장음표시 사용
361쪽
fine, sup . de iii .dot. quo casu aestimatio non habet hastar v editionis,sed cautio est. ne res deterior reddatur,& in fructibu4 idem seruatur, quod si re s aeminata non iri esset.Sed quid si maritus optionem habeat, Si volens t non necessario resimi at
Ang. censet restitutionem 'esse speciem retro uenditionis in hoc casu, & conse- 'quenter naturam venditionis sequi,quod si verum est,fri icti s non percepti,quo xniam in emptorem transeunt l.Valerius, infin. ins de Iu . fisci, hic ad imulierem lomnes pertinebunt, Itaq; vir nihil habebit de mercede locationis . Contra,fidiva ictus vindemiae consequetur omnes quia venient in aes imationem quasi pars soli antequam separentur, non in diuisionem quas fructus. Distentiunt Mola,& i Alexander,nam credunt restitutionem interpretandam secundum subiectam ma iteriam, i .si uno,su p. locati,quod ego Verius arbitror, ut enim in pendenti res est, idonec optauerit, an venditio sit, vel dotis datio, ita ubi festituere mauult, cό stat nunquam fuisse venditionem,& ideo iure dotis, rem existimandam. Id etiam aequius est,ne visiqui quasi venditor fructuum peropiςndorum partem eo sequi inon posset,prae inopia aestimationem soluere non valens,inuitus magis, quam volens rem dimittet diues autem retineret semper. Tandem sciendum est,fundi traditionem, de qua hic, fiatiis matrimonio priorem ,& tamen habetur ratio temporis tantum quo mulier in matrimonio filii, quia fructus ante matrimonium percepti dotem augent,l.s ante, sup .hoc tit. cui lex ista coniungitur .Alioquin si post nuptias c0ntractas traditus esset, non dies x i nuptiarum,sed traditionis inspicitur,nec fundus dotalis est ante traditionem. l. de diuisione,sup.eod.de cum possit matrimonium sine dote consistere l. vlt. C. de donat .ante nupt. ita potest consistere dote tardius solutas quare dotalis no est antequam tradatur,nec fructus iure domini; ad virum pertinere possunt.An ex mora eos,vel interesurium aliquod petere possit,diibitandum non est, quamuis Iac.
ra deseri ed solum ex litis contestatione,quqd viro dxbeantur iudicio stricti iii
23 ris .i l .videamatis. si actionum,de Ysuris.Stricti iuris esse putat,quia dos viro debeatur dictione,pollicitatione tipulation .Sed haec obsea uat immemor actione cex stipulatu pro dote viro ad petendum,mulieri ad repetendum communem eθse,& utrinq; bonae fidei,d.l.vn s. I .& sata citi. C. de rei uxor. act. quai e id co
, Fanniam dissiciatas exponitur , ad eam explicandais
introductio rest ad eam intellectus a feruntur, ω subiectis demonHrat Ambus confutantur.
x Q Pecies ad Papinianum fi turi
a D Geometrica aequalitas a Papinian eruaur,er quae,3 Eguinari' Baronis ea de re ignorantia. 3 L.ex morte, . de Pact.conu.adgeometrita aquastatis lumen expenditur. 6 Duo consideranda,ne in Papiniani sensu erretur, σqua num.P8 Accursi, intellectus adducitur,oe reprobatur num. II. late. , A 3 9 Iom-
362쪽
st Ioannis sententia ἀ Samicuo reprobata. I o Iacoba iacis, Ianms Butellamus nota digni. 11 Castrensis mali de Papiniano sentiens repraebensus. a 3 Alciati intellectus expenditurio confutatur. I Docisci Coimam explicatis reiicitur. I s Diani Aureliariosas declaratio damnatur-I6 Ioarmis Corasa hac de re sentemia reprobatur. Ir Quinaris Saronis computatio euerritur. Ist Antoni, Fab. calculus iniquus ostenditur.
