Summa theologiae Scotisticae, in qua ex fidei lumine, S. Scripturae oraculis, Ecclesiae traditionibus, & decretis, ss. pp. & theologorum sententia, & rectæ rationis ductu, religionis christianæ mysteria sacramenta, dogmata, & præcepta breviter, & sch

발행: 1706년

분량: 741페이지

출처: archive.org

분류: 철학

561쪽

' . . Disputatio I s 3 debitos, quia ille finis est honestus , aula respicit o

servantiam Iezis divinae , P n maehayeris. Dices, ille finis intendit libidinis expletionem; sed nubere ex illo sine est mecatum, imo & usus matri rimonii ex illo fine est malus s ergo&c. Resp. dist. mai. Intendit secundario, & per aec dens, cone. Perse, & Primario, neg. mai. &eons. primario, & per se intendit peccatum vitare, quod autem ibi habeat voluptatem, per accidens est, repraeter intentionem illam, de qua loquimur. Aliud esset, si directh, dc primario quaereret voluptatem τnam sic peccaret.

De efctibus, O proprietatibus ,

matrimonii.

SAxit hucusque dictum est de natura, & existe

tia , & conditionibus matrimonii in ratione contractus, & sacramenti. Descendimus ad effectus, & proprietates eius . Eflectus autem sunt gratia, quam conseri, sicut alia sacramenta ἡbona, quae illi sunt propria, scilicet fides, proles , ω sacramentum. Proprietates vero sunt, necessitas, nitas, insolubilitas, seu perpetuitas , dc publicitas. ἰ

sDinam sint effectus matrimomi.

Hoc ipso, quod diximus matrimonium ese V

rum NoVae legis sacramentum, debet dici causare gratiam habitualem primam, aut secundam,quae est e ctus communis omnium sacramentorum , de gratias actuales sibi proprias, scilicet in ordine ad finem suum, proe ter quem institutum fuit a De Printerea ex natura sua speciali, & ratione contractus o peratur alia plura bona, maxime fidem , prolem, resacramentum.

562쪽

338 De esses. O propriet. matrimonii

SA amentum hoc ea at ex opere operaro Watiam habitualem in utroque conjuge diusto , ius ad gratias actuales supernaturaies ad Dem,est onera coniugii debite sustinenda . Est de fide. Prob. r.ex Scoto, IJ qui quaerens, suisse effectus

matrimonii , respondet, Duae gratiae in animabus contrahentium , o hoc , nisi sit obex peeeati mortalis hine , o inde : non enim sussicit, quod contrahens non Fr fictus respectu sacramenti , sed oportet, quod priuaere nituerit , quia istud saeramentum non dat primam gratiam. Effectur in unis animarum contrahentium quod fit per gratias actuales, & adiuvanteS ad uni cnem contrahendam, & fovendam Prob.2. tota Conclusio ex Conciliis citatis de causalitate , & effectibus sacramentorum in genere , &de siugulis in particulari: nam de fide est omnia sacrametita nostra causare gratiam habitualem Primam, aut secundam, si non sit obex, & ius ad gratias actuales , quibus suscipientes iuvantur ad perveniendum, di operanum iuxta fines singulorum , & hoc ex opere operato ; ded est etiam de fide, quod matrimonium inter fideles est sacramentum novae legis se go di quod causet tales gratias. obiectiones haereticorum solutas habes supra , ubi probata es minor, detract. I. ubi de causalitate sacra

CONCLUSIo II.

EFfectui huius sacramenti me iretis, seu bonae jus sunt perpetuitas , nolis fusienis legitima, meduearis pia, O rari eonjugalis sides. Haec principa siser debent intendi in omni matrimonio. Prob. I.ex Scoto. faJ Sis ergo patet, quomodo sacra mentum , ut hic accipitur , est bonum mammantur mum, O intrinsecum , O forma: Mea, idest fidelitas in reddendojuste actum debitum , est bonum ejus, usfinis proximus, sed minus niseipalis r bonum prolis est elui bonum extrinsecum , Misinis Misimus , sed prim cipa

563쪽

Disputatio II. ς;-e alis. Et probat, quomodo haec tria sunt in quoliber

matrimonio .

