장음표시 사용
71쪽
'sed tunc non adesset condonatio Dei tollens peccatum, quia supponimus non esse Deum; ergo condonatio
non tollit neccatum. Resp.dist.maj. esset fur quoad reatum , si nusta ess et condonatio peccat i,conc. H ades Iet condonatio ex par- re offensi, neg. nia j. &cons. nam condonatio non tolia Iit denominationem extrinsecam manentem ex actu praeterito, bene vero reatum, & maxime ex parte. Dei, qui ex summo sito iure potest tollere omnem
Objic. s. Deus se solo non conservat peccatum habituale ; ergo nec se solo potest illud tollere sine poeni tentia peccatoris: non enim potest destruere aliud, quam illud , quod conservat, & sicut conservat. Re neg. cons.& dissiant. prob. Si rliud sit quid phy- vicum,cone. si quid morale , neg ant. Deus se solo non conservat votum, di tamen se toto potest illud condonare i ita est de peccato quoad reatum. Inst. Deus se solo, & sine nobis non potest tollere
opus bonum; ergo nec malum. Res n.neg. conseq. S parit. quia destruere se solo bonum opus, repugnat Dei bonitati, non autem tollere malum. ResPon. a. neg.ant. Nam Deus de potentia absoluta posset negare praemium , di nolis acceptare bonum pus in ordine ad praemium, sicut di condonate malum quoad reatum culpae, & Poenae.
De praecepto paenitenriae . detur aliquod praee pium oblitans ad actum virtutis hujui, O quando oblige/. 'QUoad i. par. huius quaesiti nihil restat dicendum:
nam satis probatum est eam esse de necessitate praecepti positivi divini, & naturalis, di iterum dicetur de necessitate confessionis. Restat videndum, quando nam ob iget illud praeceptum. Dixi virtutis senilenpiae: nam de poenitentiae fac ramento dicemus suo loco. quor de obligatione paenitendi ex ipsius poenitentiae Praec lo duccae, dc perie, non autem per
72쪽
acclidens, scilicet ex occasione implendi aliud praece pium , verbi gratia administrandi aliquod sacrameniatum , vel celebrandi: nam tune illa obligatio poenitendi venit ex illoUmecepto, quod non debet impleri in statu peccati mortalis. Unde sensus proprius quaestionis huius est , an sit aliquod tempus determinatum, in quo homo habens peccatum mortale, re neatur elicere actum poenitentiae de illo. Item qualis debeat esse ille actus, ita ut novo peccato se maculet, -nis poeniteat.
PRaec sum poenitentiae obligat praecipue instante pretiaeulo mortis, o in aliis cenis temporibus vitae, non samen Muim is commissism peccatum mortale. Ea communior quoad omneS partes. Prob. I. ex Scolo. IJ Gisumque primam eratiam amisit, tenetur de necessitate praeepti , . hoe illius:D lites Dominum Deum tuum , agere , quantum e rin se, ad recuperationem ; O etiam virtute illius praecepxi: Diliges te ipsum , &c. Et in ad supponit,quod
viator non potest completa de berariona recordari peccaςum suum commissum , quini detestetur , vel dΘρι cear; alioqui meeo ad minus omissenia , &c. Et infra. Acris intelligens Deum , O nullo modo diligens Deum, peccas. Simisiter actu eogitans pecearum , Osine omni difριkensia, eccas. Et loquens de praecepto confessionis, 34 dicit illud uetere, quandocumque homo)63 εα
periculo mortis. Quilibet enim , dum imminet judicium damnationis, vel misericordiae , debet se praepar re ad misericord3am, -antum potest. Hoc facit pro I .Par. Pro R. autem addi i r Γώ Istud autem non tantum est in infirmitate mortali , sed quando aggreditur actus arduos, in quibus sit mresiimile , quod mors imminear,ur in bello mortali, vel naufragio , &c. Haec autem Vera sunt, saltem de poenitentia virtute: nam de sacramentali dicemus suo loco. PLOba. p. quia instante molle urgent praecepta cha-xitatis in Deum , & proximum ,& seipsum, sicut di i alitiae it epgo tunc debent tolli peccata , quaesum 'ste μ
73쪽
sae Dei, & reparari iniuriae singulis factae, &salmi
nostrae consulendum est per amotionem causis damnationis a sed haec fieri non possunt sine Poenitentia ; ergo tunc obligat eius praeceptum , vel numquam s quia si tunc omittatur , numquam alias potet it impleri, se. si
