장음표시 사용
441쪽
ir In Iabertate fidelemmissaria reuoconia , Mus fraussis euentus
i: Iu libertate directa Drus euentus , consili requiritur. 13 Haeres iure ciuili ultra vires haereditarias non traiebatur.
1 'Ialisertatibus directis leuisma, in fideisOmmissa iis ηομi a seriptura
spectatur I Sinctu eum , cui sub conditime dandarum decem libertas data est ,
16 Adpetendum i quod est in conditione, sta eri actio prodita. 1 infreti inviciosi intra quinquemium intentata, reuocat libertates directar non fideicommissarias . 18 Directa libertates non uisi ex testamento valent. xy Iasonis,ct aliorum circa directas,cysideicommissaerias tibertates error codiripitur. dio L.si post,mora. m 3.His de leg. Imr diametro pugnare videtur cνm Lpecistium 6.νθ . deleg. 2.23 Auctoris conciliatio . Lerique ex nostris aIiam superioribus differentiam addendam esse
existimarunt,quae in plures qnoque sciruseretur,videlicet re*ectu liber ati,,ut hoc etiam nomine inter legatu fideicommissum diu scrimen versaretur. are omnes disserentias inter directim libertati na,& fidei commissariam numerare contendunt,easdem inter legatim. 8e fidei commissum constituentes. Sed libertast directa non videtur ad Iegati specie accidere,cu ex ijs reh. fit,quae dari magis,si legari dicatur l.ve bis legis sLde ver b.signdi libertas fideicommissaria a directa libertate distinguitur, non a legatari ὀ post multos Bolognetius in s.differetia oi Iureconsultoruexcplo destitutus, ut caeteri plures nerudite talem appellat.Directa libertas ita dabatur,.st chus tiber e 'o, hoc erat dare,no legare , mortuoq, testatore statim liaber erat,neq, legatoru exeplo oportuit ab haerede prsstari libertate tVIp. int. stichus seruus si de manu .test .probat quod dicimus,Ille ibi: Sm seruus meus eum heres alienaveru tiber esto, inutiliter datur libertas, quia in id ripus cpfertur,qua ahenus futurus fit,nec corrarii. eri, quod statu libre,eρiamsi venιeru ex tonamento tibertaιε eo λqati tur .Certe usititer Iibertas data facto inedis non perimitur. At quid in legato eo modo dato dicimus Dino sum .n.uulia due tur ratione;na in re libertatem, ' legatum quantum ad ba- causam nihil distat. No solum igitur UUAari libertate,no autem legari nobis ossedit, sed diuersitate quaestionis legatu a libertate differre,&p argumetu a speciali, quo in ea causa nihil distare cocludit,in caeteris discrime adeue praesupponit.Confirmatur ex l. planea .s .vit.ffide leg. I .Ait Iul.ibi. sim restam ero manum/ttitur, ' neq; legatῶ. neq; reditare capit, ricomissum a re cogedus no est, ergo libertas vice legatino tenet.Tu vero no est admixta Iegatis directae libertatis materi sed separatos titulos in Padectis de manumissis tino,in C detestametaria manumisione sortita est,& vect directis ci libertas data videtur,que testator no ab alio manumitti roga sed vulaei libertate ex testa copeterrinullo haeredis, aut alteri ministelio
442쪽
aeredeme s.libertas Ins .desurgobus per aequi dant haeredem T. de mani
test quamobrem legatariaeIibertatis nomen planὰ commentitium exiluinari debet id quod post Ouno l.r .C.commim .de Iegatatum.&So .iunior animas uertisse videnturint. I.deleg. 1.Vacon .lib. . dees.s3.Dec Liur. ciuit. Qua de re
dubitat Aleiat. per text. in I. sed & si sub conditione F de haered. institui. ibi vipia. scribit. Sed σφώm libertine instilutius, an ei tiberratis diano torici lis adimi possis apud Iulianum P ruur, est 'tar in eum casem, quo arum rim*rri, ademptiosaemma milere, M a semeti mei Aberras adιmatur. Semamvs enim haeres aquamis a se o Lberrauem accipis .sententia habet rari 4 Bem . namsicini,stari Minon potest,rta nec adimi. Alciatus 1 sentit verbum legari, &Ami ad libertatem communiter esse reserendum s ut sicuti sta lis bertas legari non possit , ita nec adimi- Apertius ita censet marenus, εο
