장음표시 사용
611쪽
Da eonsensu requisito ad sponsalia. libertas , aetas , O aliae conditiones ad ea requirantur . . IAm diximus promissionem , quam important spo salia,debere esse mutuam, & voluntariam. Ita est de consensu, & acoeptatione; se . debent esse libera, non coacta, libertate requisita ad alios actus modi rates , ut imputentur, sed magis ex professis de haeeonditione hic disputamus: de reciprocitate, & acceptatione sensibili nihil restat dicendum, beah veis de aetate, dc habilitate contrahentium.
Consensui sponsorum coactus , aut metu extortus iis υalidat sponsalia. . . Prob. I. ex SS. Decretis. Nam eap. ex litteris , dicis
. tur de puero annorum Io. eui voluntate parentum p
titues, quam de sua , desponsata fuit puella quaedam Iz. annorum in domum patris pueri deducta. Decesenit Pontifex, quod, si pueua nolit expectαre comple- . mentum aetasis pueri , sponsalia Diυamur. Sed non apparet alia causa talis lolutionis praetet desectum n-- hertatis Puellaei ergo ille desectus invalidat spons : Prob. min. tum ex ipso textu dicente, quod notens, : O invita , minis parentum impulsa , moram fecio per annum. Et add t Pontifex, quod,
.a ec compleor puer au. I . expectes, non duxeris ea,pectandum , libera ei saevitas detur, ut ducat Aium. virum. Et Glossa dicit,quod Donsali tua non tenuerunt ,&in casu dixerat , quod Donsalia per vim con- τω Tamn tenens, cor ideo datur huic licentia con/r4. bendi, ic. cum alio. Confit. quia licet sponsalia minus ligent, quana. matrimonium, tamen aliunde nocent lioertati spo .sorum, qui ex humanis respectibus, di metu parentum eorumdem non audent resiliret ergo merito im. ri tantur sic contracta..Objie. I. Acti nes ex metu non sunt simpliciter
612쪽
involuntariae, sed secundum quid., dc non invalidant ualios contractus ; ergo nee sponsalia. Resp. ne g. cons. Nam, quidquid sit de atris contra..ctibus, sussieit, quod iste, & ipsum matrimonium petunt plenam libertatem , & debent fieri ex amore
1 nsorum, non ex voluntate aliena, ob inconvenien- tria gravissima , quae accidunt inter coniugatos des ctu amoris mutui. Ideo inter omnes contractus humanos, maxime in istis requiritur plena libertas. Si autem cessante metu, & causa eiuS , i ponti contem iturat, aut si metus non merit Vera causa horum contractuum, tunc sponsus, & sponsa tenentur in
A annum septimum aetatis eompletum non η
II 1. lent sponsalia , bene vis. si fiant post uiam
ηem adeptam , licet ante puberi rem . . Prob. I. quoad utramque P. eκ decretis AP nou.
DJNam, eap. Meeessis Alexander III. decernit, quod, si puella non esset septennis, c desponsata fuit , alidum suit matrimonium Petri. eum Matre puellae, quia sc. invalida fuerunt sponsalia cum puella lilia; scenim suit sine impedimento publicae nonenatis, quod non nascitur nisi ex si onsalibus validis . . E contra Vero, matrimonium istud non valuisset pFptereale impedimentum , quod adfuisset, si spontalia virtcum puella filia valui fient 3 ergo censet Pa Pa , quod sponsalia valent post septennium aetatiS co letum, , non ante. Idem constat ex eap. Dus pueri. Ubi Clem. III. deeernit, quod sponsalia ante septimum an-' num tam maris , quam sceminae sunt nulla pro innes sed ,si mistquam attigerunt illam aetatem iisnienti tint, contrahunt impedimentum publicae honestatis, nec possunt licite resilite, quia per posteriorem hi: ne eonin sensum validant sponsalia , quae tamen Postea sol- untur, si contrahant per verba de Praesenti cum aliis 3 ergo sponsalia non valent ante septennium , bin- Ωε vero deinceps, & ante pubertatem. Prob. a. quia haec decernuntur Pro libertate com
613쪽
