Iuris ecclesiastici publici institutiones

151쪽

γ ad tuam pertinent curam. Illud insuper omnibus Sutis v exploratum, ac plane cognitum ' lare credimus, eiusdem v secularis potestatis administros, dum in memora in edi eloy Veii lum Voluerunt, ne cuiuscumque speciei rescripta ullo v modo exeetilioni demandari debeant, nisi prius ab advωγ cato siseati regii patrimonii recognita ne approbata su γ rint, execrabili nimis ausu conatos suisse praedictum ad- v vocatum fiscalem iudiciorum apostolicae Sodis iudicem P constituere, ac uno eodemque tempore sublimem illam, potestatem ligandi atque solvendi Nobis... a Domino tra γ ditam, quae non ancilla est, sed libera, ipsius secularis, potestatis arbitrio subiicere et mancipare: cum tamen Seia- γ mus, quod magistratui ac Principi Sacerdotum exprobran- v libus: Praeeipiendo praecepimus vobis ne docer etis ins nomine lato, et eree replestis Ierusalem doctrina vestra; , Petrus et Apostoli responderunt: Obedire oportet Deo ma-ν gis quam hominibus. Demum nec pariter dubitamus quiny quilibet catholicus, etiam absque ullius peculiaris nostrae v declarationis vel admonitionis ope, satis agni iurus per Seu Sit, quam irregularis, absona ac scandalusa existat prae, sali edicti conclusio, in qua ad iniquitatis non minus, quam nulli latis ipsius edicti cumulum, transgressoribus v et contra ventoribus, illis nempe Fidelibus, qui nulla in-ν terposita mora promptoque animo mandata apostolica ol P SerVant et exequuntur. . . et Iesu Christi Vicario veram v illam obedientiam, quam ei quicumque catholicus in prinv sessione Fidei spondet, praestarc non detrectent, eadem P Secularis potestas poenas imponit, si Ecclesiastici quidem P suerint. . . occupationis bonorum temporalium ac exilii a P regno, . . . Si vero Laici extiterint, indignationis ipsius se-ν eularis potestatis, praeter alias poenas illius arbitrio ir-ν rogandas usque ad mortem naturalem inclusive. γε Νihilominus Νos, qui quorumcumque, iam apostolicae, Sed is quam Ecclesiae iurium assertores in terris a Domino v constituti sumus, probe intelligentes ei reeogilantes libe-

rum ΝObis non esse in tam aperta ne detestabili utrius- γ que oppugnatione silere... nec iis tantum quae hactenus v gesta sunt congruum adhibere remedium, Verum etiam

152쪽

γ les... motu proprio et ex certa scientia ac matura doli-

ω beralione Nostris, deque apostolicae potestatis plenitudine,

P edietum ... prae insertum, ac quaecumque in eo contenta, aliaque omnia sive in illius sequelam, sive eodem con Si-ν liO... aela, gesta et Ordinata, cum omnibus et singulis x inde secutis et quandoque secuturis, penitu S et Omni-ν no nulla, irrita, invalida, inius tu, reprobata, damnata, P inania, temeraria, ... neque illa a quoquam Observari posse γ vel potuisse. . . declar3mu S. νε Sciant propterea universi Christi fideles piusdem regni. γ memorato, sive alio quovis edicio. . . quod in posterum y promulgari conlingeret, non obstante, sese teneri ae obli-ν gatos esse deerelis, ordinationibus, mandatis, litteris ii Ili γ que provisionibus apostolicis quibuscumque, vigore illius 3 potestatis Nobis ac pro tempore existenti Romano Pontiliciv divinitus concessae. . veram, integram et Omni modum v obedientiam praestare atque exhibere. Praeterea cum no-

