장음표시 사용
101쪽
mum est , Seotum illam exigere , edi hoc uteonsessum, in κυerum ab omnibus 1μπο ι & fatetur eum id non
Probare. Hi quaeu vero dicit , quod non docet in germinis, sed intesiui debet inter egieras eircumsta fias , quas dicit equiri ad esse morale huius actus 3 re quod eam insinuat laic q. ι. fin. & d. II.& sequitur eκ dictis in 3. d. a . a. .&dist.29. q. I.Σ. &3. Ego autem fateor,me hoc nescisse videre in Scoto.Ideo malui cum
aliis nobilibus Scotistis, ut sunt Emin. Brancatus, Mastrius, & Frassen, qui contrarium melius colligunt ex Doctore, ut patet legenti. Prob. a. quoad I. p. actus debet proportionari digni-aati obiecti tam quoad odium, si sit malum, quam quoad amorem , si sit bonum; sed peccatum , prout xespicitur a poenitentia christiana imo & naturali, est summum malum s ergo summe debet odi M. Probat. min. ex dictis tr. de peccato: nam est aversi,um a Deo summo bono , est ostensa ejus, privat ejus amicitia , di summo bono, sc. beatit udi ne; ergo&c.
Confir. nam quantus debet esse amor Dei, tantum debet esse odium eorum, quaen Savertunt a Deo, ut est peccatum; sed amor Dei debet esse summus, saleem virtualiter , di appretiati vh, quatenus eum plus amamus, quam alia omnia bona simul, aut seorsim; csso odium peccati, prout nos avertit a Deo, debet
esse summum, saltem virtualiter, & appretiative , ita ut simus parati ex vi talis odii, potius vitare Dei offensam, dc Peccatum, quam omnia alia mala Poe
Confir. ex Seraphico Doctore. si J me est diligere
Deum super Omnia , quod pro nullo damno , vel commodo velis offendere Deum. Sic intelligendum de displice aia connitionis. Unde dico , quod peccatum debet tantum displicere rationi, quod nullo pacto , nullo commodo , vel ineommodo velit in ipsum consentire, vel eoninsensiste, dic. Prob. a. p. I. de intensione graduali. Quia non alia requiritur intensio gradualis in odio peccati ex poeni tentia, Vel charitate , quam in amore Dei sed qu ad intensionem gradualem amor Dei non debet sum in usue ergo nec odium peciali. Min. patet ex tr de
102쪽
Prob.2c ex Patribus. Nam inquit Chrysost siJ reI1.
tus in Can. Deus quantuiam eumque , , quolibet breυi tempore non despicit men irentiam 3 susscipis etiam ipsam, nec patitur , quamvis exiguae eonversionis perdere mercedem. Nam inquit Glossa, dilitae Deus bonum quod in peccante plantavit. Et S. Leo issa. J P ee missericordiae mensuras possumus ponere , neci tempora de ire, apud quem nullas patitur moras vera conversio, se. modo conversio sit vera, modo poenitentis odium de peccato sit syncerum, lassicit, licόexemissum, modo tamen non tepidum. Et Coelestinus Papa, 33 vera conversio mente potius , quάm tempo-νa metienda est , dicenre Propheta: Si conversus fueris, salvus eris. Confir. I. ex Script. quae aliud non revirit, quam veram ,& synceram conversionem, quae ni per odium peccati. 43 In quacumque hora ingemuerist peccator, die. Et Zacharias: Convertimini ad me ,-ego convertar ad vos; ergo nihil praescribit de intentione quoad accidentia ; lassicit substantialis . Intensio autem est accidentalis actui. Confir. a. quia non est imponendum grave onus sine gravi fundamento ex Scriptura , vel Conciliis, aut Patribus sed ex illis non colligitur necessitas ta Iis i tensionis gradualis in poenitentia, dc odio peccati s ergo &c. Conficis. si hoc esset necessarium, innumeris scrupulis subiiceremur, & vexaremur circa illam magnia tudinem intensivam. E contra tam confessarii, quam poenitentes non solent inquirere de ardore odii, vel contritionis, sed solum de illius synceritate, seu Veritate .