trahentium , seu libertas non censetur persecta ante annum septimum completum s ergo ante illum non valent sponsalia , benὸ vero deinceps.' Dixi annum I. completum. Nam licet pauci dies, I robabile est, ut multi tenent, non valere sponsa ia, nec inducere illud impedimentum . i. citia id colligitur ex decretis citatis Desponsationes, in ma-τrimonia ante septem annosfieri non m sunt, inquit Alex. III. non caret tamen probabilitate opinio dicentium , quod si desint pauci dies de anno septimo; aron sunt invalida ex regula iuris 3 Quod parum diastat, nihil distare videtur. Et in ni Oralibus, pro nihilo restutatur . Et cap. ii menis Eugen. II l. d cernit sponsalia viri cum puella nondum septem annorum sc. completorum fuisse valida. Obiic. I. con. I. P Ideo canones volunt septennium, quia regulariter non prius adest usus rationis , sed potest adesse ante sepsennium com 'letum s ergo ante illud valent sponsalia. prodi min. saepe malitia supput aetatem ; ergo δce. Resp. dist. mai. Ideo ita ut ob motivum illud ita decreverit Ecclesia generaliter , de absoluter con. ita ut noluerit obligare generaliter; neg. m . di concNam leges non attendunt ad casus raros, sed ad eos, qui ordinariE occurrunt, &non patiuntur interpretationes, quando loquuntur absolute, & determinat hut hic, sane in hac re gravissima saepius ccintra Veritatem facti fierent siUnsalia invalida , & infantibus tribueretur, quod non habent; scit. anticipatus usus rationis . Inst. ad matrimonium potest praeveniri lias laxamta in iure, si malitia suppleat aetatem ; ergo a sortio xi lioe licet pro sponsalibuS. i . Resp. neg. cons. Et disparitas est quia leges non tam stricth de terminant aetatem debitam Pro matLI-monio, sicut pro sponsalibus, ideo dant locum in te pretationi pro illo, & non pro litis: Tempus matrImonii taxatur ex habilitate ad generandum, quae in istis est promptior, & in aliis tardior , di habet sign*certa, & visibilia: non ita est de rationiS uiu, ac iiDertate, quae Potius tardat, quam Praeveniat aetatem objic. z. ex cap. Iuvenis cit. patet,quod spontait - Puellae nondum septennis fueruat valida, qui' indue
614쪽
xerunt impedimentum publicae4ione statis; ergo non requiritur ille annus completuS. Resp. neg. ant. Non enim dicitur absolute fuisse nuda sponsalia, sed mair monium: fallem de hoe d bitabatur , ideo d ei t Eugenius. In bis,quae dubia sunt , quod eretius existimamus , tenere debem . .. quia mulius uxor fuisse dicitur , tum propter dubιtationem. mandamus, dic. Et supra dixerat, Iuvenis quidam puellam nondum septennem duxerar 3 ergo non erant nuda sponsalia, sed matrimonium, quo puellam habuerat ut uxorem. Unde cum ilia tentavit, quoc
Denique dubitabat an esset Verum matrimonium , ideo ripa decernit non potuisse illum iuvenem po ea nubere cum puellae mortuae consobrina , Dubitabatur Prqterea, num Post completum leptennium puella consenserit in spontalia Piaecedentia , Ocan per consensum ad tales conatus Rco consummatiae ne transierint in matrimonium de praefecit i. Ideo discit canon 3 consuκιzus Iuli edicitur.
Colligis autem, quod de mente Ecclesiae, ex spo salibus validis nascitur impedimentum publicae hom alis, non autem ex invalidis. De quo infra.
lia inter sponsos A n in soro interno, vel externo teneantur nubere in tempore praefixo: de anne vatum alterius illorum cum tertio sit verum ad utineterium Z Item an, & quomodo sint solubilia.
Ponsi tenentur in eo Hentia,esub peecato mora o li implere promissium ,-nubere, ad hoc possunι compelli in foro externo. Est communis. Prob. i. G SS. Decretis caP. Ex litteris Alex. m. decernit, ut vir, qui iura Verat contrahere, ad . id compellatur per censuras , nisi adsit impedimentum, di puellam io uxorem reeipiat, o maritali affectu peserraeἔer.
