장음표시 사용
551쪽
eorum in Veterum monimentis confoderei atque iugulam audebant, quae volebant, & subit tuere, quae modo videbantur: summa in hac, ut in reliquis rebus omnibus, pro per
niciosa ingenii libidine, usi libertate. Aspero
eo nomine ab iis, qui inter Germanos incorrupti Latini sermonis caussa quam maxime etiamnu n cupiebant, accusabantur liberi ius modi censores ,r conuicti, ipsos veterum scripta contaminasse,& immoderata licentia, qua in emendandis his usi sint, effecisse, ut
numquam corruptiores exstiterint auctor es,
quam ipso isto tempore, quotam copiosa ac temeraria criticorum soboles ex omnibus fere Europae angulis prodierit ' .Fue- quam ad Autiit , intestigo G caecitatem. Sed ne claudi more pilam tenere censear, tentanaM e συγ bitam, duxi, nulli hanenus protritam, qua me quoqne possim tost re humo, victorque virum Polit re perora. In rnerosum est, ut ait Seneca, sapere suum ex ' commeutario. nudum certe praevium equor . vespes mam, vel optimum Aucem me'sum babc o. PM- Iliam viam penumbulat, vel occaecatus Poneu δ non itendum es aliorum suo; num crambe bis posta, ut G ae oram parormia fertur , mors es. - &
Dresserus in cit. Orat. & Cataius in orat. Funehr. Andreae Mylio scr. C. a. cons in primis e aditas Iani Grateri, quas tribus prioribus Artium libera. tumnes, i Gestro C ilico, pr euii sir, prae amni, - quibus ostendit, complures .pkmptam cisitioi per Ionam tam inscito atque indecore sustinuisse, ut vel
552쪽
Fuerunt etiam, qui nonnihil caussae, cur . Ciceronis dictio, tamquam simplex nimis,
sordere coeperit in Germania, a Petro Ramo, eiusque Philosophia, pro semim putarunt. ex. quo enim Rami nouitates, ex veteri tamen barbarie, tamquam ex ruderibus erutae, in
per ipsam merae apparuerint fimiae. Quare, nisi nascenti statim typograph i fato quodam . reuixisset - genus illud'-yur hicum, quorum tutelae & ipsa - acquiesceret, Uin litareturque ab inscitia & petu- .lantia corum hominum . qui ei 1 ubm in i strabant tum, sibique omne putabant licere, quod liberit, eam numquam fuisse, praestitisse, cen1uit: utpote prae qua prior ista Barbaries, illa librorum artiuntque - corruptrix vix fuisset barbara, ex sententia Cruteri.
. Neque enim, pergit, quieuissent Sat ei Pli, donee et niuer a 9 nguia Clas corum Scriptorum latifundia ad eam redegissent faciem, qua Aper Mineruae ob bntum. non P eoogiam tutam praesisset Religio, non Philo ophiam Natura, non siri pruden- . tiam Lex; sed uno ruina omnia inuoluissent diuina atque humana isi Tnographiae ad prela sedentes.
. quibus neque pudor curae, nefue honor, se , nescio quis Plutus a quo tami n nibit umquam eis obuenit, nisi species ilia caecitatis, ut, quum non Τ ideam, quae sunt, videre Viriantur, quae non sunt. Nuia me Io- qui ad imittatam utinain i amet auctorum monimenta non de se loquantur J nam quamuis subiaceret 'se Dicae natio illa corresorum minime corresorum rita tamen bi indulsis in eis foedandis, Ut plus vulneo rum praeferant, quam Regulus ide Carthaginiensi arcae incissus, quam cloaca Maxima, quum Romae mi-i,- . nime pluis.