, lorii iuris sit, non tam illos qui praeinsertum edictum

ν ediderunt ae promulgarunt, quam alios Omnes et Singulos, v cuiuscumque Status, gradus, Ordinis, praemi non tiae set dis gnitatis quantumcumque excelsae ac sublimis fuerint, qui ... v consilium, auxilium, la Vorem, vel quamvis aliam damnas bilem operam praestiterunt, aut in eorum sequelam et v executionem similiter gesta approbarunt, et rata habu γ runt, seu alias in eis quomodolibet culpabiles fuerunt, P censuras omnes et poenas ecclesiasticas contra similia y perpetrantes a Sacris Canonibus, generalium conciliorum

v decretis et apostolicis Constitutionibus, ac pra 'sertim ii v leris die Coenae Domini singulis annis legi et promulgari, consuetis inflictas eo ipso incurrisse: illasque insuper

v etiam incursuros esse eos omnes, qui similia ad eumdems finem quoquo modo impediendi executionem litterarum v aliorumve decretorum apostolicorum in regno supradicio γ de cetero peregerint ... Noverint idcirco illi omnes, etiam, specialissima mentione digni, a censuris et poenis huius-ν modi, post debitam et condignam Ecclesiae realiter et cum y esseclu praestitam satisfactionem, nonnisi a Nobis, seux Romano Pontifice pro lemniare existente praeterqunm in

153쪽

v mortis articulo, et tunc cum reincidentia in easdem cen-v Suras et poenas eo ipso quo convaluerinlὶ absolvi et libe-ν rari posse. . . Dequuntur clausulas. Datum Romae apud

, S. Mariam Maiorem sub annulo Piscaloris die 11 Ianuarii, l7 15 Pontificatus Nostri anno XV. γΤertia est constitutio Innocentii X. Cum hic Ponlisex audisset prohiberi in Belgio promulgationem bullae In em nenti decessoris sui, quod placito regio esset destituta, ad Archidiacem Leopolitum gubernatorem illius provinciae dieli Novembris 165l scribebat: ε Hoc quidem audiri sine ani- γ mi horrore non potest. Etenim numquam plane cognitum, est ab ullo, vel Summo Pontifice, vel Concilio privilegium, tale apostolicae potestatis destruetivum prodiisse, neque, aliquis hic audeat Prineipis temporalis privilegium alle-ν gare, quoniam id esset auctoritatem ligandi et solvendi, animas a Christo Domino soli Eius Vicario, et nemini prae-ν terea concessam, sibi temere arrogare. PQuarta est Alexandri VII. constitutio die l4 Maii 1658,

cuius scribendae ea fuit occasio, quod altera constitutio a se

edita die 6 Septemhris 1657 ibidem in Belgio promulgala minime fuerat obiecto placiti praetextu. 4 Cum sit alienum a, ratione et pietate ac religione catholicorum Principum, ..., quod decreta Pontificia animarum salutem, moreS ae r γ gimen Ecclesiae universalis concernentia, ac praesertim, dogmata sidei continentia, non possint in Provinciis pu- , blicari vel executioni demandari sine permissione siVe pla- γ cet, cum certissimum sit potestatem a Christo Domino, Νostro Summo Pontifici eius in terris Vicario traditam...., nec Pontificalem aut Sacerdotalem dignitatem et auctori, talem cadere sub manu regia PQuinta est Clementis XI. quem ante nominavi: incipit Alias ad hostolatus, data fuit die 27 Octobris 17ll. Succedunt quatuor constitutiones Clementis XIII. quarum

binae die 15 Ianuari 1765, binae die 25 Iunii 1766 editae

luerunt. In harum postrema quae incipii Ouam graviterita sanctus ille Pontifex exclamat. 4 Quid enim fiet in - , sterum de divina Ecclesiae potestale, si cum seSe exercere. γ suoque ubi opus fuerit iure uti, et ad sibi parendum si-ν deles adducere voluerit, a laicae potestatis omnino pen-Disiligod by Cooste