a s Iulii Pacis expositio improbaruria
et i Roponit hoc eapite Papinianus f Seiam Cal.Octobris Titio num sisse tradita vinea , pereepisse Titium eo mense omnes vindemiae
Diietus,tum Cal. Noti embris vineam Cato locasse per annum,& in fine Ianuarii l equentis factum esse diuortium. Proponamus cum Aceursio in ver ex contrario duodecim in vindemia suisse, ita fiuctibus aestimatis post deductionem impensarum,ut in i .praeced. Similiter merce dem locationis pro integro anno duodecim esse .Quaestionis est quantum vir serre debeat de vindemia,&mercede Iocationis, cum quatuor mensibus matrimo nivm stetisse proponatur. lie trium annorum ratio spectanda est. Elt annus m trimonii,& in hoc quatuor mentium ratio ineunda. Sed & annus vindemiae,& annus Iocationis, ambo in annum matrimonij incurrunt, cum his quatuor mensibus,&vindemia collecta,&Iocatio facta proponatur, & utraqtie ad suum integrum annum reserri soleat.Papinianus ait. Vindemiafructus, ct quarta portis mercedis ιη'antis anni confundi debebunt, ut ex ea pecunia tertia portis viror immaturi In hac tertia portione viro relinquenda varii varia dixerat, sed antea qui expendantur, duo constituenda sunt.Alterum, hic geometricam ' aequalit tem,non arithmeticam esse seruandam. Alteru,qus illius rite,recteq; seruati posris esse congrua,certaq; demonstratio.Ρrimim authoritate,& ratione constat, si tamen in iuuentutis gratitan paucis exposuero,quatenus altera,ab altera distat. Na,& quidam hos terminos reformidant, qui se inter iuris peritos alioquiii haberi contendunt,ia nostram iuris artem cum caeteris artibus, aut scient ijs,ut propriam ignorantia,ne dixerim eurpitudine,tegant,commitescare no patititur. Sed
metica ad numera respiciens Illius excmplum, ut ex li. aduersus Baronis incurias famatur,habetur in i .ex morte,t C de pact.conu.Constituit Imperator Iucra dotis,& donationis propter nuptias aequauia esse debere .n5 aequesitate numeri, sed proportionis.Neque eo iure constitutum erat donationem promer nuptias do ..ti aequaIem esse debere asinnamus doti data mille, propter nuptias donata quingenta,pactum virum muliere in matrimonio defuncta , ut lucraretur dimidiam dotis,ti ita quiligentris lucrum donationis debeat esse aequale ad numerum, Mita aequalitate arithmetica mulier totam donationem, vir dimidiam dotem lucrahitur, quod est iniquum: seruat Imperator proportionem geometricam, quε
est,ut mulier lucretur ex quingentis dinudiar cilicet ducenta 3c quinquaginta ἀ
363쪽
Proportio est ex quatuor,hoc modo, ut se habent quingenta ad mille, ita se ha bent ducenta de quinquaginta d quingenta; ut semper lucrum consistat in dun. dia totius .Dimidia donationis dimidiae dotis aequatur,non numero sed proportione,quatenus utraq; est dimidia totius. Sed eiusdem geometri cs proportioni, ratio seruata in pulcherrima specie testamenti des dendi causa apud Iulianum legi potest in I .si ita, infide lib.& posth.Et quamuis Franciscus marenus hic, δε
aliquod eam in hac Papiniani specie inducere videantur,video tamen, & an antiquioribus,ad quos plus quam par fit,eruditiqnis gloria intumescentes, respicere negligunt, obseruatam. Nam & Bald.post Nic.de Mat .iu l. i. Q pro sectoae
MarSoc .sen. in titu .extra de usur. n. t Is .utriusq; aequalitatis ratione inter eaete ros obseruanda monent.Uexd asserunt hic seruandam fore, non tamen nouiter.
Ratio est obvia,quia tinia anni parte oneribus matrimonij a viro perlati tertia fructuum dotis ei tribui par est. AEquatur commodum incommodo pro rata
temporis,proportione,non inmero. Et statim ac tertiam viro tribuit , geome tricam,non arithmeticam aequalitatem semat. Et re ipsa omnes in explicanda Papiniani sententia seruare contendunt,quamuis nomine non utantur. Ut ea pateat recte seruata,oportet annum,& vindemiae,&Iocationis, communem, uti
rem terilemque proponere, S: si in anno sterili isimo, uberrimo, communique, mensura semper eadem proportionis aequalitate constabit.argumento est iussis 6 sime fore seruatam. Hoc generice. Speciatim l ad duo respiciendum est , ex quibus error iniquae proportionis apparere potest. Primum,si ita mercedem, &fructus confiindas tertiam conficias, ut plus vir consequuturus sit,si minori quatuor menfium spatio durassetmatrimonium,vel contra minus consequuturiis, si maiori uico consequitur iniustam esse. Nam Papinianus ea ratione tertiam triabuit 3 quod quatuor mensibus matrimonium steterit, minus tertia tributurus , si et minori interuallo,plus tertia,si maiori stetisse proponatur. Secundum est,t in quo Papinianus videtur mihi manifestullinus, ut quarta portio mercedis ex locatione cum fructibus confundatur,ut augeatur vique ad tertiam, non ut ullo e su ex confusione minuatur. Nam,di quartam in tertiam vertere sinptὸ natura cuadditamento fieri palam est, Papinianus , ut absurdum notat virum integros vindemiae filictus