De arte rhetorica libri tres ex Aristotele, Cicerone, & Quintiliano præcipuè deprompti. Auctore Cypriano Soarez

발행: 1576년

분량: 123페이지

출처: archive.org

분류: 연설

71쪽

RHETORICA LIB. III. 33

bum, ' vetuima ista remone tenuisublime, nitidus e discordat, que corruptu,quia in plano tumet. Sed fere elo aurium auriu quodam iudicissent ponderanda, in quo consuetudo etiam bene loquendi maletplurimum.Sed quoniam tria ssit in verbo sici,quae orator asserat ad illustrandam, atque

exornandam orationem, ut inusitatum verbum,aut noua

tum,aut translatum,desingulis breuiter dicamus. De verbis inusitatis. Cap. 6.

INUitata suntprifica fere,ac vetusta , in ab usu quoti- Quae senediani Ermonis iam diu intermisse,quae suntpoetarum li- L: .'ἰ :

cetia liberiora, qtam oratorum, eoque ornamento acerrimi

iudicii P. Vergilius unice est τμs,olli enim, in quia nλ 'ς bis inu- ponetestacent,ed ' astergunt iliam quae etiam in picturis est Quint.li. s. gratissima vetustatis inimitabilem arti auctoritatem. Ha- Ine. i.& Lbet etiam in oratione poeticum aliquod merbum dignitatems raro etia, oe in loco adhibeatur. Neque enim est,cur illud quisquam jugiat dicere, ut Caelius obolem,aut Ufari, aut nuncupari, in alia multa quibus loco positisPassior, atque antiquior oratio sepe videri solet. De verbis nouis. Cap. 7.

Ouantur autem verba, quae ab eo qui dicit ipse gig

nuntur, ac sunt,autfimilitudine,aut imitatione,aut b noua inflexisse,aut adiunctione verboru Simitudine visita- 3. De orae.

72쪽

DE ARTE

Gr eis ma- ω expectorare,nouauitEnnius.Sed Graecis magis concesiu

um est ri est friere,audendum tamen aliquando:σfl quidpericulo-L ia,'' infinxisse videbimur,quibusdam remediis praemunienduQuim. ii 3 ita Acam, L licet dicere, Quodammodo, Permittemi-Quibus xe hsic dicere, In quo non falli iudicium nostrum,selicitudineisu: ud ipse manifestum erit.Nunc quoniam deverbis mustatis G2 nouis dictum est: le tropis,nam illis seria transferatur, μ' Misis ponanum

Quid Trois rus sit. Quint.li. cap. 6

quatuor vero in oratione.

De tropis. Cap. 8. i FRopus verbi,vel siermonis a propria fgnificatione, in

aliam cumuIrtute mutatio ut cum dicimus,laetas sege- dies, citii tet,verbum,laetuss,a propria gnificatione,qua laetos homi undecimJς nes obcimus,adsegetes cumvirtute transfertur.Sunt autemno zibo. tropi numero undecim. In uno verbo Jeptem,Μetaphora, Onecdoche,Metonymia,Antonomasia,Onomatoporia, ca' tachresis,Metalepsis. In oratione vero quatuor, Adegoria, . . . . Periph US,HIperbaton, 'perbole de quibus, tametsi Transsario nondum de eo dicamus omam,qui ex coniunctis,mutinus βtissimae o que verbis constat, breuiterscribemus , ne iterum de tropis

λ-αζ De Metaphora. Cap. s. tib s.ςa Ncipiamus igitur ab ea,qui cum frequentisimus est,tum e se. ι.T.as Ilongepulcherrimus,transeationem dico,quae Metaphora huti Eas Graeci vocatur. Latisime enim patet. Eam necessitasgeta: ..iEbi, nuit /nopia coacta,m angustiis,post autem delectatio iucu-u Dςφ- dissique celebravi Nam ut vestis frigoris depellendi cau-Hex lib. . se reperta primo, post adhiberi coepta est ad ornatum etiami, bd corporis, dignitatesic verbitra latio instituta est inopiae causa frequentata delectationis.Est autem trustatio cu no-

73쪽

RHETORICA LIB. III.

