장음표시 사용
541쪽
Licet enim orationis summa virtus habeatur perspicuitas, & omnis oratio, quae intemgrete egeat, vitiosa visa siit Quintiliano; qui adfectatione odiosius nihil censuit. sed tamen, quemadmodum ipsius huius Quintiliani aetate fuerunt, qui abolita atque abrogata retinuerunt, & in Gracchorum, Catonisque &aliorum similium lectione durescere voluerunt : id demum eleganter atque exquisitς dictum pulaates , quod interpretandum esset λ): ita litteris vix renatis,Apuleiani iam obsoletaeque antiquitatis adfectatores sese obtulerunt in Germania l , ingeniosi maxime sibi visi, si ad intelligendos ipsos interpretatione opus esset: accurate idcirco cauebant, ne Ciceronis, eorumque, qui hunc imitari studuerunt, more loquerentur, aut scriberent, nec commune aliquid cum aliis haberent ; vetustissima vocabula, dudum reiecta, summo conquirentes studio, ut noua quasi ea donarent ciuitate cli . Quos multi minus forsi-
k lib. I Instit. orat. cap. 6. l. II, c. s. & l. VIII, c. 2. 0 Erata. de conscr. epist. p. g. Ih vide Matth. Dreseri aptam ad illa tempora orationem, o libris, quos legere deceat. ubi antiquum illud & obsoletum incendi genus de industria in scho
las inducere quosdam eonatos esse, narrat Dresserus, se cohorruisse adfirmans, quotiescunque tam mon strosum sermonem audiuerit. rem, quum saeculum
XVI prope in exitu esset, eum iam in Iocum add
542쪽
IN GER M. FATIS CAP. VI. Uforsitan tolerandos, existimauerint, quam eos, qui Erasmi tempore Ciceronianos sese nominarunt 3 & quos nouam veluti sectam
m fuisse, queritur, ut sermo purus atque apertruo uiueretur, Ciceronis dictione plurimis sordente;& ut ii, qui eum profitebantur, expellerentur: postquam soli docti haheri coeperant, qui libertatem, ut in doctrina, sic in lingua quoque sest ibantur, studiose cauentes, ne Ciceronis serui, sed liberi prorsus, Viderentur, qui in nullius magistri iurauissent verba. In eius generis homines acriter valde inuectus est amplissimus Dau. Peiferus, superiori capite in
eloquentissimorum senatorum numero relatus; qui
in Commentatione sua de Latinitatis Magiseris. ibidem a me citata, magnopere miratus est, homines
aetatis suae satis alioquin ingeniosos, non vidisse nec tutellexille, ipsos, si in comprehensione verborum obsoleta atque prisca cum triris Sc usitatis promiscue Connecterent, a veritatis regula & Latine loquendi veterum eruditorum an probata consuetudine longe abesse, atque suopte ingenio, nullo Latinorum exemplo, orationis confuse of versicolaris genus, ex se ipsis gignere; quod res quae illo verborum habitu vestiantur, plane esseminare videretur. Tales deinde, qui vitiosa imitando consectarenturi praeterquam quod stultissimos sese praeberent, quum ex . infima Romanorum iam ad interitum spectantium fere haustam Latinitatem nitidae illi & eleganti Tullianae orationi anteponerent. id lucri facere,
ostendit Peiferus, ut malis magisris peiores fiant discipuli, qui ab optimis longissime absint. Id aeuo
suo factum esse, euidenti demonstrat documento, quod interpolatorum totam subministrasse sibi, ait: huius obscurorum maxime versiculorum, quo rum primuS est,
543쪽
inuehere molitos es., ipse Erasmus coarguit, apertissimo odio eos prosecutus, ceu homi-'nes, intolerabili supercilio omnium scripta,
quae, Sis es : Nam nenum Liniant vis Manacae
misera, ipsus horritor Uo euod exemplo adiecto, exclamat: o praeclaram Latinit te mo flagitioIam barbariem, non probris, sed vir. gis coercendam. Ambitiosos huiusmodi Latinae linguae deprauatotes, nec Ciceronem nec Catonem imitando peculiare quoddam , a Romanorum. tam priorum, quam posteriorum, loquenai consuetuatne alienum Liceni genus induxilIc. monstrat ἰquum non in simplicibus tantum verbis, sed in pluribus continuatis etiam, data Opera obscuritatem secuti sint; quamquam i psis latere haud potuerit, omnium aetatum ac temporum consensu, conspiratione& iudicio, a Latinis auctoribus explosos fuisse eos, qui in iactationem eruditionis cuiusdam 1ingularis vetustatem adfectarint, & disparium saecu- iorum loquendi consuetudines constructione ver borum priscorum usitat rumque inepta confud
rint, nouam quamdam rationem adferentes Orationis, temporibus veterum Latinorum alienae, membris & incisionibus abruptae, fractae, minutae, Obscurae &ad ostentationem ab hominibus ambitiosis comparatae; ut soli quaedam scire viderentur. Amonstro is hae Latinitate & barbarie, ad as duam Gereonis, eiusque aequalium, Daionem ut maturae avocaret iuuentutem, studiose operam nauauit Romano sermoni amicissimus Senator singulas Germaniae eruditos, doctis limum in primis Dresserum, Dbtestatus. ut idem secum facerent. nisi enim comiunctis viribus istas Latinitatis seses a bene institutis scholis depulsum tuerint,verendum declarauit.
