장음표시 사용
421쪽
verbum solemne In nuneupatione testamenti, quod significare videretur ita de cerno, ita istatuo, de ita uniuersam testamenti dispositionem respiceret indeterminate prolatam, quasi dixisset, ira lego super uniuersa familia mea, non autem determinate relatum est ad tutelas, legata, libertates, vel haeredis institutionem , quae mancipatione fieret; re vera nusquam legimus legare tutorem , legare libertatem, Iegare haeredem, quia neque hoc sensu retinere posset latam illam decernendi significationem. Formula nuncupationis ex tribus conficiebatur is , lego ιηὶor. Quia in testamcnto tutores dari solebant, tum libertates, tum legata relinqui; haeres vero, velut emptor haereditatis, mancipatione, non autem nuncupatione constituebatur, quare nuncupatio tota adhaeredis onus pertinere videbatur. Propter libertates,tutela sue dicebat ita do; propter legatas ita lego; propter utrirmque ita testor; unde eadem, S nuncupatio ,& testatio dicta est. Quoniam vero testamentum maxime propter legata, non propter haeredem nuncupari consueuit, & lex duodecim tabul. vias est verbo legassis, & Iustinianus dicere potuit, t ex eo appellari testamentum, quod testatio mentis sit, protestatione idem significans, quod Vlpianus nuncupatione, &testatione compraehendit. Quare cauendum est ab Alciato in I. tabernae, isde verb.fignific. qui hanc illusionem,non autem ethymologiam dicendam esse censuit, quia testatio mentis actibus inter vivos conuenire videatur, cui aliquando ,& ipse subscripsi. Nam in contrarium est ratio praedicta, quae, hanc testationis solemnitatem in solo testamento interuenissetastatur. Et expresse ethymologiam, non autem allusionem esse probat Theophilus, detest. ord.in princi p. dicens. Inde notationem habens, quod testatio mentissit, habet enim testimonium mentis defuncti. Testatio igitur referri debet ad eam ipsam formulam, qua nobis praestatur. Ita do, ita lego, ita testor. quae soli conuenit testamento. Atque illinc poterit, id negatiue,& assimatiuὸ argumentum probe deduci. Est enim testatio mentis,ergo testamentum,quia testatio idem quod nuncupatio est, & vice illius clausulae illae vulgatissima subrogata uidetur, Ee hoe voluitsuum esse ultimum elogιum , situ testamentum . quae testationis forma in alijs actibus non interponitur. Neque verum est tam late patere verbum lego, ut verbis ijs ad institutionem haeredis referretur,quia non nuncupatione, sed mancipatione efficeretur haeres. & tantum abfuit, ut probaretur ea hs redis instituenddi forma, lego haereditatem meam Cato, ut ea etiam improbar s Haeredem in tituo Camm . Vlpianns in fragm. tit .at. Latissima potestas verbis ijs,non esto verbo tuo tributa erit, id est eo legis eapiti, non tam, quia ea signiῖcatio verborum esset, quam quod, quo verba per se non peruenirent, producerentur ex mente l. in generali eod. titulo ubi Paulus. In generati petitione legatorum etiam data ubertates competunt, ex mente legas xq. tabularum. Sic non omnia verborum significationi reserenda sunt, ted crediderunt veteres,legem ijs verbis hanc tribuisse potestatem,non significationem, argum. l.scire leges, isde legib. nam potestas ad ea omnia producitur. quae ad eiuldem legis rationem pertinent. quare falsa collectio est,tantumdem contineri significatione verborum illius legis, quantum potestate contineretur.Sed iam ex utili circuitu ad propositam partitionem reuocetiir oratio. Igitu r Iegata, &fideicommissa primum disserunt origine, & notatione,quia legati ethymologia haec est,ut dicatur quas legis modo reliciu.Modus autem legis est imperativus,&talem in legatis modum adhiberi placuit, quia ius erat uti quisque legassit, con-yo uenireque t videbatur, ut quod vim legis haberet, quinimo lex esset d. l. E verbia
422쪽
verbis legis. g.disponat.Αuth .denupt. modum quoque legissentare ac retineret. At in fidi i commissis secus est, qui acu ab initio nullam iuris nec cultatem consequuta fuissent, si si vim legis non habebant, ita modum lcgis non scru bant; testator enim fidei committendo rogabat, praecabatur, non aulcm im' Ii perabat, vel praecipiebat,eaque ratione sidciconiniissa dicta sui at,il uas Eorum pudori, fideique conam illa forent, qui rogabantur , f. I. In Ilitu. dc fid. haered. In modum cautionis', & fraudandae quodammodo legis causa ab initio introducta sunt, ut cui haereditatum, sue legata relinquere non possent, quod ei capere non licet, fideicommitteretur eorum, qui capere cx testam ento possciat,