men,aut verbum transfertur ex eo loco in quo proprium est Transat in eum,in quo proprium deest, aut transeatuproprIO mebus mur quia m. Ufacimus aut quia necesse est, aut quiasignificantius, aut quia decet ius.Nam remare vites,luxuriam esse in hem gRinc ri',

bis nauegetes etia rustici necessitate dicut. Oratores duru nuus est. hominem aut ast erum. Non enim proprium era quod darent his aspectionibus nomen.Iam incensum ira,inflammatum cupiditate lapsum errore igni candi gratia. Nihil enim horusuis verbis, quam his accersitis magis proprium ' R erat.Illa ad ornatum, lumen orationis, e generis clarita- ἰςἷeotortem cor contionum procellas, in eloquentiae mIna vi Ci- α eius teicero pro Milone: c diu ontem ejus gloriae morat, O. a- ρομ - V lis ioco segetem,ac materiam.IPud autem admiradumvide- i tur quid fit cluod omnes transtatis, alienis magis dele-2ctantur verbis, quam propriis in suis. Nam si ressuum no Verbum eomen, ct proprium vocabulum non habe vipes in naui,ut sto: Toj. in vite gemma, necessitas cogis,quod no habeas,abundesu-α mere: sed in suorum verborum maxima copia, tamen homines aliena multo magis ,uunt ratione trustata, electat. 3.de orat. Causa autem ista est, qu)d transeatio est militudo ad unum ti , merbum contracta, similitudine autem mirifice capiuntur , ' a' ἡ animi. tamen ista qui disia comparatur rei,quam vo lumus exprimere haec pro ipsa redditur. Coparatio est cum pro alio podicofecisse quid hominem ut leonem. Trastatio est,cum dire de homine,leo est. Quo tu plex sit transtatio. Cap. IO. Metaphorae autem vis omnis quadruplex est. Cum in re- inanima, bus animalibus aliud proponitur : mi Liuius Scipionem a Qui M. u.scatone assat rarisobtum refert. Inanima pro alii generis e- D. era l=

nitur. Inanima ponutur pro inanimis aut pro rebus animalib

74쪽

RHETORICA LIB. III. 3

uenire orationiput umec enim pastorem populi, auctore Homero dixerim, nec volucrespennis remigare, licet Verg. tia permise

m apibus, ac Daedalo peciosi mel visus. Modus autem T nullus enoretior infingulis verbis, nec qui plus luminis Ur m '

ferat orationi,eri, in isto explicari meritii logiore uimus. μφωμη De Synecdoche. Cap. II

. . . Graecis im

SI necdoche tropus est,in quo ex parte totum,aut contra, ς lςstio diaut ex antecedentibus sequentia intelliguntur. Quae de .gM'''

scriptis octo illos modos comprehendit, quibus sisnecdo- α s.

Ae,quos graui scriptores tradiderunt. Ex parte totum intelligitur, ut ex puppi nauis enses ex mucrone aut ex te- : h cto domus, Cicero: Mucrones eorum a iugulis nostris reieci- buti dixi, mus.Hucpertine cum vel ex unoplures signi cantur.U- inube iur' uius:Romanuspraelio victor: γ Vergilius. ιη Hostis habet muros.

Vel genus exforma,id est parte illisubiecta.'n

Dentesque Sabellicus exacuit sus. Pro quovis fervet ex materia res uniuersi qua ratione 4 φ in. ferrum pro gladio, o pinus pro naui in aurum atque a gentum, pro aurea oe argentea pecunia sumituricu.hom nes ino usi 'certis locis cum ferro collocati. contra vero ex toto pars declaratur, tin illo Vergilis Pro cicina Fontemque ignemque ferebant. De quo genere est, cum aut epluribus Gnus intelligitur. Cicero ad Brutum,paulo, quis impossimus,m oratores mi- Aenea i s sumus: cum dest tantum loqueretur: Aut egenere pars lisubiecta. Vergilius.

75쪽

Aeneid. . Praedamque ex unguibus ales Proiecit nuuio. Pro Aquila. δ' , antecedentibus sequentia monstrantur: ut cum ait i- . de poeta, in ri QM' ii Aspice,aratra iugo reserunt suspensa iuuenci.' ex his periticuum est, quae hoc, m proximo capite dicta sunt, anslatis ad mouendos animos, res penὸ Lb oculosubistiendas reperta est,aisnecdoche ad locupletandum

. sermonem pertinet, Graeei vel De Metonymia. Eap. Iz.

AradHe. Et onmia est tropus, in quo causasper essem, velti. Eia, 1V1 essem per causas, vel ex eo,quod continet, id quod

pς λδ Mς continetur mel rem ὸ signo intelligimus. Per causas essem

Quid Om' declaramus,cum inuentor, t alicuius πι au Lorem re in'

nes modi

quibus fit uentaponitur, Verg. mia ad .ua Onerantque canistris

tuor reuo eantur.

De elat. Aeneid. .

Dona laboratae Cereris. Hoc modo Platonem, Aristotelem, Demosthene requenter, pro eorum scriptis ponimus. Cicero Lectitasse Platonem studios audiuisse etiam Demosthenes dicitur. Ex a ffectis autem causa ignificatur, cum scrilegium deprehensum, o fetus dicimus proselerato. Hinc maestum timorem,tristem senectutem, pallidam mortem,eleganteroptimi dicunt auctores ,Verg. Moestumque timorem Mittite.

Horatius.