Prob. a. ex Conci liῖs, & Patribus: nam Colon.II. dicit , matrimonium tria complecti, sidem, prolem,

sacramentum. In fide attenditur, ne praeter vinculum coniugale, eum altera , vel altero eoncumbatur. M prole , ut amanter fuscipiatur, benigne nutriatur , r litiose educetur. In sacramento autem, ne conjugium

separetur, neve dimissius, dimitsa , pro cause , alteri eoniungatur. Et in Florent. assignatur triplex bonum matrimonii. I. estpre s suscipienda. a. est fides, quam unus conjux aorei fer stare debet. e insolubilitas matrimonii , quia significat eonjunctionem cίristi eum Ecclesia . Et Augustinus id eadem en

amerat, & exPlicat, dicens, Infide attenditur,ne pro pter vinculum conjugale cum altero concumbatur . Ira prole, ut amanter susciρiatur, benigne nutriatur, re ligiose educetur . In sacramento autem , ne conjugium separetur; ergo&c.

Prob. 2 p.sc.quod haec intendantur in omni matris monior nam haec tria prae caeteris, & principaliter se- qiiuntur essentiam matrimonii,& propter haec omnia institutum fuit a Christo; ergo&c. Dixi I. intenduntur: nec enim necesse est, ut omnla semper adsint actualiter, v.g. non semper' adest Pr

Ies, ut in sterilibus, & continentibus, hec seni per fides, ut in adulteris. Sed sensus conclusionis est,quod omne matrimonium debet initi cum intentione ad haec tria bona, saltem implicite, & virtualiter, & omnia de se tendunt,'regulariter illa causant. Dixi a. principaliter , seu piae caeteris: nam plura

alia bona causant non exigua, V. g. remedium conet cupiscentiae, ne in fornicationem , di alia peccata Per-- trahat. 2. ut humanae vitae infirmitatibus,scindigentiis mutuo sint adiutorio,&solatio, dec. Sed illa tria sunt piincipales fines , propter quae fideles debent

nubere. . ' .

objic. I. In adulteris manet vinculum absque fide. 3c in sterilibus absque proles ergo fides, & p. oles non

sunt essectas matrimonii. Prob. cons. Causae necessam xiae non carent tuis essectibus; sed sacramenta sunt causae necessaria agentes , ergo dic.

564쪽

s o De esse l. propriet. matrimonii

. Resp. dist.ant. Absque fide, & prole in actu, cone.rndebito, & obligatione, neg.ant. &cons. Sufficit, quod ex vi matrimonii coniuges ad haec teneantur , di haec obli gatio est permanens. Inst. Ut haec obligent ex vi contractus, debent in eo intendi; sed multi non cogitant, nec intendunt f ergo nec obligant.. Resp.dist. mai. Intendi saltem virtualiter, di implicith, conc. mai.&neg. min. formaliter, dc explicite, neg.mai. dc cons. nam , ut diximus, ad valorem ma-

arimonii haec debent intendi, saltem implicite, &eκParte contractus id i ortatur , alioqui non esset matrimonium, licet actu, de explicite conjuges non cogitent, nisi de matrimonio.. obite.a. Posset quis velle post contractum matrimonium ingredi religionem ante consummationems

sed tunc abesset intentio fidei, de piolis, di tamen

esset verum matrimoniums ergo&c. Respond. nes. min. quoad a. r. nam intentio religionis excludit voluntatem veri matrimonii, e cludit donationem , dc acceptationem mutuam cor Porum .

Inst. I. Post contractum potest coniux petere bimeante consummationem, & eligere religionem sergo licet contraxerit cum intentione debita, non Iem ultat obligatio fidei, nec prolis. Respon. dist.conseq. Supposita dispensatione,& pri-Fi Iegio divino, conc. piaecisa illa dispensatione, neg. coηseq. Nam libertas illa post matrimonium contractum venit ex privilegio, & dispensatione divina, ut

Matrimonium B. Viiginis fuit verum , sed

sint sine intentione fidei, di prolisi ergo dic. Prob. min. Fuit sine intentione dandi corpus suum ad protruncandum cum sponso s ergo &c. ., hespond.neg. mi di a.conseq.nam bona ilia omnia nuptiarum bonum impletum est in νιιι sp mentibus chrisei , moles sides , sacramentum , ait Augustinus relatus in Decretis . Prolem cognoscimus Usum Domi'um Iesum , deci Solus ibi eoncubitus nuptialis defuit. Voverat quidem illa virginitatem , de se de se non poterat consentire in copulam , sed tae,

ut o cinisensit sub Dei placito: nam inquit idem A

565쪽

Disputatis II. 34I

Eustinus ibidem relatus , Commἰttens virginitatem uam diυinae dispositioni, consensit In carnalem copu-tam, non illam appetendo, sed divinae inspirationi in nrroque obediendo.

