장음표시 사용
591쪽
restante vinculo coniugali, di de hoc loquimur hie , di quaerimus, an aliquando sit licitum inter coniuges Certum est autem , tale divortium aliquando esse licitum . Nam inquit Concilium Tridem . si J Si quis
dixerit Ecclesiam errare , eum ob multas causas separa sisnem inter coriuges quoad torum, et cohabitationem
ad certum , incertumve tempus fieri posse decrenis, anath. D. Restat quaerendum , quibus de causis possit hoc fieri. Certum est a. Coniuges etiam post consummatum , matrimonium ex mutuo consensu, posse ab invicem divertere, sive mutando statum per ingressum religi nis, di susceptionem ordinum, sive manendo seorsum in statu laicali ,& hoc si ve ad tempus, di quandiu Voluerint, sive in perpetuum, salvo tamen sempellvinculo maritali. Uico ex mutuo eonfensu : nam cessante causa divortii, non licet uni divertere, alio nolente, unde vel ambo debent consentire, sive ex devotione in Deum, sive ex aliis rationabilibus motivis.
SI abre coniugum cadat in vertim adulterium v lamotam , innocens potest ab eo divertere quoad torum, si velit. Est communis. Prob. I. ex Scoto, saJ q ui, ut probet potestatem in corpora posse separari ab usu, dicit, Ataltera habre potestatem alterius e 1ugis, quia per matrimonium suis sibi data indefectibiliter , tamen non habet , nec habere potest usum corporis illius propter peccatum is Ηm; erra peccatum potes perpetuo prohibere usum, stante Wrestate in matrimonio s ergo ex Scoto propter adul terium unius conjugis potest innocens ab eo divert xe, di separati quoad totum sine dissolutione vinculi. Prob.a. Nam id colligitur ex verbis Christi dicentis,s3J quicumque dimiserit uxorem suam, nisi ob Drn3ca tionem . Et antea dixerat, Ego autem dico vobis 3 qμε amnis , qui dimiseris uxorem suam excepta fornrcaso nis causa, facit eam moechari. Hoc enim intelligit de dimissione quoad torum , ut diximu5.fQ Sess.24. n. d.IO.2.2.LI.
592쪽
s 68 De essect. O propriet. matrimonii
Hob. 3 ex Conciliis, & sacri S Canonibus, ver.gr. ex Conc. Eliberitano c. . Milevit. II. Later. 3. in Append. Agathensi c. et s. & Venetico c. a. Docent enim divortium licere ex causa adulterii quoad torum, & pr hibent i llud quoad vinculum. Item ex cap. satu, ubi Leo I .dicit, quod in omnibus diebus vitae , nisi ex eo sensu, et eausa vacandi Deo , propter hominem numquam separanda,et, si fornicata fuerit, dimittenda , sedilia vivente, altera non ducenda . Et Alex.III. cap.Sι- mimasti, decernit, quod si notorium est ipsam adult rium commisisse, ad eam recipiendam prae tus vir cariri non debet, nisi constaret ipsum cum alia adulterium commisisse, 6cc. Prob. . quia coniux adulter frangit alteri fidem , de se dat causam innocenti denegandi ei debitum coni gale, iuxta commune effatum, non dein vetur sides. Dixi I. verum adulterium,&. reale, seu Per consummatam copulam carnalem cum alio, etiam sodomiti- eam, aut bestialem, ut volunt multi, inter quos Card. Brancatus nosterac quidem hoc videtui verum a sortiori, quia in his sit gravior iniuria innocentis. Dixi a. Conjuχ innocens divertere potest sed iste non amittit ius petendi debitum a reo, nec iste liberatur ab obligatione illud reddendi. Et si utrimque sit ad uiaterium , sit compensatio iurium,oc iniuriarum, es ne ter di vertere potest. De aliis autem actibus obscoenis, v. g. osculis, tactibus, Pollutionibus, dic. haec non susis 'sieiune ad di VOLitum. . 3. Consuae innocens, sive Vir, sive mulier: nam quoad hoc in iure sunt aequales , & , ut loquitur August. Obrancupiscentias sine crimine , et u orem dimittere , es
4. Conjuκ innocens os velit: nam innocens non obi iagatur ad divortium, sed hoc ei liberum est,ac poena proxeo, quam innocens potest remittere , dc reconciliari, quando voluerit, nec reus potest resistere. 5. Adultereium voluntarium:nam si mulier per vim hoc pateretur, non posset vir eam dimittere. Idem est, si ignoranter, sc. putans invincibiliter ege virum s
- : nam illa dimissio sit in poenam, quae non debetur
593쪽
v.g. ob seandatum , si alter trahat eum ad peceatum , vel ob periculum contrahendi morbum lethalem , Mut contagiosum, vel ob nimiam saevitiam , vel obhaeresim , O infidelitatem , &c. Est communis quoad
