장음표시 사용
91쪽
test continuari , intendi ante infusionem erat die autem motus dstitur attritio , est dispositio, βυemeritum de congruo ad deletionem peccati mortalis, quae sequitur in ultimo 'instanti durationis attritionis; ergo ex Scoto I militentia pure naturalis, & ex gen
rati concutis Dei sussicit ad gratiam iustificationis.
Haec verba, ut dixi, dederunt multis occasionem ca-Iumniandi Scotum, quasi consenserit Pelagianis , aut Semipelagianis volentibus hominem ex tuis viribus
naturalibus disponere se ad primam gratiam, sed peia
sime.' Resp. neg. cons. nam , ut notaVimus alias, Scotiis
numquam voluit excludere necessitatem influxus fidei, nec gratiae supernaturalis actualis ad omnia ope. ra, quibus homo disponitur ad gratiam iustificantem. Nam per vocem ex naturalibus intelliεit potentias intellectus , dc voluntatis . . Per insuentiam eommunem intelligit gratias actuales, Per quas Deus solet conis currere ad alios actus bonos, quibus peccatores solent se disponere ad gratiam habitualem. Et vocat illum instuxum tam munem ι quia illae gratiae auxiliatriees, di actuales sunt communes iustis, dc peccatoribus.
Distinguit autem contritione, more Theologorum sui temporis, qui attritioriem omnem poenitentiam informem , seu quae praecedit iustificationem : contritionem Vero omnem poenite tiam formatam , seu quae coniungitur statui gratiae sanctificantis. Vide Scotistas nostros, maxime Car-dinalem nostrum Brancatum, disp.6. a n. I 2S. M strium d.6. a n. I. & alios . .
Inst. Scotus nulli bi loquitur de auxilio supernati xali, ut necessario ad opera dispositiva ad gratiam ,
sed expresse dicit haee fieri posse ex naturatibus cum influentia communi ergo responsio non est ad ejus rhentem . Prob. ant. nullus umquam Theologus per haec verba , ex naturalibus, & per insuentiam cominmunem im exit concursum gratiae actuali supernaturalis , sed influxum generalem , quo Deus concurrit ad omnes esset S causarum secundarum, ut causa prima universalis ue ergo gratis sic explicatur de concursu per gratias supernaturales actuales contra
Res P. Deg. ant. nam quoties loquitur de tali auxialio v
92쪽
lso, semper monet cavendum ab errore Pelaeti 3 nullum meritum haberi puris naturalibus,nisi sorte de eoneruos & maxime in i . ubi dicit , i J quod
illud, quo voluntas meritorie agit, non potest e se pura natura , cinia tunc ex solis naturalibusρο Iet merisorie arere , quod videtur error Pelarii. Et infra : con ere-ditur Deus ita dis suis quod naturam puram , 'vel actum eius sic acceptet sui meritorium ὶ quia actum
ex puris naturalibus esse meritorium appropinquat eris. rvri Pelasi Eiso cum Scotus dicit, q uod peccator ex puris na- luxalii seum communi insitientia, &o. non intendit excludere exi parte Dei omnem concursum gratiae, ac
ei incipii supernaturalis , sed solius gratiae habitualis,
leu charitatis, ut patet ex tota illa quaestione a. vel 3. dist. 7. sicut &ex intento q. a.d. I 4. In vi nam Issa cludit solam illam gratiam , quae format conmmnem, non autem, illas , quae concurrunt ast attritionem nam quando excludit concursum omnis gratiae supernaturalis ab actibus nostris insensu Pelagii, dicit eos elici ex quod sapit errorem Pelagii,
inquit ; cum Sero dicit nude, ex naturalibtis, excludit solius gratiae habitualis influxum, non autem gramitae actua l is: Idem est de influentia eommunἰ . Nam luee clarius. est eum per haec verba non excludere nisi influxum gratiae habitualis, quae format contritionem, iuxta rensum communem Theologorum sui temporis, qui, uti videbimus, nomine contritionis intelligebant poenitentiam sormatam charitate habituali , &sanctificante . Attritionem vero dicebant omnem poenitentiam ,. quae praecedit gratiae sanctificantis infusionem , licet non fiat sine concursa gratiae actualis sui ernaturalis. excitantis, & iuvantis , quae sunt influentiae communes utrique actui , se. contritioni, di attritioni, sicut& poenitentibus iustificatis, S iustificandis. Haec pauso fusilis notasse iuvabit ad intelligentiam sanam doctrinae Scoti Objie. I. con. a. p. ex Conci l. Trid. cit. & Mileuit.II Ad veram poenitentiam requiritur lumen gratiae, quo Videamus, & auxilium, quo possimus poenitere; sed
id fieri nequit, nisi actus illi poenitentiae sint superio .