De necesitate matrimonii. MAtrimoni necessitatem non admitterent illi ha retici , qui nequidem licitum, vel honestum reputarunt illud, di e contra, nimiam dicent illi, i qui cet libatum damnant. Et de ethnicis dicit Amini bros. ij ideorum suorum adisiseria, probra Sene- xantur, erubatus tuere renas , ut aemuli eriminum inuinarent studia virtutum ispecie qΜidem , qua ditatem quaererent, sed studium castitatis propositum abolerent. Quaerimus ergo, an matrimonium ut, aut fuerit aliquando necessarium,& qua necessitate. Certum est illud non esse de necessitate medii, nec praecepti pro omni tempore, alioqui nune, neque ab initio nascentis Ecclesiae non licuisset celibatus, nec

adeo laudaretur virginitas,nec diceret Apostolus, filmi matrimonis iungi3 vir nem suam , bene facis , in vi non iungit, metius facit.

MAtrimonium fuit aliquando necessarium ex prae eepio divino,er adhuc esse posset.in communi, non antem in lege Euaneetica quoad omnes , in gulas , in ' praeeifa neeestate com muni totius generis humani. Est communis quoad I. Par. di contra haereticos quoad 3. quatenus damnantestibatum . . . .. 'PIob. . ex Scoto, IJ congruum fuit institui a Deo, donationem mutuam corporum inter virum , Oπm nam, quia nulli oblitarent se tam muni oblitatisne, faι

l lim distelli , nisi ad Me esset aliquid ad Dingens , 'e

, ut lex muttia naturae, velficut lex positivo di)3n xveι humana .... Aliud est praecipere contractum illumi

566쪽

De sedi propriet. matrimonia

O aliud meeipere adhaesionem perpetuam , praemMat primo contractu . Primum expedit praecipi pro tempore illo , pro quo esset necessitas propagarionis, in maxime si

soboles essent dissiciles ad hoc sine praeceno s sed pro alio

tempore , pro quo necessea non est, non oportet obligare, seu praecipi. Res haec non potest melius expli 'ri. Prob. a. ex Script . nam Primis parentibus in crini

ne praecepit Deus, crescise , O multiplieamini,dce. Et Noe post diluvium, fa Ingredimini super ter ram , erescite , O multiplicamini replete eam . Et inquit Chrysostomus, f3J Postquam accepit mandatum a Domino , et benedictionem , &c. & S. C prianus, Prima Dei sentenρa crescere, et generare praecepis, secunda continenxiam fuasit , dcc. ergo ex Scriptura, & Patribus aliquando matrimonium poΩset, & de facto fuit de praecepto davino, &,posset esse

in similibus casibus, unde - - . Prob. 2. P. nam posset contingere similis necessitas

propagandi genus humanum , qualis fuit post dii Vium , V.gr. injuriis bellorum , &pestilentiarum, di aliis flagellis iustitiae divinae , posset genus' humanum redigi ad eam paucitatem , Deus , aut etiam magistratus, & principes praeciperent, ut omnes s tiad propagationem , deberent nubere, ne genus hin manum penitus deleretur, & deficeret in mundo a te tempus Deo praefixum et ergo Posset, acczdere ne cessitas matrimonii ex Praecepto. Confir. nam dato casu, quo in aliquo regno nulli vellent nubere o non video , quin posset Princeps praecipere, ut a Pti OreS matrimonio illud contraherent,& vacarent generationi, dc lioc verum est in comm ni pro toto genere humanOLProdia. nam Praeceptum datum Noe, de Adaepo est dari etiam nunc, di usque ad finem mundi propter idem bonum i ergo oc eadem necessitas, & obligatio. Prob.ant. nam usque ad finem mundi a Deo prefixum debet propagas gemis humanum aeque, ac tempore

Prob. I. is Doctore. I J Est instituita per modum

praecepti assermativi , quod obligat semper , sed non ad semper, si d sempore necessitatis, non tamlum in prin

567쪽

Disputatio II.

eipio , Ρd adhue videtvr eodem modo obliWare , si vitas in siliis ιn aliquo easu accideret ,&c. Quod etiam

putat necessarium ex lege naturae, licet non primo, nee ut necessarium notum , sed secundario consionism.