damnat eos , quicontra sentiunt. Nuper ME. Math in epit.leg EI .numero x I. pro Duareno,ic alius pugnare visas est,quem lib.sing. epistincia Epistis. ab hoc errore reuocare contendo errat Alciatus, nam illud, quod pro ratione ponitur latius patet,&speciei,terminos egreditur. Duo enim pronunciat Vlpianus,quae sententiam nostram confirmant omnimodo . alterum est,seruum haeredem institutum a se ipso libertatem aecinere, Echoc per locum a repugnantibus concludit dationem libertatis non esse legatum,quoniam haeredi a semetipse legari nopotest,I.legatum,s .a .fidelega ac supra notatum est in iterum, eum sbi ipsi adiamere non posse,qui necaegatum praestare possit. Sensus vlpiani est, ille non potest sibi aliquid adimere, qui a se ipso non posset aliquid, si legatum foret acciperes sed haeres a se ipso legatum accipere nequit,ergo, nec aliquidsbi ipsi adiumere potest. Quod si ita est seruus factus necessarius haere non poterit sibiliabertatem adimere;nam quod uni adimitur,aut in alium transfertur,aut apud haeredem remanere necesse est,ergo sibi adimere non potest,quod apud se reman ret omnimodo, quare argumentum Vlpiani non concludit libertatem legari. Sed quomodo a semetipsoaccipit, cum legatum accipea e non possit paccipit d in tam a testatore, non legatam. Nec restagatur tex 1 l. in ger ali.K. de verb-s Uc. quia, & hic contra Alciatumiorquetur: nam si libertas data,legata videretur , libertates in generali. petitione Iegatorum non ex . mente lagis,
sed ex verbis competerentia Prima semite magis ivrget, i. vlt. C. de comm.ser. ma. ibi. Data , vesplures dominι cammunem fruum habebant Ged unas ex o suam partem quam in Goabebat letume, de iustinianus parte pre- iij solatam eiusmiai legato seruo libertatem competere dissinit. Solvit Socc.. nepos, ει rectE, eum verbis ipsis non tam libertatem, quam partem domini- eam aegasse, εμod libertas perpa,Sacq iri, aulaetineri non valeat, quare nindixit libertatem lego ,sed partem, quam in eo habeo : & obid desiderauis herirgis interpretationis auxilium. Latius his omnia probo ind. Epist. x 'geli Matheacis argumentis occurrens .Et si sentetulam hanc reti uum,nostr rum labores etagimus,qui miserae torquentur, quomodo exaequatione nihilum operate,oes adhuc differetiae, inter directa,&Melanmissaria libertate cosistant; τ quonia legat ino directae libertates exaequatione coprisci tur sed tame has 3 differentias breuiteradmonere nis eriti ritea renas, uti qui direct libertatem consequitur , libertustestatoris Mesatur,nisicontingateum, cui b na libertatem tonseruandarum eausa adiuranturispeciatim hocaddictione compraehendere, .ergo quia autem vise fideicom.sineri. sed oportet, &tempore ainamenti Obregulam Catonianam, & cum testator moritur, uia seruo alieno inutia
443쪽
lautiliter directa libertas relinquitur, testatoris filisse,pen. via Theophilas
Inst.de sing. reb. per fid. reliet. C erum libertate proprio etiam seruo perfideicommissum relicta, is non testatoris, sed eius, qui de eo manumittendoro Fatus est,libertus reicitur,l.his quibus .C.de fideicomm Iibera. Quare huic prao mae secunda etiam differentia videtur inesse, et quod directo libertatem non nisi propriis seruis dare possimus, fideicommissariam etiam alienis utiliter resin. Io quimus. Adeo autem verum est alieno i seruo directo libertatem inutilite edari,ut etiam si dominus serui a testatore haeres instituatur,non valeat datio li- II hertatis,1. servo tuo. C.detestam.manum. Tertio illud interest, quodsi t infideicommissaria libertate, vel ex solo euentu creditores Daudentur, manumis.11 sio patiatur impedimentum, l .vit. C. qui man. non poL at in libertate t directa oportuit fraudem euentus, &consilij deducere, ut per Iegem Aesiam Sentiam
reuocetur,l. I. C. d.s .in fraudem. Inst.quibus excav. man. non lic. & hoc re