Confit . Si requireretur summa intensio gradualis, Omnes contritiones poenitentium deberent esse aequales, st. omnes deberent esse in summo gradu per fectionis, & intensae ut octo; sed cons. est falsum scrgo &e. Prob. min. ex Script. nam Davidis dolor, de Poenitentia de morte Absalonis legitur fuisse maior, quam de adulterio, de homicidio. Poenitentia Petri,
in Magdalenae fuit sine dubio intensior,4ferventior, D s quam siJ de paenit.d. 3. λ LU Ep. ad Episc. Ga
103쪽
quam innumerorum poenitentium,qui tamen veniam consecuti iunt: & sic de aliis 3 ergo, &c. Obiic. I .con. I. P.homines communiter magis oderni mala poenae , quam culpae, & tamen putantur sui cienter poenitentes, & confessarii non curant ; ergo non debet magis odiri peccatum , quam alia mala. Prob. ant. experientia : nam pro illis magis commoventur, exclamant, flent, dolent, &c. non autem Pso peccatis 3 ergo &c. Resse. dist. I .ant. dc 2.cons magis sensibiliter , de qu ad assectionem commodi , conc. magis rationabiliter,
di quoad affectionem iustitiae, & appretiati ve, neg. ant. & conc alioqui imperfectissima esset poenitentia , di non justa. Inst. Poenitentes, ut se disponant ad gratiam , non
faciunt attentionem ad alia mala , ut videant, an suisum odium sit majus de peccato, quam de illis, & ut sit sufficiens ι ergo illa majoritas odii non est necessa
via in poenitentibus. - Res p. dist. ant. non advertunt per comparationem explicitam, de sormalem , conc. Per virtualem, Mim Plicitam, neg. ant. imo nec videtur suadenda illa comparat io explicita nam ex infirmitate humana sumus sensibiliores ad mala poenae, dc ex sensibilitate illa magis, quam ex ratione ponderaretur dolor poenitentiae: & licet in parte superiori, dc xationali poenitens esset vere paratus ad serenda illa. mala , quam consentire ulli peccato mortali, tamen in appetitu i seriori experiretur maius odium: illorum , quam Pec. cati, & hoc ex affectu commodi. Objie .a. Si odium illud deberet esse ullo modo maius , quam poenarum , homo deberet praeserre poenam damnationis ipsi peccato, & istud magis odisse; sed cons. est falsum, &absurdum s ergo&c. Rest'. neg. mai. nam poena illa includit essentialiter
Resp. a. dist. mai. Si poena illa consideretur physich , di ut poena praecise ab omni connexione peccati, & dii Dei tam passivi, quam activi , conc. mai. & neg. min. absolute ,& qualis est de facto, neg. maj. & cons. nam de facto poena illa est cum odio Dei passivo , Nactivo , di cum peccato, di repugnat cum charitate. Objic. I. con. 2.P. Script. Piaecipit conversionem ex toto
104쪽
-to corde: sed non est ex toto coide, nisi sit intemsssima, dc ex toto conatu, & Viribus voluntatis; e go, Sc. Prob. ant. IJ Convertimini ex toto corde vestro. in ieiunio, stetis, edi scindite corda, vestrae, &c. Item, saJ Invenies Dominum .... si quaesieris ex toto corde, et ex tota tribulatione animae tuae. Item, Os J Sipynitudine eordis reversus fueris ad Dominum in toto corde tuo, et tota anima tua , &α ergo odium peccati debet esse summum intensiver alioqui enim non est
ex toto corde, neque ea tora anima. . .
Resp. dist. I. ant. 6c a. cons. ex toto corde, ita ut Inntilla parte, in nullo affectu cordis haereat peccatum; sed totis affectibus redeat ad Deum, con. ex tota con itentione Virium, ne g. ant. & cons. vult Deus, ut peccatum expellatur ex toto corde, ita ut in nulla parte, in nullo affectu remaneat, sed eiiciatur per omnes affectus, & ex omnibus assectibus. Optimum estet, si hoc fieret summo, & toto conatu virium: sed hoc Deus non exigit ab infirmitate nostra. Obiic.2. SS. Patres exigunt summum dolorem cordis i sed non est summus nisi intensivo ergo dici Prob. mai. ex S. Cypr. 4 GFam magna deliquimus, tam Panditer defleamus .... paenitentia crimine minor non sir, &c. M Ambros. ΓsJ quanta, putas, et qualis ne cessaria renitentιή , quae aut aequet, aut certe superercramina secundum conscientiae molem adhibenda s enitentiae magnitudo .... grande scelus grandem haliae necessariam fatisfactionem . . . . foratus dolendum , quia peccatum est fortius. Et Concilium Trident. Q ad innocentiae noυitatem , et 3nt ritatem non perve Rutur per sacramentum prnitent sine magnis mseris fletibus, et laboribus, dic. ergo odium peccati debet esse intensissimum , di summum . . . - Resp. dist .mai. & a. cons. summum appretiative, Conc .intensive, neg. maj. dc min. Aliam enim na gnitudinem Patres, & Concilia non exigunt, quam appretiati vh summam, saltem de necessitate: nam congruentissime exigunt etiam intensivam, & quidem ad uberiorem grati am.