Prob. I. P. quia Praecisa tali necessitate universali , &in lege Euangelica, status virginitatis praestat matrimonio, & est de consiliq i led non datur consilium contra praeceptum s ergo in lege Euangelica non ita viget praeceptum matrimonii, saltem generaliter, requoad singulos. Prob.mai. nam inquit Apostolusii JDe virginibus praeceptum Domini non habeo, &c. Et, Bonum est homini muliemem non taneere . Et postquam dixerat, unusquisque suam uxorem habeae proprer fornicationem, ne id Praecipere videatur , addit , Diso, fecundum indulgentiam, non secundum imperium ,

qui jungit matrimonia virginem suam pene facit qui non iuvi, melius facio ; ergo dcc. Connr.ex Conc. Trid. Si quis dixerit statum eon' iugalem anteponendum essestatui virginitatis,uel et liabatus , o non esse melius , ac beatius manere in vir Anitate , aut e libatu, quam in matrimonio , anathse

Item ex Patribus: nam inquit Cyrillus cit. Γ3J cum

adhue rudis esset mundus,stinanis , copia secunditatis generante propagamus, et crescimus ad humani generis augmentum cum iam refertus est orbis , et impletus mundus , qui eapere continentiam possunt, spadonum more viventes, castrantur ad regnum. Et S.

Thomas dicit Ic praeceptum matrimonii esse implendum a multitudine, sed non a singulis, quo non quin

libet de multitudine tenetur . .

Confirm. denique ex maxi Ecclesiae , quae abiiviri clericos obligat ad c stibatum, ut diximus tract. praecedenti : nam si ad matrimonium singuli ten sintvr , perperam, & contra Dei, aut naturae legem id statuisseti ' . se Obiic.coni. I. par. Si aliquod praeceptum obligare ad matrimonium , virginitas suisset aliquando Peccatum , nam fuisset transgressio praecepti a sed conseq est falsum, nam virginitas, de celibatus de Le Pῶα

stant matrimonio; ergo dic..

568쪽

Rela di stanai. Aliquando, st. Pro tempore praecepti, di pro illis,quibus prscipiebatur matrimonium, concismai.& neg.min. absoluth,&simpliciter ,&de se, neg. mai & cons. nam si Adam , di Eua noluissent nubere, di vacare generationi fidem est de filiis Noe) meeaia sent. Audi Ambrosium, Q suis ignorat quod ante Abraham placuit in coniugio, si nunc virgines Haema in perpetua eastitare : servivis ille legi, et tempori suo, serviamus et nos Euangelio, ex tempori stro. Obi ctiones contra alibatum dedimus supra.

De unitate matrimonu, G pohraemia. Non agimus de unitate matrimonii in se,nam certatum est , quod cum in utroque con iuge fiat saeramentum, & duplex sit subiectum, ita sunt duo partialia sacramenta, quae unum faciunt integrum unitate integritatis, non autem indivisibilitatis, ut diximus de aliis . Sed haec quaestio principaliter proponitur de unitate opposita polygamiae, seu pluralitati matrimoniorum. Porro haec pluralitas alia est Iuee sua, quando scit. vir unus Plures uxores, vel eadem mulier plures viros ducit successivε, se. uno, vel una mortua, ducit alium, vel aliam, Alia simultanea, quando idem vir eodem tempore habet plures uxores viventes, & haec rigidior polygamia est. Tamen de utraque di serendum i quia olim quidam haeretici, ut Montanistae, &Novatiani damnarunt secundas nuptias, dc polygam iam Recessu vam, de alii recentiores, ut Lutherant, approbant, vel tolerant simultaneam: nam inquit Lutherus scribens afl Lanthgravium Hassae circa an. Is 39. Certis easibus

Deus est dispensati , s ad plures uxores habentes in siquis apud exteras nationes captivus, ad curam corporis..isanitatem , inibi alteram uxorem superinduceret, vel si quis haberet ιe Uam .... In his casibus alteram dueere eum consilio pautoris sui, non intentione legem novam. inducendi, seasuae necessitati consulendi , hane nese mus , qua ratione damnare licerer.

si i lib. de Abrah. . CON

569쪽

CONCLUSIO I.

