장음표시 사용
111쪽
86 De contritione , O attritione
amoris Dei in se, ex quo sequitur nolitio . ve di si istia de aliquo peccato comm ἐμὲ ergo charitas por sititi paenitentia, in vici mergo ex Scoto disipli-e-ntia de peccato commitis est actus poenitentiae im- fusa charitate , Vel imperans charitatem; talis
stolicenda , seu peccati vindicta est proprius
actus poenitentiae, & contritio . Denique actus idem, o Minfusionem gratiae est attτιτιο, peream mm-δonem fit eontritio , sed attritio est actus poenitentiae s
tia, ic contritio pro eodem sumuntur, ut cum dicitur: si ' In spiritu tantrito, O humiliaιο . Et, Dad cor eon ritum, O humiliatum Deus non despacies. Et, oui sanat contritos corde, o alligat contraςιones eorum, est, inquit August. humiliatos, corde confitentes,
seipses punientes. Et Bernard. Optimum unguentum contrisIo, quod ex recordatione peccatorum consscitur,
'Pio ' ex Conei l. Τiig. In quo sic definitur contri
tio incommuni. Contritio, quae primum lacum mnet inter alius paenitentis, est anιm3 dolor, . ,
etam ; ergo contritio est vere actus poenitentiae , &henε sic describitur. Habes utramque sonis, sic. contritionem esse actum poenitentiae, di. sic '' Prob. . quia talis contritio est vere tentio penae pe luati; ergo de vera poenitentia. Prob. ant. Per uiam contritionem tenetur tristitia, displicendia , Maaioz de peccato commisso, ut patet ex ipsa definitione. Prob. a. P. ex eodem Concilio, di communi lentu Theologorum, qui contritionem sic explicant, pro ut convenit persectae, de impersectae, & prout dine tab actibus aliarum virtutum. Dicitur I. Odιum pecca ri, oe deςestatio, quod ponitur loco generis. Nam O dium peccati praecise est commune omni virtuti: nutria enim est , quae non oderit peccatum oppolitum D nitati obiecti. a. dolor de peccato eam misso , per quoiam incipit differre ab aliis virtutibus, quae non rei Piciunt peccatum ut praeteritum magis, quam prsens, aut futurum, neque ut commi IIum magis
112쪽
ut eommittendum. Soli poenitentiae proprium est iu lud respicere ut praeteritum, & commi ssum , ut Puniat illud in ipso peccatore. s. cum proposito no peccandi de cypero. Id enim essentiale est omni verae poenite
tiae, ut diximus, & maxime huic actui, qui est illi propriissimus iuxta Scripturam dicentem: siJ I rο-jicite ἀ vobis omnes iniquitates vestras. Et , Dereti quax impius viam suam , Fcc. Et, ut ait August. Dad Mutti assidue se dicunt ρeccatores, O tamen eos adhuc detectat peccare, professio est , non emendatio.accusa- rur anima, o non sanatμr. Et S. Gregor. f3J 'aen tentia est perpetrata mala plangere, γ plangenda non
Objic. I. con. I. p. actus contritionis est ex fine charitatis; ergo est actus charitatis, non poenitentiae: nam actus morales specificantur ex fine. Prob. ant. contritio intendit reconciliationem, di amicitiam cum Deo per odium offensae ejus , sed haec pertinent ad charit
Resp. dist. ant &mai. ex fine intrinseco, vel e tr diseco, conc. . rinseco semper, neg. ant &mai nam contritio ut sic intendit immediate punitionem peccati commi sti, quantum est ex se, cum autem coniungitur charitati, intendit praeterea reconciliationem cumDeo ; sed hoc non est de intrinseca ratione contritionis ut sic, de qua loquimur Obiic.a. contritio est odium peccati , prout est ot-fensa Dei ; sed tale odium venit ex charitate , ic. ex Mmore eius, quo amatur bonum , & gloria eius; ergo est actus charitatis. Prob. min. Omne odium mali V nit ex amore boni contrarii s ei SO Omne odium Pecca
Resp. dist. mai. contritio persecta, &simpliciter, cone. contritio in sua ratione Senerica , neg. mal. recons. nam sub hac ratione Pe Cl e 9 iit Pter suam malitiam , di punibilitatem, praescindendo
sece placationem Dei per pertinet ad charitatem ι ergo respicit peccatum ut
113쪽
88 De attritione, O confessione
Resp. dist. mai. ut supra. Volitio illa in sua ratione specifica , & ut contritio persecta, & simpliciter, con. ex ratione sua generim, di praescindendo a perfecta, de imper selia, neg. maj. & cons. nam loquimur de contritione ut sic, quae respicit peccatum ut vindica bile in ipso peccante , quod pertinet ad solam poenitentiam sol maliter , &c.