percipere,ibi. Ahwmsestructu vindemn saltera die Quomst m ιntereraiat,fructus integres reliri t. ita constanter sentit aliquid ei debe-rivltra quartam mercedem Iocationismam iniqua proportio est quatuor mensubus onera matrimonsi sustinere,fructus autem exdiuisionetrium mesum dunt xat percipere.Quis non videt uno mense pratis onera subire quod,& iniquum est,& contra agentium intentionem. Papinianus a uissiau, non ex die locationis, sed pramentis temporis, q- mulinias rogo aliud sentitidum vult haberi rationem praecedentis temporis,nisi ut vir ultra tempus locationis aliquid amplius consequatur pro eo tempore, quo ante Iocationem onera matrimonsi percillit λ Et quia praecedenti mense vir percepit vindemiae fructus, currit, ae quis putet eu, & quarta parte
mercedis pro tempore Iocationis,& hos fructus integre habiturum. Nam si Cal. Nouembris,& ita collectis vindemus diuortium faetiim esset,unius mtas ratione se ictus integri anni etia consequeretur,quod est iniquum .Quid porro hsc argumentatio concIudit,nisi virum quartam mercedis, &ali id de mictibus, non omnes fructus habiturum Sic itaque quarta mercedis per additamentu fructuum in tertiam conuertitur,aucta semper,nullo casu diminuta.Qui haec,qurA prae-
364쪽
praemitto,infici revi ,6 mihi nec is inimum,nec mulitatevi,ad quam omnia indigi debent,t.bona fides, sup.depol intelligere videntur. Igitur quasi principias sistis firma esse constituo, de quibu s amplius dubitandum non sit. Accursus t in
ver.ex contrum,sta ad Papiniani explicationem calculum posuisse videtur. Vindemiae seu s duodecim vireis aenimat, Se tanti locationem. ducit ex locationis mereede tres,veluti psus quartam, miscet, confunditque cum duodecim ex vindemia,mixti aurei tres eum duodecim conficiunt quindecim, ex his tertiam, scilicet quinque viro dimittit,mulieri decem,& iis duas tertias. Papiniani verbis innititur,quae sunt, Mndemiafructus.&ita omnes. Et arta portio memitassis inctantis anni e favisi debebunt. ita fieri videturis tres avrei cum duod cimmisceantur, H ex ea peeunia tertia portio viro relinquatur. quod pariteWadamussim um fetutis quinque ex quindecim viro dimittatur.Bart.Angel.Αlex. Iasaccaeteri requentius adhaerent,& Alciat.1B.3 .Paradox .e. I .hanc sententiam
sae sententia, e Bariosi percepisse videtur,qui censitit glassam velle tres aureos s eontribui,vel dubitat de sensu glo Nam Bareolus t nu. 8.damnat expresse lacturam Ioannis,quam is dae.vlemum. . Bariolo adscribit,quod tria re Medo, aut nouem spe contribuanturicum tamen idem Bariolus asserat non esse vera,& verbis
extus aduersari,ac propterea primam lecturam glassae fore probandamquae notria sola,sed sola de mercede cum frietibus contribui ad tertiam costituendam, sensit omnimodo.Castrensis eam itanu. .in fine dilucidauit, ut de eius sensu dubitandum minime fuerit.Ego vero Ioannis ealculum non a Barto Io duntaxat,sea a Castrensi Imola,Alexandro,& Iasone reiectu velut etiam insulsum, & ab omni verosimili alienum,dimittendum Gnsui. Sed in hanc hauehit Aleiatus,& hire quidem, de quo,&Duarenus, & Corasus consenthini. Nam haec calculi ratio nullo unquam casu potest esse iusta,quod plus, vel minus aequo tribuat semper ,3 o quod par est,nunquam. Caeterum Iac. Culacius t d. obsera. a a. re ipsa eam pro
bato marmum aliter ineuntem aperth rei jcit ne dicam impudenter.Ait ille ex quarta mercedis tertiam sumendam, &ita unum ex tribus ,& tertiam ex fructiobus,& ha quatuor ex duodecim,quae eadem quinque conficiunt, & hanc seruata legi ima proportione histam tertiam esse decernit. Ioannem Buteum doetissima Mathematicum huius causae patronum eIegit ut illum iuris,& se mathematicex indoctam esse confirmet.Illes ui ἡ, & eum eo Cui acius stomachantur aduersus Accursum,utcaeteris omnibus aduersus se ipsos stomachum faciat omnimodo , non alia rationerabsiciunt non tres aureos, sed unum ex tribus de mercede locationis fore sumendum, ac ita tertiam illius quarta, & tertiam fructuum viro dimittendam. Re ipsa,vi Accursus,quinque di trunt . Ridicula, ac nullnas ' litatis deserentia. ,id plane interest ex ius tribus confuss,vel separatis tertiam subducas λ Nam vel mixrim e duodeeiis,dum quindecim conficiunt, unum pro tertia conferunt omnimodo ι ' Sed si hoe aliquid existimandum esset, non ne ab
eodem Aeeurfio ante eos animaduersum ille in ver. rtia portio,isa au. Mium erga aureum de tribus habebis vir. idque Bart.Prohat nu. .Ang.nu. a. Castr.n si .Alex .nu.s.& mi. 3 3 .Quam oscitanter obsiciunt,qui nihil notium asserundi,
sed idem quod Aecurta Steaeteri mommuniser. Quod non alia ratione fit, nisi quia tantum sibitri binvi ut graue inis si ad aliartim scripta respicere, & quod ipsi cogitant supra adlammeaptum,& rigenium esse putantes,quasi nouum pronunciant. loc tamen easum illi, Et nostri labuntur,plus iusto tribuentes. Quod 3 3 pluribus demonst*tur.
