장음표시 사용
421쪽
non feremus, ut quicquam mali patiatur hic vir. hinc etiam id, quod iidem adfirmant, euenisse, arbitror, ut maior suffragiorum pars pro Reuchlino fuerit, quam pro eius aduersariis : pro quibus vix quatuor stetisse, scriptum est ad Reuchlinum ab amicis Romae commorantibus p .
e Capnion, te animum Ponti,cis optimi in te certe amando situ excitatum, Me potis tim opera a ris- me tibi deuincturum . nam haec illi cura non in po-sremis. Dudum scilicet , Campanus popularessitos lib. IX epist que) edocuerat, magnam Vetu stissimorum librorum in Germania inueniri copipiam: at omnibus aetate sua aditum ad eos patuisse negauit; mirum enim in 'modum libros istos esse obseruatos, nec ulla arte tam capi potuisse, scribit,
quam quod poetici fuerint. Quare, δε quem libeLLum ab his Germanis) postules, inquit, non aliter
Potes impetrare, quam quor poeticum ferri patiuntur: & postquam eosdem Germanos suspicionis, ignauiae, inscitiae, ferociaeque insimulauerat, addit : quantum ad libros attinet, resimonis nobis es, quos usurpatum veteri es prouerbio : inmanon semper artifici conuenire.
p Epistola, qua Maximilia=- I, imperator, honora bilem, fidelem sibique dilectum Reuchlinum P tifici Leoni diligentissime commendauit, lib. II epist.
illustr. vir. ad Reuchi. f a, addita est; eo pluris f Cienda, quo apertius augustissimus Imperator suum in Germanorum eruditissimum, & ingenuas simul. artes, fauorem ea declarauit. Quam qui legerit. Hultenum vere iudicauisse fatebitur, spero, ubi scri-
' Psit in praefat. Nemini praem. via debentur
422쪽
Vt ex diuerticulo in viam, siue ad excellentissimum Comitem Λ uenarium, reuertar. Mauritius Comes Speigelbergicus erat, cuius' curis tantum Maecenatem debebant Germaniae Musae. Nam quum is in Italia, quo optimi praeceptoris sui Hemi consilio cum Rud. Langio profectus fuerat, sub clarissimorum magistrorum disciplina plurimum profecisset, magnus semper, posteaquam redierat,
Y et , bo Maximitiano, Principi, qui se furentibus oppo xit, non lasse F everti optimum virum 9 de hoe imperio suis eonsiliis suaque inofriasse meritum. Quare tam integri, O innocentis viri, ac optime in se meritioonsitiarii protectionem suscipere incii sui exisAmasse, se scribit Imperator; Pontificem magnopere obtestatus, ut Reu blini atauersariis, quos orianaria am os regiam iusitiae viam ex inos ia vitantes variis viis aliis modisque integrum, bonum, doctum, o a eatholica donrina nihiI EUsentientem .ppugnare adhue sud se, intel xerit , perpetuum AZentium imponeret: quale pro negotii pacificatione dudum se imposuisse iis, adfirmabat) quo innocentissimus . vir a tam Anytris vexationibus liberatus, commodius visimos aetatis sue annos peragere, es aliis studiis quae ad communem ReipvbL Chrisianae utilitatem emittere in animo haberet, libertas vacare posset. Nam quum diu spectando, quorsum optata inimi
corum perrectura aut quem tandem finem vota eo
rum sortitura essent, ita animi se pependisse ipse professus est, ut nihil magnum adgred i ausus fuerit par ei, quod a libero ingenio prodiret; coactum interea se docuit, dum otio languescere prorsus non posset, paruis saltem quibusdam foliis nauare ope-
423쪽
bonarum litterarum fautor exstitit, atque amplificator; de Comite Nuenario ingenue educando, quam maxime sollicitus. & quo melius hic de litterarum studiis in Germania magis magisque euehendis mereri posset, in Italiam fidissimam suam magistram , eum ablegavit: probe deinceps sentiens, se curas in tam liberali ingenio alendo non frustra sustinuis