154쪽

- 140 - , dere debeat nutu, nec plus ab iis obedientiae possit oxi-ν gere, quam quod eidem seculari potestati libuerit . . . si, in manu sit et arbitrio laicae potestatis illud ollicere, ut, frustra sit quidquid in rebus fidei vel disciplinae vel etiam, in doctrina morum Ecclesia decreverti' , Clementis XIII. est etiam decima constitutio Alias ad Apostolatus die 50 lanuarii 1768. dignissima sane quae integra recitetur: sed cum prolixa admodum sit, compendii gratia praetereo. In ea magnanimus ille Pontifex recenset

primum iniurias Ecclesiae Christi illatas in quadam christiani principis ditione: interdictum videlicet quominus vel minimum soli spatium dari; addici ad Dei cultum posset.

publicationem bonorum cuivis civium indictiam qui nomendare cuipiam congregasoni religiosae vellet, abrogalionem immunitatis quoad bona ecclesiastica, violationem immunitatis quoad cleri personas, mandata sacrilege edita super celebratione missarum et Sacramen lorum administratione, iniectas in Episcopos manus, velitum ne adiri libere Christus posset in persona sui Vicarii absque gubernii purini Sione; cumque haec Omnia enumerasset, subdit pessimum horum omnium esse legem latam ne quod decretum, aut bulla, aut scriptum Romani Pontificis oblinere vim ullam possit, nisi accesserit exequatur potestalis socia laris. IIac lege, ait, Viam Sterni ad schisma, avelli christianos ex ipso Capitis sui gremio, gregem a pastore abduci, opprimi iurisdictionem Ecclesiae, hierarchiam divinitus constitutam perverti, divinas praerogativas et Sacra sedis Λpostolicae iura imminui: hac lege addici servitio I cclesiam Dei quam Deus liber late donavit, nefario et sacrilego audaciae sceIere Sponsam Christi Iesu profanis pedibus proleri et conculcari: hac

lege in discrimen aeternae salutis adduci innumeras animas, magistratus, iudices, ministros, executores, lautores, Bypr balores aliosque; qui, cum possint atque adeo muneris sui ossicio impedire leneantur, non lamen impediunt vel a comrigondo abstinent: nolle se istorum hominum numero recenseri, neque ossicii sui partes prodere aut deserere, rationem ad tribunal Dei redditurum; itaque vocem se extollere ac denunciare, eiusmodi ausa adversari perpetuae sententiae Ecclesiae, constitutionibus Romanorum Pontificum, deerelis Disiligod by Cooste

155쪽

eon et Iiorum generalium, saeror unam Eanonum praeceptis. Tum

declarat ea esse nulla, temeraria, iniusta, iniqua, reprobata, damnata; mandat universis Episcopis celerisque locorum ordinariis ut prohibeant quominus ea executione peragantur : denunciat manduialibus, adhaerentibus, consultoribus, lautoribus, executoribus quibuscumque, ipso facto iam incurrisse in censuras aliasque poenas eccleSiasileas , quas Sacri canones, maxime vero bulla in coena Domini infligunt: absolvi eos non posse nisi a Bomano Pontifice, quod si in artieulo mortis versentur, non alio pacto esse absolvendos quam eum rein identia si sorte convaluerint. - Hai comnia si emens in memorata eun siilutione Ilias ad Ap

Postrema constitutio prodiit post elucuhratam hanc di fortali in m. In ea Summus Ponlises Pius IX. si delis custos illius doctrinae, quae nullis obnoxia variationibus esse pol est . arguens illorum protervitalem , qui in Indiis orientalibus ob 'dientiam detrectaverant quibusdam pontificiis constitutionibus, eo quod sanctione regii eaeequatur carerent, pronuntiat; ε Putidum impiumque commentum illud est, , Apostolicast S 'di divinitus collata iura, ac traditum a Chri, sto Domino supremi regiminis in Eeelesia clavum, et po- , tosta lem humanis placitis, nutibusque arctari, praeScribi, , aut imminui possh. Incassum Catholica communione gi , iii altar qui Petri Cathedrae, ac Bonanno Pantisci haud iun-

gitur, quique eum Eo non est contra Eum, Pt extra uni, latum se esse latentur oportet, quique nobiscum non col-

, ligit dispergit. ν onst. Probe nostis 9 Maii 185 .