qui de re, de qua rogati essent incapaci quandoque restituenda fidcm suam i terponerent. Quare, ut legata legis modo, de verbis imperativis relinquebaniatur de quibus seq. capite dicendum erit) ita fideicommissa verbis praecati uis relinqui consueuere.Hinc tertiam, quam polliciti sumus disserentiam Ulpi I iis legati, &fideicommissi diffinitione t posita, his verbis aperuit. De legato dixit: Legat m eri quod legιs modo ι dest ιmρeratine lessamento retinquι- rur. d.tit. Σ . de fideicommisso cap. 1s ait: μdeicommagum es, quia non ciuilibus uerbιs , sdstrecative relinquitur, nec ex rigore ιura scruitis proficiscιtur , sed ex u=luntate datur relinquentis. Circa utramque definitionem obseruandum cst, quomodo factum sit, ut Tribonianus lagati diffinitionem inquirens, tres nobis attulerit, primam Florentini, Modestini alteram , tertiam Ius lini ni, ik hanc Vlpiani praetermittendam putarit , quae csteris foret clegantior, re rei diffiniendae accommodatior , fideicommissi vero, cuius materia aeque Pateret, nullam retulerit alterius Iu reconsulti di finitionem, S hac una Vlpiani minime contentus, potius nos sine definitione fidei commissi relinquere, quam, 3 vel hanc qualiscunque foret afferre volueri: . Florentinus t ait in i legatum,
nerfιm haeredis foret, alicua quιd collarum uelit. Genus legati, uel in eo peccat, quod magis haereditatis diminutionem quam legatarii acquisitionem,&ita magis priuationem, quam habitum exhibere videtur ι Et Soc. iun. & Vaconitis , qui cum Accursio,huius nodi dili luendi causa, ilιberatιo, non deIιbutis legc- TC tcntant, a vera, receptaque lectione haud dubie recedunt. Satius est cumi delibare, t nihil aliud sit, quam libando dcccrpere, & ita deminuere , si co tendatur, quod actus ipse libandi habitum explicat,velut primum, poli vero
priuationem , ueluti consequentem. Sed ut cumique sit, nactaphoricum, I s de imprporium remanci omni modo. Modestinus i in i .legatum, s. de legat. a. ait; Legatum est donatio linamento r/licta, de ita ex lectione Florcntina renio tactur particula quadam, qua Iustiniano usurpare placuit modificandi ge-I 6 neris causa. Vt cum verum siti legatum proprie donationem non cilci. I.ff. de lib.lcg. genus,quod in dissinitione Modestini falso ad te tum esse videretur,in eius diis nitione posset, ut improprium quandoque reprrhendi . Et cum Modest imis mentionem tcstamenti faciens quoquo modo cauisse vidcazur, ne conuenirci fideicommisso, quod, cum ab intestato relinqui posset, non absolute ded per accidens iustamento relinqueretur, Imperator illa praetermissa, quae glpiano, Florentino, & Modestino visa est necessaria, eam qualitatem addendam esse putauit. ab hereda practanda. qnar accidit legato, non eius sublitantiam ingreditur. Et cum possit tellator legatario dare licentiam accipiendi rem legatam propria authoritate, ut admittunt omnes in I. nemo potest,
Edeleg. a. hoc ipso qualitatem hanc non esse intrinsecam lagati manifestissime
423쪽
me Stimprobatur. Atqui ea ratioste credendum est Τribonianum ab utraque VI piani di nitione abstinuisse. quod distere retias verborum continerent,quae exaeis quatione per Iustinianum introducta cundem cornequerentur essem m. Sed tamen ex i3s, quae dicenda sunt, infirmam fuisse constabit, & in duabus lega ti disnitionibus, cum testatoris, & te samenti quintares adicceris, quae fideicommisso per se competere non queunt, nec legati dissinitionem communem esse fidcicommisso existimauit, & fidei commisii di Enitionem praetermittendo, culpa parere non potuit . Non inficior relatas diffinitiones, sicuti strictis reguJis defendi non queunt, ita quasi rei diffinitar notionem exhibentes quo quo modo Posse propugnari, quod Soc. iun. ex Isidoro deducit, eique Boethius muItiplicem diffiniendi modum in libro, quem de definitione composuit, eroonens suifradatur . sed opinor etiam vix definitiones esse die endas , et sed potius regulas, et quaerem, quae est agis, quam quid fit patefaciunt, l. 1 ff. de reg.tur. Nam l. omnis definitio, Teod. quod nec ignoranit Accursus, ad regulas pertinet, quod ex I. I .ffide reg. Caton. apertissime comprobatur, & ex libris rupiniani diffinitionum, & ex libris Vlpiani regularum, cum regulas non distinitiones contineant. Sic Vlpianus iustitiae, &iurisprudentiae definitionem in I. iustitia , ff. de iust. &iur. ut inscriptio capitis insinuat, in moduna regulae pronunciasse videtur. Sed ut ad legati definitionem ab eodem Ulpiano traditam reuertar,ea ex modo legis,quo relinqui legatum ostendit,idem a fideicommisso, etiam in testamento relicto, secerbit, sed cum legis modus in libertati bus dandis, tutoribus constituendis, & haeredibus instituendis seruaretur,quia
