장음표시 사용
181쪽
etiam qui prius affuerat ex frigidae lauatione
A T ne aliquid praetermittam, in hecticis siquid est praesidi j relictum , in hoc uno vel so-
tum consistit auxilio. Sed rursus ad putridas febres orationem ipsam deflectamus. Hicide cap. . in ii. libro inquit, itaque eos cum fiducia lavamus in balneo, aut medicamentis raram cute facientibus utimur, aut vinum vel aqua frigidam damus, ubi concoctorum humorum fgna apparuerint. Acilius etiam libro 3. dum γιde cura agit putridarum in generali per res nonaturales, balneum, concoctione apparente in omnibus conuenire existimat febribus. Idem in sequentibus etiam consulit, dum pe- ω'7 .culiariter de ardentibus tractat. Quinimo&frigidae usum quandoque in his suadet. Nunc autem non est praesentis instituti ea comme morare,quq aliorum errore possent nobis imputar Idem Paulus dum putridarum febrium
curam edocet: Omnes concoctam iam mate- ώ riam reposcunt. Idem Alexander, quamuis so- , lus ex Graecis materiam haud concoctam etialentam, aut crassam expurgare cosulat,si modo moleste, contra omnium aliorum sententiam: nobiscum tamen dc in tepore & in modo, hac una in re consentit Et Princep. in pri', i taxia ina quarti sui libri frequenter exhibet, ut in cura Causonidis & tertianae purae. Hoc autem non est omnino,in quo disputamus,quamuis
182쪽
eius verba generalem balnei in febribus utiliatatem declarent. Hali etiam libro tertio cum tradidisset curam febris cotinuae,inquit: Postquam reliquerit eum febris, utatur regimino conualescentium iam supra dicto.Dixerat a tem hoc in primo libro,cum inquit: Et viantur calefactione in media balnei domo cum aqua dulci temperata. Rasis etiam in decimo- octauo continentiu tum Galent authoritate, tum sua inquit: Conualescens cum debilis fuem 3 7.col. rit,balneo cibis ac vino fouendus est. Refert autem hoc quibusdam in locis ex artis curatiuae libris , tum verb melius ex arte medicinali' in fine ubi Galenus enumeras ea, per quae rescitur conualescens,balnea connumerat. A que si ea ad generalem virium recuperationucommendantur ex quocunque morbo debi' litatis, quid in febribus, ubi vel maxima pars
curae hoc auxilio, vel etiam tota cura perficiatur 3 Cornelius quoque Celsus libro tertio imquit,dum de febrium curatione in generali geret. Vtile est etia in balneum ducere: prius demittere in solium: post ungere: iterumque ad soliu redire: multaque aqua fouere inguina. Dies me deficiet,si omnes in medium ad ducere voluero. Sed reclamabunt protinus ii sequendam consuetudinem: olim fuisse pauperibus ac diuitibus ex aequo balnea in v se: nunc vero solis Germaniae populis, atque his
qui lupanar frequentant . Indicio est, quod in
183쪽
Italia Thermae iuxta id sunt. At non mehe
cle videntur Hippocratem aut Galenum viis disse, qui libro de victus regimine inquit: Qinim uis balnei usus paucis consi erus sit,ni ''hil minus aegrotantes ad ipsum deducendi sunt,quam fieri potest commodissime. At nosolum in febribus,sed etiam in peripla eum O- tre. cis niis caeterisque morbis phlegmonem habentibus conuenire ibi docet: nec non qualiter de quomodo concocta sit quidem materia.Nam in ardenti febre, ubi sela bilis abundat, non 'iscida, nec crassa, nec cum phlegmone lucta, etiam ante coctionem conuenit. sed hoc periculosum . Docet inquam & Galenus non tum balneum , sed de olei inunctionem tepi 'dioris a balneo conuenire,eisdem,quibus etiaipsa lauatio,causis. v AMOBREM haec una sit regula.In omnibus ephemetis achecticis balneum sempet conuenit. Ouod autem de balneo dico,idem de olei inunctione consulo.In putridis autem in quibus neque phleginon, nec humor adest
crassus, aut glutinosus, aut obstruistici,aut nimia repletio,fueritque ardes febris, balneum etiam conuenit ante coctionem. In caeteris, si materia peccans fuerit calida, concocta mat ria, manente etiam sebre,seu phlegmone adsit seu non, adhuc conuenit. Et rursus in omnibus Vere conualescentibus seu ex febre ab
184쪽
164 DE METHODO humore calido, seu frigido,seu etia cum phte gmone, seu etiam a morbo non febrili.
Quod in capitis γ' superiorum membrorum per-.cusonibus ac Nulneribus, nou pur ut
vasidis medicamentis. Cap. XCIII.