gulare est in edicto fraudis reuocatorio .fraudis. fide reg.hir. Rationem quia dam esse putant, quod haeres non nisi viribus haereditarijs diligenterexploratis adeat haereditatem, ac ideo, dum mammittit, scire praesumatur se in fraudem manumittere, contra dominus saepe plus speret de suis facultatibus,quam in illis sit .d.f. in fraudem . Sed haec ratio tamquam praesumens consilium Baudandi in haerede, eum tamen solus lassiciat euenis,conclusioni aduersari vide-13turo Rectius Accursius ind.tvlt- eam crediresserationem,quod haeres ' n qnteneatur ultra vises haereditariaRl. r. Aenique. Tad Trebell.& ideo si aes alienum absorber integram haereditatem, frustra, tam legata, quam fideis ommissa petuntur, Lsuccessores. C. ad regem Fescidiam. Neque seruus cum detrimento creditorum fideicommissariam libertatem petere potest. Quartam disseren-r tiam i subiicere licet,quam Pomponius in l. s. s. de manum.testam.nos docuit, dicens. Intibertatibus leuissimae s. riptura
bertaιibus nouissima Accediu rex. 1n quod traditum,aede condit. 8c demonstr.ex quo non tantumdisectam libertatem a fideicommissaria,sed eamdem a legatis, iuxta expositam sententiam, differre comprobatur ia Verba sunt. Quadrradiram eB in Maris nouissimam, intiborarabur ι-Νm- conditι' nem specta-dam me. Ratio potest esse cur lauissimam in directa,nouissimam in fidei commissaria conditionem, siue scrimiram spectemus, quia testator fideia committendo non simpliciter libertati fauere videtur, sed habitae haeredis ratione Propter ius patronatus2vnde propter praeiudicium haeredis nouissimam spectamus volantatem e regulare est. Quinto laco,di illud diseriminis aece-1s dit,quod i in libertate direAa, relicta tamen sub coditione dandorum decem, veluti Stichus si decemsbIuerit liber esto, si haeres in mora reeipiendi fiserit, semus liber fit,& decem hares petere non potest, I vir. C. de cond. insert. ibi et
IV si, est 'se oblatas pecunias non se eperit: quod enim semel repudiarum ab
eo ect, reiume πιιm mme concedimus. Et tamen secus est iu Iibertate fideia
commissaria,vir docuit Bare in I. cui iundus, fide condie. &Mmonstr.cui Iason adhaeret, εἰ recte . Qnia primo casu ille decem offerendo a semetipso liberta . tem accipit,& haeredr t ad id perendum, quod in condatione est,mon in oblis. gatione nulla competit actio. Sed in tigato alteriiux rei, vel in libertate fideicommissaria quando de manu haeredis legatarius accipere,& semus ab haerede manumittr debet,quamuis petere non possi iure tamen retentionis sibi cons sere PotericaeSatipraestationem,aut manumi ilionem remorando. Sexto diis F 4 riint
444쪽
runt etiam, quod obtenta t querela in ossiciosi intra quinquennIum Intentatac
directae libertates non competunt,at fideicommissariae solutis victori pro quolibet seruo aureis viginti conseruantur 3 quod velut notatu dignum, Ias commemorat,probatque ex J.Pap. 6.vit. iuncta leg.seq. ff.de inoffic.testam. dicitur in s. vlt. Plan. I ροεῖ quinquennium minerosum dicι ecptum magnas est rusta ea ammares non es reuocandas,quae competiersit,vel praestitassint,
sed io. aureas a set syrasa us victori. Igitur post quinquennium tam tadeicommissariae, quam dire i libertates confirmantur, ut ea verba indicant, competierant, vel astita sunt, nam competunt directae, praestantur fideiconise missariae. Sequitur Modestinus: Sin autem intra quinquennium egeris, liber rates non competunt. Sed nurus aιι praestaturum victorem fideicommissarias . libertates, scilicet Monti aureis,stin hoc east singuli 1praestandis . Et ita in hac specie melior esse videtur conditio libertatis fideicommissariae, quam directae. Pro cuius discriminis ratione septimam disseretiam subi jcere necesse est, quod 18 directae t libertates ad instar legatorum non nisi ex testamento valent, ge competere possunt,s .pen.Insiit.de ling.reb. per fid.relict .at per fideicommisitim in codicillis, Se ab intestato relinquuntur.d I. Quare tcstam to per querclam roscissis nihil mirum est, si magis fideicommissariae, quam directae defendantur, quod viribus deficiat testamentum. ex quo solo directae, competere positae. Octavam, postremam Iasoni,& paucis quibusdam subnectere placet, quod is data i libertate directa post diem incertam, quς tame omnino sit extitur dies incerta reiiciatur,& seruus illico liber fiat, at eadem per fideiconamissum