forma erat Titius liber, tutor, haeres esto, libertates tamen,tutelaeue magis dari, quam relinqui videnriar d. l. in generali. Vlpian. tit. II. vcr. testamento in
fragm. haeres etiam institui magis, quam relinqui visus est,propterea haec diffinitio soli Iegato conuenit. Ex his intelligere licet, quomodo legatum a fideicommisso differat origine, ethymologia. & definitione. Sed cuiusque do finitio alias differentias indicat, de quibus silo loco dicetur ia
De diuisione legati, re fideicommissi ; in qua
dari legatum partitionis , non dari legatum 'uniuςrsale , . illud perperam praetermissis m,nritie tamen eXaequatione comptaehensum,
hoc autem falso adiectum esse probatur.
6 Etiam arunc nipulatispar tis, Oro parte in legat o panitionis requiritura
424쪽
I Lusum partitionis neq; uniuersalis,ne ι particulari fideleommii simila.
8 q; legatum particuiare, aret uniuersale dicendum ea. 9 VH; me quationem venit. .
IO D.Hieronymus Brariolosius Auctoris praceptor laudatus Uatum iure , sale dari negat, o seq. m.di putatur. Ir Trincipium Inst. de legari declaratur. I 2 Obiecta contraria tollantur, quae legatum uniuersale indicare videmur .
I 3 Stipulatio partis, oeno parte non descendit a Pegasiam Sen consulto. I Legaram partitionis de rata haereditate esse non poten.
is Sincit partem non esse omnino incerto. I 6 mius disputationis epithome. .
viae diuisio legati, & fideicommissi, pro quarta dissserentia subiit cienda est: Et, quod ad legata pertinet, a communi diuisone ricedendum est, qua ad instar fidei commissorum Nostrates tradidere,Iegatum alvid esse particulare,aliud uniuersale. Neos enim . . I gatum uniuersale datur,& tamen datur legatum aliquod quod particulare dici non meretur. a iure beneuolum Lectoron parumper sustinere desidero, quousque huiusce nouae diuisionis argumenta consideret.post vero iudicium suum interponere non moretur. Igitur propono i primum les tum omne, vel esse legatum particulare, Vel legatum partitionis, probabo deinde legatum uniuersale non dari. Quod maximi momenti futurum est ad exaeqnationem intelligendam,quia, & legatum partitionis sub ea non compraehe dirur,& legatum valucrsale,si non datur,frustrala exaequationem deducitur Leι gatum t particulare ex quatuor generibub constat,aut nim est per precepti nem, aut per vindicationem, aut per damnationem, aut per sinendi modum s. non solum Instit. de legat. & erant cuiusqi generis uerba solemula. Per strat ριι em hae. Luc sol us viam rem stracιμι to, ster Minduaisonem his merris itigabatur do lego eapito, sumito siue habeto. Per d4mnationens insuerbis, H rei mens damnos esto dare dato facito haeredem meum dare sucor. Sinendi modus ita eonemebatur 2, Hares mein damuas eao Iiaere LMιώ- Titiα- fumire
promissas deberi descripsit Anton. l. i .C. se usi1r.Pv uindicatione legari pote rat res,quae utroq; tepore ex iure uiritu te latora fuissent,mortis,&quando testamentum faciebat, sed in pondere, numero, uel niensiira consistentibus sat erat,si,uel mortis te ore ex iure multum testatoris Sisi t. Per praeoc
nem eaedem res legari poterant, quaeper u dicationem; ixrisq; casu si res , 'fuisset utroq; tempore testatoris ex Quiritiam iure, sietae desdcrabatur, qQ qi iam iure ciuile non ualeret legatum,adinuabatur tamen senatuscolasti croniano. Sinendi modo legari poterant res testatbris, & iti redis eius . sie Fnullum genus legati nisi per damnationem ad res alienas extendebatur, ut citam Vlpianus est auuior . Uber homo, res pupilli,aut lacra, treligiosa, c
425쪽
. per damnatIonem legari poterat, quia dari non poterat. Aliud genus Ieῖari, quod nostro riim iniuria iam flentio ridebatur inuolui, est Iegatum partitionis, t de quo Theoph. iii 9.sed quia,Inst. de fidela. har .ita scribit.