Si unquam itaque vero cuilibet ac sincero catholico o casio sese obtulit clamandi α Petrus Ioeutus est: causa sinita est v nulla profecto hac nostra opportunior. Etenim vix aliam nancisci queas, qua Romani Pontifices adeo instanter

gravi torque vocem extulerint.

Nisi quod, abducta parumper cogitatione ab iis quaccatholici hominis osscia postulant, imo etiam ab iis quae

in orati urbanique ingenii partes sunt, aliud praeterea considerandum temporum nostrorum conditio suppeditat. Su- Spicio usurpationum, quas Ecclesiae adversarii a iunxerunt quaeque landamentum ipsis praebuere ut Plaerti legem i

156쪽

berent, dudum evanuit non modo catholicorum oculis squibus ea criminatio horrendum sonat , sed oculis etiam in micorum. Neminem profecto reperias qui eiusmodi suspicionem serio concipere vel lavere animo possit, nisi sorte vecordia suerit abductus. ε Il Papa opportune scribit s ornes, Solaro della Maroerita avred. polit. c. 19 rieonosce, tuiti i sovrani nelle coso temporali da lui indipondenti:, ω δ heia panico it timore, che si arroglii un diritio, che

, si finge per attaccare la Santa Sede nella sua autoritav spirituale, per demoliria, ove lasse possibile. v Itaque legem plaeiti promere aut servare hae nostra aetate, aliud

non est quam STOLlD1 lupi ETAS. Percontari idcirco vellem abinis regum administris, qui in suis regionibus adeo pertinaei loream legem custodiunt, quid tandem frugis ab ea sibi pollimantur. Sane, si serio animum adverterint, vel inviti ii cesse est lateantur, non aliam frugem existere, quam principum suorum exitium. Nam populi, si catholicae religionis sint studiosi, depressam ca lege Ecclesiam non sine ingenii animorum dolore ferre possunt; ac propterea id unum Palege obtinetur , ut in bonis civibus Principis amor sensim reStinguatur, pravis arma suppeditentur ad nomen Principis proscindendum. Principi ipsi detrahatur gloria quam ex omnium laudibus plausuque nanciseeretur, si nefaria ad olege antiquata esse ultro exhiberet fidum aeque ac magnanimum Ecclesiae filium. Secundum haec, alia quoque animadversio sponte enascitur: si nonnullos demas, qui servili quadam atque inconsulta imitalione insistunt maiorum vestigii S, qui tamen compertis Ecclesiae sententiis pedem retrahant necesse est, celeri qui nihili pendunt ea nones et anathemata adeoque auctores Sunt principibus, ne ab execrando hoc abusu recedant, vel proditores iam Sunt suorum principum , vel, si nondum sunt, ubi primum vehementior aliqua institerit tonlatio, proditores proculdubio erunt. Facillimum foret hanc ver latem ostendere 1.' rationibus intrinsecis, 2.' sacto , 5.' auctoritate hominum gravitate et rerum usu praestantium: si quando conligerit ut de hac re agendum mihi sit donuo, illam exploralis argumentis it Iustrabo. Sussiciat modo auscul-Disiligod by Cooste

157쪽

- 1 3 lare sententiam viri non doctrina tantum spd etiam sanctimonia insignis, qui institutor fuit aliquando principis in iis qui nunc regnant sane probatissimi, quique ingens sui desiderium reliquit omnibus, iis vero maxime quibus perfrui eius amicilia licuit. Ipse est cl. antistes Λngulus Scolli, auctor operis quod inscribitur Doremi di politica eristianae haec autem sunt gravissima tanti viri verba e Un eo n- , si gliere politico, che insinua at Sovrano di violare i sacri, canoni, e di non sar conis di elii gli ha stabiliti, h pr , priameiate ι' mo, ehe con blandi e sint i diseorsi parta v ali amico suo, mentre gli spatide Ia rete di mi a tedi, Prov. XXXVI 20 et 22... Τale essendo it loro caruttere, , non δ quindi da stupire, chlasso stasi scoverto nelle uti, time rivolugioni deli 'Europa. Τulti i cost delli regalisti,