relicta,dies expectandast. Primum probare cotendunt ex Lsi post mortem,s. it. ff. de legat. I. bi Caius: Sa serami Titis legatus sitim idem y mortem Tit, tiber esse iussus fuerit,i tib Iegammea .sura moraturum Titu- certum est. a. o Et cum t ex diametro pugnare videatur Papinianus in l. Peculium, si .vit. ff. deIegat. a. Sicconciliare videntur, ut Caius de directa, 43Q. de fideicoiiunissaria loquuti sim. Sed verba Papiniani subiicienda sunt, quae huncc uellanterro-rim. Ait ille. Titis Stichus legatus, yost mortem Tuti tibertatem accepit. A cursius exponit a testatore, ut directam indicet, & recte, quod, q- sequuntur verba confirmant. sequitur enim: Et ligatum adita hariaιωιe-Abertas ρ mortem Ti compes t. Verbum competit,ut dixi ad directam reseri debet. sequitur illa: Demas si moriente Titio liber esse iussur en , si tamen Titio ex parte barede mβι tuto fruus legatus, est post mortem eius ιber esse ιοροι sit,
me aviost haereditatem; siue non adierit, post eius mortem libertas eι davia est, a functo e. libertas competit. Similiter illa verba: liber os ιι sus sit. directam luit bertatem significant, ut Iacob. de Men. etiam adnotauit. Ego t cum videam
per dissicilem eta conciliandi rationem nihil probabilius habeo quod afferre possim, quam quod in specie Caij separatis orationibus legatum rei insit, Sedata libertas fuerit,ut ideo libertas adimendi legaricausa relictarid ur, uti purὸ legato seruo , paulla ante docuit Gaiua in eidem libertas sub conditione data sit, videri imum lagatum ademptum, es quodetniis relictaerat sub coneraria conditi elegatum , sic in ,cie sequenti,*iod est,& sub
incerta die adimitur omnino militiiras pureaetiam demptum videatur, Papiam ianus vero unica oratione regatum relictum, de Iibertatem datam esse propi arat,adeo ut constet testatorem locum habere virum, voluisse s sed magis antimus substitit,quam quiescat om nodo.
445쪽
Ani i. is deleg. 1. Vlpiani sit, diligenter inquiritur.
et Decem intellectus .rct de M. .ex Bolovetto. a Legem hanc non esse Upi Lex Duareno probatur.3 Iureconsultin potuerant condere legem..
4 Holandri lectio quomodo se habeat.
ue Lectio Florentina in Pandectis cateTinrob. bilior. 6 Iunini praeceptum de nominibus Iu consultorum appotioris . . 7 cumani sententia tirca eandem,l.e minatur. 8 Iacobi Reuardi nouus intelli ius ad citur .s i uoris excitatis quaedam. io Bariolisententia expenitur.
II metuationis nomen quidsivificet ex Iustiniano.r a Iacopi inteoectus ab authore defensus. a 3 Aulboris de hac re sententia. as conclusio praecedentium ex orbore.
Unc uero differentijs legatorum, & fideicommissorum expo
sitis,antequam ad eorum exsquationem perueniam, aperie
dum eis, ait ea Vlpiano, uel hilliniano tribuenda sit; ut uero ipsi is authore constituto,uel ex l. I .in Pandectis, uel ex l. a. C. commvn. de legat.uerum exaequationis sensiun percipere ualeamus. Et Podattinet ad i. i. controuersum est an via piani credendant, uel ne. Haec autem dubitatio 1 ab omniax bus diffusu tradiatam dccem leotentias,totidemistius legis intellectus, ut Ioan. Bolo . eosdem ordine retulit, diuisa est. Sedetamen alterum ex tribus neces satio concludcndum uidetur, ad quod caetera omnia teducantur in ratione potius,quam in re ipsa differentianit vel in totum Vlpiani cile negemus, uel per cotrarium tam uerba,quam sententiam Ulpiani esse cocedamur, aut partim Vlpiano, parti in Treboniano ex iterbis, de sententia laris reserendum esie fiteamur. Prima igitur 1 tentia sit legem hane non esse Vlpiani,sed Treboniani,quam de
a renus1 id nobis persuada re conatur,qa in plerus'. uetustis codicibus affirmat se legi s iescriptione Imperatoris Iustiniani,no aute Vlpiani note decorata animadueriisse; quod ex pluribus uerosimile fieti ἡ.Primu quia costat e quatione verea Iustiniano facta esse per La.C.com.deIe.quod idem testatur in s. sed nostra init .e. Uod si Vlpiano aut re ante Iustinianu lacta expquatio,& peooia foret,ia Imperator,ut Barioli utar verbis,serui sti uobis de vento.Scro ex fraginetis V piant,quae pranmanibus habemus, costat eius Te fideicomissa a legatis multis discriminibus fuisse separata, 8t disseratias oes,aut certe plerasq;, quas supra c. igessimus, Vlpiani testimonio praecipue comprobauimus, quod argumento est, vel Dissiligod by Cooste