rami ut arbor sua nihilo minus fruticaretur, qua- triennium iam tum ab hostibus caesa, non autem diuino beneficio euulsa. Scripsit ita Reuehlinus Stutgardiae an. isis id Iae. Aurel. Puesembergum I Ctum. Leonis X Cubicularium & a secretis: cui videlicet S. Athanasium in librum Psalmorum ab se translatum eximia dedicatione inscripsi. qua ialaudes viri excurrit qui Graece fuerit doctissimus, &cui ab adolescentia dulcibus Musis adsueto Roma nae linguae ruauitas propria fuerit ae peculiaris., Cermai s natione fuit sues bergius, Helberga Misenae oriundus; non Reuchiini modo, cui firmis. simum contra furiosos Monachos Romae accusam. dos auxilium praestitit, & Aesica iani, sed Omnium popularium, litterarumque in patria aestimatorum, flammus fautor exstitit atque adiutor, Ita, ut eis non tantum raros subministraret eodices in lucem edendos, sed etiam tam liberalem arque munificum erga eosdem se praeheret, ut opes suas Gemmanorum in Italiam venientium causa profudissi. dicatur. vid. 1 ipra allegatam de Io. Rhagio, Aesti- eampiano dissertat. , 7. Praestantissimo huic viro . & communi Germanorum in Italia coram pontifice -- Caussas agentium patrono, Reuch linus in commemorata praefatione expositum ivit. quam grauiter
424쪽
. sustinuisse, quum exspectationi abunde satisfacere eum cognosceret q). De quo adhuc tum iuuene Erasinus praedicauit, quod rara
& plus quam senili prudentia, pauciloquus fuerit, & quod de Menelao praedicauit Ho
merus, μαλα λοεως locutus sit, immo cordate, citra ostentationem doctus non in uno studiorum genere tantum, totus cancidus, &amico amicus H.
aduersarii ipsum persecuti sivit, sententia Apostilis quam Georgius Spirensis episcopus Pri mulgarat, inserta. Insgnis huius praelationis notabilis hie finis est: Cabalifarum adagium est: Spiritur S. non canit, nisi per merium laetitiae. Quam δε perfecte Meptus fuero, enitar maiore diuegentia, ut saeculo nostro haud frustra vixisse videar. Consilui nempe
meeum, luge angelorum astutorioseri,ut quandoDariae Platonica Ma ssylus Ficinus attulit, Iacobus Taber Stapulensis Aristoteliea Gallia resaurauit, ego quoque Capnion othsorica contempiantis misbominibus iucunda Germaniae donare queam, modos ere cant iliaboli, id est, detractores, ct vadant retro Satanae. id es, imperitores.
q) vid. Hamelmannus in scriptis citatis p. 322 Oper.& alibi. r) Erasm. ep. as, lib U. Quum in Germaniam reuerissus esset Nuenarius, Romanam illam de loquendi consuetudine, verbisque deligendis lepidam ac festiuam disceptationem sive Osci is Volsci Dialogum Ludis Romanis actum, Reuchlino dono dedit; qui libellum Nuenarii in se beneuolentiae, ac sngularis studii gratitudinisque suae testimonio excudendum tradidit n. Melanchthonte cuius praefatio Tubin-
425쪽
Habes, Lector benevole, virorum nomi
na, quibus, dum Agricolae, Langit, Hegii,
Reuchlini & ceterorum, quibus superstites fuerunt, vestigia summo studio secuti sunt, potissimum debetur, quod Latinae linguae Omnisque humanitatis decus contra barbaros monachos ac insulsos phistas in Germania porro sit assertum. nomina profesta tam claga, & tam celebria, ut mentione mea, odiuersis aetatis istius monimentis repetita, facile indigere potuissent. At recorderis, quaeso, obtestationis, qua supra rogaui, Vt ne peruerse interpreteris, me uberiorem paullo clarissimorum virorum subinde instituere
commemorationem 3 sed ut reputes mecum, quanta excellentissimorum horum Germaniae ciuium in Romanum sermonem elegantiorumque litterarum studia exstiterint merita : tanta videlicet, ut omnis aetas haec celebrare, & memoriam eorum recolere debere
videatur. Candidos lectores hocce institu tum meum non plane improbaturos inre,, grauissimum summi caselii iudicium sperare me iubet, quo centum amplius abhinc annis
opi gaescripta praemissa est: qua extrema fere honorificentissima haec de Numario leguntur verba: 2uando virtus etiam tua splendore natalium tanto is mira fortunae gratia illuserata meretur, ut omnῖ furiosorum ardore Musageta quidam, veluti comm vis inter Musas Hercusis, colare.