, ei oe que' canonisti per inter esse, che singeano di lare la, causa de' re per nascondere solio questa maschera l'odio, conlio la Clitesa, ed ii desiderio d'ingrandirsi coli' adulas gione, quando venne ii lem po delia lentagione, cloe quando, i re si videro sbalgati dat loro troni, tro varon si fieri r , pubblicani, e Ia gius ligia de' re medusimi do vh pol cone dunnarii a gius ii suppligit. Ali' in contro nessu na fra Io, persone altaecate alia Clitesa, che rispellavano la sua au-c tortia, si vide in que' tempi vacillare, ma restaron tulte P e sem pre sedetissime at Sovrano. ω meoremi di poliι Dacrisιiana P. 2. Teor. IV. Coroll. 2 e M. Disiligod by Cooste

158쪽

Recte accurateque dictum est, Principes Eminentissimi, Auditores spectatissimi, errorem esse profecto intolerabilem recensere inter regia iura facultatem subistiendi regio illi equatur bullas et brevia Pontificum atque acta qua eumque ad Ecclesiae regimen pertinentia: et quo rectius accuratiusque id a me pronunciatum sentio, eo fateor libentius non levi lastidio animum meum turbari et quodammodo deiici, dum certissimae illius propositionis veritatem declarare ac vindicare aggredior. Enimvero quaenam haec est, Deus immortalis i adeo discors atque infelix humanae mentis ingeniique temperatio ' Haud sane raro componi et eonsistere in eodem homine videas religionis studium plenum benevolentiae, plenum sollicitudinis, ac simul contemplum neglectumque illius audacissimum; idem ingenium videas aequi rectique studiosum, docile, apprime sincerum, simia,

que distorta sententiarum pravitate obcoecatum ac pertinax. Trium sere seculorum spatium exactum est, ex quo com plures canonum ac theologiae doctores veritatem, de qua mihi est Sermo, palam asserere ac tueri non destiterunt. Quodnam argumentum proserri potest, quod prolatum ab his ante non fuerit ' quaenam disputandi ratio sive ad movendum sive ad deterrendum accommodata, quam non ante usu

paverint ' quaenam sacerdotalis roboris species desiderari, cuius exempla non superent' Nunquam profecto memoria excident, quotiescumque huiuscemodi controversiarum sese offeret occasio , praeclara illa magnanimorum Cardinalium nomina Althann et Bel iuga. Dic enim intrepidi illius pectoris aemulator, quo instructus olim ex eadem Hispaniae regione magnus ille Osius extiterat, ad l)hilippi V. solium accedens regique suum memorandum exhibens; Non licet sibi, aiebat, Disiligod by Cooste

159쪽

- 145 non licet O rex vinculis Ecclesiam adstringere: idque manifestissimarum rationum momentis argumentisque odisserendo confirmabat. Τum ex lenta manu levique concussu solium

veluti tentans, non expedit tibi, inquit, non expedit Ecclesiam affligere; regique in mentem revocatis non veteris modo Testamen ii , sed ceterarum quoque gentium historiis, postremo in Iberico ipso regno constitit: evolutisque regiarum Hispaniae familiarum regumque singulorum sastis, ostendit rem esse periculi et sormidinis plenam lacrimas ab oculis Sponsae exprimere, quae Sponsum habet in caelo haud sane

immemorem aut negligentem, sed apprime tenerum ac sollicitum, qui regnorum sortes sua continet manu, Vivorumque ac mortuorum iudex est constitutus. Alter vero quem

ante nominavi, Cardinalis, inquam, Althann cum vice Regis Neapoli sungeretur, litteras ad Carolum VI. Imperatorem scripsit quibus libere conleslabatur, nefas illi osse Ecclesiam