553쪽
philosophiam inuectae, Aristotelicae, atque 4ta Melanchthonianae simul, philosophiae sint
praelatae; libertatem non minus in philosophia, quam in theologia, usurpatam ostendunt. Quocirca Ramus ab iis coarguebatur, qui quisquilias in Minerva templum inu
urit, per coniuratiQnem, manu negligentiorum, aduersus omnem vetustatem factam, in
regno sapientiae t annidem parans. Illos certe, qui nouationi circa medium XVI saeculum excogitatae, petulanterque passim in troduelae studuerint, multis elegantibus ingeniis fraudi fuisse, monstrant, ut quum ad veram frugem non venissent, se sapientiae aris Cem tenere, arbitrarentur. Novae huius sapientiae famae in Germaniam quoque iter patuisse,eruditi eius vehementer doluere;quum nouatores pueriles ludos ingressos adolescentulis, penes se nouae sapientia s eloquentia fontes esse , seque solos omnium scientiarum compendia tenere, ac monstrare, nihil alios intelligere, obsoleta esse, re nulli usui monimenta veterum, facile persuasisse, cognouerant: &mox senserant, eosdem nouatores academias
quoque tentasse, famamque sibi comparare iam coepisse 0.
554쪽
Quantopere in imperiis, ecclesiis, scholis,
& studiis a superiorum temporum felicitate omnia tum discreparint, Caspar Hos manus, i in Siluula orationis de Barbaris imminen re s luculenter arite oculos propositit; mo strans, eo aetate sua rem rediisse, ut contempta iam tum iacerent & frigerent bonarum artium studia, & disciplinae Rei p. utiles, velut ι ex alto, despicerentur, ita, ut apud summos pariter, & imos, eradisi nomen propemodum
Decretum publicum. deque iisdem Iudietum a i
dicibus, quos tum Rex, tum partes elegerunt, factum anno CD IIxLiv. Utrumque post centum annos integros ex bibliotheca H. I. S. editum, Hel- meth. an. l646, 4.
0 Francosord. ad Oder m an. is 8 8 ubi Philosophiae
ac Medicae artis doctoris munere 1umma cum laude est perfunctus Electores is Brandenb Archiatri honoribus deinceps conspicuus. de quo vid. IO. Molleri Homonymoscop. p. 68 . Leoberga Silesius natio. ne fuerat, Valent. Trocedosi discipulus; cui praeceptori suo quantum debuerit Hosmanus his verbis a satis declarauit: Troeedorsius thoia Golueetensa morirator, optimus instituenda pueritia artifex, praereptor meus eruditis mus,erata memori empe celebrandus. Ad ipsam Hosmani orationis Siluu-Iam quod attinet, eruditissima ea est, optimis de seliciter instituendis studiis praeceptis reserta, S dignissima, quae a bonarum litteratum studiosis diligenter legaturi &quae idcirco prelo Rhiiciatur denuo. me certe libelli lectione mirifice delectatum esse, fateari necesse est.
555쪽
inuisum, & scholis cae dignitatis virtute pamtum testimonium apud eos, quibus Panico cornuum sono nihil fuerat antiquius, tantum non contumeliosum esse coepisset. Mirum maxime videri potuisse, existimauit Hotaanus, ab istis quoque neglecta, & in odio apud eos fuisse tum studia atque scholas, qui ob hoc ipsum, quod didicerant, & scire aliquid
putabantur, in honore & existimatione fuerant D: quos in primis decuerat, auctoritate sua apud reges honestos coetus tueri & ornare, studia promouere, & discentes beneficentia sua pro viribus iuuare. Postquam perspicue porro monstrauit, docendi rationem degenerasse, ingeniorumque culturam neglectiorem fuisse suo telpore, coniecturam fecit, quam plana ea re ad barbariem sterneretur via: praesertim quum discordia sensim intercederet inter doctos, atque simultates. Nam quum superioribus temporibus docti in Germania humaniter inter se versati erant, &dulcis exstiterat professorum, velut inter
id sequens narratio, quae in Io. Manlii Locor. e m. mun. collemn. legitur p. quam maxime confirma 'r Quidam Comes breui eommendatione Anxina ad magnam a m niserationem apud Imperatorem Carolum V propter eructionem peruenit. nulta ex asus liberis discit 'Iitteras ει artes liberales, nequo ipse aisibet eos ad sitis sicendas, neque etiam viat eos discere.