Contritis perfecta , ποης ab attritione distinoitur, eis detestatio , seu odium peccati commissi propter
Deum summe dilectum , seu odium peccati ex motiυσcharitatis , fallem virtualirer . Est communior conistra aliquos volentes ad hanc contritionem sussicere motivum cujuslibet Virtutis: a. p. plurimos habet ad-
Prob. I. ex Scoto, siJ qui tenet cum August. quod poenitentia non potest esse vera , id fruct uosa quantum ad sinem renitentiae attingendum ne charitate; de quod sine amore Dei nullus consequitur veniam; sed nos hic loquimur de contritione justificante extra sacramentum; ergo&e.
- Prob.2. ex Concit. Trid. quod postquam definivit contritionem incommuni, addit: Et si contritionem hanc aliquando eharitate perforam esse contingat , hο-minemque Deo reconciliare prius, quam hoc sacramensum actu suscipiatur 3 ergo censet contritionem , qua remittitur peccatum extra sacramentum in re inci dere charitatem , seu amorem Dei super omnia. Probari solet 3. ex Script. & Patribus: nam dicitur:
i ηρη diligis, manet in morte. Et Apostolus,
Id Si charitatem non habuero , nihil sum .... nihil m i prodest. Et August. svi Sine amore nemo unquam gratiam invenit, aut veniam consecutus est. Et alibi, Paenitentiam veram non facitys odιum peccati, et amor Dei. Sed hi textus non Videntur ad rem , ut no
114쪽
Prob. . ex eodem Conci . nam poenitentia, quae dolet de peccato ex aliis motivis, quam amoris Dei , dicitur attritio 3 ergo contritio, ut sit persecta, deinbet imperari eX amore Dei. Prob. ant. nam contritio dicitur imperfecta, quoniam vel ex turpitudinis pecea, si eonsideratione, vel ex gehennae , eι ρgnarum metincommunitere conchulaur.Τurpitudo autem peccati cq sistit in oppositione, quam habet cum honestate alia rum virtutum s ergo ex Concilii mente motivum cinciusvis virtutis moralis non sussicit ad persectam comtritionem.
Confir. peceatum incIudit aversionem a Deo , &habet oppositionem quandam generalem eum charitates ergo non potest remitti sine aliqua conversione in Deum per aliquam charitatem , saltem extra saera
Dices: hoc probaret attritionem, etiam cum sacra mento, non sussicere ad iustificationem . . Λ. . Cootra: nam ex eodem Concilio, ut attritio iustificet in sacramento, iusticit, ut odiat. peccatum , di Voluntatem peccandi excludat exquqvis moti Jo lisdinesto ; sed ad hoc facit odium peccati ex quoVis moti vo virtutis, & inhonestatis peccati s ergo &c. Cur a tem haec lassiciat in sacramento, &non extra , peti tur ex Dei Voluntate ; qua vim hane tribuere placuit sacramento ex mestris Chtisti, quae pet illud nobis applicantur, & per sane indulgentiam voluit nobis reddere suaviorem legem Euangelicam maxime inrtuitu consessionis, quae aliunde dura videretur, Ochane duritiem vult hac misericordia molliri. .
Prob. a. p. de charitate virtuali, quod sumciat I. ex Scoto cit. nam inquit: Charitas potest imperare aexum poenitentiae, et uti actu penitentiae , es vicissim p nitentia potest uti eharitate: nam sicuι ea a com/net virtualiter effectum , sic aerus poenitentια , quo
imperatur charitas , etiam virtualiter continet charitatem ; sicut & ipsa charitas continet Virtualiter Poenitentiam ut diximus 3 ergo actus poenitentiu quae contineat virtualiter charitatem, est Vera , Ocperfecta contritio . . .
