장음표시 사용
601쪽
ut oves Aegontis Virgiliam, vix ossibus haereat, sed quae, ut ilia Gaerea Terentiani Pamphila succi plena sit: et ego me omnium priamin ex hac hora, re ni primum ex hac cathedra descendero, Eiscipulum tradam cum cera re stilo, cum auribus oe lingua, atque
adeo cum omniam inusinis. ' Ee quamuis nune quidem morbo Poetarum vernaculo, hocs inopia argentaria, laboro e tam bono tamen magistro pro Angulis horis, quos Caprio Romae olim pro addiscenda Hebraea lingua I rio dedissi, scribitur J singulos aureos δώαντρον sive mineruat clara voce, re tamquam stipulatu, vltro spondeo. Spero enim me posse adhuc,s curiosius arculas meas excutiam ce rum aureos pro tam pretiosa merce alicunis euoluere s vel certe ab amisv in hunc usum
Plura quin ex eadem perdocta lectuque iucunda Taubmani dissertatione proferam, temperare mihi vix queo. Sed satis habebo in praesenti, me eam citasse, dignissimam sane, quae ab omnibus Latinae linguae, cuius amantissimum sese praebuit Taubmanus, studiosis diligenter versetur: & quum ea no stro etiam faeculo scripta videatur, neminem semel iterumque eam legisse , poenitebit,
spero. Lasciuientium quorumdam aetatis suae iveriorum temeritatem. potissimum cδ i stiga
602쪽
set gandam ea decreuit clarissimus vir: quae videlicet, quum uberrimam selectissimarum vocum ac phrasium copiam habere potuissent, xxoletis tamen & ab usu remotis ver his undique conquisitis, febriculosam quam- dam & viae Sibylia intelligendam orationem consectabantur , eruditionis famam ex eo adfectantes, ut quaedam li scire videre tur. Opportuna admodum sic oblata oc casione, plurimis argumentis Larina linguae studium necessarium omnino esse , demon stravit Taubmanus, clarissime simul osten dit, accuratam quidem eius requiri cogniationem. Aliquot porro fili formas, siue characteres, & auctorum qNasii sectas recen suit, quae iuuentutem maxime tum exercuerint. Primum miratus est E , exstitisse sua aetate, qui Phil. Melanchthonem ut ducem &antesignavum ad eloquentiam eligere sibi, ac orationem eius pro Larina orationis exemplacitare haud dubitarint , quos ipsum Me lanchthonem, si reuixisset, miraturum s isse, credidit: quum is iuuentutem & voce dc calamo ad vetus istud Romanum exemplum unice duxerit. Omnium vero minime illorum audaciam aeuo suo tolerandam
putauit, qui, si per imperitiam vel supinam etiam negligentiam plebeio ac sordido se Κλ mones
603쪽
mone, qui vix grammaticus visus, nedum
Latinus haberi potuerit, usi sunt, illo se tueri haud erubuerunt, quasi Orci galea, se genuo dicendi Philippicum amare, simplex quasi& populare. Quod si meminerimus g),
vivo Melanchthone repertos fuisse, qui eum alterum humerum in incedendo nonnihil δε- torquentem , & balbam ipsius vocem ges-que imitari studuerint; non adeo mirabi mur, puto, tales etiam exstitisse, qui dictio, nem eius Latinam imitandam sibi proposuerint. Plerisque enim curae tum fuisse, dignissimus eiusdem discipulus adfirmauit h), non quomodo communem praeceptorem imitaremtur, & doctissimi optimique euaderent , sed quomodo ex eo quaedam acciperent, quibus instructi facilius se ad honores emersuros, & diuitias comparaturos, confiderent : quum tamen ipse neque his de rebus docuerit, neque, quae quotidie docuerat , ad illos fines referre quemquam
passus sit. Iis, qui Melanchthonis dicendi
genus imitando exprimere videri voluerunt, aliam subiungit Taub manus aetatis suae imitatorum speciem: eorum scilicet, qui Lig anam dicendi formam sequi gestiuerunt. in qua defendenda atque laudanda multusia est o Camerarius in Vita Melanchth. p. 69. h Caselius Secund. Luiuad. C. I, a. ia
604쪽
IN GER M. FATIS CAP. VII. sar est si ; demonstraturus, Lipsit stilum vi-
.uum aliquid habere , alacre, eruditum, &quod saepius repetitum placeat. quem alii ex bduersis per se minus laudabilem putarunt h), ineptissimis iuccensentes mortalibus qui eum imitandunt sibi existimarint; idque tam praepostere, ut vitia eius expresserint plerumque, virtutes haud adsecuti. Inde labem illam , quam exteri in Belgis improbarunt, Lipsio magna ex parte adscribendam esse, crediderunt eruditi l ; pe suasissimumque sibi habuerunt, nisi magnus Scaliger iuuentuti pessum eunti salubrioribus succurrisset minitis, fututum fuisse, ut
i) dissert p. 62 seq. λ vid. Mothos Polyhist. litterar. lib. I, c. 24, 3 6s.& Henr. Stephani librum hoc titulo insignitum: De Lia i Latin tale ut ii met antiquarii antiqua rium Lia i sitam inrigilant Palaestra L Henr. Si ibani. Parisiensis: nec Libsomimi, nec Lia amomi, nee It socolacis: multoque minus Lil omasistis Libertas volo si Latinirati, Sed licentia nolo detur illi.