Confirm. ex dictis de obligarione praeceptorum fides , spei, εc charitatis, & sacramentorum: nam cha ritas non est vera , & persecta, nisi moveat nos ad detestanda peccata , & offensas Dei; ergo si praxeptum charitatis obligat in articulo mortis i a fortiori praeceptum poenitentiae in Peccatore, qui tegulariter non potest habere charitatem , quamdiu habet pecca
Prob. a. p. ex dictis: nam I. ex praeceeto Ecclesiae iubemur confiteri saltem semel in anno; item & quoties administranda sunt sacramenta pro habentibus peccatum mortale , ut scilicet sancta sancte tractentur; sed haec fieri non possunt sine poenitentia Virtute; ergo in his, de similibus casibus, qui saepius Occurrunt, ut get obligatio poenitendi. Prob. 3.p. quia nulli bi constat de tali obligatione rnam licet valde congruum sit quam primum, post quam excidimus a gratia Dei, reconciliari eidems tamen de hoe non apparet ullum Praeceptum positivum, aut naturales ergo ad hoc non tenemur statim. Prob. anteced. r. de lege positiva divina : nam simplicitet Seriptura praecipit, & docet necessitatem poenitentiae, non determinando tempus; ergo dcc. Prob. anteced. 'Praeceptum poenitentiae colligimus ex his, &similibus textibus, Paenitentiam avte. Et , convertimini ad Dominum, dcc. sed ibi nulla apparet determinatio temporis 3 ergo&c. Prob. a. de lege Ecclesiastica e nam potius insertur contrarium ex determinatione temporis,quo celebranda est confessio , sc. semel in anno. Prob. I. de lege naturae. Non enim tam stricte obligatur homo ad facienda omnia, quae sibi sunt salutaria, & removenda, quae nocent, ut stati in ,-singulis momentis peccet, quibus ea dirier i tibi procurare , vel amoveres ergo lex naturae non obligat ad sh .it impcenitendum. Prob ant. Si hoc juberet i ex natal-rae, vel ex motivo charitatis, aut justitiae; sed neutrum
74쪽
mum dici potest ; ergo&c. Prob. m In. qula talia praecepta essent positiva s sed haec praecepta non obligant ad semper , sed pro certis circumstantiis s ergo M. Et certe iustitia ipsa non obligat ad cito resarciendam os fensam, nisi pars laesa patiatur grave damnum ex di latione satisfactionis. Confir. quia ex praxi Ecclesiae. non solet examinare poenitentes de retardatione poenirentiae , nec ipsi peccatores solent de hoe se accusare ; sed utrumque , vel alterutrum fieri deberet, si teneremur statim poenitere post peccatum; ergo non tenemur. Prob.min. nam tot peccata numero distincta committeremus contra illud praeceptumi, quot momenta praeterirem sine po nitentia. obiic.I. coni. I.par. In lege nova sufficit sacra1nentum poenitentiae instante morte ; ergo frustra praeciperetur haec virtus. Prob. ant. nam per sacramentum sus-ficienter providetur saluti nostrae. Resp.neg. cons. nam haec virtus necessario includitur in illo sacrament . Inst. Si ad salutem procuradam urgeret praeceptum virtutis hujus, haec deberet esse contritio perfectaenam attritio non iustificat extra sacramentum uesed con-s .est falsum, & gratis asseritur, quia nussibi constat de tali praeceptos ergo&e. Resp.neg.min. nam quae ostendunt necessitatem i stificationis in homine , probant necessitatem contritionis perfectae; quia sine illa non possumus iustifi
obiic. I .coni. 3.Par.Numquam licet peccatum committere , Vel in eo complacere; ergo nec in eo permane se; ergo toties peccamus, quot momentis differimus poenitere post Peccatum advertenter, quia toties coiril=lacemus in Peccato. Rein. dist. ε .cons permanere voluntatis actu positi-VO , conci negat ire , &per Puram omissionem aestus Poenitendi, neg. cons. nam haec permanentia negativa Per puram omissionem non est peccatum novum, aut
distinctum, nisi cum advertenter, di positive volumus
Permanere in peccato, aut nolumuS Poenitere. Objic. 2. Qui aegrotat corpore , tenetur ex charitate sui statim quaerore remedia 3 ergo a fortiori Peccator tenetiar mederi animae suae.