426쪽
optauit , ut exsisterent semper,qui illorum
aemularentur industriam, qui sua aetate de ii terarum luce in Germania exorta luculente passim scripserint.mnti enim beneficii auctores non agnoscere impium, memoriam flentio sepelire nefas,putauit prudens censor.Quamuis ego tantum mihi non sumo, ut mihi persuadere audeam, me industriam istorum digne aemulatum esse. meam saltem id praestandi voluntatem a quibusdam laudatum iri, con- .fido, si vires defuisse, cognouerint. Neque consule me acturum, spero, si, Latinae linguae infantia nec inerti eius pueritia superiori capite adumbrata, nominatorum hactenus virorum aetate, quae ad XXX circiter saeculi XVI annum adscendit, eiusdem linguae adolescentiam optimat spei quam plenissimam circumscripsero ; ita, ut virilis eius aetas capite hoc perlustranda restet; quam quum ipse quoque laudatorum virorum aetas attigerit, eodem capite eam describendam putaui. Quum superioribus capitibus de litteras pingendi scribendiue ratione, qua barbaris saeculis monachi in Germania usi sunt, &de arte libros imprimendi, quaedam adiecerim; tamquam rebus, quibus Latinae linguae studi,um, ut in reliquis Europae regionibus, ita in nostra etiam Germania, plurimum est adiutum. in praesenti obiter monendum, exi
427쪽
stimavi, Mart. Crusium quidem in Annaliabus suis adnotasse, circa annum cD D XVIII alicubi diphthongos scribi iam coepisse, quod . antehac tot saeculis inusitatum fuerit. verum innumeralibus exemplis probari posse, id multo ante, re i o iam XV saeculo, non in Italia solum u), sed in Germania etiam factum esse : ut, quod ad Germaniae typographias
attinet, unicum ex faeculo XV proferam e emplum : in P. Terentis editione, quae Argen rinae Cin CCCCXCvI, apud Ioannem Griininge eum directorio, glose interlineali, commentariis, ut titulus prae se fere, impressa est in solio ridiculis satis adornata figuris. in rara, inquam, hac editione, quae in calce libri nil dissime elaboratum σοι vere dicitur, & cuius exemplum non ita pridem ab interitu, qui imminebat, liberaui, diphthongi omnino expressae sunt, eaeque integrae, ac ita plane mrmatae, ut hodie scribi solent: nam, quae altera sunt figura, qua olim scriptae sunt, raro ibi occurrunt; praesertim in ipsis Terentii verbis. In Auentini etiam Grammatica rudimentis an. CII In xvI editis, & in Vir. Huueni
monimentis, diphthongos exscriptas obseruaui. nec non in Reuehlini scriptis a Thoma uelmo exosis saeculo XVI ineunte: quamuis
η & in Aldi Manuti & reliquorum typographorum. qui exeunte saeculo XU vixerunt, editionibuε
428쪽
uis nullae aliae praeter eas, quas puncta nominare consuevimus, comparent ibi, distinctiones : quod in Aventini Rudimentis aliter sese habet: in quibus scilicet periodi commatibus, aliisque distinctionibus sunt interpunctae : in Torrentini vero, aliorumque Commentariis non item ; ubi puncta dumtaxat apparent, & nullae plane diphthongi sunt
exscriptae. ut de creberrimis notis scribe dive compendiis, quae abbreviaturae vulgo appellantur, taceam f); ad aureum istud in Germania saeculum perrecharus. Quod si nulla alia Germanis caussa esset,