544쪽
quae Ciceronis lineamenta referre non vid bantur, reiicientes; qui adolescentiam insuper, a ceterorum scriptorum lectione de te
1itam sne malum longius serperet, & incautos adolescentes, suaque sponte ad nouitarem plerumque procliues, sceda barbaries infuscaret; & ne litterarum insuper tamen, quod in dentis limis barbari ei tenebris patrum memoria diuinitus Germaniae osten sume Riet, non absque religionis perpurgata pericuis, obscuraretur denuo. Nefarie periculumque minitam is tum rei proiagium ac portentum nominat idem excestentissimus eruditae Commentationis auctorquemdam inquinatae ciusmodi Latinitatis aret ficem ac cor bom; qui, quum prius orationis nitorem& perspicuitatem in squalorem & obscuritatem Vertisset, tum, veritate coelestis doctrinae prodita,
lucem cum nodio commutans in Pontificiorum castra 1 elo coniecerit. Enimuero fanaticorum hominum orationem monstrosum esse solere, dudum in orat. de Cura recte loquendi T. IV Declam. Melanchth. p. 7o3, Ostensum est . qua simul confirmatur . omnium illorum , quorum dictio perplexa aenigmatum Sphyngos similis, verborumque nihil significantium portentis sit referta, opiniones quam
maxime esse suspectas. nalem enim Orationem
sophisicam praesi atricem iure haberi posse; qualis Osan sirica quoque & Schmuenerael ana oratio
exstitisse, ibi traditur. Hactenus enarrata si consideramus, Melanchthoni grauissimas caussas fuisse. Confitebimur, cur Germaniae iuuentuti orationis puritatem natiuamque faciem diligentissime commendarit orar. de Studio artium disenia T. I D clam. p. 339. etenim perspectum primum habuit.
iuuentutem casu, non ratione, vivere, & temerari
quodam impetu ad ea delati, quae vulgo maxime ce
545쪽
ritam, ad unius M. Tullii supersitiosam aemulasionem adigere conati sint λ quum t mennulli minus, ex eiusdem Erasmi sententia, expresserint Ciceronem, quam ipsi, qui se huius tituli fumo molestissime venditarint, adeo, ut postulare denique &ausi sint, ut ipsi Cicerones, non Ciceroniani modo, haberentur; mirum quo supercilio Thomae, Scoti, Durandi similiumque barbariem exsecrantes: qui bus ipsi, qui se nec eloquentes, nec Cicero nianos iactabant, magis Ciceroniani saepius Erasmo videbantur . Tali adfectu non
lebrentur. optime deinde cognouit, nisi eadem iuuentus proprietatem atque perspicuitatem in dScendo, velut singularem elegantiam, tueretur, h mines non modo non venuste, aut inquinate. sed improprie, obscure ac inepte dicturosi sermone absurdis ac ineptis metaphoris obscurato. Quis vero.
ala Melanchthon Apuleium Θ butus Amiam fratrsed rem Aptiuius, qui, quum a num repraesentaret,
m in epistola Ciceroniano addita, & in ipso CDeroniano. Erasmum prauitate quorumdam ad quamdam velut iniquitatem deductum potius esse, quam voluisse eximiae rei ac rationi nocere, Camerarius in Tuscul. Cic. I Comment. lib. I, pag. I37, credidit: qui lib. a Commentar. P. I S, I 6 Erasmo amplissimum testimonium scripsit, quod eo grauius&sanctius videri posse, existimauit, quo minus id iudicari queat, aliquo beneficio peculiari, aut merito erga se illius datum esse. De Erasmi Ciceroniano ac re
Ciceronem huitandi ratione grauissimum Iulii P eiudicium legitur in epistola ad Menaerum ab ipso
546쪽
nihil adflatos iuuenes ex Italia, praecipue RO-ma n), in Germaniam rem istas esse sua aetate, conquestus est Erasmus: vndo ipse Chri- sophorus Longobus ortum traxerat is : cui Tni
data, P. II Monumentor. Pietatis & litterar. pag. 34. seqq. Quid senserit illustris vir, vel ex paucis his
elegantis epistolae verbis apparet: concedo, multa propria rerum vocabula in Goerone desiderari, ea.
