장음표시 사용
491쪽
doctrina grauissime verissimeque iudicare 0. Cuiusmodi plerique aetatis eius Germaniae erant Principes : postquam diuino acciderat beneficio, ut praepotenti Austria domui, inde a Maximiliani I temporibus,
uerat C par insistu Velim natione Missius, cuius . funesta fata eo magis dolenda videntur, quo maiorem de se praebuerat exspectationem: si enim per ista licuisset, Velius inter eruditione, facundia. librisque celebres Germaniae viros praecipuus futurus visus erat Erasmo lib. XXVI ep. 28 ubi laudes hominis fuse admodum prosequitur: inter alia et gia, quae Velio ibi impertiuit, hoe etiam legitur: aura ingenii promptisu no, quam emendata, via ex tempore dicentis oratis, ereias, illum de scripta inceres quam felixsilini quam varia rerum cognitiolin Ciceroniano suo de eodem Velio Erasmus hoe tulit iudicium: Vr nus Velius in ea ine festa, nec Afelix in oratione soluta, spirituum is urbanitatis habet astatim: ubi prodierit historia, quam de rebulla Pannoniae Booemiaeque rege Brinnando risis texere disitar, certius pronuntiabimus. mihi certa spes es, illum 9 Priseipis sui elaritati & rerum magnLtudinissundia viribus responsurum. Qui plura de infelici hoc litterato subito an. I63g amissus est percipere cupiet, euoluat, quaeso. praeter Erasini lib. I, ep. 36. & VI, ep. 3o, 33, P. Iovii Elogia doctorum virorum i honorificam admodum Velii reperiet ibi mentionem : nobiles Poetas laeto carmine, Ussorires sili grauitate superare is videbatur Juvio. G. Matth. Κcenig. in Bibliotheca Vetere &NQua plures, qui memoriam viri conservarunt,
492쪽
gentilitium pene esse coeperit, ut Hercules Musarum in cognosceretur suspicereturque ' . Bone Deus, quales habuit tunc alaxonia Electores atque Duces 8 quantam curam ii egerunt de re scholastica per eruditissimos viros summa munificentia concitatos melius communienda: qua nempe uniuersam religionem niti, sibi persuadebant. Ad Rhenum Palatinatus Dominos habebat omni Musarum laude maiores : qui litteras non selum amabant, sed etiam praeclare intelligebant; ac multa non solum in otio, sed etiam in ipsi. negotiis, in castris, inter tubarum atque armorum strepitum legere solebant. Id sortissimum Ρrincipem Philinum , Ottonis Henrici Hectoris fratrem, egisse, Melanchthon scriptum reliquit ss). Ipsum
hunc Electorem Heidelbergensem suam aca- .emiam copiose atque eleganter ornasse, exquisitissima bibliotheca ibi instructa, quis ignorat Z Brunsvico- neburgicas atque Has- c terras Principes etiam regebant, Musis quam maxime fauentes. De Duce Erneso, quem omnes ac singuli potentissimi serenis-
'b vide perdoctam R. Reineccii praefationem in Io. Glandorpii Onomasticon. Histor. Rom. qua hoc Rudolpho II imp. dedicauit. L ss) qui Philippo Abbatis Urspergensis Chronicon tu .culenta nuncupauit dςdicatione, quae T. II Decla Amat p i87 inserta est.
493쪽
simique Duces Brunsvico- Luneburgici hodie viventes generis sui agnoscunt auctorem, legimus,eum in academia mittebergensi,ubi auunculus Fridericus Saxoniae Elector, cui litteras tantum debere , supra ignouimus, ipsum una cum fratre Ortone a Georg. Spala- rtino erudiendum curauit, linguam Latinam ita dedicisse, ut huius copia neque in colloquiis neque in scribendo ei defuerit: postquam Lutetiae etiam in eadem copia comparanda deinceps sese exercuerat; historias Latine scriptas legere numquam desinens: &tanto quidem studio is hoc peregisse dicitur, ut quoties iter fecerit, librorum sarcinam secum circumvexerit st). Optimi Principis vestigia in honesta maxime ac laudabili resecuti sunt patria virtute praediti Filii: quo- - jrum maximus natu Franciscus Ono, quum puer Latinas &splendidas exararet epistolas, & summa industria in liberalissimarum a tium studiis, ad publicam Germaniae pacem retinendam, & propagandam Euangelii doctrinam pertinentibus, versaretur 3 eum Vibiem operam toti Germaniae nauaturum fore, facile quisque sibi potuit persuadere u). Utilissimam etiam operam benignitate, quR
0 T. IV Declamad Melanchth. p. 72I ubi integra de
494쪽
doctrinae studia complexus est, Germaniae nauauit serenissimus Princeps PHILIPPUS Lan rastus Has e cuius grauissimo iudi- eio summum Melanchthonis in asserenda o ptimarum disciplinarum doctrina studium singularem in modlim commendatum est celebratumque u . Inter Principes insigni pietate & praeclaris in ecclesiam ac bonas litteras meritis conspicuos aetas ista mirifice suspexit GEORGIVM AMaltinum, Ρrincipem religiosissimum iuxta atque eruditissi 'mum : in quo quum doctrinae auida & capax fuerat natura, puer celeriter grammaticam &Latinam linguam didicis , memoratur 3 egregia Georgii Helii in Lipsiensi academia
usus institutione x . Badensi itidem regioni Princeps tum praeerat, qui etsi verbis sim labat, tamen re ipsa ipse eius sermo prudentia litterarum tinctus, quid in ipso latitaret, indicabat n. Quam amantes litterarum, , litteratisque beneuiaos Ρrincipes Marchia
, Brumdenburgica, Bauaria, Moguntina atque
398. adde Camerarii de eiusd. Principis vita Narrationem, an. I696 Lipsi e recusam, sanctiss. Praepositi concionibus initio praemissam.