105쪽
non Diam maxima, sed vehementissima ; sed non potis est esse vehementissima, nisi sit intensissima ; ergo dium, seu contritio debet esse summa intensive, de non sollim appretiati ve . Resp. neg. min. nam per vehementiam intelligit e ficaciam, ut ipse author Catechismi loauitur,
exeludat omnem ignaviam , etsocordiam .... Ideo addit , omnibus rebus Dei amorem anteponendum esse, ἔ-sa ut nee vi quidem conservandae causa peccare neear.
Ecce in quo ponit vim, & magnitudinem amoris sum. mi ex praecepto charitatis. Inst. a. APpretiatio precati super alia mala perodium non salvatur sine intensione magna eius , ergo odium semper debet esse intensissimum . Probat. ant. cum iubemur diligere Deum ex toto corde , 6c ex totis viribus, non satisfacimus per amorem remissum s e go idem est, cum iubemur converti ad Deum ex toto corde, non satisfacimus per odium peccati remissum.. Resp. neg. utrumque ant. ut patet ex dictis de cha
Inst. 3. odium summum appretiati vh tantum non, eli emcax , nisi sit intensissimum; ergo nec sussiciens. 3Prob. ant. si sit remissum , nihil habet supra simplicem , inefficacem displicentiam ι ergo non est effi
Res p. neg. pariter utrumque ant. non enim loqui .mur de odio ita remisso, ut non sit emcax, sed volumus tale, ut ex vi eius velimus punire in nobis peccatum commissum, & confiteri, & satisfacere, & ab
alto prorsus abstinere, ad quod non sussicit simplex, . itffida displicentia peccati, sed debet esse syncera , constans, & essicax, ikEt non intensissima gradualiter, Nut octo. ut odium peccati disponat ad iustificatio, aut imperari a charitate in Deum si v V uS ςharitas debet esse summe intensa; ergo & illud odium. Prob. min. nam amor charitatis debet es-.se Iunamus; ergo dcc. Res R. trans. mai. nam hie praescindimus ab odioecontritionis, & attritionis, quae non iustificat extra sacramentum, & neg. min. dc cons prob. nam Praece Ptum charitatis non praecipit superioritatem intensi-
ram, ut saepe diximus 3 sussicit appretiativa. Inst
106쪽
. Inst. maioritas appretiatisa, sive intensiva non potest dare amori Dei, nec odio peccati fortitudinemessicaciam contra resistentiam concupiscentiae; ergo tam in charitate, quam in I cenitentia requiritur maxima intensio amoris Dei, &odii peccati. Prob. anta sine taji fortitudine charitas non potest prFferre Dolim creaturis s ergo nec odire peccatum etiam appretiati ve super omnia. Resp. neg. utrumque ant. nam licet amor concupi scentiae, quo serimur in bonum sensibile per affecti nem commodi, sit fere semper intensior, quam amor Dei, & odium peccati s ex affectu iustitiae tamen iste amor, di istud odium, in occasionibus vitandi peccatum, Praevalet contra concupiscentiam , si volumus cooperari auxilio gratiae, dc sequi dictamen rationis . Obj:c4. Praeceptum charitatis praecipit non solum substantiam amoris Dei, & odii peccati, sed etiam modum utriusque, & maxime intensionem: nam Pr: cip t dilectionem extοω corde, & ex totis viribus, ocsic de od o peccati s ergo uterque actus debet esse inmiensissimus. Resp. dist. ant. aliqualem intensionem, ut sit amor Dei, di odium peccati summum appretiati ye,& syn cerum, & essicax, conc. ut sit gradualiter intensior , quam alii actus, neg. ant. nam ut saepe diximus, prae ceptum non aliud intendit. Ob ic.s . amor appretiativEsummus est etiam summus intensiver de ita est de odio; sed odium peccati per nos est summum appretiative; ergo & intensi' e. Probat. mai. tanto conatu dolemus de bono amiss', quanto amamus illud s ergo ex maxima appretiatIo ne nascitur maximus amor, & ex summa appretiatIO ne malitiae peccati debet nasti summu modium. ResR. neg. maj. nam licet fieti possit, ut de amissione rei summe amatae summe doleamus, id tamen non senu er , nec ordinarie accidit: sie sentibilior, tentior est dolor in patre, aut matre de morte filii, quam de peccato, & offensa Dei, quamvis iste sit ma ior appretiini ve 3 quia nascitur praeci se, non xe, sta ex aestimatione, quae semper est major de Deo, quam de filio, quem nemo sanae mentis Vellet Prae'
Igitur, ut odium meatist verus , dc bonus actu
107쪽
poenitetitiae Christianae , requiritur, &sumcit, ut sit aliqualiter iniensius, licet non in summo gradu .