eiusmodi oneribus ingravare: decessores suos vicario Regum munere functos, conscientiae stimulis eam ob rem laceratos ingemuisse: se nunquam animam lare proditurum, neque, dum regni halienas moderaretur, commissurum unquam ut regium eaeequatur intra regni sines exigeretur. Verum haec

adeo sortiter, praeclare sideliterque dicta licet commovere aliquandiu Principum animos viderentur, obliterata lamen occursu consuetudinum opinionumque inter Aulicos iamdudum subsidentium facile excidebant: ac vestit in adversum aggerem impegissent collisa et dissipata, ad tribunal divinum consistebant, testimonium aliquando suturum adversus eos quorum vitio incassum ceciderant. Quid ergo Τ Νum ideo Ecclesiae causa deserenda ' Num haec Dei Sponsa, quam operibus regum t Salae Verbis utar enutriri, quam rogum obsequiis et famulatu circumdari oportebat, relinquenda si hi erit ut servae similis humi iaceat et ea ienis onusta, di iecio vultu, in lacrimis ac solitudine degat Τ Νon ita sun . Et quoniam mihi, homini nodum privato sed et omnium minimo nihil pro Ecclesiae caussa proferre nisi Vmem sus ost, hanc libens extollo ac pulum testor, errorem erae profecisintolerabilem recensere inter regia iura facultatem subiiciendi regio huic Mequatur bullas set brevia Pontisi umatque acta quaevis ad Ecclesiae regimen pertinentia.

160쪽

Cui iismodi demum est arrogatum hoc ius regii raequatur, Seu regii placet, qua appellatione frequentius notari solet ' Ne in ambiguo versemur, descriptionem minime dubiam proseram ab ipsomel acerrimo huiusce iuris propugna

toro conficiam. Scitis Bernardum Van-Εspen, Velerem ian-

senianum qui perduellis in schismate decessit, fuisse prin-eipem regii placiti propugnatorem : hunc sui homines uliseientia praestantissimum praedicarunt, neque desunt etiamnunc creduli ac simplices qui eum suspiciant, scripta eius pervolvant eumque honoris caussa proserant: hunc, quoties

oppugnandi pontificia iura incidat occasio, ubique in prima

acie certantem ossendas, non quidem aperta fronte, neque enim id sectae suae leges patiuntur, sed personatum arte; doli atque ambagum artificem callidissimum, magnum monumentorum Veterum collectorem, quam ob rem amplissimis eum laudibus prosequuntur nonnulli, neque sciunt ipsum fuisse impudentem eorumdem monumentorum corruptorem. Quid mulla ' habes in hoc homine pessimum ca- non istarum l . Iam vero quid de regio placito Van-Εspen 'Sopositis infinitis vocum sententiarumque ambagibus quibus Se pro more obvolvit, haec est distincta placiti notio quam praebet. Placitum est facultas quam civilis auetoritas impertitur bullis ac brevibus pontisiciis ceterisque omnibus auctoritatis ecclesiasticae actis, ut vim in sua ditione habeant: ius autem placiti est ius defensionis adversus Ε clesiae molimina, naturaliter insitam auctoritati politicae, cuius virtute deelarat nullam habere vim bullas, brevia Pontificum atque aliud quo umque aetum ecclesiaSticae auctoritatis, quibus facultas illa non fuerit impertita: addunt nonnulli, tam in foro externo quam in interno 23. . Verum quidem Pst callidum iungenianum acerbitatem sent ratiae suae oppido mollire , cum simulat velle se bullas doctrinales et dogmaticas a disciplinaribus seponere: quod enim, inquit, detrimentum a veritate , a dogmate, a fide pertimescendum sit populis' Λt quo animi candore discrimen illud proposuerit testem habetis Cardinalem De Bissy, qui docet ipsum hunc Van-Εspen eo prorsus consilio Suam opellam de placito praemisisse, ut occupata veluti statione propius deinde aggrederetur bullam illam doctrinalem et doPDisiligod by Cooste