n Io. Sturmius in praefat. in Golii Onomasticon, quέ, hoc Iacobo Marchioni Badens inscripsit.
495쪽
murtenbergica terrae veneratae sint, & superiore & hoc ipso capite breuiter a me est ostensum. quorum vel ipsorum aetas, felicissima, de quibus in praesenti sermo est, tempora attigit, vel egregii nec minus litteris dediti exstiterunt iis successores. In eadem felicia tempora optimi & sapientissimi Principis IO. ALBERTI, Ducis Metapoc aetatis flos incidit: qui quum abunde expertus esset, litteras mirifice ad humanitatem omniumque vitae partium cultum conferre, nec posse res hominum mediocriter
absque sapientia constitui, ludos litterarios tanta per omnem prouinciam aperuit cura, ut merito suo omnium primus fuisse existimetur, qui non suam modo sentem ad humanitatem & litteras deduxerit, siue compulerit, sed litteras in uniuersum etiam, praesertim ad litus Ballicum pleno dignitatis exemplo summaque munificentia suscitarit. quandoquidem nihil plane reliqui fecit, quod ad
ingenia, quorum ipse prudens censor erat,stimulanda pertinere videbatur; ampla idcirco litterarum studiosis proponens praemia. De Io. Caselii certe studiis ita meritus est, ut
hic ipse lubentissime professus sit, se, si quid
praestiterit, praestitit autem quam plurimum, id Principis huius bonitati & erga se beneficiis potissimum acceptum referre necesse habere.
496쪽
bere. Quantopere vero uniuersas Musas sibi devinxerit optimus Ρrinceps, ex eiusdem Caselii, gratissimi totque beneficiorum num quam non memoris clientis, Laudatione patet, quam ei triginta circiter annis post obitum ad Nepotes Adolphum Tridericum & D. Albertum conscripsit a): postquam communem Germaniae Maecenatem in ipso etiam funere laudauerat a , tamquam rarum s singulare vitae regiae exemplum, cuius pleraquod icta & facta mererentur admirationem; sed Vnum prae omnibus, quod litteras incredibili plane complexus sit fauore. . Nam quum Latinam linguam in haud vulgarem modum
puer didicerat, & sublimiorum disciplina
rum capax ei fuerat ingenium, tantum ab
fuisse, confirmat Caselius, Ut tum, quum populum
a)Suerint in summo templo prid.RMarian.I676.Oraintio eodem annυ ROstochii ex officina Iacobi Lucii prodiit in form.8. Virtutes Io. Alberti D. perstrinxit etiam Casclius in oratione, memoriae Caroti, Io. Alberti fratris, consecrata Helmst. an. I6io, Α, &quam an. isya Ioanni, Io. Alberti filio, conscriptam. ibidem edidit: nec non in oratione funebri Andrea -δεσ Ducum Megapol. consiliario, scripta & an. isti Hel marist cd. & aliis lucul rationibus : nam Oblata subinde Occasione Principis sapientiam & heneficentiam, quam erga studia sapientiae & omne genus honarum litterarum exercuit, praedicare haud intermisit Caselius.