365쪽
&loestionis ratio hane computationem non admittit ; nam quae proportio est a
2 4.mensibus ad 14.aureos,eadem est a 4. mensibus ad aureos 4.ab uno mense, ad aureum unum , male ergo viro pro mensibus quatuor aureos quinque retinere permittimus duorum annorum habita ratione,quae tamen habenda non est, ut inferius compertum fiet. Secundo,si cum Alciato, tenuem vindemiam fuisse pon mus eam tribus aureis aestimante S,locationem contra uberrimam, puta pro aureis 14. in omni enim casu geometrica proportio sibi sub eadem ratione unde quaque respondet quarta et . erunt s. si misceantur tribus,conficiunt nouemuisuinimus tertiam, tres aureos viro dabimus, vel duos primum, quasi tertiam mercedis,cum Buteo,& Culacio firmamus,postea unum ex tribus,tIdem tres a
rei pro tertia futuri sunt.Iniquitas est manifestissima,quia no modo uon habet integram quartam mercedis,&aliquid ex fructibus, sed minuitur quarta,& non perviam additamenti in tertiam conuertitur, sed ad ei iisdem mercedis octauam partem redigitur,quia 3 .ad 24. octauam partem faciunt, non ultra; de tamen certum esse debet quartam,dum in tertiam vertitur,augeri oportere, non minui, visu p. ostendi. Quid potet afferri ineptius, ne dixerim iniquius Tertio ponamus
s. in vindemia fuisse, I a. in locatione,3 .ex locatione cum s .misceantur,confici ut s. pro tertia ex s.viro 3 .dabimus ad huius calculi rationem Hic nullius effectus confusio est.Sola quarta mercedis viro tribuitur, nec quo confundas additnr aliquid. At vera geometrica aequalitas,si in uno addit casu, in omnibus addit seru ta proportione .Quarto,sinpas uberrimam vindemiam,S ponas in fructu 14. vineam ventorum impetu disiectam locatam esse pro A. toto illo anno. Accipe num,uelut mercedis quartam,confundas in 14. subducas tertiam uiro dimittedam, erit haec s.cum dimidio. Calculo sic inito uir tantam serὰ habet vindemiae Partem,quantam haberet,si quatuor mensib. ante vindemiam matrimonium si visset,& cum onera matrimonij quatuor mensib. pertulerit, fructus octo mesium Cosequitur,cum aperta mulieris iniuria. Qias nostri dicunt huius computationis prppugnandae gratia,& leuia sunt, ut Alciatus,& Duarenus expendunt,& eadem 3 1 iniquitate constant.Castrensis inu. ii .versdic ergo. fatetur relatam glossae computatiouem esse veram sed ait,vix tollerari,quod aliquid de hac pensione contribuatur,id-Papinianus pro indubitato habuit.Sed ubi constabit,quis sit Papiniani sensus,constabit etiam nullum esse Calir.argumentum. 33 Secundo itaque loco Alciat. 1 lib. 3. Parad. c. t. subobscurδ rem exponens,si Duareno credamus, vult de vindemia deduci semper aureum unum, si locationem factam pro ia. ponamus,quas aurcus ille,qui de mercede diuortio facto, eum ad mulierem i pectet, sumi non potest, sumatur de fructibus vindemiae, sed in eo sumendo non vindemis, sed locationis rationem habet. Quia tertiam portionem mercedis asserit, nu .a .& 3 .Cuius si iste sit sensus, iure magis a Duareno, quam a Coraso damnatur. Quia ut fructus vindemiae nunc plures nunc pauciores sunt pro anni ubertate, uel sterillitate, ita aequum est plus, aue minus conferre. Ponas itaque in locatione i a sed in vindemia 1 .unum sumit de vindemia Alciatus, 3e negat ubertatem ei profuisse, quod est absurdum: uel si ponas 6. in vindemia fuisse, patietur ne mulier uirum, unum accipere de uindemia,cum portiost duorum mensium,non unius Si in locatione sint i . sumun-rur s. pro quarta propter uberiorem locationem: ita plus,aut minus oportet de uindemia sumi pro rata illius menss,no semper idena. Sed uereor plurimum, ne id sentiat Alcia.* nu. 3 .dicat. autem ex υιndemia fructibus Omne dediscar, cum histi unus mensis ratιοne ad eum perιineant.Idq, deducit exi .fructus,sit p.