93쪽
turales in substantia ; ergo dcc Resp. neg.min. nam licet illi concursus sint superna tu tales in se, non semper faciunt,ut effectus sint semper supernaturales in substantiae, sed quoad aliquem modum , S. g. ut sint quales oportet esse ad iustificationis gratiam obtinendam, ut ait Titident. Inst. Poenitentia Christiana est habitus per se infusus teque, ac fides, & spes ergo & actus eius sunt supernaturales in substantia , sicut fidei, & spei.
Resp. I. neg. ant. nam, ut diximus, poenitentia nota
est habitus per se insusus, sicut fides, & spes.
Resp. a. neg. cons. nam , ut diximus, supernatura
litas habituum fidei, spei, di charitatis non facit, udactus earum sint semper supernaturales in substa
objic. a. Actus per se disponens ad gratiam iustificantem est supernaturalis in substantia ; sed omnes a-,ctus poenitentiae disponunt ad illam gratiam ; ergo, die. Prob. mai. dispositio, di forma sunt eiusdem ordinis : alioqui eminus superaret causam suam , scisorma, seu gratia est ordinis supernaturalis: dispositi nes vero, sita actus Poenitentiae essent natura es in is
stantia s. ergo Sc. Resp. neg. mai.& ant. Prob. & rationem eius. Nam
dispositiones ad generationem sunt accidentia , dc forma est substantiabis: su itergo, ut isti actus sint supernaturales quoad modum; & isti actus non sunt causa physica gratiae , sed tantum moralis ,& quidem de congruo 3 nec immediate disponunt ad gratiam sine suramento, ves sine charitate, ut in contritione perfecta. Inst. non implicat illos actus esse supernaturales in substantia s ergo ita est: nam idem dicendum de his actibus, ac de acti bus fidei. Res'. neg. cons utramque: nam diximus actus ipsos fidei , & spei non esse supernaturales in substantia , bene vero habituS earum. Obiic. s. Ad remissionem peccati commissi requiri ut sufficiens retractatio eius ue sed ad hoc requiritur actus supernaturalis in substantia; ergo Sc. Probat. min. peccatum avertit a Deo ut fine, etiam superna-Miralis ergo poenitentia , qua illa aversio retractatur, debet respicere Deum ut finem supernaturalem : sta
94쪽
nullus actus naturalis in substantia Potest sie respicere Deum; ergo&c. Resp. neg. min. dc stib s. nam, ut dicebamus, actus fidei, spei, εccharitatis sic respiciunt Deum, & tamen Rint naturales in substantia Inst. Illi actus poenitentiae, sicut & illarum virtutum sunt initia salutissergo non sunt naturales in substantia. Prob. cons. Initia salutis non sunt a nobis, neque ex naturae viribus f hoc enim damnatur in Semia pelagianis; sed actus naturales sunt a nobis; ergo. Rein. neg.cons. & min. nam ut non snt ex nobis insensu Pelagii , sussicit influxus necessaritas eratiae e citantis, di iuvantis. Nam Pelagius negabat influxum omnis gratiae supernaturalis ad opera salutis , de mi pelagiani influxum illum ad initia salutis . Dixi in conclusione, qui disponat aliquo modo. Et, actus paenisentiae ebristianae. Nam dari possunt actus poenitentiae pure naturalis, qualis potui tesse in paganis. Et de ista non loquimur, sed de illa, quae est in usu apud Christianos, ut reconcilientur Deo, quem peccata nostra faciunt nobis inimicum. Item non i quor de actu perfectae contritionis , qui disponit perinfecte, & proxime ad iustificationem, sed de his, qui disponunt de congruo, dc mediath. QUAESTIO III.