quamobrem eruditorum ciuium suorum, praeclare de Latina lingua vindisianda merbiorum, memoriam recolendam subinde putarent renouandamque : eos vel sola contemptio, in quam exterorum plurimi nationem adducere studuerunt, ut id facerent, commouere posse videtur.quum nimirum inister exteros numquam non fuisse cogitarint, qui Germanorum laudem hac in re, ut in reliquis, obliuione maxime voluerint obscuratam et cuiusmodi in praefatione nonnullos nominaui: quibus Lazarum Bonamicum
429쪽
itidem adnumeraturus fuissem; quum eum ves Germanorum facundiae & in Latinam linguam meritorum ignarum plane fuisse, vel inuidentiam forsitan memoriam istorum ex animo ipsius euulsisse , mihi persuasissem ;dum postquam in colloquio cum Georgio Fabricio Phil. Melanchthonis mentio facta
erat,dixit: Certe ilis homo loqui incipit sq:hoc, inquam, responso adduci me passeis essem,
ut crederem, Bonamicum etiam non adeo
honorifice de Germanis sensisse st), nisi Io. Caselius, eum Germanos amasse magnissemperfecisse,confirmasset 0. Quis enim,quaeso, statuat, Rud. Agricolam, Rud. Langium, IO. Reuchlinum, infantes fuisse: qui Italis d
dum ss) Dresserus in praefat.lib.III Rhetor. Praem. p .m.SSI. M praefertim quum Bonamicus eidem Dressero in
orat. de Libris. quos legere deceat visus sit putavisse, Germaniam ita rudem, verique sermonis tam ignaram adhuc tum fuisse, ut Melanchthon inter Geν nos, apud quos &scribendo est Eicendo primas tenuerat, recte demum loqui coeperit. nec asseuerare veritus est Dresserus, do fuisse eximio viro, quod Gexmanus Melanchthon cunctis pene nationibus reliquis eloquentia Iaudem praeripuerit. 0 in orat. funebr. Andr. Mylio script. C. 4, at ubi in pnedicando Bonamico multus est Caselius; inter reliqua praeconia & hoc est: Erat Bonamicus omnino vir eloquentissimus : quod ex perpaucis, qua scripta reliquit. existimare facile esse 9 artem EA cenaei tradebat nouo modo, b. e. veteri 9 Iapientibus
430쪽
dum coram ostenderant, se non loqui solum posse, sed eloquentia plurimum etiam valere. Germani et i pso Melanchthonis aeuo non coeperunt, sed, si vere dicendum est, extremo eo sensim iam Romane loqui desierunt: ita, ut siquis Latini sermonis apud Germanos ortus ac incrementa, velut in spirante quodam humanae vitae simulacro statuere vellet; quemadmodum quidam faciunt, quando de eiusdem sermonis sub Romanorum imperio fatis gunt, Melanchthonis tempore non incunabula, non puerilis aetas, atque adolescentiae flos, sed virilis vigsr esset constituendus: id quod ex sequentibus magis magisque elucebit. Eo enim etiamnum puero in plurimis Germaniae scholis melius longe , quam antea , instituebatur iuuentus , doctrina usurpabatur politior, bonorumque auctorum scripta passim iam versabantur summo
cum studio ; Alexandri Doctrinali, & reliquis ineptiis magno conatu ab iis, qui Buschii exemplum secuti fuerant, explosit. Quod vehementissime laetatus Vir. Ηuttenus ad Iulium Pflugh scripsit anno CID ID xvi II tq;
to quo ipso praeter aetatem eruditus iuuenis Melanis chthon, XXII annos natus, non illiberali falario, ut Graecas litteras doceret, Wittebergam est arcessituria Reuchlino Friderico Electori diligentissime, ut par erat, &ut summa Melanchthonis virtus ac eruditio merebatur, commendatus.