Prob. r. nam Christus dixit amovendas esse occasio nes scandali: Si manus tua, vel pes tuus seandalinarre , si cide enm, &c. ergo a fortiori debet amoVeIi coniux inducens ad peccatum , S: scandalizans. Prob.a.Nulla est maior obligatio, quam cavendiose fensam Dei, & aeternae salutis pericula tergo & recindendi a coniuge inducente ad peccatum. Confirm. Nam , ut dicemus, potest quis discedere a coniuge ob evidens periculum salutis corporalis, v. gr. si laborat morbo contagioso, V. gr. lepra , aut Pe-ue ι ergo a mrtiori ob periculum salutis animae, si sit valde probabile.. Prob. I. ex Patribus,& Decretis: nam Inquit Augu- stinus relatus cap. Idololatria, ex quo intelligitur, quod propter illicitas concupiscentias quaslibet , quae ani mam eorpore male utentem a lege Dei aberrare faciunt, O pernicisse , turpiterque corrumpunt, post sine crim
ne,'vir uxorem dimittere juxor virum , quia e
eviam Dominus Deit causam fornieationis, quam for nycationem generalem cogimur intelligere, sesinicit tri ad peccatum est gravis fornicatio, pioter 'uam Chrimis licitum docet divortium, dicens: Ruicumque dimiserit uxorem , excepta e ausa fornicationis , SEGlossa dicit, est,si taxat ad quod cumque peccatustismηtale Et cap. or , eadem Glossa dicit, fidelis D lem bene potest dimittere si eompallaeur ab eo ad morta ιe peccatum. Idem patet ex cap. quanto re ι ergo si nus coniugum timeat rationabiliter periculum su versionis ab alio, poterit, imo debebit ab eo discedere quoad torum, L cohabitationem. Prob. a. p. de periculo vitae corporalis ex morbo, vel gravi saevitia et nam iure naturali nemo tenetur
satisfactae alteri cum tam gravi damno , quale est
594쪽
s o De essedi. Opropriet. matrimonii
damnum propriae Vitae, & morborum illorum . Sed 'haee mala imminent coniugi ex morbis contagiosis, re ex nimia saevitia mariti, aut si iste rationabiliter sibi timeat venenum ab uxore, aut si nimium molesta sit ieius cohabitatio propter rixas graves, disrequentes, l
Confir. ex eap. Transegis, ubi Gregor.IX. decerini nit, quod si vir eapitali odis mulierem prosequitur, - ὸd merito de ψμ di dat uxor alicui proba mulieri icustodienda eommittatur in loco, ubi vir, aut parentes jejus mulieri non poni violetiam inferre. Et Innoc.III. cap. Lirreras , disit, quod si tanta sis viri saevitia , mulieri trepidanti non post sussciens seeuritas ραυι vi, nonsolum debet ilia restitui, sed ab eo potius debes
. Prob.3.p. de haeresi, apostasia, & infidelitate: nams propter adulterium carnale, quo unus coniugum violat fidelitatem debitam alteri, potest hic ab illo divertere; ergo multo magis propter adulterrum sphinrituale contra fidelitatem Deo promissam,& debitam. Confir.Nam ex cohabitatione cum apostata,vel h
Ietico non minas imminet periculum perversionis, & 'Peccati, 'uam aliunde s ergo ex hoc capite tam lict- tum est divortium ex parte innocentis, quam ex alio ullo, imo & debet fieri . . . f. Confir.2. Nam ex dictis,matrimonium dissolvim est quoad vinculum, quando unuSconvertitur, ali xo manente in infidelitate, & conante istum a venerea fide ι ergo a sertiori poterit, & debebit di velleste ob
apostasiam, Vel haeresim . objic.I. Christus non permittit divortium nisi ob semicationem, i d. adulterium unius; ergo illicitum est ob alias causas. Prob. ant. nam excipit latam GDnicationem. Excepta eausa fornieationis. Resp. neg. I. ant. Excepta causa fornicationis per viam repudii perpetui, eone. per viam solius divortia quoad torum, neg. ant. Nam Christus ibi agit de lege repudii, quam ipse repudiat, ut Patet ex textu, in autem non Ivitur vinculum, ut in repudio illo dic
595쪽
disunt εἰ diseimurius, si ita est grave pondus meorum est suid enim, si temulenta fueriti si iracunda ὶ βmalis moribus i &c. Tenenda erit istiusmodii voltimus, nolumus, sustinenda estὶ cum enim essemus liberi , voluntarie nos subjacimus servituti, dcc. ergo Christus censet non licere divortium ex ulla alia causa praeter adulterium. Rela neg. cons. Nam Hieron. supponit mulierem , de qua loquitur, esse poenitentem, & ideo eam debere retineri; nos autem loquimur absolute.