. mais, o quantum debea esse odium paenitentiae
' a Ulta quaeri possunt de odio, quo paenitentia retis VI picit peccatum, v. g. an debeat esse efficax. a. An de singulis peccatis distinM. An lassiciat omnia odisse in universali, seu an sufficiat universale, &simplax. 3. An formale,&explicitum. An sufficiat. Virtuale, & implicitum. 4. An summum, id. de peccato super alia omnia mala. s. An exigat aliquam determinatam intensionem gradualem . 5. An sata quale de omnibus , dic. Quae hic breviter dennina .
95쪽
Eseaeia requisita in odis peceati consi is in hoe, quoὰ,
uisieri poster, nollet neccasse , si peceatum non fuisset, mn sieret , nee illud commissism vult ampliut conservare, sed delere omni meliori modo. Debet esse
Prob. I. ex Scolo. i J Velle punire peccatum est
melle imperativum , seu efficax coniungens causas pro ximas ipsius punitionis passuae . Et a. nolle Pecca se , vel
displicere me peccato commisso in quod nolle , est ea
D proxima paenae , dic. In his ergo consistit emcacia a flectiva poenitentiae, quatenus nollet peccasse, & vult peccatum commissim destruere, puniendo illud in se. Protia. nam illa efficacitas non potest aliter explicari , 5psumcit ad destructionem W:ccati; ergo in his
consistit. Prob. ant. non potest dari velle, aut nolle absilutum circa existentiam , quo nolit absolute illud non fuisse ι hoc enim est impossibile, ergo non potest aliter haberi, quam conditionate , quo se . vellet se non peccasse , aut nollet peccasse, di quod non velit amplius peccare, sed punue, & destruere id, quod commisit. Objic. i. volitio esticax facit, ut eligantur, 3c applicentur media ad finem volitumi sed nulla possunt eligi, vel applicari media, ut peccatum non fuerit s ergo nec haberi odium eius etficax. Prob. min. nam homo sapiens non habet velle essicax de impossibili, quo applicet media ad illud. Resp. dist. maj. ut eligantur, & applicentur media eo moclo, quo h iberi potest finis, conc. absolute, &simplicitet, neg. mai. S cons. nam ad odi um evicax peccati, aut alterius mali sus icit, ut eligantur media aliqua, & applicentur ad illud delendum, dc reparandum s non enim intendit facere, ut non extiterit peccatum , sed ut d spliceat consensus illi datus , i& retractetur, & reparetur eo modo, quo est reparabile, i c. per punitionem, oc satisfactionem pro praeterito, ec cautionem pro futuro. Inst. ex Scoto odium peccati non est eficax, nequidem in damnatis; ergo neque in viatoribus.
96쪽
Resp. neg. cons. nam , ut diximus , odium peccati in damnatis non est actus virtutis, sed desperationis , & sutoris, & potius Oderunt Deum , quam eius offensam obiicia. odium peccati tendit in non suisse peccati; sed illa intentio non potest esse efficax , quia est de impossibili; ergo emcacitas vel nulla est, ves non bene sic explicatur . . Resp. dist. mai. tendit effectivε , & conditionale .conc. mai.&neg. min. effective, Sc absolute , neg. mai. & cons. nam quoad haec vere est emcax, de bene explicata. Inst.In tali odio maenitens non cogitat de ulla eo ditione ue ergo, si est essicax, essicacia est absoluta. Resp. dist. ant. non cogitat explicite , di formaliter , conc. ialtem semper virtualiter, & implicite, neg. ant. nam illud odium aequivalet huicactui explicitor Odι peccatum a me comm4sum , se vellem illud non fulse, si possem Deere, ut non fuisses sindoles de eon sensu illi dato , o si non fecissem , jam non facerem , nec in iurum faciam , ct faritam in me vindicabo pro viribus , t ae reparabo. Non est possibilis major essicacia talis odii. Obilitas. veue non conservare peccatum commissum, non medetur praeteri vos ergo nec illi medetur clium, nec est actus verae poenitentiae. Prob..ant. tum quia odium poenitentiale non destruit precatum, nisi moraliter, & meritorie, tum quia attritio est odium verae poenitentiae, Be non destruit peccatum per se; . ergo &c. Resp. neg.cons. quia non est de ratione poenitentiae, di actuum eius, ut per se, & sorma litet destruat peccatum, sed quod sit cesIatio physica, di praesens Peccandi, di quod puniat peccatorem pro praeterito, sic moveat Deum ad illud condonandum.