446쪽
vel suo aevo maximae fuisse virentes . Accedit tertio quod necessario sequere-riar Iustinianum tam in d. f. sed nostra, quam in s. lt. Instit. de obligat. quae e quasi coni. nast. suille mendacem. Quarto vix est, ut Vlpianus author huius exaequationis esse potueri r , tantum abest, esse voluerit ; nam, ut lib. sing. delegi b. a. par. 2.capit. 3. Iatissime disputaui,certo certius est,s vcrum amamus,lus reconsultis ' nullam fuisse legis condendae potestatem, de consequenter multo minus abrogandae. Quare hoc VIpianus vindicare non poterat, ut differentias legibus apertis constitutas, posiet leges abrogando si ibinouere, vel si alicuius Imperatoris placitum accessisset, verosimile esset, si non verba constitutionis, saltem memoriam aliquam ad Iustiniani tempora peruenisse, eumque pro more 3 illius aliquam nobis testationem fecisse. agitato tum Socinep. hiic numero I 29. tum Vigi. in g. legatari 1s,numero 3 .Instit. de testamen. ordin. id confirmare co-4 nantur, quod in Pandectis Holcandrit caput hoc primum de legatis inscripti ne aut horis careat omnimodo , quia si quis obiiciat Pandecias Florentinas s t quas pro verae editione consulere solemus, quibus adest inscriptio Vlpian sub libro sq. ad edictum, pro ijs replicat Duarenus eum de veritate disputamus Florentinae laetioni non e ne eousque tribuendum, ut caeteris omnibus praese- .rantur, SI cum in soro disputatio acciderit ei standum esse sentit, caeterum in scholis, etiam aduersus eas liberum esse disputationis campum. Mihi quod in- ter eoS contenditur, an a Florentina lectione recedere debeamus, non aliter dirimi posse videtur, quam si expIoratissimum habeamus legem hanc honoris potius, quam veritatis causa Ulpiano fuisse tributam, quod nisi constat euidentissime, non sarire adducor, ut a Florentina, vulgataque Iectione, quae in hoc conlcntientes sunt, recedendum putem. Et superiora argumenta, & si quae plura ijs similia esserantur, facile remoueri poterunt. Nam Iulliniani prae-S ccpto, de quot in l. a. tanta aurcm C. de veter. iur. enuc I. sancitum est, Vt unusquisqtie eorum, qui author aIicuius responsi fuerit, Pandectis inscriber tur , quod cum perpctuo in omnibus obseruatum se, cur in capite isto ab Imperatoris praece pro compiIadores recesserint exploratum non est, verba Iustiniani subiJciantur, quae vires argumentorum enervant. Tanta is ait a n
his habita ely reuerentia, ut nomina prudentum taciturnuaIι tra
stris digeβιν scriptus est, hae tantummodo a nobis essem, ut si quid in legibmeorum , vel superuacuum, vel imperfectum, aut minus idoneum visum esset, vel adrectionem , vel diminutionem necessariam accipiat, est remssimis regulis tradatur. Videtur e Fo Triboniano, caeterisque datum hoc dumtaxat, ut addere, vel minuere possint, sed legem, quae V iani non esset, pro Ulpiani lege ponere minime datum esse constat. Igitur si V Uianus aliquid circa exaequarionem sentiebat, potuit huic sententiae detrahi, vel addi; at Vlpiani non temerὸ supponi non debuit, vel si cuius non ien subijciendum fuit, cur potius Vlpiani, quam Papiniani, vel alterius p aut si omnino, ne vel hoc singulare caput,aut inter Iureconsultos Imperatoris fulgeret, aut authore careret, cur tamen addenda fuit ad edictum inscriptio 3 cur si Florentinam lectionem sequimur libro 6 7. specifice mentio facta detegitur 3 Non est faci Ie credendum tot in uno, eoque breuissimo capitὸ singularia temere . aut fortuito fuisse congesta . Hinc glossator post multas Iutiones in ea sententia residet, ut aliquid Vlpiano 7 Triboniatius addiderit,uel detraxerit ; & additum,ue I detractum aliquid i probat Cuman. hic , eique post Iongam disputationem c. nc p. adhaeret num. 1 3 o.