Pallida mors aequo pulsat pede pauperum tabernas Regumque turres. Ex eo quodcotine id quod continetur venuste etia intelligitur. Sic bene moratae urbes υocatur, sic feculum felix uic

76쪽

RHETORICA LIB. III. 3 7 Roma pro Romanis, Athenaepro Atheniensbus frequenterponuntur, Verg.

Coelo gratissi mus amnis. . Id est, Carlestiburi Aeneid. Cicero: Vt omittam illas omnium doctinarum inuentrices V ' ' 'Athenariin quibus1umma dicissi vis er inueta est, perfecta: Athenas dixit pro Atheniensibus. Huc referuntur e- P ' nam illa,cu expossessore res,quaeposidetur aut ex duce exercitus Priscatur,'rg. Iam proximus ardet Vcalegon. Id est. Vcalegontis domus. Aςneid . Sic hominem deuorari,cuius patrimonium deuoratur: e

u Annibale apud Cannas caesa sexaginta millia dicimus,id est ab eius copiis.E signo denique res monstratur unde toga, quae pacis erat insigne in oti m pace:o fasces usurpan-

turpi o magistratu. Verg. Georg. a.

Non illum populi fasces, non purpura Regum

Metonymiam,mt ait Cicero,Rhetores hypallagen vocant. De Antonomasia. Cap. II. AMOnoma ponit aliquid pro nomine, ut, Euersor Oiαν. Carthaginis Numantiaeero Scipione, in Romanae hau ita eloquentiae princeps, pro Cicerone. Epitheton autem ,sue Latine malis dicere appositum, non est tropus, quia nihil ne Antono

vertit. Necesse est enim semper,ut id, quod est appositum, sit Erubes se igni si aproprio diuiseris,pers Di iret, in faciat Antonomastu ' '

Nas dicisside qui Carthaginem, in Numantiam euertit, Antonomasia est: si adieceris, Scipio,appositu. posito. xhςton ab

spequentius, liberauspoetae utuntur,nanque illis fatis est sia. uenire verbo,cut apponitur in ita dites albi, humida

77쪽

DE ARTE

Oratorqui vina,apud eos non reprehenduntur. Apud oratorem nis a-

: Te secitur,redundat. Tum autem scitur ,ffine illo, s. Ah: quod dicitur,minus est,quali unt,oscelus abominandum,

M Q inx ii i deformem labidis . Exornatur autem res tota maxime '' transtutionibus,cupiditas effrenata, in infanaesubstructio Aeneid. s. nes let etiam feri aliis adiunctis Epitheton tropis, apud 2 'es 2 Vergilsum Turpis egestas, in tristis senectus. Veruntamensi; i' talis est ratio huiusminutis,ut ne appotis nudast, velut incompta orat Io,ne oneretur tamen multIS.Namst longa, in impedita. De Onomatopoeia. Cap. I . ad Her, o Nomatopoeia id est fictio nominis, Graecis inter ma-

appellati limas habita virtutes, Latinis Uxpermittitur. Abonom, o- his tamen plurimasiuniper Onomatopari posta,qui primis tu, sermonefecerunt aptantes assectibus nome.Nam mugitus, d. . 'us' - μ'. murmur, in vagitus, aliaque quamplurima

.c.p.ε. inde venerunt. At nunc raia, in cum magno iudicio hoc genere utendum est,ne noui verbi Viduitas odium potat ias commode quis eo utatur, raro,non modo non ostendet multare sed etiam exornabit orationem.

De Catachresi. Cap. II. Atachresi, quam rectὸ dicimus abusionem, non habentibus nomensuum accommodat, quod in proxima Aas Sie, abusio. Equum diuina Palladis arte, Aedificant. P, si Et, rides, iustuque materissensim parricida matris i '' 'κ quoque ausororis interfector dicitur.Valae ilis est metaphorae ed ab ea tamen distinguitur, quia abusio nomen ex vicina,acsinitima re accomodat alteri rei, quae fine nomine

78쪽

RHETORICA LIB. III. 37

est metaphora vera,etiam nomen non deest, undecunque, modos militudine res habeat,abenum nomen asi cit. suid tam propinquum patris interfectori,quam matris aut fororis,aut statris interfector ergo is,quia nomenLatinosermone non habet,per a fone parricida vocatur. uuid rujus magis seiunctu,quam arbor,atque Res ubiaa, quaestorere, verbo ab arbore transeato, dicitur Vnde apparet duos hos tropos ita miles esse, ut tamen fini diuers.

mperest ex bis,qui alitersignificant, Metalepsis , id est,

trasumptis,ex alio in aliud velut viampraestans. Tropus autem est raripimus, in maxime improprius.Vergilius, impropzus Post aliquot mea regna videns mirabor aristas.