AD veram poenitentiam requiritur, O susscis odium universaω ommum peccatorum, Q. debet Iespicere omnia vel in particulari , vel in universali. Piob. I. ex Scoco dicente, sit quod paeniteres e- resta
97쪽
restavi, vel odire peccatum . se eommipum .... st istud potest intelliti de nolle , mel detestari , vel displicentiam habere de hoe precato sub propria ratione, vel in tenerati simul de quocumque peccato a se commisso e go Scotus amnittit in paenitentia odium vel de singulis peccatis in in ie , yel singulati, &odium universale de omnibus indistincte. Prob. a. quia Poenitentia , ut disponat ass remi iasionem peccati, debet respicere omnia peccata commissa; ergo in hoe sensu debet esse odium universale
respiciens omnia, nullo excepto. Prob. ant. nam ex
dictis de peccatis, unum mortale non potest remitti sine alior &, ut loquitur Doctor, homo non potest reconciliari Deo, manens inimicus 3 sed manet inimi cus , quamdiu est in uno peccato mortali , &istud est incompatibile cum gratia sanctificante , perquam
remittitur regulariter omne peccatum. ergo ut poetM-tentia disponat ad remissionis gratiam , debet respic re omnia peccata commissas ergo in hoc sensu odium debet esse universale. Prob. a. p. quia in illoactu , quo quis videns se reum
multorum peccatorum numero, vel specie diversorum odit, & detestatur omnia simul, & unico actu, habet omnia requisita ad veram poenitentiam iergo tale odium universale sufficit . Prob. ant. nam neque ex Scriptura, neque ex Conciliis, aut Patribus ad veram poenitentiam exigitur, ut de sngulis peccatis singuli actus contritionis habeantur, modo co tritio respiciat omnia , nullum excludens, vel omittens s ergo &c. Confir. nam quando plura credibilia proponuntur, V. g. totum symbolum, non requiritur, ut ad singulos articulos eliciantur totidem assensus distincti, sed sumcit, ut uno actu assentiamur omnibus; idem est de obiectis aliarum virtutum sergo ita est de poenitentia quoad peccata ; sussicit, ut cognitis omnibus perexaliam miscussionem, de omnibus uno actu doleamus , &talis est praxis consessarior tun, ut postquam poenitem singula confessias est , uno actu de omnibus simul doleat, sicut & de omnibns simul unico actu absolvit sacerdos. Obiic. I. Odium peccati, u sic, & sub aliqua ratione genetica , v. g. Ostensae Dei: ut si diceres , detestor 61
98쪽
fonsam Deἰ, non sussicit ad remissionem; ergo nec occlium universale. Prob. cons. tale odium tam contineret omnia peccata, quam istud, quo dicimus, d testor omnia peccata a me commissa: nam omnia contrunentur sub ratione offensae Dei, sicut sub Eenero
xitur ad poenitentiam remissiVam peccatorum nemant.&cons. nam licet odium peccati ut sic. sub rati one guerica omenta Dei, sit actus bonus, non tamen sussicit ad iustificationem, & remissionem omnium, quia omnia, & singula debent cognosti.ouan
tum fieri potest, & clavibus Ecclesiae subjiei, zodi
Inst. individua continentur sub specie , & Renere hergo sufflcit odium peccati in genere, licet non coiri tetur de illis in specie, vel individuo. . Resp. dist. ant. continentur logice, aut metaphymee, con. physice, & moraliter, ut censeantur sufficienter retractata, neg. ant. & cons. nam ut retracte tur suffcienter poenitentia debet esse voluntaria de omnibus , & ad hoc debent singula cognosti, quantum neci potest ; quia singula demerentur aliquam poenam, & exigunt satisfactionem , quod fieri non posset per odium de peccato ut sic, v. gr. de offensa obiic. I. con.Σ.p. Peccata eo modo sunt poenItenda,
ergo & detestanda sunt sigillatim . Res p. dist. mai. eo modo quoad affectum , & retractationem , con. totidem actibus, neg. ma, & cons. nam post centum actus aversionis a Deo possum per unicum actum eos odisse , Sc converti ad Deum, re iste omnibus illis aequivalebit. . Inst. singula habent singularem malitiam, & odiabilitatem sergo ungulatim sunt odienda. Prob. cons. unicus actus odi non posset respondere malitiae singulorum, alioqui deberet pro centum peccatis esse centuplo intensor, quam actus odii pro uno. cons. nec enim vis poenitentiae attenditur penes illam partitionem gradualem unius Tom. L . .: D .. aj