556쪽
fratres unanimeri concordia, & amita omnium ordinum coniunctio ; ut nullum orna
tius spectaculum apud homines iudicio albquo praeditos esse putaretur, quam honora biles coetus eruditorum candore, & ingenuitate aliis praelucentium: & quum studiorum labores in hunc finem direxerant eruditi, ut una cum pietatis studio apposite quisque σ eleganter dicendi facultatem, recteque de re-hus iudicandi scientiam sibi compararet &praeclarum hunc ingenii cultum & eruditio- .nis adparatum ad publica commoda verteret, si ue de religione docendi essent homines, siue Reipubl. opera danda, siue valetudini considendum, siue formisda iuuentutis ingenia: quum denique in eruditionis aedificatione, ordine instituenda, sermonis sudium, velut fundamentorum locum ita obti- nuerat olim, ut ab hoc discendi initium fierii oportere, crederent , & ut existimarent, quamuis sollicitudo de vocabulis res essetfastidii plena, & in tenui labor esse videretur; tamen absque his in speciem minutis, nec aditum nec adscensum ad maiora patere. Hosmanus aetate sua aliter omnia facta esse, , testatur i, quandoquidem tantam in plerisque locis ingeniorum morositatem, animorumque asperitatem fuisse, confirmat, ut publica quodammodo querimonia esset, eos, qui a . Gg s tς
557쪽
tes humanitatis profiteantur, humanitatem ipsam non praestare, ac reperiri multos, qui praeter auctoritatem, quam ex professionis titulo usurpent, nihil vitae exemplis a reliqua turba differant. Fastuosos praeterea homines bene dicendi aries, tamquam minutias, &exilis pretii curas, aspernatos esse, queritur. Videas, inquit, natu iam grandes, G qui si re aliquid rideri nolunt, quum fiua rebus tria
Memia fune nomina, vel turpiter obmutescere, vel res alias pro abis puerorum more Psurpare, alios verba de vernaculo sermone mutuari, alios per ambages multa perplexitate circumscribere conari, quod significatum volunt, at quos etiam non ne dedecore suo animi se sum digitis notare. Eos vero, qui e disere mine, temere quibuslibet Perbis utuntur, neque quicquam pensi habent, quid bene Latine vel κοπα γπικως dicatur, aut quid artificibus, in sua cuique arte proprium aut permissum sit, aut quae vocum singularum re coniunctarum sit conditio, eos, inquam videas, dictiones sphrasis omnis generis in oratione uam comportare, easque in Uum siuum pertrahere imuitas ac repugnantes, undere verba fine
sensu, vina specie turgida, unde necesse est,
exire oratiomem confusam, intricatam, obscu- - , scatentem verbis malis, ad res minime
qua antibus, ineptis, otiosis, adfectatis, tu-
558쪽
midis, tragicum s barbarum quid sonanti-sus, aut rursus nimis exilibus, re puerilibus. Complures pulcre Latinos visos sibi esse, addit , si iuxta praecepta Manalogiam locuti, nullam artis regulam violarint, si barbarismis non foedarint suam orationem, denique si vitarint soloecismos manifestos. Iuventutem enim de sermonis studio otioso animo siseisse, nec de stilo sollicitam, nec in bonis auctoribus cognoscendis diligentem, nec in cognitione vetustatis aliarumque rerum si itudignarum occupatam amplius , moderate coarguit 00. Quid vero tandem futurum esset, reputare iussit Germanos, si iuuentus
negle tD Quam difficultet iuuentus ad sua usum eompellitum potuerit, quam aegre adolescentes animum per.egrinantem ad intentionem aliquam reuocarint, &manus ad scribendum admouerinti rectoribus iuuenilium studiorum notius fuisse, scribit, quam voluerint I utpote quibus cum eiusmodi cessatoribus perpetuo rixandum fuerit. Si omnino impetratum sit, ut scriberent aliquid, oscitanter eos hoc seis . cisse, adfirmat, tumultuariam effundentes verborum congeriem, sine delectu, sine ordine, sine cura ut interdum nulla esset verborum & sensus congruem tia. Refrixit enim, ait, in anisis riseendi araeor.