e multa non vulgaria vulgi litteratorum linguis e Latinitate illa antiquaria tantum non digladiantibus opponantur.
Molestia huius litis est sermonibus Implicita multis, auferunt qui taedium, Et liticulas tibi ad alias qui conferunt.
605쪽
tantam excellentissimorum ingeniorum messem inter Belgas haud inuenissent exteri, quantam merito deinceps sint admirati. Nec vero Iabes ista solos Belgas atque Germanos, sed Gallos quoque, infecisse iisdem eruditis viris visa est et quamuis eam non tam ipsi Lipsio imputarunt, quam peruersis eius imitatoribus e quos ipse Lipsius non
modo ridere consueuit, verum etiam, quum verba & ab usiores aliquot phrases emendia care eos conspiceret, iram in ipsos vix tenuit.
Vt pauca etiam de sapore, quo Iesuitae Latinam linguam sunt prosecuti, subiiciam. &hic quoque non perpetuus fuisse videtur. Nam quum Matth. Dresserus sub saeculi XVI exitum scripserat li) : auotus quisque Iesultarum es, qui non studio magno nitorems elegantiam Latini sermonis feritetur Z uotus quisque eorum es, qui obsoletum, siqualidum horridumque genus dicendi non respuat oderit Z Casp. Scioppius insequentis saeculi XXXVI anno ita de iisdem locutus est i auum Iesultae glorientur, se in ,
Europa circiter ducenta disclulorum millia habere it in orati de Libris, quos legere, & de orationis genere, quod imitari studiosos decet. C. 2 h. m) Consultat. de SchoIarum & Studiorum ratione p.
606쪽
babere, ex tanto numero quotus tandem qui que continuis septennii laboribus apud eos ex- Musis plebi se exemit , ac virorum Latinarum litterarum laude clarorum coetui inseruinis Z Nimirum in ipsa quoque Societate non temere decem Patres inuenerint, quibus operae in scholis aliud fuerit pretium , nis ut Grammatice scriberent, re barbarismis ac soloecismis potiuae Hetio eorum Pacaret, quam ullam Elegantiae commendationem adferre deberet. Famianus certe Strada, cui suffragiis suis Iesitae in Latine scribendo primas sine controuersia deferunt, nihilque nisi mellitos verborum globulos re omnia dicta sesamo ac
papauere, Pel potius caelitum nectare oe ambrosia in scriptis eius sparsa s imbuta inueniri contendunt, nondum foedas barbarismire soloecismi notas sibi impressas eluit ; ac fortasse non de nihilo veretur, nc mox Historia suae idem ipsum usu veniat, quod nuper Maiiaio : cuiuae stilum vitiis ne in linguae quidem tirone ferendis scatere , in Scioppii Rhetoricae fragment Mediolani edito demons ratum vidit. Equidem facile ego, quod
complures comprobauerunt, concedo, Scloppium odio ductium, & in uniuersum ordinem, & in Stradam, acerbe nimis, non his solum verbis , sed aliis etiam scriptis suis, inuectum videri. nam nemo forsitan prae-
607쪽
ter Scioppium temere negauerit, Societatem hanc XVII faeculo praeclaros viros, optime de humanioribus litteris, Romana in primis eloquentia, promeritos, in singulis Europae regionibus habuisse. Cui enim Andr. Schotti , ' Ludov. Cresellii , Nie. Caussint, Wolfg. Schoenflederi, Rohuri. Balbini, Iac. Masenii, Martini du Cygne, Franc. Guassoris, Ren. Rapini; & Petr. D. Perpiniani, Horat. Tursellini, XVI saeculo florentium, aliorumque, merita incognita sunt Sed tamen de maxima Iesultarum parte non iniuria statui posse, quod Steph. Doletus de uniuersis Germanis olim iudicauit, ego mihi persuadeo: ubi Germanis nimiam illam Latine loquendi cupiditatem, quotidianum usum,
hoc attulisse vitium, censuit, ut multo δε- etius ac elegantius loquerentur, quam scribe- rent. accedere eo, quod inter grauitatem,
quae scriptis ac lucubrationibus ines. debeat , & familiare colloquium nullum facerent discrimen n . Neque vero etiam intelli-
n dialog. de Imitat. Ciceron. p. 9s. edit. Lugd. an. 33, 4. Quantum mali ex quotidiano Latini ser- monis usu cum iis, quibus studia litterarum non maturuerunt, proueniat, G. I. Vossius fuse in do- . ctissima sua praefatione in lib. de Vitiis Sermonis monstrauit. Nam assidue, inquir, tales audiendo.