75쪽
Resp.neg.ant. unde sicut aeger non peccat, si nociquaerat statim medicinam corporalem , sic nec peccator per hoc praecise , quod non quaerit spiritualem . Obiic. 3. Ex charitate debemus statim corri re fratrem peccantem , & ex iustitia debemus statim satisfacere proximo lae. ον ergo di peccator .debet statim de corrigere , & Deo satisfacere. Resp.neg.ant.totum: nam sufficit corripere peccantem opPortuno tempore, ne recidat, sed ut resurgat, di satisfacere,quando ex dilatione crescit laesio. Obiic. . Differte poenitentiam est nolle converti; sed nolle converti est per se peccatum; ergo differre poenitentiam. Res p. dist.mai. est nolle negative, seu non velle, α nolle positive, neg. maj. dc min. nam simplex dilatio poenitentiae non importat ullam volitionem positivam circa peccati conservationem, nec positivam nolitionem conversionis.
Obiic. s. Saltem Religiosus non excusatur a peccato, quando differt poenitere s ergo saltem ille tenetur satim poenitere I mst peccatum. Prob. ant. Nam ille semper debet tendere ad perfectionem; ergo ec semper recedere a peccato.
Resp neg. I. ant. dc dist. 2. debet tendere ev generali
debito , de negati vh , conc..&idem est de quolibet Christiano quoad mandata: debito speciali, &positi-Vo,neg.antia obligatio in Religioso tendendi ad persectionem consistit in suarum regularum observantia , ita ut eas numquam transgrediatur, quod esset recedere a persectione debita. Unde si regulae non praecipiant, ut statim poeniteat post peccatum, nihil quoad hoc habet speciale inter Christianos. . Objic.6. Scriptura praecipit: si tardes converisti ad Dominum, O non dideras de die in diem . Item ,
Secundum duritiam tuam,stimpaenitens cor, thesauriRas tibi iram in die irae , ergo prohibetur dilatio Poenitenti aes ergo tenemur statim poenitere post pec
Res p. dist .ant. dilatio nimia, & maxime cum urgent occasiones graves, cone. Praeci se, & absolute, neg. ant. &cons. nam illi textus improbant dilationes longiores , Ver. grat. in finem vitae , dc in citcumstantiis, in
76쪽
in quibus periclitatur salus, vel in quibus urgeat alia Praecepta , & obligationes, quae non possunt impleracum peccato mortali.
Inst. ex Patribus, qui improbant dilationes poenitentiae r nam inquit August. IJ Poenisentra fera rar- est vera . Et , ut loquitur Gregor. 2J Peccati m , qtiod per paenitentiam ciso non deletur, Deo Permistente , suspondere in aliud trahit , dic, eigo statim poenitendum est . Resi'. ut supra neg.cons. nam clarum est , quod illi Patres, di alii, qui sic loquuntur, intelligi debent de nimia dilatione, v. g. in finem vitae.
PEceant,qui differunt paenitentiam λ finem vitae,imo probabiliter tui, qui non paenitent, quando plene advertunt se esse in peccato mortali. E st communis.. Prob. I. ex Scoto, s3J quia Si quis actu elisito dete minas sibi numquam paenitere , nisi in extremis, illo α-ctu euelso e ponis se perieμιο rati salutis sua peecas mortaliter. Et, ut dicebamus iupra, s J Viator non potest eompleta deliberatione recordari mecatum suum commissum, quin detestetur, vel displiseat, alioqui peccat ad 3 ergo peccator debet Poenitere, quando plenε advertit se este in peccato mox tali . Cogitatio autem perfecta , seu plena , di deliberata est illa cognitio a cqnsilio cum matura discussi ne rei, cum circumstantiis ejus, ita ut cognoscatur,& persendat ut natura , qua blas, meritum , & co ditio actus, vel rei. Im,rfecta vero , & indeliberata, seu non plena est cogitatio , seu cognitio levis , accidentalis, & transitoria , sine consilio , vel examine de natura, qualitatibus, dccircumstantiis actus,
Prob. I.p. ex Patribus. Nam , ut dicebat August.hue JPrnitentia ses a raro est vera . Et alibi, s6J Poenisen-ri , quae ab infirmo petitur , infirma est i quae aurem .