Deees t pigritia, impatientia curae ct laboris, ere. scit indies negligientia, ut plurimis nune degustatis suis stariorum tumultuaria 9 ieiuna allubescat. eaque non ex bonis au Aoribus camparata, sed ex summariis, colle nandis hapsodiis, indiribus is remtφnibus decerptastmendisitato collecta.
559쪽
neglecto elegantis & culti sermonis studio,
abiecta omni inuentionis cura, omissa diligentia inquirendi res vetustatis, actum agere perrexerit. ne si lis negligentia ad ceteralludia vitaeque ossicia adferretur, veritus esti res saltem, quarum explicatio exspectata fue- . rit, barbaro & inculto sermone obscuratum iri, collegit, quum barbara omnia obscura ac incerta iam esse, coepissent. Ex his satis, ut opinor, apparet, quami facile .ermanos Romanae, siue purae atque ornatae linguae fastidium ceperit& quam longe di breui admodum interuallo ab Agricolae, Reuchlini, Buschii, Goclenii, Maanchthonis, Camerarii, & ceterorum optimorum popularium vel igiis discesserint.' Longius, credo, ab his discessissent, & omnis forsitan eiusdem linguae cultus periisset inter Germa- . nos, nisi extremo saeculo Duumviri, omni o- . mnium laude maiores, irruenti barbariet sese ' obiecissent i, impetum huius strenue sustinentes: alter in superiore Germania, in inferiore alter: quorum utriusque grauissimis toties hactenus usus sum testimoniis. D.M- mium, &, qui ei aetate quidem, sed minime eruditione, inferior fuit, D. Caselium, a me intelligi, facile coniici poterit. De quorum, excellentissimoruin virorum praeclaris in bo- . nas litteras, & Latinum praesertim sermonem
560쪽
sartum tectumque praestandum meritis integri libri conscrii i, & elogiorum, quibus non eruditissimi solum ciues, sed cordatis simi et iam exteri utrumque decorauerunt, grandes adferri possent cumuli. Satis in praesenti habebo, si pauca de laudatis sitino Sturmio at tulero; & lectorem, quod ad Caselium atti. net, ad Commentarium, quem ego de ipsius in litteras meritu conscriptum edidi t), re misero. Ambo amplissimum, ac Latini sermonis, Omnisque humanitatis vindicem his nostris temporibus in Germania summum, Io. Philippum Ste glium, dignum eximioserum suorum meritorum praedicatorem nacti sunt. Cuius elegantissima verba, multorum
instar elogiorum adscrip nirus sum ti): Ex qua tempestate litterae meliores in Germani quoque renasci coepere, illud certamine quo-aeam strenue egerunt principes ac res ubiicae, ut ad omne liberalium artium genus, non ex lacunis turbidu, sed ex ipsi s Graecae ac Romanae sapientiae fontibus hauriendum, in primis inque ad eloquentiam re rerum gestarum cren tionem ered Pa ingessia ducerentur. Ac fletu Iaxi
t Wolfenb an. et ori . qui non ita pridem. Vtinam, correctior, Rostochii in Memoriis Philosophor. a. . Rqinh. HVnr. Rotlio collectis, i UCc. I, p. 2IS,seqq.
t0 ex programmate, in funere clarissimi viri Geore. Sehubareti an. I7Oi. scripto.