Prob. a. ex Script. & Patribus: nam in paenitentia persect ori non iaciunt mentionem de formali cnMritate . conuertimini , G agite peniἔentiam .
115쪽
so De attritione , O contritione
Si impius egerit paenitentiam , &c. Et sic de atiis quo- effectum poenitentiae: nam illi tribuunt i emisesionem peccatorum aeque, ac charitati.
Confir. ex Trid. cit. nam licet justificationem exintra sacramentum tribuat contritioni perfectae ex eharitate, tamen illam definit sine mentione charitatis formalis, ut vidimus ; ergo sufficit, quod in
contritione contineatur saltem virtualiter, ut magis patebit ex sequenti. conclusione. - Confir. a. nam considerando peccatum ut osse
sam Dei, potest haberi syncerum eius odium, & fi ma volitio illud vindicandi, non formato ullo acta expli cito amoris Dei, a quo imperetur formaliter , sed tantum virtualiter; sc. prout odium illud procedit ex consideratione Omenta Dei s ergo&c. Confir. nam ex dictis ad ipsam paenitentiam suffieit odium peccati virtuale, quod continetur in amore formali Dei ue ergo & in poenitentia ad contritionem contineri potest virtualiter Dei amor, rehoe sitfficiet. Nam ut dicebamus ex Scoto, poenitentia potest imperare actum charitatis ; ergo hunc
continet virtualiter, ut causa effectum. Obiic. L. con. I. P. ex Script.in contritione nulla fiementio charitatis, seu amoris Dei; ergo gratis dicitur eam debere elici ex amore Dei super omnia. Prob. ant. ex locis mox citatis pro z. P. item, Diaxi, eonfitebor iniustitiam meam Domino, tu ν
misisti impietatem peccati mei. Et de facto ubi dixerat, Domino, statim audivit, Donimus transtulit peccatum tuum; sed in his, di similibus nurula fit mentio amoris Deis ergo dcc. Resp. dist. ant. &min. nulla fit mentio sermalis, explicita, con. Virtualis, & implicita, nego ant. femin. nam in illa conversione, & pqnitentia impii in confessione Davidis continetur implicite , 5c virtualiter amor Dei 3 ideo addit Propheta conditionem, si custodieris mandata, quod neri nequit sine. charitate: &David dicit, peream: Domino ue Q. Omen; de quo dolet, di alibi dicit, iniquuaternodio habui, legem autem tuam dilexi. Objic. 2. si non posset contritio esse sine charitate, tam esset actus charitatis, quam Psnitentiae; sed hoc
116쪽
Resp.nego mai. nam elicitive est actus poenitem ae ;lἰcet imperetur a charitate, velut a fine extrinseco , aut comitante , sicut posset poenitentia imperarea fium charit alis , ut diximus. - Obiic. I. con. a. p. contritici perfecta iustificat e tra sacramenium s sed hoc non 3κ,test facere sine charitate formali; ergo nec potest eo contritio sine illa. mai. pa tet ex Conc. Trident. & supponitur ex discendis. Prob. min. I. ex eodem Concilio, quod requirit fiJ m diligere Deum , incipiant velut justisne
fontem. Ex August. DaJ etiam cit. poenitentiam ve-νam non faeis nisi odium peccati, O amor Dei. Item, sine amore nemo unquam Iranam invenit ; sed hic
non possunt recte intelligi, nisi de amore formali aergo &c. Res '. nego utramque min. tum quia initium Itilud dilectionis non est vera charitas, nec facit peris sectam contritionem iustificantem extra sacramen- um s tum quia Augustino sufficeret amor virtua lis; tum quia loquitur de contritione persecta regu .lariter, & non in rigore scholastico, & in aliquo casu extraordinario.