Dium peeeati ex paenisentia non extris determina tam durationem ad remissionem culpae . Prob. I. ex Scoto, siJ qui licet doceat attritionem debere durare aliquandiu , ut fiat contritio, non tamen determinat ullam mensuram illi durationi, sed illam relinquit arbitrio divino. Intermina , quem De-Ms praesixit ebere egie terminum illius motus attritionis, quam usque tune misit continuari , oce..... infunditur traria. Imci putat, quod eodem momento, quo elicitur contritio, insunditur gratia , nec illa praecedit istam, nisi per instans naturae. D JActus , qui est co tritio , eodem instanti temporis maecedit natura delerionem , nee est inconveniens dispositionem proximam semul esse eum forma , ad quam disponit ue ergo ex Scoto Poenitentiae actus non exigit determinatam durati nem ad obtinendam gratiam remissionis peccati. Prob. a. ex Script . N PP. nam inquit Isaias : Γ3J Vocem elamoris tui flatim ut audieris, respondebit tibis Deus . Et Ezecnias. s4J Impietas impii non nocebit et , in quaeumque die conversus fuerit. Et cum Deus dicit: Convertimini ad me , promittit sine mora , craego convertar ad vos. Et in Apocalypsi : ued 'o flauid ostium, oe pulso, si quis aperuerit mihi Iannam ,
intrabo. Et David eodem momento, quo dixit: Peccavi Domino,audivis,Dominus transtulit.peccatum tu rum. Idem patet de latrone, qui statim audit, -- die merum eris in Paradiso ue ergo ex Script. poeniten tia non exigit moram duratronis ante gratiam remisesionis. Confir. ex SS. Patribus 1 nam, ut dicebamus ex Clarysost. Deus quantulam eumque , quolibet brevi rempore non despicit penirentiam. Et Coelestinus I.
Vera conversio mente potir,s, quam tempore metienda
est. Et Iulius I. Dominus non solum temporis , sed e iam momenti inspector est, sicut Latro unius momenti tormientia meruit esse in paradiso. Et ut addit Cypri-
108쪽
. cujus impistas in momento induit pietatem. Et Au gust. non tam consideranda est mensura temporis quam doloris. Et S. Leo: Apud Deum nullas patitur veniae moras vera conversio. Et sic de aliis. Prob.3. nam hoc ipsis momento, quo actus virtutis est elicitus, habet suam essentiam, & bonitatem ; ex go de meritum. Prob. ant. contritio unius momenti habet eandem essentiam cum contritione unius diei. Idem est de actu charitatis s ergo di de odio peccati. Confir. nam peccatum, quod ex pleno consensu γlicitur, habet suum esse, & expellit gratiam ι ergo idem est de odio peccati debite, di plene formato.
Dixi, non exrgit. Non enim nego,quin plus habeat meriti,secundum quod diutius durat; ideo consule dum Peccatoribus, ut pro peccatis semper, &usque in finem vitae doleant, etiam pro peccatis dimitus, quoties in mentem redeunt , monente Augustinorsi J Semper doleat, semper coram Domino, ante quem peccavit , erubescat, O dolorem cum vita siniat. Dixi a. ad remisonem culpae . Nam ad remissionem. Poenae requiritur satisfactio , quae diutius durare debet iecundum peccatorum gravitatem, & multitudinem.
