inter Claror. Virorum OL solas centum ineritas, ut titulus prae se fert, Amstelaed. an. Ipo 2, 8, p. 29o, s. num. XCVIII typis exscii-hendam curauit; quamlibet ea etiam inter epistolas Melanchthonis a Peucero editas, reperitur: & quidem in edit. Londin. lib. III, n. 39. P. FI9, s. m.
449쪽
gisque concitandum studium meritis dicta sufficiant. Camerarii Narratio, qua limatius ac eruditius quicquam vix excogitari potest, iis, qui plura de tanto viro scire cupiuerint, abunde satisfaciet ; nec aliquoties
Non autem exquisitissimis modo diuini sui ingenii monimqntis praeclare de posteri tate meritus est Melanchthon, sed etiam in perpetuum Germaniam sibi devinxit eo, quod tot excellentibus ingeniis doctrinam de manu quasi in manum tradiderit, cum posteris fideliter communicandam & quod prudentissimo ipsius consilio in omnibus fere Germaniae angulis litterarum o cinae sint constitutae, ac salutaribus maxime legibus stabilitae : quibus Romani sermonis cultus ita amplificatus est, ut medium XVI secutam, re qui id proxime antecesserunt anni, Pere aurea praefantissimae Linguae in Germania nostra
t) Confer praeter Narrationem Camerarii, Orationes,. Epitapbia 9 Scripta, quae edita sunt ri Morte Phia. Melanchthonis omnia, conivnhum edita Wittebedigar an. Is6I, 8. ex Osic. D. Cratonis. His addantur Criseis Melanchthonianae. de eligendis optimis quibusque in omni disciplinarum genere austoribus. collectae a Gregor. Mutero Isleb.an is97,8. praesertim p. 6;I vsq. 68.ubi scit. de singulis Melanchthonis Iucubrationibus pudicia recententur, poliquam in P nare primum de iis iudicia erant prolata.
450쪽
stra aetas appellari posse videantur: quandoquidem opportuna magis ad meliorum litterarum artiumque copiam addiscendam tem--pora vix Optare potuerunt tum Germaniae
ciues. Horum plurimi ab Hegii discipulis raeparati quasi, Melanchthonis exemplo, ad
quem Videndum , compellandum audiendumque innumerabiles undique locorum conuenisse, legimus, ita denuo inflammati sunt, ut de laude ex bonis litteris petenda ce tarent 3 sic tamen, Vt nemo metueret, ne quid de suis vel laudibus vel utilitatibus decederet alterius gloria atque commodis ; &vt ipse Melanchthon sua sepius merita aliis adscribere haud dubitaret. Prosperrima itaque fruebantur tum humaniores littera in Germania fortuna: utpote quae in huius academiis ita colebamur, ut nemini persuasum
esset, se sine iis pilam sapientia professionem tueri posse: Graeca/Latinae linivae siriptores
summo eam in rem euoluebantur ibi studio, sectulo a doctoribus iuuentuti commendati atque excussi u . Quae quum ita sint, neminem temeritatis me insimulaturum, spero, si adfirmauero, florentes quasi ex Germania academiis longe eruditissimorum s Latine doctissimorum hominum emissis tum esse colon M. Enimuero peritissimos isto tempore patria Q camerarius in Narratione de Eob. Hesso, init.