99쪽
ad unum & trium ad tria , sicut amor in centum ii mines non debet esse praecise intensior amore in Irum , alioqui non posset amari Deus, qui est infinitus, sed lassicit, ut charitas respiciat omnes . Ita est de odio peccatorum ; sufficit,ut respiciat omnia , m do sit maius appretiative de pluribus, quam de unico. Obiic.a. ad veram, di lassicientem poenitentiam de-hent singula cognosci cum sua gravitate, & malitia sed hoc non esset verum , nisi & singula deberent odixit ergo requiritur odium singulorum. Probat. min. nam dum I Renitens singula recogitat, de illis vel dolet, Vel complacet ; si complacet, de novo peccat, si dolet, habetur intentum ; ergo&c. Resp. ne . min.&adprob. dico, quod bonum esset, ut de singulis cogitans doleret; sed sufficit, quod, singulis cognitis, de omnibus si in ut doleat; cum autem singula recogitat, fieti potest, ut nihil formaliter, & explicite decernat, sed se habeat mere negati- e, donec singula recognoverit, & tunc omnia uetem
statur, ut dicebamus de articulis symboli .
AD veram, O fructuosam paenitentiam odium ρα- eati debet eoa formale, quantum fieri potest, si se
siceret tamen virtuale. Sequitur ex dictis de necessit te poenitentiae. Diximus enim sufficere virtualem . Prob. i. ex Scoto cit. fiJ ubi definit, Poenitere esse detestari, vel odire peccatum dis commissum .... O 3pud intelliti .... O displicentia formali, vel virtuali. Etes displicentia virtualis quicumque actus voluntatris virtualiterineludens illam displisentiam, sicut quodammodo ea a includis effectum, tiset effectus in samon causetur , dic. Habes in Scoto conclusionem , α
ejus explicationem : & eam probat solide , ut jam di
Alias probationeς, & obiectionum solutiones vide
ibi it nec placet eas repetere .
100쪽
ot tam peeeati in paenitentia debet esse super omno malum poenae, saltem virtualiter , O avretiati.
Ut assertionem intelligas, repete, diximus de charitate, quid sit Deum summe diligere: nam me opposita peccatum summe odiri potest tot modis, uibus Deus potest summε diligi, I. Q. objective,quan
o ei optamus maiora bona, quam ulli creaturae . a. intensive, quando cum maiori conatu , & servore actus. 3. avretiative , quando illum pluris aestimamus,
quam quidquam aliud, & parati sumus potius omnia dimittere , quam illi displicere. Ita est de odio peccati . Erit summum objective, si ei optamus omnim dam anni hilationem prae omnibus aliis malis. a. in sensive , si maiori aerimonia, & ardore i liud detestamur, quam ullum aliud malum . 3. apretiative , virtualiter, quando illud aestimamus odibile, &jugibile prae omnibus malis, ita ut parati simus, & sic dispositi , ex vi talis odii, omnia mala poenae, & fortunae potius ferre , quam consentire ulli peccato, licet forte de facto , & quoad ardorem, oc conatum volunt alis forti ussit odium alicujus Poenae, v. g. mosetis. His praemissis Prob. I. conclusio ex scoto, siJ quatenus amorem Dei in charitate non exigit esse summum intensive, sed tantum appretiative r nam per opposita eadem est ratio de odio peccati. Ut autem notat scholiastes, D chor vult quidem amari Deum intensive, Ac extens Ve, id. tenerius, di fortilis, seu firmius, sed non dia Cit majore amore graduasi eum esse amandum , sed I lum majore affectu, ad quemisseisis maioritas arer tiativa, seu affectus magis exelssivus προ=dis ergo ita dicendum de odio peccati, prout opponitur amo
xi Dei, di prout est offensa Dei . nam sub his resperctibus est summum aliquod malum ; ergo di summe odibile. Insignes tamen Scotistae, de nominatim Faber, Se