Aut m errat olim quintumcnus natι, est vocabatur partitis. Relinque mtur autem hunc in modum. Trtius m thi heres esto, cst haereditarem meam eum Stio in dimidia portionis diuidito. Ad extremum interponebantur re ter eos ratis stipulationes. 'res itastipulabatur a legatario Spondes legatari eonventus vaginta solidos soluero,eorum mihi dare dimidia, dicebat 4 andeo, Et rursum Iegatarius flιρulabatur ab herede, Sic spondes,sia debitore haereditaris consequatus fueris vigintisolidos eorum mihi dare dimidiam, hoe est decem e dicebar spondeo or uocabatur haec stipulatso partis, s pro parte . Adsmititudinem igitur legatari partiari stipulatio in recedebat inter herede es Deit μ=ssarium.' Sic Vlpianus d. tit. 14. in fragm. ait: Sicutsingula res legarι possunt, ara uniuersarum quoq; summa legari potest, ut puta Maevi scum Titio haereditatem mea partito, diuidit qua casu dimιdia bonorAm legata uideIur. Pot amem, diatia pari uelut ter Iia, ueι quarta legari, que species partιtia appellatur . Sed, & si suisset pars adiecta, partitionis nomine dimidia lignificabatur l. nomen filia rum s .partitionis,ffide ἰetb.sign.Et quamquam Theophilus dicens, erat olim , videatur insinuare gcnus hoc lcgati non esse amplius in usu, alio tamen sensu ea verba exponenda sunt,quam,ut haec collectio resultare queat. Quonia, R in Pandectis,non uno loso eiusmodi legati metio facta reperitur. Primum in i .cum ex filio,f .de vulg.&pupit. Cum ex Dio ait Iure consultus quis duos nepotes haberit, sed alterum eorum in potessare alterum non, ct ucllet Birumque ex aequis partibus haeredem habere , est si quis ex iis impubes decessist ad alteria pariem eius grasserre,ex consilio Labeonis, Uis. Cascelis, Trebaιιι, eum, quem in potes re habebaιslum haeredem fecit, or ab eo altera dimidiam haeredιta is parum, euρ ιn sinam tutelam venisset,lgauit. quod si is, qui in sua pol ε stare e et impubes decessiser, alteram heredὰ ei sit iruit Sic non antiquatam, sed usu florente hanc legati speciem esse apparet.Secundo de eadem locus est Vlpiani inl.mulier, I .vls timo ff. ad Trebel ille ibi.Ut Trebelliano i locus At .nonsumit de haereditate rogatum esse sed quas haeredem rogari oportet. Denis si qua portio hareiulatis fusrιι legata stegari enim posse etiam portione hareuitatis placet nobιι) rogatusque fuerιm hane partem restituere,proculdubio non siet restitutis ex Senatusconsulto,pdeoque nec quarta retinebitur .FIinc duo colliguntur,alterum est legatum partitionis in usu remansiste, alterum propriam retinere naturam,nec fore Trebel
Ilano subiectum; illud enim etiam post translationem Pegasiani solum ad fideicommissarias haereditates pertinuit, s.si quis una,Inllit. de fideicomm . haeredit. Et, tipsc opinor, illa verba; LVari enim posse etiam portionem hareditatis placet nObss, non Vlpiani sunt, sed addititia Triboniani, & assecla iii m. Ne- ue enim tantum sibi tribueret Vlpianus, modus ille loquendi alienus esta modestia, &Dasi Iureconsultorum,sic Τriboniani esse puto in l.tribus,ver. illud. ff.de usuis. ear. re r. quae usu consumun. & illa particula, etiam, quae ostendit hac de re aliquam dubitationem fuisse,Vlpiant teporibu, conuenire non potuit. In quibus ille de legato partitionis,laquam de re indubitata in frag. loqitutus est. Ex ijs coniicere etiam licet, cum Senatusconsultum Trebes .ad legatum 6 hoc partitionis minime pertineat,sua adluiae natura adeo pollere,1 ut stipulationis partis,& pro parte auxilio defendatur, quonia,cum nouo iure no adiuuetur,
ex veteri consistat pecesse est,& cum mutatumno appareat, non est cur suq iure . . E i prim*-
426쪽