moriente petitur , timeo,ne in ima moriatur. Item, Sa-
77쪽
pus senectutis expectar. S. Ambrosius siJ dub itat de
rali poenitentia . Poenisentiam petens in ultam a ne-cestate avitudinis suae poenitentiam accipit , Omox τeconciliatur , hinc vadit s fateor vobis , non illi si gamus , quod petit , sed non praesumimus, quod bene pessit. Idem dicit August. id Idem S. sar. Arelaten. s3J .age poenis entiam , m sanisu es .... si sic agis, secu-νns es .... qui egisti poenitentiam tempore, quo peccare posuisti. Si ancem tunc agere vis enitentiam, quando iam peccare non potes , peccata te dim Uerunt, non tu iuia . Et S. Hieron. Cum aegrimdine opprimeris, vix potes
aliud cogitare , quam quod sentis , O Huc raρitur ingentio mentis tibio mis doloris. Et sic de aliis. Prob. t. rationibus Doehoris probantis fere impossibilem esse poenitentiam in extremis. I. ex infirmitatis, & periculi essectibus . qui animam ita Vehementer occupant, ut vix aliud cogi tare possit: nam insi Gmitas occupat dolore, di Periculum timore. a. quia Plus movetur timore servili poenarum , quam amore filiali , dc talis poenitentia non disponit ad gratiana ex se, & sine sacramento. s. ex vehementi ,&obstin ta inclinatione habitus contracti per totum 'itae cum sim: nam inquit, Docile est tunc maxime contra istum habitum inelinaa, detestando, quae prius eran
delectabilia. Et denique, qui differret poenitentiam in finem vitae, exponeret se evidenti pericillo salutis; sed hoc est gravissimum peccatum; ergo di talis dii
Prob.4. aliis rationibus: nam r. ut diximus alibi, sepius ante mortem habendi sunt actus fidei, spei, Moliaritatis; ergo & poenitentiae . Nam charitas non potest essepersecta, & vera , nisi Ros moVeat ad dete- stationem offensae Dei. a. qui tam diu differt poenitentiam , est in periculo saepius cadendi: nam , ut dicebat S. Gregor. Pereatum , quod non cito deletur , suo pondere in aliud trahit s & maxime quia qui Veliet manere pri vatus gratia usque in finem vitae, moveret Deum ad rq rahenda auxilia gratiae , sine quibus .
non vitatur diu peccatum. Q ria temere PIae lume
ret de gratia finali post transactam totam vitam in Dei contemptu , dc inimicitia, inter tot pericula mortis i mprovisae, quae undique instant. 4. Qtii a violat et Piaeceptum Eccles aede a nauali confessione, dc com-
78쪽
munione. s. Denique imprudentissime differtur ptas adeo necessarium ad salutem , & tanti momenti, quodque cum tanta applicatione, & maturitate iudi- .cii, &affectus fieri debet, in tempus, in quo ex infirmitatibus corporeis, ex habitibus in vitio contractis , debilitato intellectu, & voluntate, depravati μque assectibus difficillimum est ; ergo multiplicitet Peccant, qui poenitere disserunt in finem vitae suae .
. Confir.e Z.Pax. Nam si Verum .est . urgere praeceptum poenitentiae, suoties occurrit Plena cogitatio
peccati commissi s a sortiori peccat, qui eam differein finem vitae.
Prob.ergo a. p. Qui sic cogitat de peccato, sibi in eo complacet, saltem moraliter loquendo, vel de illo dolet, si complacet, de novo peccat, si dolet, habetur intentum ue ergo &c. Prob.ant. Non potest de peccato sic cogitare indifferenter ; ergo alterutrum facit. Prob.ant. Nam recta ratio dictat odiendum esse pecca- . tum , quoties instat, di detestandum esse, si adest, ergo ssi non detestatur, nec poeniteat, Peccat de novo. Confit. Si in tali casu non teneremur detestari pec-- catum, numquam Videremur teneri ex lege naturae sed cons.est absurdum ; ergo dcc. Prob. mai. Non eruiat maior ratio de ullo alio tempore, dccasu, quam de isto: nam i ta isto possunt occurrere omnia motiva Poenitendi, quae umquam alias haberi possunt; ergos in isto casu non teneremur poenitere ex dictamine rectae rationis, seu legis naturae, numquam alias te
Objic. I. cont .a .par. Illa poenitentia esset persecta, iustificans, aut impersecta ; sed neutrum dici potest; ergo nulla est talis obligatio. Prob. min. I. non im- Persecta , quia esset inutilis. a. non perfecta, quiae uoi tenemur iustificari s eISO&c. . δ. Respia neg. min.&ant. I. prob. Namsicri attritio, quae est contritio imperfecta respectu alterius, no a suificiat ad iustificationem sine sacramento , non ta men est inutilis, sicut nec actus aliarum virtutum: neg- etiam ant.a. Prob. nam ex charitate propria tenemuziustificari, quando plene advertimus nos esse in stata damnationis, non autem differ e in finem vitae. Obiic. a. Tat s obligatio non constat ex ulla lege;eΘA0 Ssatis asseritur. Prob. ant. i. non ex lege divina,
79쪽
quia non tegitur in neutro testamento. 2. non Eccletiastica t nam Ecesesia non iudicat de pure internis, qualis est ista poenitentia. I. non naturali, quae non sic obligat, nisi per praeceyta negativa , ergo &c. Resp. neg. ant. & prob ejus quoad totum : nam Deus praecipit conversionem , di poenitentiam post peccatum , ut diximus & quando immittit tales cogitationes, satis indicat praecepi a Poenitendi tunc urgere. Item de lege naturae satis constat ex dictis. De Ecclesiastica vero constat ex praecepto annuae consessionis L& ex cura, qua nos invitat ad examina frequentia conscientiae, per quae intendit nos excitare adactus.