447쪽
Quod si additum momnis amaritudo recedit, quia veruiuerit a Iustiniano inetam exequationem sitisse,non ab Vlpiano,neque Vlpiani temporibus,3ο varia bis Ulpiani additamento compilatorum,non Vlpiani sententiam significari: ulumque facit negocium Ulpiantis, cuius tantum verba sint usurpata ad alter, sententiam exponendam. Confirmatur, quod ijdem Consarcinatores hocinue addendi, & minuendi saepissime usi sint, v t patet in senatusconsulto Pegasiano , . quod a Iustiniano sublatum est, & tamen inter tot Iuresconsultorum responsa, Juot in toto Trebelliani titulo leguntur, nec verbum quidem ipsius Perasiani e relictum est,quamuis Vlpianus in fragmentis, Ne in libris receptarum sentem tiarum ipsius meminerit Paulus, & ad ipsum pertinentia, ad Trebellianuin ab ipfismet Iuresconsilitis translatata videntur, quod Τreboniani industru laetii esse non ambisimus.Sie etiam smile cernimus in receptitia pecunia,cum solum de constituta in responsis mensio facta legatur, quae non ab ijs, sed a Iustiniano in l. 1. C.de const. pecu. silentio condemnatur. verum ancipites adhuc sumus,ac desiderare cogimur,quae in hoc capite Vlpiani pars,quae compilatorum credens da sit. Iacobus Raeuardust libro 3. de ambig. iur. cap. 4. affirmat se quodam indice depraehendisse Ulpianum magnam eius libri partem sub quo inscriptio huius capitis est,inanterdictis quom legatorum,& quorum bonorum praesum psisse, seu magis consumpsisse, cumq; ex conceptione interdicti perpetuo delegatis disseruilbet,ne quis fort. existimaret ea in fideicommissis locum non habere,quasi tractata ad interdictum quorum legatorum,omnia fideicommissis communia esse significare voluisset, respectu it Ilus interdicti duntaxat eundem promunciasse per omnia legata esse exaequata fideicommissis verosimile putat, ZeDuarenus loco supra relato huic sententiae videtur accedere. resistit parumpet vulgata lectio, quae habet lib. s 7. ad edict. quoniam ad interdictum quorum legatorum scripserat lib. 6 7. Sed ex Florentina editione, quae habet lib.η . hoc obiectum remouetum Sc generaliter quidem haec Iacobiaccurata animaduersio eonfirmati videtur, quod Vlpianus ad edictum Praetoris scribens , quantum ad Iegata pertinet, duo praetoris capita animaduertere ponit, ut ex ijs, quae ad nos peruenerunt colligere fas est, edictit de legatis praestandis, &interdictu quorulegatorum. Primum certe etiam si inscriptio legata respiciat, tamen &ad fidei commissa producitur, quae similiter contra tabulas, bonorum possessione peti ta,obtentave, coniunctis personis in edicto compa aehetas, non secus ae legata praestari cautum voluit t. l .eo tit. quare videri poterit, uel speciatim respectu quorum legatorum interdicti ab Vlpiano facta exaequatio, ut Iacobo placet , s vel generataer, t ut ipse opinor, respectu iuris Praetorii,ut quantum ad PraetΟ- rem pertineret quodcunq; delegatis edicereti hoc ad fideicommissa produce mtur,& e contra; sed tamen iuris ciuilis differentiae superfiterunt, quaesistiniani constitutionem desiderarunt, neq; tamen Ulpianus legem condere visus est, sed edictum praetoris pro suo more interpretari, & eiusdem sententiam ad tot Iendas dubitationes in apertum deducere. Poterit autem haec nostra sententia, cuius excositandae Iacobus ipse occasionem praebuit ex l. quae stib eonditione. ff. ste cond.mstit. mirificὸ corrobari bi idem Vlpiamis subjib. so. ad edictu postquam retulit Praetorem ab haeredis Institi itione opsma ratione conditione iurisiurandi re ieeita. ita est. Hoc edirum etiam ariegata pertιnet, non tantunsad haeredιs i-ιι-ionem. In eis missis quae ne oportebit eos qua de e/com mis evnoscunt bsequi Pratoris edictum, quia vice legatorum fungunt- .asic sane locus.otandit in edicto Praetoris fideicommissa vice legatorum habita
448쪽