primaeuo niti, &consistere prohibeatur l.praeeipimus C.de appell. Quinim, et quod magis est, opinor legatum hoc t non esse sit nile fideicommisso,neque uni- particulari, nqque minus sub exaequatione compraehendi. Non est sinula fideicommisibuniuersali, quia legatario, non haeredi similis estis ,
cui portio haereditatis legatur,& ideo si do restituendo rogatur, non videtur quin haeres rogari, da. mulieris .vltimo, cum tamen secus sit in fideicommissirio uniuersali, nam is quasi haeres .ffad Trebel.neque mero iure, quas lege aliqua, vel Senatusconsulto disponent iura haeseditaria,ut in fideicommissariiun rniueredem, ita in hunc legatarium transeunt, sed ex partium conuenti , ne , itaque degati emolumentum p x Iegato capit, onera ex conuenti
ne subisit. Quod si cessare stipulationem partis, & pro parte in hac specie concedamus quod in omnibus aula recesserit, tacite tamen de eodem inter legatarii , & haeredem conuentum esse dicere necesse erit. Neque fideicommissibpartieulari simile erit,quoni' illud neque per se,neque per stipulationem, aut, tacitam conuentionem subijcit fideicommissarium oneribus haereditariis, ut 8 Instit. de sing.re, per fid. relictis per totum .Et simili ratione i legatum hoc neque particulare dicendum est, quoniam agnoscit onera haereditaria, nequo uniuersale, quia Vnoscit ex conuentione, de peraccidens, non ex propria natura. Et tamen quia semperagnoscit, & qualitas haec , quanquam accidentalis est, tamen perpetua, &inseparabilis facit, ut in sui substantia particulare legatum videatur. assumens extrinsecus pro qualitate perpetua, id quod ad n turam unitierialis videtur accedere. Quare Vlpianus, in d.tit. 24.legatum hoc
a legato particulari, quod in illa quatuor genera diuiditur, secernit, a quo ego huius diuisionis rationem deduxi, ut aliud sit legatum singulare, aliud s legatum partitionis. Ex alio meruit hoc legati genus t seiunctim considera
ri, quoniam non videtvrexaequatione compraehetuum. Id vero probatur priamum ex Iustiniano, in f sed olim Instit .de legat. Ait ibi .: Sed olim auιdem erans legatorum genera auatuor per viniueationem, per damnaraonem Denis modo, per percetisonem. Idem in f .seq. Sed ne in primιs legum cnabulis permixtim de his exmnenda, βωδυhadia cotibus quandam ιntroducamus d F u. ratem, opera yracmm esse duximus, interim sepis tam prius de Iegatis, est ρο- Rea de ric3ωιμ tr re, ut natura utriusquefognita, facile possint perm/πtιonem eorucr eruditi Abiaimbus auribus percipere. His consequens est, cnm legatum partitionis, vel tanquam quintum genus , ut Theophilo placc t, ab ijs quatuor lecernatur,vel prima diuisione a particulari tegato, quod in haec genera diuiditur, ut apud Ulpianum, segregctur,ad exaequationem minime pertinere, aut Iustinianum in sua ordinis ratione defecisse, qui permixtionem, & exaequationem ad haec quatuor duntaxat genera retulisse vititur, non ad alia. Tum secundo probatur ex d. leg. mulier g. r. adhibita omnium sententia, quae est legata particularia particularibus fideicommissis , de uniuersalia uniuersali bus fuisse exaequata, quoniam cum boc legatum singulare non sit, non potuit singulari commi exaequari, vel imperrecta redderetur Iustiniani tractatio , cum vero, neque proprie sit uniuersale, fit, ut nec etiam fideicommiso uniueriali comparetur d. l. mulier s. vltimo. Sed verius est duntaxat particul
ria legata particularibus fideicommissis suisse exaequata. Nam quod postre- in D loco, hoe in eapite praestare pollicitus sum, verius etiam esse non dubia r. , legatum uniuersale minime dari, quod fideicommissis uniuersali potueries aequari. Quam sentemiam praeceptori meo D. Hieronymo Beneuolent.
