장음표시 사용
501쪽
Principes Latinum sermonem, quum Vniuersapsapientiae studiosis, tum regum filiis, non si lium ob sapientiam, secs ob lingularem etiam . in omnibus Christiani orbis regionibus v- sum, necessarium existimabant, quod maxima saepe negotia cum exteris gentibus ac regibus eo ipso sermone gererentur, de quibus ab interpretibus erudiri non solum turpe principibus, sed & interdum periculosum videretur : tantum aberat, ut Germaniae Primcipes ordine suo indignum crederent, quod quidam ad Alexandrum M. scripsit, regium esse, cultissimam habere orationem. Istius porro aetatis principum illa cura erat d , quae
paullo post ad paedagogos coepit ablegari: &
res academicas tantae sibi habebant ii tum curae, ut in intimam earum sese demitterent considerationem, confirmantes partim, quae maiores bene ordinauerant, partim noua, eaque salutaria maxime, constituentes. Immo
ipsos hos Principes in loca, plerisque fori natis spreta hodie atque inuisa, saepissime descen- dicere solitum esse Ducem Iulium, confirmat Case lius : qui simul serenissmum eius Parentem Hemisum, huiusque duos reliquos filios collaudauit ; quorum natu secundus Philippus animum tam profunde imbuerat liberalibus isciplinis, ut doctrinas etiam utiles ex Etrusco sermone in Lati
502쪽
IN GER M. FATIS CAP. V. I9scendisse, legimus, in discentium profectus
inquirentes, nec quemquam indonatum facile dimittentes, de quo virtutis ac doctrinae spem conceperant: donis enim tironum ingenia excitari posse, sibi persuadebant, praesertim quum ii cognouerint, in litterarum spatio cum laude currentes munifics etiam a Patriae Patribus adiuuari. Quamdiu istiusmodi Principes imperabant Germaniae; quibus nulli consiliarii gratiores erant, quam quos una cum nobilitatis studiis litterarum etiam doctrina erudiuerat: quales Duces Pomerania quoque iisdem temporibus ostentasse dicitur e): qui nemini prope secreta considia committere consueuerant, nisi nobilibi litteratis: siue quamdiu Pontani, Carolossicii, Langueti, Ρeiferi, Mylii atque Cratonis ssimiles, partim ipsa doctrina ducti, partim Dominorum suorum iudicio excitati, a consiliis Principum erant, a barbarie magnopere denuo metuendum non erat. Accedebat, quod ad summorum Principum, & Ducum, Imperatorisque exemplum minores etiam ordines sese componebant. Vt unius IVLII PFLVG, mum urgensiis Praesulis, mentionem faciam: quotquot Germania eius aetate, quae in aureum saeculum cadit, eruditos
503쪽
nerati stant Maecenatem : summis ipsius in litteras merita ad coelum efferentes laudibus.
id quod Melanchthon in primis fecit ' : in
ter quem & Iulium singularis intercessit usus Cuiuslibet praeterea amplioris paullo Germaniae ciuitatis Senatin doctos ac peritos ludi intra pomoeria sua constituendi moderatores liberalibus satis oblatis praemiis , tantoque certamine, ad se arcessitum ibat, ut, qUo melius quaeque Respublica erat constituta, eo liberalior figa studiosos tum exsisteret. Satis enim prudentissimi quidam urbium Senatores perpendebant, quantum ad omnis prosperitatisi diuinarum humanarumque rerum ac salutarium in hac vita actionum spem in puerili institutione situm esset: inde reliquo senatui hortatores atque instigatores erant, Vt aliquos bonarum artium & litterarum peritos viros conquirerent, qui ciuitati in pueritia erudienda operam darent ; quibusque congrega- ') Camerarius in vita Melanchth. pag. aoo. Multa de
Iulio Pssug commemorat Io. Caselius in orati s nebri Andr. Mylio scr. D. a. ubi, postquam ostendit, quantum is celeberrimis Italiae doctoribus in sapientiae eloquentiaeque studio acceptum retulerit, pergit: Harum erat viri nomen passim gentium ripse acceptus regibus. 9 Carolo V imperatori sapienti, caris mus Minis per Europam omnibus: bene de flatria deque uniuerso imperin mereri suiuuit, ac monimentis ingenii, hanc nuam egregiam volunta- om ac potius pietatem tessantibars, sempiterna memor nomen suum consecrauit.
504쪽
grega his eximius quidam apud se ludus aperiretur. Talis ludus ut in florentissima ceteroquin urbe sua aperiretur, Senatum Nori-bergensem inprimis operam nauasse, pluribus verbis Camerarius ostin dit : cuius consilium in utili maxime atque necessaria re Phil. Melanchthon eleganti oratione praedicauit: quem Senatus scholasticae rei apud se constituendae causta mitteberga aduocauerat ). Ipsum istum de reliquo Camerarium una cum
Eob. Hesse, aliisque optimis viris in recens de Melanchthonis sententia atque iudicio constituta Noribergae schola docuisse, scimus.