Coniux innaeens potes divertere quoad torum pr-pria auctoritate in foro conscientiae, modo eertus sit de veritate, sed quoad habirationem debet expectarii disium Eem . . . Prob. I. p. Nam supposita certitudine fractae fidei ab adultera innocens non tenetur in conscientia servare
illi fidem; ergo ex se potest uti negare debitum, de ab ea separari quoad torum. Prob. ant. ex Regula, Frustrasibi possit fidem ab eo servari, cui fidem ἀμpraestitam servare reeust. Nam ius naturae dictat, quod mutuo obligari ad idem, si deficit unus, alter
Prob. a. In casu adulterii potest innocens recurrere ad iudicem pro divortio; ergo de ipse potest adultero negare debitum, alioqui reddendo debitum amitteret ius recurrendi , quia per copulam sequentem
Prob. I. Quia nullo iure prohibetur tale divortium , imo videtur Ebnsorme dictamini rectae rationis, nec videntur coniuges tradere se sibi mutuo, nisi sub ea conditione , ut uno frangente fidem, dispensetur innocens ab obligatione recidendi debitum . . Prob. a. p. Nam separatio quoad habitationem fierῖ non potest sine scandalo, est enim actio publica ex se pertinens ad externam gubernationem ι ergo privata aut horitate fieri non debet; ergo ut licite fiat, debet expectari iudicium Ecclesiae, ad quam spectant mat
me sacramentales.' Confir. i. Nam si tales separationes fieri possent privata aut ritate, quotidie audirentur iurgia, dedi
596쪽
sensiones in familiis , singuli praetenderent causas susisiicientes, aut eas supponerent, di essent judices in
propria causa. Confir. a. Nam clim unus dimitteret alium, Vel ille
consentiret, & sic licite fieret, quia neutri fieret inis iuria , Vel iste reclamaret apud quem , nisi apud regia timum iudicem causarum sacramentalium t neuter nim potest esse iudex in propria causa. Prob. I. ex SS. Decretis. Ex cap Sα'lares, ubi Conineil. Carthagin . Si antequam apud Episcopos compravis eiales disidii eausas dixerinς , et priusquam in iudieis
damnentur , uxores suas abiecerint, ἀ communione E etesiae , et populi cstis .... excludantur. Et cap. Porro, ubi Alex. III. decernit, prudentia rua cognoscat, quod
si etiam parentela esset publiea, et notoria, absque jurdieis Ecelestiae ab ea separari non potuit; ergo multo miniis si causae separationis sint occultae, di incertae, P retunt fieri sine iudicio Ecclesiae. Confir. ex Glossat nam sententia divortii est poena, di poena debet inferri per iudicem . Et ca P. Ex parte , eadem Glossa dicit, nemini uxorem suam sine manis sta ea a Drnieationis licet dimittere, id . sine causa probata, et subsecuta sen;entia. Idem constat ex aliis;
ergo &c. Prob. denique, si propria authoritate fierent divo tia , idem esset pars, de iudex, de executor in proopria causa, de innocens exerceret Vindictam , quam Deus sibi reservat. Unde in lege veteri repudium non fiebat authoritate propria. Dixi autem , modo coniux innocens se eertus , saltem moraliter de crimine consortis: nam pro culpa
incerta non datur poena certa.