427쪽
re, i viro omni virtutum, literarumque genere praeesare reserto semper placuisse recordor. Videtur autem a ratione ordinis hunc in modum mirifice probari ἔNam Iustinianus in b. vltimo Inst. per quas person. nob. acquir. ita ait: aes nus tantisper admonuisse fusciat, quemadmodum singula res vobis acviram tur. Nam legatorum ius, νιο, ct iso fluuia res νδι assu runtur , item cst fideicommis se, ubisnguia res vobis relinquuntur, opport inius inferiore isto referemus.Aut deficit in ratione legatorum ineunda,aut nullum datur legatum
uniuersale , sed huic loco ad ij ciatur principium Inim de legat. Ille ibi: P. Fhae τιdeamus delegatιs, quae μυιπιι 1 extra propositam quidem mater amvidetur ι Nam loquimur de hs Ru is, quibus reumarestatem res nobis a quiruntur,sed cum ommno de tψamen ιι, ct hared.bus, quι intectamentσιm Diuuntur sequutisimus, nansiae eausa sequenta loco petest haec ικrar muterra tractctari. Concedit laterator , quatenus cle aecquisitione titulo uniuersali, semio est, legata esse extra propositammareriarn - Quod si legatum uniuersale darsetur adeo, ut constaret diuisio generis in species hoc modo,quod legatum aliud uniuersale, aliud particulare inret, tractati legatorum absolute extra propori sitam materiam censenda non esset. Sed cum huc peruenerimus t quid causae fuerit, ut ubi de legatis diceret, silentio transigi non debet. Quoniam ii Ia vemba: ΛDis snee jacte. huius causae excogitandae antam praebuisse viden inr. Alij, cam putarunt, in legata essent accetaria ad testametu,s coiter recipitit intit.Padeeltaru Alij,veluti Sylv. Aldobrand .rati sunt Imperatore prstermissa i ne uniuersalis,& particularis acquisitionis, ad directas,& praecarias respicientem post institutionem haeredis, quae verbis ciuilibus conficeretur, de legatis, quae simili modo relinquerentur disserere voluisse. Postrema illorum sententia est, quam libentius probarim, quae a legati naturae, siue conditione deducitur. quoniam in tellamento necessario relinquendae sunt, quod tam ex Modestini, quam ex Ulpiani definitione superiori capite deductiim est; hanc ratione inglo. Ze Mysing. probant, nec immerito, quoniam cum Imperatoris mente consentit in ijs verbis. Sed cum omnino de te meru/s, ct haeredibus qui in tectamentognstituumor. ex iis duobus, tanquam antecωentibus infert. A. ne eaama Medium concludendi ab antecedentibus nullum verosimilius duci posse vicitur,quam istud, quia legata similiter in testamento relinquuntur, non sine cau fa Sec. Si uerb, vel ea ratio tractationis subnecti pomisset,quod legata quandoque vrtiuersalia sint, constituantq, titu Ium uniuersalis acquistionis, plusquam verosimila est,ad remouendani propositam dubitationem,& hanc rationem ab Imperatore usurpatam fuisse. Neque potest non esse in aliqua culpa in ordinis ratione reddenda, ut minus aptὸ dubitationi propositae satis De iste videatur,
fi vnhiersaIis legati immemor, uno, Scaltero loco hanc speciem acquisitionis praetermisit.Tertio hanc fitisse Iustiniani sententiam desumi potest, ex s. si quis una, Inst. de fideicom. haered. Ibi. Sed illud interest ,quod altero casu ιd est cum deducta siue Mestraatiqna re resti tur hereditas infitidum ex eo Senatusconsulto actionis tranferuntur, est res qua remanet apud Meredem , sine ullo onere hareditarast, apud eum remanet, quasi ex legato ei a mina. Sic ita demum quid simile legato dicitur, quando acquiritur , singulariter, de sine onere. Ad haec facit quarto Ioeo,quod neque legataria haereditas, neque legataria bonorum haereditatis petitio, nev e remedium aliquod comparatum, quod uniue
428쪽
uersale est, deblia proportione comparari. inare argit me nium leg . I. ff. de senator. huc transferri poterit, non esse illud facile concedendum,quod apud
Iureconsultos nullatenus videatur auditum esic, vel relatum . Quinto facit tex. in Ic g. a. f. Quintus , C. de veter . vir. enucl. ibi cum nri stram peculiare
fuerat quam legatis quι dem legis Fulcidiae narratio , si comm Is autem quam Senatusconsulti Trebelliani, Se ita patet legatum uniuersale non dari, cui Trebellianum conuenire queat, sed illud solum ad fidei commissa pertinere. F t quamquam glCsiator, ac caeteri deinceps contrariam sententiam secuti esse videatatur, attamen gratis id inuicem concedunt, & tamquam contradictore carucrint, neque eorum propugnandae, neque nostrae e 1 puenandae