497쪽
pulum auspiciis suis regere coeperat, litteris , harumque cultoribus fauere desierit, ut, quo plus, adultior factus, proficere voluerit, hoc impensius litteras colere, iisque praeditos amare, ingeniis delectari, & haec mirifice fo- .uere perseuerarit. Quamquam scripsit Caselius, doluisse Principem, non plures in teriis suis fuisse varia bonaque doctrina politos δ& quam maxime ipsuin optaste, ut eiusmodi ibi homines nascerentur: addit tamen, sedulo indulgentissimum Patriae Patrem curasse, . t id fieret, nec rationem, qua voti huius sui compos fieret, non inuenisse, nullis plane parcentem sumptibus, nec ab instituto deterritum, quod plus ex arca depromendum fui frit. Satis nempe fructus percepisse tum sibi videbatur Princeps noster, quum multos apprime nobiles & splendidos viros circum se conspiceret, qui noua ornamenta a Musis ac cepissent, ingenii dotes cum cura custodientes, pro aulae rationibus magis magisque in dies adauctas: nam praeter legum scientiam eloquentiae ac ciuiles prudentiae laudem ii e adfectabant. Horum nomina quum legetem in Caselii lucubrationibus, de Erasmi
cogitabam vaticinio, eumque verum Vatem
exstitisse, reperiebam: utpote qui, ut supra
commemoraui, confisus erat, fore, ut eorum
Germanicae nobilitatis iuuenum, qui ad lau-
498쪽
dem litterarum studio comparandam iam
tum contenderent, cxemplum ad plures mox dimanaret ; & vere claram, generosam, illa-strem, &suspiciendam quam primum futuram
Germaniae nobilitatem, quae pro chartis & alea optimos veteres libros tractaret, pro scortis amplecteretur virgines Camoenas, pro bellis ac latrociniis sanctissimae leges ac philosophiae decreta curat sibi haberet cordique. Enimuero nobiles illustria summorum Principum exempla assidue intuebantur, unde sibi,
quae imitarentur, caperent. Illustre maxime huiusmodi exemplum cunctae Germaniae
praebebat in primis Io. ALBERTUS : qui,
quum Latinum sermonem plurimum amasse/, genuinam eius puritatem singulari diligentia sectatus ; unde coniecturam cepit Caselius,qum, qui puerum primas litteras docuerit,nihil in minutissimis quibusque tradendis neglexisse: tanto litteratum flagrauit amore, ut absque eruditis sermonibus haud coenarit;& saepius vel poetam, vel historicum, vel oratorem, quam gemmatum calicem vino plenum in triclinium inferri curarit, plures quo libri, quam catelli Melitaei in curru eius visi sint. . Ciceronis inprimis epistolarum lectionis tam cupidum fuisse Principem , referunt b), ut has non aliter, atque Alexander Ho-
η R. Reinec ius in praefat. lib. I Annotat. IO. Glan
499쪽
Homeri carmen, Scipio Xenophontis Cyri paediam circumtulerit, manibusque triuerit. Animaduerterunt interdum satellites, s ruente venatione substitisse Dominum, nihil latratu canum permotum, nihil auersum ab instituta lectione, siue meditatione. Quum igitur litterarum amantissimum & erga d ctos liberalissimum sese praebuisset, minime mirum videtur, singularem cius virtutem, &perpetuam in Musas munificentiam Caselii
multorumque aliorum ore esse celebratam D: quippe quos mirifica sua clementia suos reddiderat. Melanchthonem in primis, Camerarium, Georg. Fabricium, Adamum Siberum, in pretio habuerat, ad quorum litteras, quas subinde ad ipsum dederant, roscribere non dubitauit. Ad summam singulas Germaniae nostrae
prooedorpii in Epist. Cicer. ad familiar. p. II. ubi recens hoc atque inprimis memorabile IO. Alberti exemis plum omnibus Germaniae nostrae proceribus non ingratum esse posse, censuit Reineccius. G. Fabricius in dedicatione qua ei Militiae saeta libros nuncupauit , inter alia praeconia, quibus Principis summi virtutes celebrauit , refert: Tein optimorum stadiorum rerumque utilis maxum coisinitione versatum esse, sicio: 9 tanta quidem ingenii facultate & copia, tanto iussicii acumine, ut 9 intelligas praeclare rientias sapienter: 9 quae in tanta dignitatis amplitudine virtus admirabilis es, bene sentientes audiar, ω admittas elementis me.
500쪽
prouincias aurea ista aetate Principes gubemnabant, qui litteratos tamquam laudum suarum praecones fouebant, & mira dignabantur
benignitate: dum ipsi plerumque cognoscebant, quid in quoque virtutis esset, atque litterarum, & in nemine non, quem cognouerant, virtutem & litteras liberaliter exorna
tum ibant. Quo clarius id appareret, illustre Io. Alberti, optimi Principis, exemplum, instar omnium, pluribus xerbis Caselii ductu persequi volui. cui plura, nam in proesiui erat, addere potuissem. Iulii , serenissimi Brunsvicensium Ducis, si longior esse cuperem, mentio in primis fieri deberet: cuius iuuentutem virtuti litterisque deditam Musis tam propitium saeculum valde suspexit,velut principis optime aliquando merituri. cognatorum paullo ante memoratorum
vestigia, quod ad doctrinae studia cumprimis attinebat, insistentis c). Io. Alberti similes D d prin-
an. I;8s Helmaest. editus; ubi ostenditur, plurimos tum in terris Brunsvicensibus exstitisse, qui cum armorum studio studium sapientiae coniunxerint; postquam nemo ex ipsa nobilitate fuerat, quin, quum a filiis equos, arma, & quae cum hisce cohaerent, negligi passus non sit, tum plures litteris eruditi iusserit, saeuitate litteras in tot ludis apertis &florente academia Iulia discendi data. Se Academiam hane, uti filiam amoresque suos quotlaeie in ore habuisse, bigue dormienti etiam cura eam fuisse,