366쪽
e .ut in margine notatum legi. Parum apte scripsit pauin sup. Vt tertia portis redduas annm, id est mercedis ιnuamssannιymes virum resideat iapavido infe
finire tertiam ad mercedis quantitatem non habita ratione fructuum, cuminis men ex fructibus contribuatur aliquid. At legi in margine haec verba ad superiorum explicationem ab eo scripta. id es , ut utraque portis parisormure d ereminetur . Parisormis determinatio est, ex tribus mensibus quartam, e uno mense duodecimam sumere. Et vereor plurimum, ne mercedis nonune magis.
x quam locationem, porrionem viro debitam significet. Τertio loeo t Franciscus Connanus, inter Gallos cruditione clarior , qui a conuiciis modestius se
per abstinuit,lib. 8 .c. I .ntim. 8.Comment.suor. hoc calculo posito viro tertiam
dimittit. instet duorum annorum fructus, vindemiae,& Iocationis, cui negocium facit,quod glo. N.Ang.ac caeteri inquirunt, cur de quarta parte mercedis,non de tota Papinianus loquatur. AEstimat vindemiam a .locationem a x.c6 findit integra,conficiunt 36.diuidit confusa, Scita cuiqi anno attribuit et 8. Ex x g.tertiam deducit,3c ita s. commixta ex fructibus,3e locatione, hane dicit esse tertiam ex Papiniano Viro dimittendam. Afirmat iustam, quod neque vir comqupri possiit ex sola locatione, neque mulier ex sola vindemia deductam. Sed haec longe iniquior computatio,& a verbis,3c mente Papiniani in totum aliena. Primum sumit aut integram mercedem Iocationis in prima confusione, aut te tiam in dimissione , cum tamen Papinianus solam quartam mercedis pro tribus mensib.assumat,miscea confundat,ac tantie tribuat. Cur reliquu aut pler aut coistra Papiniani placitum misceat, non video. Secundo iniquum est virum vinde. miae,quain uno mense curaui longioritvmpore fructus percipere. Tum tertio eodem iniquitatis vitio laborat hpc ratio quo superior Accurri a Culacio usu pata. Ponas sterilem fuisse vindemiam,vi non nisi ις. aestimetur, dicas locationet factam pro ix. Misceas,conficiunt I 8.diuidas,cuiqi annos.tribues. constituas tertiam, 3 .erunt. Non ne patet hoc casu nihil operari coniusionem, de hanc esse solam quartam mercedis partem,quae eadem manet,de in nihilo a fructibus augeturi Confusiolae 'eadem numero sit tertia, Se quarta, ergo inutilis. Sed si ponas vindemiam steriliorem puta,3 .τstimatam,confundas cum ii. ex locati ne , conficient Is . diuidaΔ, iqi anno tribucs 7. con dimidio,tertiam ex iis viro dimittas, erit x. con dimidio Quarta ergo confunditur in fructibus,non vive latur in tertiam fructibus additis,sed ut minuatur:Patiemur vero marito minus quarta tribui,cui Papinianus certe vult adijci quid amplius i s Quarto RobertustAurelianensis lib. 1.Animadu cap. 8.omnium reiectis Leulis nouam computatione attulit, de quamuis a Cui acto in Notis stib nomine Antoni; Mercatoris in lucem editis obscuritatis notetur . eius sensu diligenter excusso rem ita disponit Ex anno locationis tres accipit menses eo argumento, quod Vlpianus,re Papinianus solum quartam mercedis sumant. Constituit retro actione quadam,de anno vindemiae nouem mensibus sumptis, annum integrum, qui constat ex duodecim. mensibus, tribus ex Iocatione, nouem ex vindemia sumptis a existimat tertiam ad hunc annum esse proportione Geometrica reserendam : Ael imat huius anni fructus, hoc modo. In vindema I x. in locatione I a. similiter ist. ccipit 3. de mercede pro tribus mensibus s. de vindemia pro mansbira nouem, et . confiindendo cra cita 4. viro nomine tertiae dimittit. Et si tanti vindemiam . quanti locationem aestimes , excepto Accursj Iccio. , &co inni, i clam quod in C omani, Alciati, Corasj, Ee
367쪽
rent eomputationibus filiunis est exitus . mne etiam calculum tacito Authore probat Io. m. Marruccius amicus noster d. lib. a. r.expl.Iuris, c.