615쪽
tractet. Mitius tamen decernit Lucius III. cap. iJRequisivir dicens, quod mulieri quae renuit nubere , Ofe nupturam eum iuramento a mavit . . . eum libe-xa debeant esse matrimonia, monenda est potius,quam cogenda . Sed Glossa notat, quod prius monenda est , nisi acquieverit, postea eompellenda. Et infra, po-νius monendae id est, prius monenda , &e. Postea movenda propter iuramentum . Et cap. Delaonsatam. dhit Eusebius. Desponsaram puellam non licet paren tibus alii viro tradere. Et cap. de eonjuxali idem gravius prohibetur: nam cum quaereretur a Syricio, si puellam desponsatam unι possit alter in mastimoniumaeeipere respondet, Tale connubium anathema tinamus, in modis omnibus , ne fiat prohibemus; erisgo sive sponsalia sint iurata , sive non, semper debent impleri, dc hoc sub gravi peccato. Forte tamen Syriis eius supponit suisse desponsatam per verba de praesenti, di sic suisse matrimonium ratum , sed priora decreta non patiuntur hanc interpretationem . Confirmatur ex cap. Si qui: Ubi Concit. Ul-berit. decernit, quod , si partes fidem fregerint sponsaliorum , triennii tempore abstineant se a communione , quod intelligendum est desponsalmus factis ex mutatuo consensu, imo & si non consenserint, debent ν men dare operam, ut impleantur, ait Glossa. Et Boni- fac. VIII. cap. si infantes statuit quoad filios, pro quibus parentes sponsalia contraxerunt , si ipsi filii
expresse eonsenserint, vel tacite .... obligantur. Et
August. cap. Duobus dicit, si aliquis alicui mulieri fidem feeerit paction is , non debet aliam ducere, si a- iam duxerit, debet paenitentiam avere de me mentitas ergo obligatio servandi fidem in sponsalibus datam est gravis ,& sub peccato mortali. Probatur 2. de contractibus, maximε de oner sis oritur obligatio ex iustitia , di fidelitate, & quiadem sub mortali in materia gravi e sed sponsa a sunt contractus mutuus , dc onerosus in materia gravissum a s ergo obligant sponsos sub mortali, &maxima
in foro conscientiae. . sConfirmatur. Nam si sint firmata iurament ,obis' gant sub novo titulo , st. Religionis, ut constat ex
616쪽
nitur ut, si post monitionem sponsuSιuo non aequi ζ.rit, Eeelesiastica eensura competiatur, ut rosam uxorem accipiat. Et idem Papa statuit de quibusdam
ωminis, ex quarum culpa non tenuerunt sponsalia , nec perfecta sunt matrimonia . ut eis Poenitentia inisiungatur scit .in foro externo antequam sis permitistatur nubere aliis et quippe ex ConciJ.TIident. ca
is matrimoniales spectant ad iudices Ecclesiastiis 'obile. i. cap. ex litteris Sylvani, cit. Papa loquitur tantum de ibonialibus iuratis 3 ergq si non sint
iurata, non ita ligant. Prob.ant. Ratio eius est, quia perieulosum est venire contra iuramentum , non dicit; eonrra promissium, aut fidem . Et glossa dicit,quod non compellitur ex vi sponsalium, sed propter iura
Resp. neg. cons. nam licet Verba illa explicite sint de sponsalibus iuratis , non tamen excludunt alia, nam semper ista habent rationem spontaliorum , Ocut talia inducunt impedimentum publicae Mnestatis, non autem ratione solius iuramenti, Iicut alii contractus ligant, licet non sint iurati. Quod etiam patet ex aliis decretis citatis, quae non loquuntur de objic. a. Qui sponte promittit nubere, potest nolla se obligare graviter, nec in conscient ia, nec tuo gra vi peccatotergo sponsalia per se non sic obligant.prodiant.nam id pendet a contrahentis arbitrio . Patet ese iam cons. vix enim ullus intendit ita se ligare. Resp. dist.ant. potest alio contractu , quam sponsa liorum con. contractu sponsaliorum; neg. ant. & cons. na iste contractus ex natura sua talis est, ut sic obliget, . Inst. In aliis contractibus gravitas rei non impediit, ne leviter promittatur; ergo nec in isto. Resp. distant. cessantεφraeiudicio alteriuS , con. si adsit praejudicium alterius . , & quidem graves ne ant. & cons. nam qui in isto vellet se leviter obligare , deciperet alium, & peccaret contra leges nat