Inst. Concilium s3J aperte docet eontritionem,qus iustificat extra sacramentum, debere esse charitate persectam; sed non potest esse talis sine charitate sola
mali; ergo &c. Maior patetin tenuis Resin nego min. absolute; nam licet regulariter adsit charitas formalis in tali contritione 3 tamen concilium non negat, quin illa persectio ex chat, tale virtuali, & implicita sufficiat. Inst.2. ex Scriptura, nemo justificatur sine charmiate; ergo vel contritio persecta non iustificat per se, veli ludit necessario charitatem formalem. Prob. ant. dicit enim Ioannes: qmi non diligit, manet in
morte , st. peccati. Et As Ostolus: sine charitate nishil sum, dec. ergo dcc. Resp. dist. ant. sine charitate actuali, aut habitu li explieita , vel virtuali, & implicita , con. sine formali, & explicita, nego ant. & cons. Prob. nam Scriptura loquitur de charitate habituali, aut actu li sormali aut virtuali: & maxime clim urgent prςc
pia eius: vel de habituali, sine qua sumus in peccato. Obii
117쪽
92 De attritione, O contritione
. obiic. a. persecta contritio, ut iustificet, debet esse
vera conversio ad Deum: sed conversio non potest esse vera sine formali charitate; ergo Ecc. Prob. min. avertimur a Deo per sermalem conversionem ad ereaturam, quae est formale peccati s ergo non coninvertimur vere sine sermali amore Dei. Resp. neg. min. & anti imo sicut peccatum non est
formale odium Dei , sed implicitum, de indirectum,
saltem ordinari Et ita est in poenitentia, & converinsione, in qua sufficit implicitus amor Dei. Avertimur a Deo per simplicem inobedientiam, in qua non est formale odium; sic convertimur per Obedientiam, di odium peccati, prout est offensa Dei. . Inst. sine amore sermali non potest poenitens reconciliari Deo s ergo requiritur amor formalis in contritione iustificante . Probatur ant. ex August. Resp. neg. ant. & cons prob. nam ad hoc sufficit mor virtualis; nec alium requirit Augustinus, larutem necessario: volumus enim formalem, quantum fieri votest. Ο te. 3. Scotus docet, per poenitentiam non dari gratia, nisi sit Dialiter circumstantionata eircumstantiis moralibus debitis: sed non potest esse sic circuminstantionata sine amore Dei formali, in hoe enim est circumstantia principalis, st. circumstantia finis uitia mi ; ergo, &e.. Resp. neg. ant. id enim non erat intentum Scott, alloqui diceret Veram poenitentiam non posse esse i formem , & infructuosam , quia omnis a tus Virtutis debet esse integre circumstantionatus. At in mente Scoti idem actus poenitentiae, qui est formatus ex gratia , potest esse informis r ut patet ibidem , loquiatur ergo de circumstanti is spectantibus ad finem specialem singularum virtutum, de non excludit intemtionem finis ultimi implicitam, di virtualem, qua Iis est amor implicitus, & virtualis in contritione, de qua loquimur. Porro lappqnimus persectam hanc contritionem, prout distinguitur ab attritione esse per se recociliativam cum Deo, & remissivam peccati. De quo insta. Quaeres, conπhis consistat ponui in dolore, qu4ns
118쪽
, Resp. dolorem proprie esse passionem causatam ex odio,&detestatione peccati commissi,& non est in potestate poenitentis. Ideo definimus contritionem per odium, & detestationem potius, quam Per dolorem, Hoc semu dolor non potest esse de essentia contriti nis, quae est actus liber voluntatis., Si vero sumatur pro actu displicentiae de peccato commisso, ut sumitur a multis, sic satis eoineidit cum odio, di detestatione, & pertinet adessentiam contritionis, nec in hoc immorandum, cum sit lis denomine.
Idem , & eodem modo dicendum de tristitia, maeetiam sumi potest active, &passive, st. pro passione appetitus sensitivi: Et haec quidem aliquando sequi
tur ex detestatione serventi, sed non semper, ut docet Scotus cit. IJ Quidam enim sunt faciliores , quidam duriores ad tristandum , & hi etiam cum maxima de testatione peccati non sentiunt tristitiam,nec dolore.
De eonditionibus perfectae contritionis.