vltinu. I 7.qui si eandem in explicandi quam in lagendis iuris alificultatibus Iertiam praestitissetinon mediocriter de Iuris prudentiameritus esset. Gratis id affirmat, nullo a mento, nulla ratione usus. Illud assequitur hoc calculo,ut is ait, quod non incidimus in duorum annorum fructus. Hoc non athid est, quam speciein diuersam a Papiniano confingere,qui ex industria hanc elegit,quae incidit in duorum annorum fructus .Qui Papinianum resorinidan ipsum non atti gant.Verum si dispares vindemiam,& locationem,in aestimatione posueris, continud iniquitatem huius calculi nosces. Pone in locatione 14 in vindemia s. accipe ε. de locatione pro tribus mensibus, vellit mercedis quartam cum Papse nianos accipe ita s. partes ex ε.quibus integra vindemia constaticuilibet mensi dimidium tribuens, & pro nouem mensibus 4. cum dimidio sumes. Iunge cu α quae sunt quarta m cedis, erunt I o. cum dimidioldimitte viro tertiam, erunt 3 cum dimidio. Quid iniquius, ut saepe dictum est, quam ut quarta mercedis per confusonem minuatur ἐν Non enim aliquid ultra de fructibus habet vir quarta in tertiam veris,sed versio haec ipsam minuit quartam. Eadem per contrarium futura iniquitas est, fi in locatione, x an vindemia ponas,sumes I .cu dimidio, quasi quartam mercedis pro tribus illis mesibus Ite I 8.ex vindemia pro mensibus nouem,iunges,erunt Is . cum dimidio; constitues tertiam, erit 6. cum dimiadio;vir de vindemia cum mulieris iniuria plus seret,quam ratio traditi,& Cur
ii praedi; exigat pro matrimonii tempore. Omnes imur hae computationes ad
eandem iniquitatem nos perducunt. t16 Quinto loco ise offert Ioan.Coraslib.MisceI. s.c. 7.n. I.illa ponat I 1 in vindemia, I x in locatione,sumit 3. velut mercedis quartam, miscet cum I a.de Vin
demia, s .conficit, II amilieri, viro tribuit a x ipsa nobiseu sentit in hac specie .viro tribuenda,quod Alciatus,& Duarenus probant,sed suae in deducendo rationis nullam rationem affert Pacius ait idem sentire,quod Alciatus, sed Papiniani verbis inseruire magis. Ego ianon satis perspicio, nec probo. si ita se habe3,ijsdem argumentis,quibus Alciatus, refelli poterit Desiderarem alia specie proposita,in qua vindemia locationi non aequetur,quomodo calculum P meret, obscurus non modo concisiis, sed an in re dissicili ita locutus,quas lubrica
verborum,&repraehensonem eanos Q at,ignoro Laudem certe nulla conse quitur. Repraeliendo amnoque, ut in comuni sententia, fructus omnes con-di,quia diuitatur omnes,ut locationis merces,no tamen confunduntur omnes, ut suo loco dicam. Defidero quomodo misceat quindecim, ut mulier I T. serat, vir autem 4. Non explicat, cum in hoc uno momentum omne resdeat. ignorat
quidem. Nos a priori causam quaerimus, ille a posteriori docet effectum. Nec modum ponit rationis geometricae, sed exitum,unde mutata specie calculuso regula deficiant. De eo satis 3 7 Sexto loco Eguinarius t Baro. lib. 3 ad Orten De benes e.vk.adfin.ait in hac specie explicanda praeclara ingenia in nostram aetatem misere laborasse sed ille miserrime, Ponit primum, seu magno animo assumit vindemiam ad colonuex lege locationis non pertinuisse Infert postea sic ineundum esse escultam. Ponit I a. in vindemia constante matrimonio percepta. ix Iocatione messis, Naliora fra si excepta suturavindemi rursus i a. in futura vindemia Ait iuxta Accuriij computationem 3.velatquarta mercedis ex locatione cum I 2.ex prae
terita vindemia cons di bere.Hactenus cum Accursio de communirpost Verro
368쪽
rb non s .ut Accursius sed g. ex Is. marito dimittit, & hanc teritam portionem apud Papinianum esse putat. Ait ideo integros vindemiae fructus in computationem venire, uia instantis anni vindemia tota ad muliere peruentura sit.Quod assumit vindemiam in locatione minime comprehensam, & alios fructus loc tos ex s. Item si messes,non recte deducit; est enim ibi transitus ad aliam specie. In hac nostra Vlpianus ad propriam speciem quaestionem Papiniani refert, inrua nihil praeter unas in fundo: esse meminerat , & ab eo capite usq; in f .item messes,retinet eande speciem sendi,in qua de solis vindemius, vel earum me cede diuidenda tractatur. Timuecundo ad virum nihil de futura vindemia pertinere, est diuinatiuum aeqviac falsum. Na in Item si messes, ubi in expositi