que, ue opus μὴ ex aliis mictoribus sumi oportere quasi et ero non possimus aliquem recte imitari, ue in ea ipsa imitatione adbibe us aliqua, qua aliunde sumpta t. extrema fere epithola scripsit : uuis igitur non malit unum Ciceronem imitari, quam ceteros itus, tot ac pene infinitos' me accedit, quod si varios imitabimur, naturalis siti nitor ει succus orationi inesse non poterit. paucis interpositis et Quamobrem fleonsitutum es istud, Ciceronem unum . imitandum se, ut ego niali addam praeterea, per rasatuere pote iis, quid ego tae Cisereniano Erasmi sentiam. Cum Iulio Psiue facit Peiferus in paullo ante
commendata lucubratione. At s. nubmannus,
qui in Dissertat. de lingua Latina p. s, seqq. missatis de Ciceronianis agit, in plerisque cum Erasin sentit. Plura de Erasmo eiusque Ciceroniano, ac singulis libris, iudicia Th. Pope Blount subministrat p. sa6 seqq inter quae & illud est, quo Scaliger, filius, Scaligeran. II, p. 7η, censuit: in Dialogo Ciceroniano nugaciter lapsus es Erat mus. n quatuor aetate sua ineptos adolescentes in Italia fuisse, tradit Erasmus Ciceron. pag. 3 a, qui Cicero nianos iactare se coeperint, quum tamen nihil Ciceroni fuerit dissimilius. Q ipse de se scripsit: Ego Maeliniae natur sum, -- clinia educatur, Germanicae lingua b Ccarum a
547쪽
uni Cisalpinorum in Cicerone imitando paumam tribuerunt aetatis istius Itali, & ob admirandam sermonis Latini elegantiam ciuis
tionis oppido. vide Longotii vitam Epistolis eius praefixam, & a M. Adamo Philosophorum vitis ab se collectis insertam : & Erasmi Ciceronianum pag. 383 seqq. ubi de Lonstolii dicendi genere, & via. , quam is in Cicerone imitanis ingressias est verba
mii nobis Longotium obiiciant, aliis dotibus ille magnus erat, etiamsi Ciceronianus non fuisset, O haee ipsa vanis mi tituli ambitio fructum propemodum sussiorum idus corrupit, vitam abrupit: p. 392, inuidendum ferme hoc testimonium impertiuit in dustriae a Loneolio in orationem, qua famam suam
Contra vituperatores defendit, conscribendam collatae r in hac materia tanto ingenio, tantaque ingenii dexteritate rem gessit Uregius iuuenis, υt hodie neminem nyrim via apud Italos, quem exis meni Mempraestare posse, tantum abes, ut Longotii Iaudibus aliquid stariam detrahere. Talibus enim ingeniis non queam non fauere, etiamsi mihi male velint. Quanti vicissim Longolius Erasmum fecerit, ex 3 epistola eius lib.IV cognoscere licet: qua extrema ad Iacobum Lucam scribit: Studeo homini Erasmo se quis mortalium altar, tametsi δε facie numquam mihi viso, idque ob eo unem patriam fsumm enim eiusdem, vinost. 9 linguae 9 iationisJ eolo autem ob eximias tuas animi dotes, qzas in eo ita suspicio vi
Notorum meorum summa sis, hinc ad annum etiam alterum supra vicesimum, quo me aetate superat, snon illum, quem nune tenet, saltem proximum eu-quentiae gradum attingere. Improbum, inquis votum:
improbum sane, sed quod nec laso plane improbet.
548쪽
Romani titulum decreuerunt; Longotii patriam indignam quasi censentes, quae Ciceronianum protulis te diceretur. a Sed nimia ista, qualis videbatur Erasmo,m Ciceronem adfectio, sub saeculi XVI exitum apud Germanos maxime diminuta est, post- iam, dilucida atque ornata Ciceronis di
s titione plerisque sordente, nouum illud atque Og adfe-
. Ego nec ex limationἱ, nec es modis tanti et νἱ Α- uideo, cuius eloquontia apud me pluris es, quam torius Galliae opes Longotii laudes late etiam pers quitur Peiferus in Commentatione toties hactenus ob elegantiam atque eruditionem, qua conscripta est, citata. narrat ibi, Longotium, adolescentem adhuc, in omnium, qui exst mi, Latinorum aucto, rum libris volutatum, formam quamdam dicendi scribendique inconditam & inaequabilem contraxis Ie: deinde a Petro Bemso monitum, genus illud Orationis mutast. nec ullum postea Latinum scriptorem alium, praeter Ciceronem, habu ille in maniabus: nec aliis, quam Tullianis Periis, usum fuisse; quae ipsi ad omnia sensa animi exprimenda ah- unde suffecerint. moriturum Aenique amicis suis commendus: Quae prius verbis υniaque arcessitis scripta eiussisset opuscula, illi ut penitus abolerent. Ceterum praeclara O nnino imitationis exemptam . dedisse Longotium, censuit Pei ferus; in quod shio: los, qui tamquam triuiale aspernati sunt eo tempore, quicquid obsoletis & vetustis verbis non scatebat, intueri iussit; & ut idem, quod Longolius ma- ., gna cum laude fecerit, & ipsi facerent. vitiosae Latinitatis curriculo, quod prauae opinionis errore in- gressi viderentur, mature conuerso, monuit.