Cui vero obscurum est, quantas curas Senatuά. Argentoratensiu, ac in eo cumprimis Iacobis Murmius, paullo ante inter iureconsultos optime de melioribus litteris meritos nominatus, de ludo in celebri ac copiosa urbe sua adornando susceper tyTalia, quae ad argumentum, quod tracto, spectare, quidam forsitan negabunt, hactenus persecutus sum, quo luculentius temporum istorum felicitas appareret, & ut caussae simul proderentur, quae perfecerint, ut Germania
) de vita Melanchthonis p. IPq.. oratio. in laudem novae Schoia inscripta, quae an.
asas in corona doctissimorum viroruain totius ferme Senatus Noribergens habita, T. I Declamat. Melanchth. p. 43s seqq. reperitur, copiosa sisne ab que elegans.
505쪽
tot Latine docthsimos viros decem tirciter lustrorum spatio numerauerit, quot omne fere reliquum ad nostram usque memoriam tempus vix habuisse videtur. Omnes enim isti viri circa medium saeculum XV floruerunt, ita, ut paucissimi eorum ad octogesi. mum eiusdem saeculi annum vita processerint sua. Iuxta honores autem, praemia Gummorum principum fauorem, hominumque ardentis simum sudium ac aemuiationem, ii teras MD Agricola potissimum & R. Langio in Germaniam translatas, ab Hegii atque DrM-gebergis discipulis, optimo in primis Muc
bino, fideliter propagatas, a Luschio, miten Numario atque Erasmo sortiter contra humanitatis elegantiaeque hostes assertas a Melanchthone denique , Camerario, & horum discipulis feliciter flabilitas ac melius muni- tas , summa earum cultorum concordia dc propensissima bene de re publica demerendi voluntas sartas tectasque aliquamdiu conseruauit. Quam firmum utrumque hoc studiorum columen, & quam artum doctorum hominum exstiterit isto tempore vinculum,
supra intelligi potuisse, arbitror, ubi dimini
est, Melanchthonem, praeterquam quod puerilia studia grammaticis praeceptis adiuuare haud dulitarit, sua saepius merita aliis adseripsisse. De quo notatum etiam legimus
506쪽
m GER M. FATIS CAP. V. 23mus se , ipsum pro doctrinae publicae, quam
urgebat, assiduitate crebro in ea loca, & ad illas horas mittebergae venisse, quibus collegae aliquid docuerint, & apud discipulos assidentem profitentes audiuisse: quo factum esse, addunt, qui id commemorant, ut hi magis attenti, & existimatio ipsorum melior esset, & discipulorus retineretur frequentia. Saeculum porro erat, quo eruditos non pudebat, ab iis, quos non ita multo ante in disciplina sua habuerant, petere, ut locos, qui in auctoribus obscuri videbantur, sibi explicare haud grauarentur f). Tanta erat discendi proficiendique inter Germanos cupiditas. Vt
multa paucis comprehendam: Optimus tum atque humanis in in Germania mos erat, eximius in tribuendo cuique, quod illi deberetur, candor r summa eorum, qui virtute re doctrina praesare viderentur, reuerentia. . mtra
ad gratiae reconciliationem facilitas, si quid
in in vita Melanchth. P. 7I. eorum numero fuit supra laudatus G. Fabricius. qui ita ad Greg. Permannum, suum paullo ante discipulum. scripsi: In carminibus Horatii locus es mihi obscurus, quem vi. explicare ne graueris, quum otium est: or ex eodem principis poetae inueingare,si quo modo fieri potes, etiam atque etiam peto. Epistolam Fabricii, qua id petit, inue-aius cum multis doctistimor. virorum ad Bersmanavin epistolis aliis, P. I Poematum huius pag. 3ῖε,
507쪽
forte simultatum incidisset: in consuetudinis amiliaritatis υμ nihil 'catum aut exul ereatum a discendi, quod ignoraretur, inflammati studio animi, re nultas in confitendo pudor e nullum persequendi occasiones taedium, neque fastidium audiendie in primis autem parata bene meritis grati animi memoria. Quae dilucida maxime famerarii verba fD, quibus aureum istud saeculum egregie delineatur, addenda censui , ne Melanchthonis aeuum temere aureum, Musisque longe optatis um appellatum a me videretur; & quo facilius hactenus a me scriptis fides haberetur, tempore, quo diuerso plane more vivitur. Idem istud saeculum Caselius felix praedicauit g , quod eo in Germania primum
quasi e terra sineerae litterae, numquam antea ibi fatae, natae viderentur. Si vero quis certius ac clarius, ainarii Past loco, desiderauerit testimonium; tale eiusdem Casilii, aequissimi scriptorum censoris, ad D. Reccium Gostariensis reis. Consulem epistola Jupra nominatim a me allegata. praebebit. qua scilicet aliquot non vulgari. doctrinis praediti nationis Vsphalicae viri, qui ipsa ista aurea aetate de bonis litteris in Cisueferanis prouinciis cum primis bene meriti sunt,
508쪽