ne easus vindemia ex lege Iocationis,ad colonum non pertine ante eam solutomatrimonio, spe ipsius aestimata in computationem venit. quod suo loco expositurus sum. Tum tertio illa 8 exrs. speciem tertiae non ad annum matrimoni j, non vindemiae, non Iocation is relatam retinent, quia omnis tertia alicuius t tius tertia est,uelut terminus ad aliquid, nec totum,cui respondea fingi in eius specie potest, sed aduersus eum, qui rationes geometricas ignorat ,& ut hanc ignorantiam tegat, a lege putat alienas, si viveret,ab hoc argumento abstinendum foret, Sc ut gratis ponit,eratis e tiam i eucere sat esset. Verum aliorum causa quaero,quae ratio compensandis. de I a. ex vindemia praeterit quae in contributionem veniun t, eum vindemia futura, quam totam mulieri adiecit Sed nec rationem quaeram,ubi omnia ratione carent. Is Septimo loco t Ant. Fab. lib.I .coniect.c. I 3. computatio octauo loco ab ipso Pacio relata,iuste etiam damnata videtur.Ille positis r a in vindemia,24. in loca tione,viro I a .tribuit,nempe tertiam vindemiae,ac similiter locationis tertiam , quod pro tertia anni parte onera matrimonij pertulerit. Haec tamen 8. marito tribuit ex fructibus vindemiarum,hoc modo. Debentur ei suo iure pro tertia 4. supersunt s. mulieri debita pro duabus tertijs, haec confunduntur cum 6. velut quarta mercedis ex locatione,cos a sui I .ex his 8 . marito relinquuntur velut tertia locationis s. mulieri dimittuntur. Contra uerba, & rationem Papiniani nihil audentius tradere potuit, qui non plus quam quartam partem de mercede locationis sumendam statuit, quia tres duntaxat menses matrimoni j in annua ocationis inciderant.Tum uero cum pro tertia unius anni parte matrimonium steterit,haec est integra tertia duorum annorum,perinde ac si mensibus non quatuor ed octo matrimonium stetisset. Cum enim I a. in vindemia, in locatione 4.ponamus,redditus integer utriusq; anni sunt 3 6. quorum tertia i 1. sun haec viro tribuit; nihil contra mulierem iniustius , quam 1 iro octo mensium fructus tribuere,qui quatuor solu mensibus onera matrimonij pertulit. Tum tertio c fundit Ductus mulieri debitos,quos ab ijs qui uiro debetur,diuidi oporter,non cofundi, utq, dodrans mercedis ex locatione ad mulierem pertinens, a mercedis quarta, quae viro debetur diuiditur, non in contributionem venit, ita sanuportio seu iuum mulieri debita, diuidi debet, non confundi. 3s Postremo i se Pacij computatio offert, si non recte posita,modeste tamen adducta. Ille retinos i 1 .in vindemiaha . in Iocatione b alijs in eo recedit, ut quia matrimonij annus, qui uno mense ante locationem stetit, in undecimo locati nis mense compleatur, putet undecim locationis menses, non integrum ipsius annum in computationem venire. Non ergo a .sed a1.de Iocatione computat, coniungit cum I 1. ex vindomia, essicit 3 4. diuidit seruata ratione duplae inulte
ri tribuend de viro ii. cum dimidio prulieri 1 i. cum dimidio dimittit. Et itam seruat
369쪽
semat analogiam,quiasumma semper in tres partes diuisa,Vnam viro,duas m Iieri tribuit.Laudo virum,quod in plerisq; calculis,aliorum lapsus,& iniquit tes probe detexerit, sed eius calculum non laudo . Primum, in quo recedit ab alijs, ut undecim tantum menses locationis computet, ab ipso Papiniano rece- 'dit in duobus.Alterum est, quod Papinianus quartam mercedis constituit habi-sa relatione ad integrum locationis annum,non ad menses I A.verba eius id pro ibanct quo diuortiμmo m mercedis-est. Ana nus,quo diuortium factum est, locationis est annus, & quem integrum non di minutum conliderat. Quod patet ex quarta mercedis,quam aperte retineri voluit, quia,ut quarta imercediβ respondet tribus mensibus,ita ratio quartae sumitur a toto anno, non a maiori ipuu parte. Quoniam quarta alicuius totius est quarta, & ideo inte i anni, re consequenter λ. mensium, non II. oportet esse quartam.Αlterum quod Papinianus um quartam hanc sumit, dodrantem mer cedis per diuisionem mulieri dimixtit,& in contributionem venire non patitur, iquia nec necessarium est, nec enim amplius de Issationis mercede sumi opor tet,quod Pacii calculus iniquὸ agit,qui non 6. veluti quartam mercedis sumit, sed quod est usque in ii. cum dimidio proportionabiliter de mercede, de vindemia sumit,non tamen iuste. Quare,& eo nomine quo dodrantem in contributionem venire patitur, & eo, quo plus quarta de mercede tribuit, contra Papinianum calcesulum ponit. Tertio ab Antonij superiori calculo hoc solo distat, si effectum respicis quod ille i a. iste I r. cum dimidio viro tribuis. Itaque viro
pro quatuor mensibus tribuit fructus mensium septem cum tertio alterius mensis. c d tribuit ultra rationem quatuor mcnsium, ijsdem argumentis, quibus aduersus Antonium usus sum , ostenditur iniquum. Quare non est requirenda geometrica proportio , ut pro ratione ubertatis, vel sterilitatis haec tertia soluaeque aligeatur,& diminuatur,id enim Alciatus, Connanu s, Aurelianensis,ac fere omnes seruant, sed iustus primum calculus ad mensuram temporis quo matrimonium stetit, & onerum a viro perlatorum, cum fructuum redditu constituendus est,in quo Pacius maxime labitur,nam ubi constitutus erit, facile nego Ciuin est, ut pro annorum ubertate, vel sterilitate, aequabiliter crescat, aut mi- , nuatur.Sed hactenus in aliorum sentctus confutandis satis versatus esse videor.
adducitur,ec confirmatur. Cap. m.
x Vareni sententia, di calculus exponitur, Ur coprobatur,' I. a Geometrica proportioni quomodo consentiant.