Iaargumenta excitasse uidentur. Sed non eo minus i obiecta quaedam dissim landa sint, quae iacite cuique occurrere possent. Primum itaque negocium sacit Iuttinianus , qui legati partitionis tractationem in titulum de fideico missarijs haereditatibus rei j ciens , & fidei commisso uniuersali cona parasse visu: cli, & uniuersalem ipsius acquisitionem existimasse. Sed accurata illius tituli lectici ostendit, non de legato partitionis , alia ratione filisse tractatum, quam, ut intelligeremus fidei commissum uniuersale antequam stipulationes ex Pegasiano Senatui consulto ad illud idem ex partitionis legato translatae tollerentur, Pegasiani aut horitate legato partitionis simile fuisse, quod fidei commissarium non fidei commissi natura, sed stipulationes obstringercnt hae redi, de haeredem fidei commissario . At cum Trebellianum, ipso iure facta restitutione, iura utilia active, tu passive in fideicommissarium transscrrct recte tamquam inutiles stipulationcs ex Pegasiano introductae, explosae sunt, velut ita fideicommissarijs haereditatibus restituendis non ampli us necessa-1 3 riae. Sed considerandum est stipulationcs i partis. pro parte in legato pa titionis obseruatas , non a Pegasiano descendisse, sed tantum ex similitudine rationis ad sideicomniis sunt portionis haerc ditariae filis e translatas; ob eam rem exploso Pegasian O , de stipulationibus ab eo in fideicommissarijs haereditatibus introductis, legatum partitionis nulla, i detur rati ne mutatum , non ex Trebelliano, quia de lega. io partiario non loquitur. dicta lege mulier. 6. vltimo F. ad Trebellianu; iron ex Pegasiano, quia, etiam si si alite translatione iitrium ex Trebelliano, frustra ex legato partitionis stipulationes ad fidei commissum transferret, non tamen consequitur in ipso legato inutiliter interponi. Quatae sequitur iura , oneraue transire in lagatarium virtute stipulatio ius, quod nullum Senatusconsultum opituletur, S ita non'ex naturalegati, ac propterea per se uniuersale non osse . Iuttinianus ergo incidenter adaperiendos fideicommissi progressus, de legato partitionis edixit, non autemper se, vel aliquid circa illud constituit, aut immutauit. Simili modo respondendum est l. si qui s.f. cum ex filio. ff. de vulgari, & pupillari; aut dicta leg
mulier. f. primo, in contrarium adduxerit, pertinent enim ad legatum partationis, quod propriam retinet naturam, nec uniuersale dicendum es . Eadem que ratione soli1i poterit nodus lin quis seruum. g. vltimo F. de lese secundo, ubi dicitur . M euι certam partem haereditatis legauero diuus eisdrianus roscripsit, ut neque praelia manum F - , neque funeris impensa decuretur. nam
ad leg. partitionis, pertinet. Sed adiici etiam potest funeris impensam non xoncludere ius uniuersale, cum, Sceam vir patiatur pro lucro dotis l. Celsus Ederelig. &ὶ t. sun. quam si non aliuade, ex titulo de Ysucapione pro dote.
429쪽
Nicquid plerique voluerint,non esse iuris viiii iersalis, potest abunde probaril. Amplius posset adduci leg. cum filius f. i. digellis dele g. 2. ubi lisc species
exponitur. Lucio Sempronio lego omnem hereduatem pubtii A foeuis, Sempronius ea demum onera fusi piet, qua Asarmanae haeressitatis fuerunt , cst in diem mortis Aus , qu ι baeres A GA. ι extιtit perseuerauerunt, sicut avice mut a praestabuntur a tiones . quae ei praebura potuerunt . Verum & hic Iocus sententiam confirmat nostram, quia non transeunt actiones, praestantiar autem siue repraesentantur per stipulationem, non ex legati natura. At
dubitari potest, an hoc sit legatum partitionis . dubitationem facit , quia haec non est haereditas tellatoris, sed neque pars eius, quia lis reditas Moe- iiij confusa in patrimonium adeuntis non facit quotam haereditatis ipsius per I se. At legatum partitionis thoc proprium habet, in quo etiam discrepat ab uniueriali fideicommilla , ut non possit fieri de tota haereditate , sed de