talem, di divinam, quae non Permittunt res tant Imomenti leviter tractari; ergo vel non eli promise
617쪽
deeernit, quod, eum libera esse debeant matrimonisir mulier, quae cum iuramento nubere cuiadam viro promiserat, resiliebat , potius erat monenda, qνἀm cogenda. Et cap. praeterea, Innocent. III. dicit quod quide matrimomo contrahendo sine omni eondiasione sidem dederunt , commonendi sunt, O modis omnibus indueendi , ut propositam fdem observent; ergo sponsi non debent compelli in foro externo ad promissas nuptiaS. Resp.dist .cons. Si adsit ratio resistendit vel si ambo consentiant, con. absolute 3 neg. cons nec enim id intendunt illa decreta , sed tantum quod prius monendi, quam compellendi, sed si monitio non pro dest, debet iudex compellere subditos ad reddenda promissa, & ad contractus obser andos. Alium effectum habent sponsalia, causant impe dimentum publicae honestatis, sed de hoc infra ubi de impedimentis . hi CONCLUSIO II. Fornἰeatis sponsi cum alia persena non est non' .adulterium , nec praecise aliud, qu4m fornieatio. Est communior. Prob. I. ex SS.Canonibus inam cap. Puto. Augustinus dicit illum adulterum esse hominem uxoratum, qui alteri eommixtus est foeminae. Et caP. non istaehaberis . Isidorus dicit quod speetaliter adulte-νium faeis , qui praeter suam ad alseram accedit. Et sic communiter tam Canonistae, quam Theologi definiunt adulterium, actum contra fidem matrim nii , quo vir haberis uxorem, vel uxor habens virum alteri , quam viro, vel uxori commiscetur. Sed sponsus non habet uxorem, nec sponsa Virum, nec inter se dederunt fidem coniugalem ergo si alter peccat cum alio, vel alia,non adulteratur, nec frangit fidemi
' Dixi. Hyn esse proprie adulterium, nam adulte rium lath sumptum significat omnem actum Vene . reum , qui committitur inter alios, quam coniuges. Ut docet Ambros. c. nemo, seu , Quidquid in ea , qu non est legitima uxor, eommissium fuerit.... nec hoc I lum est adulterium , eum aliena peccare con Ie, Iesi omne, quod non habet testatem conjugii. Conclinsio autem loquitur de stricto adulterio.
618쪽
i objic. de iure ei vili, idem est peccatum, quo v I latur matrimonium, &sponsalia i sed illud est proprie adulterium ; ergo di istud. Prob. mai. nam l. si uxor, in Donsa hoc idem vindicandum , quia neque in matrimonium qualecumque , ia spem matrimonii, ut sunt sponsalia ) violare permistunt ImperatoreS, ergo idem est peccatum spontorum, & coniugum . . Resp. neg.su'positum, maj.& cons. Prob. non enim ex lege civiti, sed canonica disternuntur peccata. Potuerunt leges civiles utrisque poenas easdem decem re, ted ea nones non ita decernunt, sicut nec ius natu Iae. Evidens est, quod sicut sponsi nondum se sibi mutuo dederunt, sed tantum promiserunt dare, ideo non sibi faciunt tantam iniuriam utentes prolpriis cor Poribus , quamdiu sunt magis liberi sunt quidem aliquo modo adulteria , sed non proprie. e Dixi. Σ. Mn esse praeesse aliud , quam fornieati nem , quamvis gravius peccatum sit ob circumstan tiam illam. a. Potest etiam esse intra speciem stupri, aut taerilegii, vel incestus, aut adulterii ex circumstantiis personarum, cum quibus peccatur, ut si cum sacerdote, propinquo, Virgine, aut persona coniugata,
QPonsalia sunt μlubilia variis de eausis, maxιmgo ex mutuscansensuDonsorum,sisint puberes. Prob. I. ex SS. Decretis. Nam cap. praeterea , I noe. III. dicite de sponsis, quod si se adinvicem a m/uere noluerint, videtuν, quod ad instar eorum , qui seietatem inremouetione sidei contrahunt, O propterea eamdem sibi remittuna, pupis in patientia tolerari: sed contractus societatis ex mutuo consensu ditatuuntur; ergo de iste. Confii. ex regula iuris, Res omnis per quascumque causas nascitur opere dem dissolυitur, nisi aliunde prohibeatur. Sed sponsalia ex scito consensu mutuo sponsorum nascuntur, & nulla lex aliter disponit; e go ita dissolvuntur. Dico, nisi aliunde prohibeatur, ut in matrimonio, quod ideo non potest dissolvi, tum ratione Sacram menti, tum ex jure natuiali, di positivos ut vidia