Hoc autem supposito, dc modo absit scandalum , potest divertere occultE ,quoad fieri poterit, ne reum diffamet. Quod a sortiori verum est de aliis causis, v.
gr. durioris saevitiae, & cautelae contra machinationes , ut provideatur vitae corporalis securitati. Objic. I. con. a. p. cap. Significasti Alex. III. decerinnit, quod si notorium est mulierem ipsam eommisse ais duiserium, ad eam recipiendam vir cogi non debet, nia si eonstaret ipsum eum alia eommisisse affulterium ; eringo approbat divortium privata aut horitate viri factum. Et cap. Ex parte, dicit idem, nemim licet uin
597쪽
- xorem suam sine manifesta eausasmicationis dimisi res ergo ex tali causa id licet.. Re . neg. utramque cons. I. quia casus primi capiatis non est ad rem δε nam mulier illa non curabat recrupi a viro, &sic acceptabat divortium. Et in a. Vox manifesta eausa , significat notorietatem culpae, ut iuridice probatam, &secutam sententiam, ut dicebamus.
objic. b Quando ad ulterium, aut saevitia est manῖ-seua , cessat metus scandalis ergo tune non debet expectari sententia, nec probatio. Prob. cons. Nam prae cipua ratio asserendi necessitatem expectandi iudicium Ecclesiae, est vitatio scandali; ergo si cessat illa ratio,1c. metus lcandali, cessat ratio expectandi iudicium iulud . Resp. neg. I. cons. & 2. ant. Nam ratio principalis expectandi est defectus iurisdictionis , quae pertinet ad Ecclesiam , & quam sibi reservat ad vitanda inconvenientia, quae acciderent, si ab arbitrio privato partis unius penderet executio divortii, & iudicium de sufficientia causae illius. Cstera de divortio sunt obvia, & facilia apud Caluistas.
De solemnitate, et publieitate matrimonu . - , eo qualis esse debeat, ut valeat matrimonium, An , ex quo iure clandestina matrimoniasina inmalida.
PEr matrimonium intellige Illud,
quod sine debitis solemnitatibus fit , maxime sine proclamationibus praeviis, di sine praesentia parochi,&testium, ratione quorum dicitur fieri in facie E clesiae; in hoc consistit matrimoni i publicitas. Certum est autem , quos hodie, & post Concilii
Tridentini publicationem, propter grat Ia peccata ex elandestinis eonjuriis oriuntur, Concilii Latreanem. sis ve=igiis inhaerendo , praecipitur, ur in posterum , an requam matrimonium contrahatur, ter ἀ proprio contrahentium parocho tribus continuis festisis diebus, in
Ecclesia , inter Missarum solemnnia publicὸ denren .
598쪽
elatur,inter quos matrimonium sit contrahendum. Q- bui denuntiationibus factis , si nullum προnatur imis pedimentum, ad celebrationem matrimonii in faeie E elsae n edatur . Potest tamen Episcopus dispensare in denuntiationibus ex causa. Qui alirer, qu. m. prinsente parocho , vel alio sacerdote, de illius paroehi, veso divarii licentia , O duobus, via tribus testibus, matrimonium contrahere attentabunt eos S. Onodus ad
Fe eontrahendum inhabiles omnino reddit , O tales eOneractus nullos , O irritos rise decernit, noui eos praeia fonti deereto Deit irritos, ct annullax. En igitur solemnitates, & publicitatem iam necessarias ad vat rem huius sacramenti, & defectu quarum dicitur cla destinum, & nullum. Certum a. tales solemnitates non suis necessarias ad valorem sacramenti ante praefatum decretum. Nam inquit, Dubitandum non est clandestina matrimonia libero eontrahentium consensu facta, rata, O vera esse matrimonia, quandiu Ecclesia ea irrita non feeit, etens anashemate damnat, qui ea vera, ct rara essen
Igitur dupliei ex causa matrimonium dῖcitur elanis destinum. I. si denuntiationes non Praemittantur . E. si non fiat coram parocho, de testibus. In I. potest
dispensati, non in a. Restat videndum, quinam illorum desinuum invalidet sacramentum; dc an semper suerint prohibita, de quo iure potuerit Ecesesia stela irritare matrimonia clandestina .