549쪽
adfectatum scribendi genus ex antiquissimis& obscurissimis sordibus contra inualuerat p . Eodem fere tempore, quum ada-
giorum copia non moderate passim uterentur
homines, aetatis istius stilo id obfuisse , Io. Sturmius usu compertum habuit q qui
i etiat, p) id factum esse. valde etiam doluit Mart Crustus, d. Annal. Sueu. tib IX P. II l, c 8, p so8. Quantum Latinitati obsit Ciceronis contemptus, Melch. Inchoser cap. is, lib. II S. Latinitatis, pluribus argumentis declaraui . q) testatur hoc praefatio eius. Adagiis classcis A gent. scholis a I. L. Hauon rcutero digestis, praemia Abusus Melanchthonis aeuo iam sentiebatur : qui Cris pag 7i8, siue in praefat. in Rhetoricam, sciolos quosdam erroris arguit, qui somniarant, se in arce eloquentiae sedere, postquam didicerant epistolium1cribere octo aut decem versuum, in quo duo aut tria inessent hemistichia aut prouerbia, quali emblamata. Imitandas sortasse sibi proposuerunt eiusmodi adagiorum amatorcs P. Fausti m retini, Foroliuiensis, Epipolas prouerbiaiss. quas B. Rhenanus an. Iso8 Selestati ad Germanicae iuventutis υ - impnes oui mandauit ut ipsius Rhenani Uerbis utar. quas protritam triuialemque eruditionem in . , se contiuere, negauit et quum eximiam in primis verborum elegantiam, nec minorem sentemiarum venustatem tabere viderentur. etsi auctor in nonnuulis opusculis genuino poetarum more Iasciuiuscul usfuerit; in epistolis tamen hisce integrum ac mod sum orato rem eum se gessisse, confirmat Rhenanus qui suam de adagiorum usu sententiam his verbis in dedicatione exposuit e Ceterum norit candidus le- Lur , adagia condimentorum rationem subire. iis
550쪽
etiam, quum Argentinam venerat, solutam orationem σ huius numerum ita in Germaniae scholis neglectum deprehendit, ut versus solum conficerentur quam boni & elegantes, lectorum iudicio reliquit.
Ingens quidem sub tempus istud prodiit
criticorum exercitus; at tantum abest, ut is
Latinis Musis auxilium tulerit, ut multum molestiae exhibuerit, & maxima inuexerit incommoda atque detrimenta: dum plurimi G g a eorum
nempe F immoderatius, in concinnandis eduliis popinatores viantur: gustui haud grata, iucundaque reddent. Illis, simili pacto, si modin ab , non tam Diendorem ac ornatum, quam obscuritatem sermoni tuo adferes. Ut lector prouerbialis siti exem- . plum habeat, IX Andrelini adagialis epistolar, quae omnium postrema est , partem adscribam ; nam. quantum scio, epistolae hae perrarae sunt: No um Andrea, si in scirpo quaeris: ω apinas tricasque inusigas: quum a me petis , cur epsola; scribam undique adagiis scatentes, vixque ab Apodine inte Iigibiles. iuxta epigrammaticum illud: Non auctore
tuis opus es, sed Apolline verbis: filum ri rumpam
man umque in os inseram. Poseaquam mammae LL
lare, O buas atque papas infanti titer balbutire noeta nis. ne scilicet videaris aquam ex pumicet, aut ab asino lanam posulare, linumque lino connectere, 9 ab eo velis nanai modum ediscere, qui numfuam TAcortice via vesca natauerit. Ego t scias, J non
consulto seribenae sitam obseuro, ut tenebras iudiciabus su am: fleut 9 Nigidius Aulus, 9 HeraeIDrus Dbesus de industria fecere. Age vulgo cultatus es : his Scotinos eognominatως, ob immodicam scin