JAm diximus de odio peccati commissi, quod est a
et us principalis poenitentiae,& per consequens con tritionis ue constat, quod debet esse I. de omnibus peccatis singulatim , aut generaliter. a. debet esse sormale, quantum fieri potest, licet sufficere possit virtuale contentum in amore Dei. 3. summum, sal tem appretiative, licet sit remissum intensivE, &gradualiter. 4. non requirit determinatam durati nem. Haec autem dicta sint etiam pro contritione , etiam perfecta , quae consistit essentialiter in tali dio, & ideo exigit easdem conditiones . . . Constat etiam ex quaestione praecedenti, quod haee contritio debet elici, aut imperari a charitate, saltem implicita, dc virtual i. Restant aliqua examinanda de tristitia, & dolore sensitivo i an ic. odium peccati in contritione debeat causare dolorem, &tristitiam in sensibus, v. g. gemitus, suspiria, lacrymas, & similes affectus, di signa externa doloris interni. An incIudat necessario Pro
119쪽
positum non peccandi amplius i Et quale istud esse debeat. An propositum confitendi i Denique an exisgat statum gratiae Z
Contrisio vera non requisit necessariὸ dolorem , seui tristitiam sensibilem, bene vero spirituriem . Est
Prob. i. ex Scoto. si J Nam liset tristi sit passis,t
men imperare eam est actus tristitia nec est actus virtutis paenitentiae , sed esseerus remotus. Et superius dixerat intellectus quandoque conformatur parti sensitivae in nobis , ita O' αρρetitus intellectus an titui sensitivo,quantum est ad faciliter eondelectari , O tristari. cujus ergo appetisus sensitivus non est natus tristari, vel dolere , Mus voluntas non faciliter tristatur. Ex hoe sequitur , quod aliquis habet maximum actum poenitentiae primo modo , tamen nullum effectum, vel modicum , st. nullam tristitiam , Vel modicam; ergo ex Scoto poenitentia potest sine dolore , de tristitia esse . Prob. a. ex Concit. Trident. in quo definitur contritio, animi dolor, ac detestatio: nam ctim dicit animi dolorem , satis ostendit eam non exigere dolo
rem selisitivum , sed spiritualem , di hoc commu-'ne est utrique , scilicet perfectae , & imperfe
Prob.3. exscript. quae non requirit nisi poenite tiam, & eonversionem ex corde; sed haec non imis portant dolorem sensibilem , sed spiritualem s ergo, dic. Prob. anteri convertimini , o agite poenitensiam, Sc.
Confir . nam licet aliquando scriptura, & Patres loquantur de lacrymis, & gemitibus, numquam tamen significarunt se loqui de aliis, quam de gemi libus , dc lacrymis cordis. Confir. a. nam ut dicebamus exsceto, dolor,&tristitia sensibiles sunt passiones, quae resultant quidem , Vel imperantur ex odio. ac detestatione an, mi , sed non semper, &hoc fit naturaliter sine dependentia voluntatis ; ergo non sunt in potestate
120쪽
nostra ; ergo nec de necessitare contritionis, quia haec debet esse Voluntaria. Prob. specialiter de tristitia . Nam Concilia, nee Patres in explicatione , & conditionibus contriti nis non loquuntur de tristitia ut necessaria, ut patebit legenti ; ergo&c. obiic. l. contritio est compunctio, sic vocatur In Seriptura, & Patribus i sed compunctio non est Gne dolore sensibili , est enim passio afflictiva , qua pungimur, & affligimur; ergo & contritio. Prob.
ant. nos vino compunctionis. Et, compun
ctum eorde morti Dare e dc, dedit ei spiritum eompum monis, &e. Nam ibi est sermo de poenitentia. Resp. dist. mai. est compunctio activa , seu actus displicentiae , ac detestationis mali commissi, con. compunctio passiva , seu passio doloris sensibilis,
neg. mai. nam contritio est tantum actus, quod testamur peccatum commissum, ex qua detestatione sequitur quidam dolor in anima , qui aliquando transit in sensum, sed non semper. Inst. gaudere , dc laetari est mera passio ; ergo& dolere , ac tristari s ergo cum contritio dicit uxdolor, dc tristitia , significatur eam esse passionem. Ant. Patet ex communi usu loquendi: cum enim dico, doleo, significo, me aliquid pati, & cruciarii sicut cum dico, gaudeo, significo me sentire sol
Resp. neg. ant. absolute, & prob. eius a nam saepe raudaa significat actum approbationis rei facta aut praesentis 1 sicut. & doleo significat me illam reprobare. & detestari . Fateor etiam saepius signia ficari pa1siones en illis actibus sequentes, quod e iam saepe accidit in poenitentia , in qua de peccato dolemus, & de dolore gaudemus ; sed istud ga dium reflexum est potius actio, quam passio . obiic.a. Deus exigit in poenitentibus conVerum