De hoc aliis. Obiic. i. Actus peccati diutilis durat; ergo & poenitentiae: debet enim proportionari peccato. Prob.ata nam actus ille vix unquam cito transit. Resp. dist. ant. durat per quandam perseverant lam luntatis, con. quoad effectum expellendi gratiam,
neg. ant. nam eodem instanti, quo peccatum formatum est, expellit gratiam; sed voluntas potest diu iaejus assectu perseverare, saltem habitu. Objic. a. Si statim gratia sequeretur actum odii, set homo esse certus de sua gratia sed cons. est falsum,
di contra nos; ergo &c. Prob. maj. tam certus esset de
gratia recuperata, quam de sua poenitentia, di odio peccati sui; sed de uoc certus esset physicus ergo dc de gratia. Reli'. neg. r. mai. Sc dist. a. quam certus esset de dio sui peccati cum omnibus conditionibus requisitis d gratiam , con. mai.&neg m n. quam certus esset de entitate physica, & mateliali odii, neg. mai. conseq. nam ad certitudinem gratiae recuperatae debet
109쪽
esse certus de omnibus requisitis ad illam tam mora-titer, Ac formaliter, quam materialiter, & physice, quod fieti nequit sine speciali revelatione. Denique hoc argumentum fieri potest contra omnes. Οbile. 3. Concilium Tridentinum fi J requirit in contritione Ilersecta, ut iustificet, magnoistetus, es labores ; sed isti non possunt esse magni sine longioriel uratione 3 ergo dcc. Resp. neg. min. nam illa magnitudo consistit in v hementia doloris, & affectus, & illa potest habeti in momento. Item aliud est, quod fletus unius momenti non lassiciat ad novitatem vitae, de qua loP eur Concilium; aliud quod non sufficiat ad remissi nem culpae, positi S cςteris requisitis; istud admittumus, & non negat Concilium, sed illud non dicimus iquia ad novitatem illam debent dedisei, &destiui pravi habitus, eccontrahi boni, quae non fiunt, nis cum tempore.
Obiic. . odium peccati est dispositio ad gratiam; sed dispositiones gradatim fiunt, de successive; ergo dium ii lud debet d urare.
Resp. dist. min. dispositiones phusicae, cone. moratis , neg. min. nam sicut odium peccati operatur remissionem, & gratiam moraliter, oc per modum m
xiii congruis eodem instanti, quo existit in facto esse, debet operati coram Deo.
De eontritione , O attritione.
Hi duobus actibus paenitentiae specialem
damus disputationem, quia principales iunt, & de illis maiores hodie sunt difficultates , & controversiae inter Theologos. Breviter tamen de illis lite agemus, quia susissime, di quasi superabundanter diximus de illis in duobus Iibris des senti altrisione. Lingua vernacula quih-Pe in toto libro probavimus ex Theologicis principiis illam sussicientiam, & solvimus objectiones contri tionariorum. Et in toto a. habes Apologiam SS. Pa- ῶum , & Theologorum omnium laeculorum Eccle siae 3 IH CH .i c. . -
110쪽
sae, quos in contrarium citant iidem contritionarir. Pauca inde seligemus, quae lassiciant studentibus nostris.
QUAESTIO 1., O quotuplex sit eontritis Contritio dicitur verbo eontem, quod significat
rei durae fractionem in partes minutas, & aliquando etiam magnam calamitatem , ex qua graviter affligimur. contritio , infelieitas in viis eorum , dic. Sed in materia poenitentiae sumitur pro actu , quo ob peccatum commissum cor durum emollitur , di quasi confringitur. Dicitur etiam , a cor di s punctione ouadam ex conscientia peccati commissi. . Principalis divisio contritionis est in perfectam,quae dicitur simplici ter eontrisio , de imperfectam , quae dicitur attritis. Illa dicitur, per quam cor Peccatoris persecte frangitur, scinditur, 3c humiliatur: cor co tritum, o humiliatum . Et, seindite tarda vestra , siacui clim res dura pulverietatur. Haec vero dicitur, climminiis persecte humiliatur , & scinditur quasi in par tes crassiores, st. per eam dolemus quidem de pecca to vere ,εc syncere, sed ex moti vo ignobiliori , quam eontrisio. Quippe haec dolet de peccato, ut est omensa , Dei, ex summo, ac puro eius amore, attritio verbdolet de peccato propter eius turpitudinem, vel propter poenas, quibu per illud subiicimur. Denique
eontritio venit ex amctione iustitiae , attritio vero in gis communiter ex affectione commodi. Agimus I.
de contritione in gehere ι an sit actus poenitentiae, di
quid illa sit. C o N C L U S I o I.
Contritis est actus paenitentiae, O deseribitur odium,
seu detestatis ea ans dolorem de peceato commi Io cum proposito non peeeandi amplius. Prob. I. ex Scoto iJ docente: charitatem posse imperare actum voluntatis peceati vindicativum ,'. comverso ex actu vindieandi peccoum , potes imperi re a--ctum