fuisse,quod sane non eo minus exaequationem dieit,quam ipsa l. raeicere vIdesetur verum aduersus hanc senteiitiam iacit id quod excitat hie Bariolus num.1 distinguendo terminos exaequationis. Inquit .n.Bart. quod aliud est duo inuicem exaequari. aliud unum alteri exaequari. Primo casu exaequatio fit reciproce, secundo non ita, an, rei,cui fit adaequatio nihil adijcitur, sed rei ad aequatae attria huitur, quicquid plus iuris est in e cui adaequatur. Secundum hanc declarationem eum dicat Vip. legata esse cxaequata fideicommissis, infert omne, quod est infidiacommissis adlegatat rans serri, non e contra. Hinc tum Iacob & mareni lina nostra collectio uidetur infringi, qua concludimus id quod erat legat rum,attributionis is fideicommissis, nono contra; quia Pretor edicto doleg tis mentionem secerat,ac proptere ut fidei commistaed icto compraehcnderentur,oportuit eadem legatis exaequare . Scd vereor plurimum ne Barioli disti
et ionem reiicere honeilius sit. Ex duobus ille eam conatur defendere, primum quia Princeps adaequat sibi Augustam, quod non est aliud, quam propria priuis legia Auguta concedere,non autem aliquid ab ea accipere.l. Princeps A. de legi, sed in sinu litudine aequivocatio est,cum enim contentio fit de ut, & potestate verbi,argumentum sumitur 1 rebus, nam in 1. Princeps nullum uerbum habEtur exaequationis . Secundo ait conditionem foeminarum mastillis aequiparari l. maximum vitium C. de lib. prael. sed eadem culpa noratur, quia in quaest verborian rerum quaestiones immisceri aestio omnis in eo versatur,ut latelligarmis significationem istius verbi exaquata, cuius nec locum unum adducit, sed hoc sensu Tullius usurpat in oratione post reditum. Ait enim . Propinea q-d semperiorem ese contra νmprobos mirim HI negoci . quam bonis ex aqaeam iac Caesari lib. s de bell.ciui. Ipse Pompeius ab ιmmic/s saris incitatus, quod nem/nem dignitate secum exaequara volebat, totum fe eius amunia averteratSed quaero ego quomodo poterit unum alteri esse aequale, si illa duo non sint inuicem aequaliaὸ constat apud Mathematicos aequalia viai tertio,csic inter se aequa-Ii mulio magis si nois uni tertio, sed unum alteri adaequetur, absolutum eris illa duo vicissi n esse aequali Et quod non unius duntaxat additamentum, sed muII eua conmunicationem t exaequationis nomen ex Iustiniano significci . cuius in re praesenti maior,quam Tul Iij,aut Caesaris authoritas esse debet,satis patet ex
sed non usq; Inst. de legat. Ille ibi. Nees rium esse duximus omnia legata eicomm sis exaeriare. νι - sit inter ea d fierentia, sed quod des legatis hoc repleatur ex natura fideicomm Forum, et si quid amplius ectιn legatis, perhoe crescat fideicommiserum natura. Sic igitur verbum exaequationis mutuam com nicatione in significat. Hoc sensit in usurpari videtur in I. si inaequalibusff. de haered. Instit. 1ri l. seruus coira inimis. 6 semus capto domino se de stip.serv. Quare nec nouum, nec obsoletum verbum hoc exilii mari debet, Quod s itala habet,satis videtiar consutata Barioli sciat entia,ne quicquam Iacobo marmo,
aut nobis aduersetur Res adeo implicata est, ut nihil admittat, quod aliquauem diuinationem non contineat. Tandem, si uel id quoquo modo liceat, existimo, I 1 sic t Iacobi sententiam, ac nostram posse defendi. Constat ex different ijs iupra relatis in legato vindicationis,& per sinendi modum mero iureciuili licii ille legatario rei legatae possessionem Nopria avthoritate appraehendet e, ouod in fideicommissis locum habere non potuit pro quibus omelum iudicis continue implorari conmuinet,&grauatus de restituendo a Praetore fidei commissario compellebatur ad vestitutionem . Interdictum quorum legatorum uidctur ad
fimilitudinem fideicommissorum emanasse, qui legarari j sibi ipsis ius dicere
449쪽