trimonium Sucesva autem , nequidem est illiarita ,sie matrimonium hon est necesaris unum , sed ρομο iterari cum diversis viris , aut. Deminis , mortuo , mel morana priore . Est de fide quoad I. p. . Prob. I. ex Scot . considerando contractum istum, tit est ad utrumque finem , Q. ad Procreationem Pr Iis , & remedium vitandae fornicationis , νerisitur commutatio unius corporis pro unico, corpore) O 'nius eum uno: O in hoe completa est iustitia . Et ita Deus instituit se pro statu innocentiae , mo statu naturae lapsae , sc. sicut mulier tradit corpus situm uni viro, ita & vir tradat suum uni isminae . Et infra d cet , quod non nisi ex dispensatisne divina permissumo aliquando , ut praesumitur de Abrahamo , quia busdam aliis Patribus , ad maiorem multiplieationem cultorum Dei , quα sine hoc non fieret , &c. Prob.2. ex Script. dicente, relinquet homo patrem suum , is matrem suam, O adhaerebit uxori suae , O erunt duo in carne una. Item Deus, masculum, θ' se is inam ereavit em Ea dixit Deus , non est bonum ho

minem e se solum , farumui ei adiutorium simile sibi s

ergo uni viro voluit unam foeminam, alioqui dixisset, adhaerebit uxoribus suis. Et, erunt tres , aut quatuor in carne una. Et , Deminas creasset. Et ut notation. )disendo masculum , O foeminam, in Genesi, stendisseeunda vitanda conjugia, non enim masculumso Deminas, ut unius conjugis eonsortia necterentur ssimiliter dixis: adhaerebit uxori suae , non uxoribus. Quod iterum scribit contra Jovinianum . Et Innoc. III. cap. Idem Patet ex Euangelio. Deit hominem ab initis, masculum , O foeminam erea

mit eos erunt duo. in carne una .... Itaque jam

sunt duo , sed una earo. Ad quod Theophilact. ωτι- dip Opus , O legislationem ejus, qui nos ἁ principio Ior'

mavis , esse monogam iam . Ab initio enim Deus unam conjunxit uni . Atque ita non oportet unum virum con

jungi multis forminiit neque unam foeminam multis τε

. Prob. a

570쪽

s 46 De essect. O propriet . matrimonii

Prob. 3. ex Mncit. nam in Florent. sIJ dicitur,quos honum matrimonii est fides, quam unus coniugum se mare debet. Et, quod ex causa fornicationis liceat to- vi separationem facere, non tamen aliud matrimonium eontrahere fas est. Et Trident. Si quis dixerit lieere

christianis plures simul habere uxores, O hoe nullata prohibitum esse, anath. sit . . Confir. ex SS. Canon. quos longum esset referre, utim dicunt matrimonium cum a. vivente I. Tsse nullum, & de mulieribus; quae putantes primum virum esse mortuum nupserunt a iubentur redire ad I. qui repetitur vivens, secunda coniugia separanda esse, O prima redintegranda, inquit Leo Papa, cap. cis per bellieam, dic. Prob. . ratione Scoti. Tum quia per eontractum istum coniuges sibi donant mutuo corpora sua, & sieneuter vivente altero potest amplius donare sirum , iuxta illud , Vir non habet potestarem sui eornris , sed mulier ; ergo neuter potest amplius dare, quod suum non est. Tum quia iustitia commutativa exisgit , quod sicut unus coniux dat, & servat fideliter tintum suum corpus alteri, ita & iste debet totum illi da re, & servare ; ergo non debet dare illud pluribus . . Fatetur tamen Doctor, quod si est aliqua inaequaliatas corporum viri, & mulieris, corpus viri plus valer, &sic non esset tanta iniustitia in viro, si plures duceret uxores, quia posset illas foecundare , quam in semina, si plures viros duceret , quia plura Iitas vir xum potius ossiceret ficecunditati eiusdem uxoris . Ι- deo posset cum viris dispensari in casu necessitatis ad multiplicandum, eis permitti pluralitas uxorum, ut aliquando permissum est. Non potest autem permitti , nec unquam permissum est uni sceminae habe re plures viros ia PI .2.P. ex Script. Dicit enim Apost. Mulier auμrata est tegi,quanto tempore vis eius υἰυit, quod si iammieris vis ejus, liberata est, eui vult, nubat . Et adibi iSi mortuus fuerit vir eius , liberata est a tete viri, usnon sit adultera , si fuerit eum alio miro. Et Christus non improbavit, quod eadem mulier nupsisset succese sive septem viris , nec arguit Samaritanam, quae ha buerat s. sed tantum, quod quem tunc habebat, non erat ViI eius.

SEARCH

MENU NAVIGATION