NONAGEsIΜvs TERTIus abusus est, cum in capitis ac superioru partium vulneribus ac percussionibus inualidis purgant medicamentis hominem , beatam cassiam. exhibentes. Cur ego illos grandes medicos
non accusem, ad omne genus erroris armatos ut aegros perimant. Erat spes in febribus saltem, quas quotidie tractant, eos aliquid scire: sed quot modis, quamque perniciose in illis aberrent, iam in praecedentibus ostendi, ut si vel consultd vellent delinquere vix hanc
attingerent metam. Quanquam non pauci consulto aberrent, ut morbos in diuitibus procrastinent: inde transit consilium in usim ac naturam. Dum verb rariora tractanti. nihil omnino norunt. Appello autem rara vertigine, attonitum morbum, sybillum, vulnera ac phlegmones, hydropem, urinae fluxum, quem frigidis ad perniciem curant, alioquin facilὸ cessurum medicamentis. Semel enim Diabetes in Italia a Matthaeo Ferrario pro miraculo vise est,bis a Galeno in calidioribus etiam regionibus, cum frequentissimus sit uri-
185쪽
nae siuxus, ille morbus acutus ac perniciosus, hic leuis & diuturnus. Sed cum de hoc alias dixerim, ad rem ab initio propositam reuertor. Periculum est in vulneribus his ne phleg-mone excitetur: atque id maximii igitur ut diuertamus materiam , quae id facere potest ac
expurgemus. Videtur autem una ratio haec atq; turgentis materiae,in qua secundo regi m. acut.purgat Hippocr. cum phlegmonem minatur. Nec video salutarius auxilium. At cucurbitulas apponunt non expurgato corpore
non sollim in his, sed incipientibus quibussi-bet morbis,angina,animi deliquio, percussionibus,terroribus,capitis dolore,cum hoc prohibeat. Galenus in libello huic tractationi dicato. Vnde subiicit, Vbi magis conuenire videatur,in cerebri phlegmone fluente materia non conuenire, nisi prius expurgato corpore, sedataque fluxione. Igitur huius erroris causa est ex alio transitus, clim soleant tonsores in vulneribus adhibere, cum ex errore in errore migrent, Sed denuo ad rem reuertar: predixi enim futurum, ut rem aggrediar infinitam, si singula, in quibus grauissimh peccant medici, per capita tractare voluero. In genere igitur mihi dicendum est , ut paucissimis veritatis amatoribus, cuius ego pertinaci defensione totus fermὸ periclitatus sum, totque gratuitb, suscepi inimicitias,satisfaciam . Sed me huius
,ppositi haud piget, nec solum in ipsa summa
186쪽
capio voluptate, sed etiam in sensu huius pertinacissimae voluntatis.Ergo quod in vulnerubus hic medicamento valido utendum siGratione ipsa ostodi. Scio quam multa hic atque alibi obiici possint tum in aliis: sed iam si pius illos,ad libros contradicentium medicorum reieci. Neque cnim in tam absoluto ac breui,quale hoc est,opere,ialia possunt declarari. Quamobrem ad authoritates me conue tam . N on enim ignoro, non turgere hic materiam dicturos:imo turget, cum prae dolorei ad vulneris locum raptim deferatur . nec coctio ulla expectanda, cum febris non adsit, nec praeparatio materiae, cum alioquin cor
pus ductum sanum esset, nec motus ille medicamenti , agitare illam merito dici potest, cum iam absque eo illa in motu sit, ac rursus ad contrarium eius loci, ad quem cum periculo defertur, reuellat de evacuet. Et ius namque libro decimoquarto docet,in vulneribus neruorum si corpus sit plenum prauis humoribus, medicamcnto utendum esse. Et quarta ρὐ hoc intellexit Princcps,cum dixit de genu lo-- M.Lς.i quens: Et ut festines in illius apostematibus, vulneribus, ac viceribus, cum sectione Menae& purgatione. Sed quid clarius Hippocratis
s. sententia ex libro de viceribus quarto de morbis curadis scriptaZInquit enim, Purgatio per aluum plurimis ulcerum prodest. Praeterea vulperibus, quae in capite siqnt accepta: iten
187쪽
N E D E N D r. 367 quae in ventre & articulis: ad haec his, quibus osti caries impendendi praeterea quae suuntur,& que exeduntur,& herpetibus, & reliquis, quae ulcera diuturna reddunt: etiam quaecunque deliganda sunt, per aluum purgada sunt: in omni etiam ulcere, cui erysipelas superuenit, purgari oportet corpus, qua parte ulceri maximὸ conducit,seu per superna, seu per inferna conueniat.Igitur cam morbus magnus tribus modis euadat,potissime autem vulnus,
inquit Galenus,seu ob membri laesi nobilitatem, ut cum in pectore, capite, venireque a
ceptum est: seu ob prauam loci conditioncm, ut in cubito, genu,capitibusque musculorum: seu ob magnitudinem affectus, ut cum sutura vel ligatura indiget in his omnibus purgatione corpus indiget. Quod autem per purgationem non intelligat lenitionem, sed validam humorum deiectionem apparet cuicunque, qui citra affect um, Hippocratis requirat consuetudinem ac verba. Nam neque mediocribus purgare solebat, nec leuibus. In eus pelate cita optime purgari debere corpus docet. Quὸdispectoris morbis conantur medicamenta expurgantia exhibere. Cap. x CLIII. N QNAG233MVs Q U ARTVs abusius est, clim in pectoris morbis materia expurgare conantur. Adeo mala quaedam
188쪽
illis etiam fortuna, aut genius quidam ins
stus exagitat cum ubi debent,non agunt: ubi non conuenit agere, conantur.Dictum est autem de hoc in primo contradicentium medicorum, dum de agarici virtute tractaremus.