619쪽
Probat. a. Quia nullo iure statuitur Indissolubit ias
sponsalium. I. non iure naturali, aut divino, ali qui nulla potestate creata possint dissolvi, nequidem per mutuum consensum; sed lioe est falsum, Neoi tra praxim ; ergo dic. a. nec iure positivo, ut etiam
Dixi autem in conclusione, si sint puberes; dc ann aetatis I . attigerint, quia non prius dissolvi possunt sponsalia per illos intra ante pubertatem, quia liccon usu litur immaturitati iudicii eorum , propter quam ex levitate saepius ea contraherent, aut solverent, de sic impedimenta publicae honestatis contraherent, unde si alter pubertatem ante alium attingat, non potest resilire, donec alter attigerit, ut possit valide conseris eire ditatutioni, ut constat ex cap. De illis. Objic. cap. Praeterea, Patet eam dissolutionem ab Ecclesia non approbari, sed tolerari. me poterit iminpatientia tolerari , inquit Papa a ergo dissolutio non est Ilaita. Prob. ant. Ideo toleratur, quia timetur m
ius malum, quam id, quod dicitur tolerari patie ter s ergo talis solutio est in se mala, de illicita, lichaminiis mala, quam inconvenientia, quae timentur eae necessitate nubendi ReiRneg. I .cons. & α ant. Non enim tolerantia semper arguit malum in re tolerata, saltem positivum ssed negativum, quatenus non adeo bona est, ut o .
positum , ut in Proposito. Ideo Papa dicit, quod sponsi commonendi sunt, oe modis omnibus indurendi, ni daram fidem observenς .
De aliis eausis dissolutisni, sponsalium , v. gr. de in- 'gressu religionis , O voris castitatis, an per ista solvantur. CA non istae plures modos, & causas examinant, quibus videntur solvi pone spqnsalia, praeter pr dictum consensum mutuum , verbi εratia, si alteringrediatur Religionem , aut Sacerdotium , aut voveat castitatem, aut nubat cum alio, dic. CON .
620쪽
nius, vel utriusque , modo non sint jurata: Itemper receptionem ordinis facri, . aut votum eius . . Prob. I.p. ex dictis de matrimonior nam istud dissolvitur per ingressum illum s ergo a sortiori spons lia , quia non sunt adeo firma. Prob. ant. ex cap. rum, ubi Alex.UI. decernit, quod etiam altera repugnante. lieitum est alteri eligere monasserium . .
Confir. Nam promissio de nubendo includit implicite conditionem, nisi Deus inspiret statum religionis , aut nisi elegerit statum meliorem, sicut includiis tur in ip contractu matrimonialis ergo adveniente tali conditione, resolvitur promissio. Dixi, modo non sint iurata , quia ratione iurame ti videntur strictius ligati, & debere nubere, deindα ingredi religionem , aut implere votum . Id videtur decisum c. eommissum. ubi Alex. II1. dicit, quod ru-riuis et Religione iuramenti serFata prius contrahe mre, o postea , si elegerit , ad Religionem migrare.
Vertim Glossa tenet contrarium, st. illos non ιenerieontrahere , tum quia ille intrando religionem non isse hingis iuramentum , quia in melius commutas, μιa tutius est non eont hare .... sine meeato potest intrum religionem . O non contrahere. Tum quia dici pose
set, quod etiani in sponsalibus iuratis, implicite continetur dicta conditio, scilicet nisi Deus inspiret retia. gionem, dc sic condi tione veniente non ligat juranae
uaeres, mias sequatur eopula, poterunt ne dissio misponsalia. Resp. Quod ante Conei l.Τri dent. vel ubi non est re
cepium , non possentita diuqlvi, nec sponsus ingredi religionem, si copula fuisset ex affectu maritali, quia per talem copulam sponsalia transeunt in matrimonium de praesenti. Sed post Tridentinum Concit. & post decretum irritans matrimonia clandestina, non sic transeunt per copulam sequentem sponsalia, di ille posset eligere relig onem, sed teneretur com pensare iniuriam sponsae illatam. Docet etiam pro