parte ipsius, ut nomen indicat, de probatur aperte in dict. f. vltisno,le g. mulier. Fideicommissis haereditas omnis compraehendi potust , dc haeres graua ri, 't una re deducta, totam haereditatem restituat. dict. S. si quis una . At totam hereditatem legari polle nulli bi concessum est, neque praeter lcgata singularia , aliae species est lcgati, quam partitio , quare parte in duntaxat legari posse, lenomini. &rei consonum cile videtur. Legatum dicis l. cum filius 6. I. non totam continet, quia tota respectu legantis hs reditas dicendacit, non partem, quia quota sit,igia oratur. Sed verius ell, Schoccssclegatum par titionis, quia pars etiam si sit inccrta ratione quotae, non tamen I sciri iti etia omni ratione , & su scit non esse t omnino ii certain, ut pars dici queat . v t non , itietur legatum leg. locus T de ac q. post' l. si quis extraneus', f. si quis partem ff. de ac q. haered. Coin praehendit ergo legatum illud omnem haereditatein Moe vij, sed pallem haereditatis legantis, cuius respcdiu susscit legatulo eisu du parte . Postremo refragar videtur icxt. in I. xli. s. si au- te in sub conditionc L. comm . de leg. ibi. Sιn .ii tem sub condi ιone, uel sub ιncerta die Derit relis tum , Mel si iei commu*m liniuerstatis , liel Deciale. Haec diuisio. Vniuasi a is. Mel nectate. Communis legato, 8c fideicommissio videtur , cum ibi communia utriusque tractentur , ut titulus ostendit . Sed non est hic Iustiniani sensus , ut eam diuisionem , quae propria fideicommissi sit , communem legato faciat ; is cnim contendit soluin rei tam legatae , quam per fideicommissum relictae . cui dies , vel conditio apposta fuerit , die , vel conditione pendeote , dissua laere alienationem , .& die adueniente , conditioneq; exiit te , ubi facta sit, eam irritam decernere, longi temporis praescriptione non obli ante. communis igitur est exitus reuocandae suo casu alienationis, Si ad hunc respexit effectu. Caeterum illa diuisio ad selum fidei commilitim pertinet,nihil ue vrget nos, ut adlegatum transferamus, nisi aliunde constiterit dari legatum uniueriale . Quareis i lumina huius disputationis est, legatum omne , vel esse legatum particulare, vel partitionis, S conseqκenter communem illam diuisionem , velut falsam, ia perfectam corruere, quae asserit legatum esse aliud uniuersale,aliud particula- .re,quoniain ponit speciem, qliae non extat,& extantem praetermittit.quibus adiicitur nullam legati v nitiersalis potuisse exaequationem fieri, veluti non entis lis eius is si ceri .pet . nec minus legatum partitionis in exaequationem uenit, quod ea legata particularia duntaxat attigerit, neq; naturam exaequabilem retineat,
430쪽
quia de tota haereditate,ut fideicommissum uniuersale, fieri nequit. mstat ex ita se habere legati diuisionem,ut etiam in ratione diuidendi differat a fideicomet missi indubitata diuisio test, ut aliud uniuersale,aliud singulare sit.Theop.de fideicom. haered. in princ. Didium ect de nato nune ad Picommilia traη
mus. Hdeirammisueram quaedam sentsingularιa quaedam vn rcha.Ad idem ficit d.l.vit 6.sin autem sub conditione C.commvn.de legat.Quod si eadem diuisio legatorum fuisset, inter legata,& fideicommissa,etiam ante exaequationem ita ratione diuidendi nulla differcntiafuisset. Quam tali en veluti quartam ex prae- dims adnotare fas erit.
Quatuor explicantur disserentiar, quae a distin,
tione descendunt, earumque occasione institutionem haeredis materiam, non formam testamenti censendam esse disputatur. Cap. 3-I π Fiata verbis imperativis, fideicommissa verbis praecariis re n Iu-- L. tur.' 2 Error Accurati verbum peto praeceptiuum existimantis. 3 verba legararum.GP ad bonoratum,ct adgrauatum dirigi potuere. 6 foecini sertioris, Ripae error in verbis legatorum discernenilis. L.Tiria f. I dfde leg. a. declaratur. 6 Legata,non visideiconmissu nutu relinquipossunt. 7 Lex scripto,non autem nutu sancit,quod vult.s Legatum Graec cribi non potuit deicommissum potuit, de ratione dij ferentis. 9 Verba isnperativa idem,quod legitima directa, ciuilia. I o Legata ab intestato relinqui non possunt. It Pinunt tamen relinqui in codicistis testamento confirmatis. I 2 In bis tamen haeres innitui non potest. 13 Legata ante haeredis institutionem olim relinqui nonpotuerunt, fictisommissa contra, de ratione nu.1 S.I In subblitutionibus ordoscriptura non attenditur. 16 Inhitatio haeredis est materia,non forma testamentio
i8 L.ist de haered. λ'. explicareriis In quo consitan forma testamenti sententia Authoris. Sed Diuilirho by Coosl