Gradatim enim ab aristis adflicasa ilicis ad segetes,ab his ad aestates,ab aestatibus ad annos acceditur. Idem et iapocta in primo libro Aeneidficat Spelu iacit sique abdidit atris. Vbisteluncae nigrae,acper hoc crassis in obscuris tenebris circunfusae,ad extremu denique in inita altitudine depressae

intelliguntur. De Allegoria. Cap. I7. AL exoria, quam inversionem interpretamur, aliud verbis,aliud sensu ostendit, ac etiam interim contra- 4 po

Sed nos immensum spatiis consecimus aequor: iui . 'μEtiam tempus aequum spumantias luere colla. oliti, re Habet Uῖm talis alligoriae frequenter oratio ,sed raro to- ς i miis plerunque apertis permixta est. Tota apud Cicitatis est: sed i a Hoc miror enim,querorque, quenquam homine ita pessun- ''

79쪽

' DE ARTE

Alle;σfia dare alterum verbis melle,ut etiam naue perforet, qua ipse tera nauiget. Illud commistum frequenti u.Equum caeteras '' i sates, procellas in istis duntax Uuctibus concionu peςiosissi' semper Miloni putaui essesubeudiens adiecisset umbino 'L ',' concionu esset allegoria,nunc ea miscuit.Istud veris logeste-

i xj φης' tot motus, tamq; varias habere creditu agitationes,commy'' η' mutationes fluctus,quantas perturbationes, qμ toto habet ratio comitioru. Dies intermissus nus,aut nox intemposita cepe perturbat omnia, tota opinione parua nonun-ouid in al qua comutat aura rumori .m id quoque in primis est cum 'ςg' i' R dienda mi quo genere coeperis trastationis,hoc desinas.MuIT αἰ ii eisim eis seitiis a tisaresum erunt,incendis,aut ruina finiunt,quae est in con sequentia rer ardissima Cnem,aDisequentis Fria pamis quoque ingeniis, quotidiano sermon requ7tissime seruit:.na illa in Medis causs trita: Pede conferre, in

zzz-i Hapetere, anguine mittere taesunt.Aderari quae 2 'l' β' est ,bseurisc ima dicitur,vitium profecto quide dicerei diis dilucidὸ virtus,quo tamen in poetae utuntur.Vergilius, μ' . ...2 Treis pateat caeli spatium non amplius ulnas. dissim 'oratores nonunqua,vt,in Triclinio Coa, cubiculoNola LM' Quid De Ironia. Cap. I 8.ta: a T Ronia, quam illusionem vocant, ad oria est, quae non , M. - bolum aliubense,aliud merbis ostendit, sed contrarium. x xi φηρ δε-autpronunciatione intelligitur,autpersena, ut rei na-Ali: to io tura.Nam qua earum merbis dissentit, apparet diuersam:2 2' se orationi moluntatem. Ociis Clodium, Integritas tua te purgauit mihi crede pudor eripuit, vita anteactastrua

telligatur.

80쪽

RHETORICA LIB. III. 38

Turnus apud Vergilium, Meque timoris Argue tu Drance,quando tot caedis aceruos Teucrorum tua dextra dedit. De Periphrasi. Cap. I9. C pluribus verbis, id quod via ,aut paucioribus dici potest,explicatur,Periphrasin vocant circuitum loquendi,qui est apud poetas frequentisimus. Vt, A. .' ' Tempus erat, quo prima quies mortalibus aegris Peripi rasis Incipit,& dono diuum gratissima serpit. νοεia, 'te- Et apud oratores non rarus emper tamen astrictior: quic- ,...ia' quia enim gnificari breuiuspotest, in ornatu latius osten aitur, periphrasis est. Verum ut cum decorem habet peri- perissolophrastis,ita cum in vitiu incidit, perissologia dicituriobgat Ac ἡ.c enim quicquid non adiuuat. 'I . tDe Hyperbato. Cap. io si ne oo'

HIperbaton, id est transgresso,tropus es olispoetis co Her ii

cessus,qui etiam verborum Ausonem, in transgres recipis inliasione aciunt Vergilius, ςοςe

Hyperboreo septem subiecta Trioni: ζ, . e. s

cuod oratio nequaquam recipiet.Gautem diligenter animaduertendum, bperbaton,ubi nihil ex significatione mu poni iuristatum est sita Dructurasti decoris gratia varietur,tropum rati ris,. non esse,id quod tropi definitio declarat. νeslatio est

De Hyperbole. Cap. 2I. aut ad Her.

HIperbola, est ementiensIuperiectis,cuius virtus est ex bole valet aduerso par augendi,ac minuendi. Vergilius, ..esIMI

Geminique minantur In caelum scopuli: zΣ2.

Et, Fulminis ocyoralis. Aeneid.F.

SEARCH

MENU NAVIGATION