' Expenditur non solum, i . hac L
s obiectiones plures aduersus Duarenu referuntur,cyconfutantur I o obiicitur,quodsit contra vel ba huius tenus. II Iacobus Culacius doctus verborum magis, quam rerum interpres . . I a Iurisconsultos optimos, rei magis,quam uerborum decet habere rationem.
Ia Verba Papiniani ex auiboris sententia explicata , oe explanata numer.
370쪽
Go semper in ea sententia solus mareni t ealculus omnI ex
parte iustissimus esiet,quod quacuq;,tum vindcmiae, tu Iocationis facta aestimatione, tertiaq; recte constituta eadem proportionem Geometricam retineret. Is autem est eiusmodi. Quaria mercedis ex locatione sumit; nam,rusum it Papinianusabi. Vindemia fra ctus, ct quarta portιo mercedis ex fructibus vindemiae sumit duodecimam partem,quae mixta seu confiisa cum quarta portione mercedis,tertia marito dimitia tendam,squissimam facit. Itaq; si ponas i a. in vindemia,1 2. i locatione,3 .accipiede locatione, i .de vindemia, & ita tertiam retinet. Sed hactenus Alciatus, 3e Corasius consentiunt. Si ponas in vindemia 24. accipit de locatione 3. de vindemia a. de s .accipit teritae nomine. Si contra asseris in vindemia I x. in locatione a .accipienda sunt s.cx locatione, i .ex vindemia,& tertia constabit ex et . Sic ergo quarta mercedis,accedente duodeciniam fructuum,eademq, proportione seinper seruat sena per in tertiam vertitur, iustὸ auctam, nulloq; casu diminuta. Quaeri; geometricam proportionem 3 Vit se habent tres menses Iocationis, lequarta mercedis,ad tres matrimoni 1 menses', ita se habet unus mensis vindemigad ipsius vindemiae duodecimam partem, & matrimonii mensem. Incidit matriamonium in annum vindemip no mense , in annum locationis tribus mensibus aut ex locatione quarta, ita ex vidcmia duodecimam serenda est. Nam de menta se Octobris vir onera matrimonij subijt, inspecta prpsenti vindemia,non sutura1ncerra locatione,ergo tuli una cit, ut eius duodccimam serat, scut a die factis locationis mercos eius deni pro matrimonij tempore viro tribuitur. Iam ergo duo seruat,quae praemisi,de quartam vertit in tertiam augcdo semper, & proportiolum seruat geometricam,quo duodecimam semper addit. Comprobatur ex
eodem lpiano huius capitis initio. Ait enim. Frus Ius eos esse constat deducta/mpensa supererunt. Quod Scauula, ct ad motieris impensas refert. Nam si
qω./m portionis fructuum flant. deducende sunt Itaq; apud Vlpianum indubitatum cli, si matrimoni uin mense Octobris, S ita vindcmiarum constiterit,mox lectis vitis dui ortium fiat, fructus duodecim mensium deductis impensis ita diuidendos esse, t undecim partes mulieri,duodecima viro tribuatur. At quod amplius con Iler matrimonium,no mutat vindemiariam rationem,sed ex locatione, suturi sq; fructibus pro rata temporis portionem accipit, ut ex vindemia recepit. Alioquin si hanc rationem mutari dicamus,ad iniquum perducimur. Factob ingentem sterilitat cm omia in mercedem, non modo partem conductori misseremittendam, iuxta l.simc rccs. g. sed vis maior, sup . locati. ut nihil de mercede percis cru valeat,dices visum totius vindemiae trientem 'rre debere ρ Vis ianus duodecimam parte tribuit. Finge nihil in vindemia fit ille, unde tertiam accipi ciuir totam ex locatione. Contra Papiniani mentem, qui solam quartam stilla endam asse iit.
Secundo accedat infin s. Non solum,f Vlpiani ratio. Ait. Quare enisi maritus prope partum oues doti acceperit, iterea Proximas ιonfra, post paraum m tonsas oves prorιnus diuora su facto nihil re dat Nam , hi efuctus toto tempore quo cura utor. non quo percrysun ur ratione accistere debemus. Ait. Nam, 2 hic; quia, Ze hic, Sc in csteris casibus eadem ratio accipit ir,ut non pcrceptionis, sed
curae tempus computemus:idq; ex eo tex .notat Iserra. in c. I . 6. his consequenter.
uersic. Quid ergo, S uers. At industriales. Hic sinitur lex, de ab Isernia deducit