Hi assuescimus sermoni: istbsi, perperam loque νυ, perperam ripimus scribere. Vt mihi prope-
608쪽
telligentes isti veterum monimentorum existimatores auctoritate sua prohibere valuerunt, quo minus Societas ingentem superiori 1aeculo nouatorum, vetera fere improbantium, habuerit prouentum o . Qualis scholarum in Germania nostra ineunta saeculo status fuit, talis progrediente
eo etiam exstitit: tantum enim abest, ut Germanorum in Latina lingua accuratius addiscenda industriam postero tempore ad auctam confirment nobis aeui istius monimenta, ut rem in deterius datam esse, adseuerent. Et quemadmodum rerum intelligentes praecipuam inclinantis, labescentis, de magis magisque ad interitum vergentis apud Germanos eruditionis caussam superiori saeculo existimauerunt,quod tenera aetas insuo lis triuialibin minuae recte si instituta; ita Georg. Calixtus , magnus Ecclesiae nostrae theologus, centum circiter abhinc annis vehementer doluit p , pueros illo aetatis tempores
modum eaussam suam probent, quἱ arbitrantur, Larine loquendi morem, quatis quidem obtinet vul o. non minus incere tingue caseimoniae, quam proris. quantum incommodi mos iste sibi attulerit pluribus verbis commemorat simul, ' ' 4, b. H vid. Morhos Polyh. litter. l. VI, c. I, 3 17 I g. cons. Melch. Inchofer lib. VI histor. f. Latinit. c. 8, de Societatis Iesu ebea linguam Latinam insituto.
M de Solidae eruditionis indies apud Germanos deo
609쪽
pore, quo solidae eruditionis fundamenta in1cholis ponere debuissent, ex genuinis ametoribus Latinam linguam ita addiscentes, ut optimorum scriptorum mentem adsequi, suamque sententiam commode ac perspicue exponere sensim valuissent e, praepostero plane ordine, iisque, sine quibus successum frustra quis sperauerit, praeteritis, ad sublimiores disciplinas transilire coactos esse a ma
gistris ; qui sibi perquam docti, Calixto id
de iis testante, visi erant, quando ea docuerant, quae ipsi numquam didicerant, & quae discipuli nec ceperant, nec capere per aetatem potuerant. huiusmodi enim aetatis suae paedagogos illorum auctorum, qui ab omni retro antiquitate politioris litteraturae & se monis magiitri habiti erant, 1cripta eX manibus iuuentutis excussisse, & sua commenta, 'tamquam maiora & praeclara magis, iis substituisse, idem Calixtus coarguit: cuius' iudicio is, qui citra soloecismos re barbariasmos, citra sordes, re dictionis inquinamentia Latine loquendi ac scribendi facultatem sbi haud compararit, immerito inter eruditos nomen suum profitetur q)., Mediocrescentis causss orat. pag. 337. Orat. an. I66o com iunctim Helmest. editar A. si de Recta iuuentutis informatione & Praeceptorum 1ifficio, orat. P. qia
610쪽
- Medio circiter saeculo res eo in Germania, quod ad litteras attinet, perducta erat, ut Boeclerus scribere haud vereretur r), ne iuacademiis quidem, quas Deus & respublica non huius, aut illius, sed omnis doctrinae, custodes & magistras esse voluerit, Paria e- . ditioni aut politioribus Musis impune os rari sum licuisse; dc bonos auctores, apud eos, qui studiorum titulos praetulerint, ne vocabulo quidem notos fuisse, quereretur immo Ciceronem cum omni eloquentia ad pueriles naenias damnari , Caesares, Liuios amare in probro haberi coepisse : unde factum esse, addit, ut altiora omnia intelligendo nihil satis intellexerint homines. Viginti annis post, quam Boeclerus ita conquestus fuerat, Germanos non leuis socordiae, & in-1Itiae dignae notari optimus Boecteri discipulus Io. Ludou. Praschius quam disertissse
inis his insimulauit verbis s): Illud dicam, si ulla gens habeat caussas poliendi stilum
Latinum, Germanos utique habere, qui sRomani imperii dignitate fulgeant , nec
vernacula lingua cura distringantur. Semper equidem cum imperio ilio re lingua Lariati s viguit 2 eamdemque , ac non illatinam, iuxta Teutonicam exigunt leges no
O in praefat. de Rebus saec. IX & X Commentat. H initio Roseti s. Praeceptori stili Latini.