proferuntur; singulari eorum informandis ingeniis & in dicendo exercendis industria praedicata. Namque sollertes hos maxime in erudienda aetatis eius iuuentute magistros non ita aberrasse, ostendit Caselius, ut philosophos ante annos fingere se, ostentassent; quum dicendi potius artes a puberibus ad Fetustatis monimentorum teritionem sedulo inuitatis degustari vellent. Id quod Herm. Tulichium, D. Rivium, Marc. Dabercusium, supra laudatos a me viros, quam maxime voluisse, demonstrat. Quibus praeter complures alios praeclaros instituendae iuuentutis artifices ex
Illum, cui inter omnes populares primas tri-
η Priusquam eos recenset. de doctis In balia viris generatim ita loquitur Casellus : Neque enim et Ghoc obscurum es, of aisque contumelia dici potest, quod ab idis etiam 'sis ante annos centum celebratum fuis, inficiari nemo potest, ssunt enim monimentaia manibus lepida os salsaJ ex gente populo a , quam patria omnem capere posse vix videatur, transire quotannis in bas citeriores regiones non ad Albim solum, seder ad mare Ballicum, ex ha milioribus plures,nec nustos ex litteratis, fortunas bi offeris quae- tum. Quum enim os ingenios ni miati, o parati ad honesa ob equia, 9 Iaho um to Mantes of imis', syrii facile sibi beneuolentiam apud nos bonis artibus inueniunt, or absque inutria uentur honestum inter stros locum, quorum poνro Hucet fides er in
509쪽
416 DE LINGUAE LATINAEbuit, summa sua industria & praeclara eruditione unum & primum collapsam Megapoli
tanam academiam erigere coepisse, ad firmat,
quum relictis rebus magno studio id egerit, ut auditores saperent, & virtutem colerent,& iis potissimum magistris uterentur, qui ad informationem animi simul & linguae recte ducerent si). De D. Gundorpio, quem secundo i) quod prudentissimum suum consilium ipse Burenius uberius explanavit in elegantissima oratione de Di eiplinae Scholae Rosochianae: quae una cum Me lanchthonis praefatione, in qua Burenius senex eru-κitione, virtute, 9 eloquentia excelgens nuncupatura Melanchthone; in huius Declamat. T. IV p. 176 seqq. reperitur, storsim antea Wittebergae in. Iss6 edita. Si plura de praestantissimo oratore perdiscere voles, ea flamet manni opuscula te edocebunt: lib. III de Uiris in Westphalia scriptis illustr. p. 268, Oper. histor. scripta eius, numero non adeo multa, recensentur: & pag. I 7, testor ad Nath. Cbtrei de Arn. Burenio orationem ablegatur; quam Caselius etiam citauit: qui satis verbosam etiam atque perhonorificam Burenti eruditionis meritorumque mentionem fecit in Io. Alberti Ducis Megapol. Laudatione D. I. ubi recenset, optimum virum iussisse adolescentes & linguam excolere, & perpolire vitam, indicantem, & subinde iterantem eloquentiam ex Latino oratore peti, scientiam ex Graecopbiosopbo: nihil videre, qui hoc non viderent. Hanc ipsam rationem admirari se coepisse, addit Caselius, 1equendamque sibi quoque putasse; quum meliorem inuentam non esse, ex re ipsa compererit
eum, quum doctissimos viros audiuisset diuitior,
510쪽
cundo a Burenio loco inter recensitos populares collocauit, aliquot paginis agit ibi Caselius ; una etiam re Burenio superiore, quod plura ingenii monimenta reliquerit, non so- .lum quod erudiendae primae aetatis veram rationem princeps in diuersas Cisue seranorum
Oppidorum scholas attulerit k . Vis, non Caselii
doctissimorumque monimenta accuratius euoluisset. Fusus quoque idem Caselius de Burenio egit in orat. funebr. Andr. Mylio scr. F. 2. k) de Mandorpio eadem Hamel manni opuscula exi mi a multa commemorant. in Apologia altera pro Westphalis contra Iusti Lipsi calumnias Oper. hist: P. I 3I, Rein. Minereius vitam Glandorpii edidisse dicitur; quam inbert. Lenicerum oratione & carmine docto etiam descripsisse, in Hi storia ecclesrenati Euangelii pag. io ς adfirmauerat. neutri Us commentationem ego vidi. At multa de Glandor- pio perdidici ex R. Rei neccii praefatione, quam eius Romanae Hyloriae Onomasico, Francofurti aia. Is89, atque ita viginti quinque annis post auctoris obitum in fol. cdito, praefixit: plura, ex eiusdem Rei- neccii quatuor praefationibus sue dedicationibus, Glandorpii Annotataonibus in M. Tudii Ciceronis Epipolas ad familiares an . Is8o Basleae 8 editis, partim praemisss, partim ipsis Annotationibus insertis, p. I79. 36o. & So'. in quibus non tantum An- notationes, earumque auctorem laudat, sed multa etiam de semet ipso suisque fatis narrat. Ad notationes ipsas quod attinet . se has, veluti
thesearum eximium, ubicunque vixerit locorum &gentium manuscriptas secum circumduxisse, adfirmat Reineccius, quum earum Ope in Ciceronis epistolis extra salebras lacilique & expedita via proce'