Illud solum nuc nos decet adiicere, Galenum in septimo de compositione medicamentorum nullum tale scripsisse, sed omnia eiusce modi medicamenta ad tria traducit genera: lenia,acria & media. Veram quisqua forsin, nec immeritb, dubitabit, quonam pacto catapotia ad sanguinis reiectionem,gratia exempli, ex charixeno conferre poterunt, si nihil eousque descendit. R espondeo vim illorum nam nuc eccligmata praetermitto in per venas
deferri in pulmonem. Dico autem ramos venae arterialis,quae sanguinem defert ex corde,
ac arteriae venalis. Ergo si in asperam vitium incidat,parum necessario haec prodesse manifestum est. Rursus, quia ex pulmone in cor unus tantum est aditus, ex corde in pulmone geminus,licet longὶ facilius medicamenta ad pulmonem transferre,quam in cor ex pulmone materiam delinquentem. At vero ubi etiatraducta sit, necessarium est, ut in sinistru cordis ventriculum penetret per illius substantiam, quia caua non excipitur. At in medicamentis non necessarium est ut hoc fiat, sed
venς arteriali via lata patet. Accedit,qudd ubi etiam pus penetrauerit, in renes deflectitur
189쪽
MEDENDI. 169per magnam arteriam,non ad iecur. His quatuor causis medicamenti vis per iecur ad purumonem facilius accedit, quam ex pulmone ad iecur sanies: quibus quinta addatur, hic opus esse sola virtute illic autem etiam substantia ipsa,quae expurganda est. Quod potum inter cibos admini rant.
N ONAGE si Mus IN Tvs error in - institutione est consuetudinis. Pluresciim sint,vnius solum meminisse decet. Nam reliquas innumeras sicintroduxerui, ut cum relinquas, in aegritudine incidas:cum amplecteris,uix cum illa bene habeas. Etenim cum vera ratio ostendat & antiquorum authoritas, ptimo cibum totum esse sumendum, ultimo autem bibendum, cum cibus concoctus iam e ventriculo desertur , quidam medici obliti diuturnae consuetudinis istud praeceptuseruare conati, mortui sunt, alioquin validi existentes. Igitur pessimum est consuetudinem permutare: optimum melioribus assuescere: prauis vero mediocre . Sed quod diximus, iam exequamur. Galenus igitur septimo artis curati.haec habet: Sed enim si quo athletae usu tenentur, conualescentes instituerimus, bonum erit: scilicet ut a coena non bibant, antequam cibus concoctus fuerit.Nam
si biberint, innatant cibi,cum ventriculus Ob
190쪽
χ7o D v METHODO interpostum humorem illos non contingar Verum si sitiant tantum indulgendula quantum ad stis molestiam leuanda sufficit. Post iaca Veris quam concoxerint, abundξ bibcre si nantur. Na celerrime si ita faciant,cibus ipsed istasa per corpus distribuitur. Cociliator existimat,ai 8. primo eos sumpsisse liquidiores cibos, qui se instituuturi sed hoc haud veru est. Imo de his loquitur .qui ia solidioribus utuntur, relique-Tuntque lac, iura, ptisana: aliter consiliu in Glos conualescentes contorqueret. Ad id munimε conuenit, cum iam athletas, & generalem utilitatem addat huic praecepto. Habe- mus & aliorum placita, qui cum his consentiunt.Nam Rasis quarto ad Almansiorem: No bibat aquam ieiunus , nec super mensam, sed postquam superiora alleviata fuerint,tunc a fatim bibat de aqua vel vino.Eandem senten- . . .
Ge. z.ca. 8. Celsum Romanam narrasse consuetudinem,
Pstprim ut non solum potum inter cibum sumerent,
bitia i frigidae potu clauderent. Itaque hoc nois ..' minus, quῖm Vt pueros ante septimum annum litteris tradant, nocet: nec Conciliator recte sentit, qui scopos instituendae simul ac seruandae consiletudinis miscuit. ERGO infans ut ablactari coeperit,sumat ex iuribus mollia confecta pulmenta, ouorumque vitella,abstineatquc a carnibus. Post semsim ad duriora traducatur, cumque his assue-