non queunt: quare In hoc defendi potest legata fideicomnussis exequata fuisse
At a compilatoribus additum est verbum, per omnia, & caput hoc in fronte postum,ut in progressit tractationis lector eiusdem ubique recordaretur. Aut di-33 camus t Praetoris edicto quo fideicommista vice legatorum fungebantur fuisse per omnia exaequata legatis, taleinque Vlpiani sententiam conuerso, exaequaυtionis ordine ultra edicti terminos produciam fuisse. Conuersionis rationem illam esse verosimile est, quo magis mutuam, S omnimodam non edictilem dumtaxat communicationem apprehaenderemus per argumentum a maiori ad minus, quia si legatis, quod plus inerat fideicommilsis, exaequatione communicatum est, quibus pinguiorem naturam indultam fuisse scimus, nihil dubitabi mus legata, si In aliquo abundarent, id communicas e fideicommissis. Saluamus ligi ur hoc modo. Potuisse Vlpianum quoad quid non tanquam legis condit rem,sed tanquam iuris praetorii luterpretem,& legata fideicommistis, Si fideicomissa legatis exaequata pronunciare. Haec tamen non esse verba ipsius formalia , sed ex placito Triboniani, ad Iuttiniani constitutionem in I. a. C. Commu .deIeg. in uniuersa legatorum, & fideicommissorum tractatione in Pandectis rei nendam,aut additione,aut Conuersione reformatam. Ex quibus depraehendituruere a Iustiniano exaequationem facta filisse,& consequepter quid ea nobis praestiteri non nisi d.l .a .diligenter explicata conlprae hendere fas est .
L. 2. C. commvn. deleg. diligenter explicatur, ecvera de exequationeIustiniani sententia degitur Cap. 7.
Iumniam propositum est verborum disserentias praecipuἐ remouere.
3 Legitimum tribus modis dicitur. 4 Exsquatiosolos respicit iuris effectus. 3 Verbis Graecis hodie legari potes,non :rmen virtute exaequationis. verba iubeo, impero directa aduersus Culacium eo. nu. 3.1 Aurelius s. t. 1. de lib. leg.aduersus eundem declarata eo. nu. 3. 6 verborum solemnitas ab haeredis testitutione reiecta. 7 Exaequatio non importat Nolonem. 8 Neque respicit viritusquesubstantiam. 9 S.Ied nostra de legat. O 6.νθ.de oblig.qua ex quas cou.expenduntur,oe dilucidantur inf. . I 3 .e seq.1 o Exaequationis disputatio ab auctore in tria capita diuisa. II Aequale est terminus ad aliquid. I 1 vari s rerum exaequatarum exemplis exaequatio explicatur. 13 auiis sit Mam indulgere naturam . . .
. IAE Omiles distin entias ad eς Omnes sublatas esse quomodo defendi post
450쪽
xs vltima differentis ad-ptionem concrenens sublata non est.
16 Totius exaequationis epithome . .vdiamus itaque Iustinianum de exaequatione loquentem, & ex eo V I-piani responsum esse declarandum concludamus, ut non amplius de authoie, sed de ipsa re certamen exiliat,&quaestionem subtilem magis, quam utilem dimittere placeat.
Omne ve1bum' significans testatoris, legitimum sensum legare, vel fideicommittere volentis. ville, atque validum est, siue directis verbis quale est jubeo forte, siue praecarijs victur testator, quale est rogo,Volo, mando, fideicommitto, siue iuramentum interpositi erit, cum, ita hoc nobis audientibus ventilatum est, tessatore quidem dicente sacramenti religione, partibus autem huiusmodi verbum L huc, atq. illuc lacerantibus. Sit igitur, siccundum quod diximus, ex F omni parte verborum h non inefficax voluntas secundu verba legantis, vel fideicommittentis,ec omnia quς naturaliter insunt legatis, o fideicommisis inhaereret; intelliguntur,ec e cotra quicquid fideicommittitur j intelligatur esse legatum .h t si quid tale est, quod nom habet natura legatorum, hoc ei ex
fidei commissis accommodetur, rest omnibus' perfectus ellentus. E t eX omnibus nascantur mactiones,ex omnibus hypothecarie, ex Omnibu personales:vbIo autem aliquid contrarium inle-
zatis, Och dei commistis euenit, hoc fides commisso quasi humaniori aggregeturi ec secundu eius