v d Atrimonia semper fuerunt prohibita, Mn iure nais 10 iurati strino, nec divino, sed Ecclesiastiso, non ramen fuerunt invalida ante iseretum concilii Tria
Prob. I. Non ex scoto quia suo tempore non extabat decretum , nec de hoe disputabatur sed ex SS. meretis, cap. Aliter, Evaristus, qui sedebat an. I IO. Apatribus aee imus, era SS. Apost iis , eorumque Deerisoribus traditum invenimus , non sit conjugium ,
nisi ab his , qui supεν seminam i am dominationem habere videntur , O . quibus eustoditur, uxor peta--, O . parentibus, ep propinquioribus sponsetur, ea
599쪽
- sua empore , sacerdotiater , ut mos est ἁ Sacerdote benedicatur; em non solum ab initio a. saeculi, qudi regnabat iste, sed a tempore Apostolorum non si bant coniugia clandestina , sed coram propinquis , parentibus, & Sacerdote. Et cap. , in Coneilio
Arelat.I. an. 3IO. Sine publicis nuptiis quisquam nubere, vel uxorem ducere praesumat. Et cap. Spon sus,
Concit. Carthagin. IV .an. 396. iubet si onsum, & spo iam a paranymphis, aut parentibus ossem benedie endos ἀ Sacerdote. Et cap. Hormisdas, ullus fidelis occulte nuptias Deiat. Et cap. malis, Leo IV. an. 8ss. Virgo casta, et desponsata in publicis nuptiis, ex in conjugium liquide sumenda, &c. Et cap. Hostr
tes, Nicol. I. an. 867. .ambo conjuges ad nuptialia sae-dera perducuntur, et primo quidem in Ecclesia Domiani .... per Sacerdorem, benedictionem , et velamen coelestas ei unt. Et in Concit. Lateran. III. 5c IU. an. Iigo. & Iais. idem praecipitur, ut testatur Trident. cit. ergo ab initio, & ex perpetua praxi Ecclesiae con-
Izugia debent publice celebrari coram Sacerdote, de ioc patet de iure Ecclesiastico. Probat.a. p. 9uia nullibi apparet quidquam de iure
Divino determinatum circa hoc, neque de iure nat tae strictor non enim id patet ex terminis, nec est principium practicum primum, neque ex ullo tali principio evidenter, & immediatὲ deducitur. Denique prae- lentia parochi non requiritur inter infideles , quia noα habent parochos, sed apud illos viget ius naturae ι eisso &c. Confir. Nam si publicitas matrimonii praeeiperetur iure Divino, vel naturali stricto, nulla matrimonia clandestina umquam valuissent inter fideles, vel i fideles in lege naturae, vel scripta. nec inter Christi nos ante Concilium Trident. Sed sub poena anath matis credendum est illa valui sie, ut patet ex decreto sergo &c. Prob. mai. Nam in nulla lege potuit dispe sati a iure Divino, vel naturali stricto . . Prob. I p. De jure Ecclesiastico ex dictis pro I.λquibus constat de illo iure a tempore Apostolorum. Prob. . p. 9uod ante Trident. publicitas ista non esset necessaria ad valorem: nam ibi definitur, quod
antea valuerunt matrimonia clandestina .
Objic. i. Decietum Ttidentiai invalidans clandestis
600쪽
h, Τ sunditu in malis, quae ex illis sequebantur; sed
ustiatutae prohibet illa mala ; ergo &illa mamm -
oer se & velut ex causis necessariis, neg. mal. re comis in mala illa sequebanrur ex illis matrimoniis dens & ex malitia humana , ut patet: nam si h mines essent fideles in matrimonio semel, & privatim Intracto, ut possent, & deberent, non sequerentur adulteria, concubinatus, polygamiae simultaneae, &e. Adde, quod haec non semper, nec in omnibus acci- 'obile. a. Recta ratio ex natura matrimonii' dictat sin iii communitate sciatur, qui sim veri coniuges , re filii legitimi, sc parentes eorum, ili ne pro libitu pol sint coniuges separari ab inVicem , nec nova mire coniugia. Ideo inter barbaros solent publicari; erm ex ure naturae praecipitur Publicitas matrimeti . .' Resp. dist. ant. Dictat ex congruencla, & mediate, seu remote , eon. directe, sitate absoluta neg. ant. Alioqui sicut nullam mutem, nullumque praeceptum habemus, tra dictamen rectae rationis , sic non mali ement de iure naturae, & omnia peccata et
ob se an , si Taristus dieit matrimonia clande, sed adulteria ,
nia . stupra, fornicationes; ergo iam ab initio, Mante Concit. Tridenti illa non erant valida. Resp. neg. cons. Nam Papa sic ea Vocat, non ob m- validitatem, sed ob pessatum, & inobedientiam saecontrahentium , 6cea dicit illegetima , id. illicita, recontra leges prohibentes quidem, sed non irritantes.
In t ex Regulis iuris, fiunt lige 'Ohibem
ra, pro infectis habentur; sed per nos illa coniugia foehant lege prohibente; ergo pro insectis habenda O 'Re p. neg mai. Nam contra illam Regulam facit ista, Musia geri prohibentur facta tenent. Aliua
est de factis contra legem prohibentem , & irritan rem, qualis est nunc ista. Inst. cap. Videtur nobis, dicitur, quod contra dictum, at ordinem inordinam ει