Inst. Quoties plene cogitamus de Deo ut summo
bono, non tenemur ad actus positi vos amoris eius; ergo nec ad actus poenitentiae, quoties sic cogitamus de peccato; est enim par utrimque ratio. Resp. neg. ant. de quo in trach. de charitate , scit. no teneri ad actus amoris Dei, quoties deliberate cogitamus, aut nobis proponitur Deus, ud summe bonus.
I nemuν etiam aliqualiter paenitero de peceatis dia m sis, quoties deliberate cogitamus de illis. Sequitur ex dictis de objecto poenitenti. Et
Prob. i. ex Scoto. fi J Nam cum dix siet, quod viator non potest recordari Peccatum suum , quin detestetur, vel displiceat, addit, quod perfecta dilectis,quae semper impellie ad odiendum illud , quod est eontra De-κm , quod actu eognoscitur vel coxitatur Sc. ergo censet, quod charitas impellit iustificatos ad odienda peccata , etiam dimissa, quoties de illis plene cog tant. Idem colligitur ex S.Thoma saddicente, quod Poeniarentia debet durare usque in finem vitae: femper enim debet displisere homini quod peccaverit. Et quia Beati non sunt capaces doloris, peccata praeterita illis displicent sine omni tristitia; ergo a fortiori viatores. Prob. a. ex praecedenti: nam cum iustificatus recogitat mature peccata praeterita , vel de illis dolet, &displicet, & habetur intentum , Vel in eis complacet, peccat, nec illa reseicere potest cum indifferentia :
80쪽
nam resisteret lumini rationis, & gratiae, quae non se illuminat, nec ostendit homini peccata tua , nisi ut de illis doleat. Talibus exprobrat Deus. Voca υi, O renuistis , extendi manum meam , γ' non fuir, qui aspiceret. Confit. ex illorum mente qui negant actus indiffib, remes, & Omissisnes puras liberas: nam nisi hom' in talibus i eccatis sibi displiceat, aut complaceat, eris indifferens , di Pure Omitten - Θ. Prob. 3. 9d peccatum dimisium ut, non facit,quin semper ex oblecto sit malum, & odibile ; ergo & ut tale debet odi Ii. ' . Dixi, aliqualiter paenitere; quia cum sit dimissiim, nec sit ulla necessitas ulterioris dimissionis, vel iust ficationis, suffcit tunc qualiscumque actus detesta
Obiic. r. Non potest assignari motivum talis Pςnitemtiae, saltem quoad necessitatem; ergo gratis asseritur . . Respon.neg. antec. Nam malitia peccati sufficienter movet ad illud odium ; malum enim semper est odibile ex se sicut bonum semper est amabile, & maxime peccatum, quod est offensa Dei, cujus misericordia in dimittendo auget motivum poenitendi, saltem ex gratitudire. Obiic. 2. Innocens non tenetur poenitere de peccato cognito; ergo nec iustificatus, quia evasit innocens, aut par innocenti. Re .neg.cons. & rationem eius: nam sufficit,quoasuerit reus, ut doleat fuisse.
Obiic. r. Esset onus grarissimum homini, si deberet semper dolere de ma Iis praeteritis, quoties ill
rum recordatur 3 ergo &ς. . . ri WResi Nnd. neg. anteced. imb id maxima est occauci meritorum: non est onus, quod iteranda sit comet stio, urgente fame. .