Summa theologiae Scotisticae, in qua ex fidei lumine, S. Scripturae oraculis, Ecclesiae traditionibus, & decretis, ss. pp. & theologorum sententia, & rectæ rationis ductu, religionis christianæ mysteria sacramenta, dogmata, & præcepta breviter, & sch

발행: 1706년

분량: 741페이지

출처: archive.org

분류: 철학

61쪽

34 De poenitentia virtute

qualis ilia me.

Mon repeto d i stinetionem necestatis , medii , RIN praecepti; absolui. simpliciter, vel secundum

qisi , di ad melius esse, aut congruentiae. Nec poeni tentiae generalis , quae est communis omnibus Virtutibus- , quatenus odiunt vitia sibi contraria , dc specia'

iis , quam diximus esse habitum inclinantem ad vin dieandum proprium peccatum in pinnitente i nequo formalis, oc explieisae, quae est formalis volitio P .niendi in se peccata commissa cum dolore, & detestatione illorum, mi.imputatae, seu . virtualis, ctualis. diei potest a r Dei super omnia , vel actus virtutis oppositae vitio , inquo peccatum est , di de quo Poenitendum 3 ver. grati actus abstinentiae est poenitentia virtualis I ccati intemperantiae commissi. Haec, di siemilia saepius. Nicata sunt, nec amplius in illis im

morandum. .

' Quaeritur ergo, an poenitentia sit necessaria ad re missionem peccati , ita ut ne Deus quidem possit illud remittere non poenitenti . Sic Mit simpli iter. necessa: ais necessitate medii. . -

Homini/abanti ccatum .mortale , utpossit recipe gratiam remissionis, poenitentia est simpliciter necessaria necesFrate praeepti , O medii. Est de fide. '' Proia I .ex Scoto. 4JAd remi, Ronem peceati regum riter requiritur poma , vel puniris voluntaria.. Missimem culpa mπtalis post baptismum commi1 e re quiritur punitio voluntaria, vel volun fas punitionis,

sed neutru- esse potes pαHumtia. σἔρ non in reuigitur nisi da re nitentia actuali, idest actu penite

di .... quippe secundum regulas determinatas ἁ Sapientia diisna ς quarum haec est una, quod peccatum com

62쪽

nisparatib

Prob. 2.ex Scriptosi non egerimus, iis , eidemus in manus Domini, o non in manus hominum i Item , saJ-nnitentia' egeritis, omnes simul periabitis. Item , DIJ Agite renitentiam , appropinquaυitnim remum cglorum . Item, sia Penitentiam at te, is baptiqetur unusquis ue vestrum , scit. nequidem baptismus,vel aliud Sacramentum sufficit adultis peta tori bus sine poenitentia; ergo occ. 'Prob.3.ex. Concit.Trid. 3J Fuit quidem renitentia reniversis hominibus Q qui se mortali aliquo precatom- quinassent quovis tempore ad gratiam, o iustitiam as sequendam quondam necessaria. Et citat Prophetam dicentem a convertimini ad ma , agite poeni renitam ab Omnibus iniquitatibus vestris . Et Lateranii cap. Fιν misere idem insinuat: Prob. . ex m.PP. Nam inquit August serenite etiam egeris , salvus esse non poteris. Et Ambros. vit Dominus mutare sententiam , si tu noveris emenda..is delictum. Et sic de illis, qui omnes summὸ praediis cant poenitentiae necessitatem absolutam . Prob.denique; nam Deus sapientissime, & iustissu decrevit non remittere peccata sine poenitentia s requia per peccatum avertimur a Deo voluntariε, non debet nobis reconciliari, nisi & nos revertamur ad ia psum ; ideo dieit, Convernmini ad me, ego converin

Confir. quia peccatum durat habitualiter, &m taliter, donec retractetur; ergo non potest remitti s ne poenitentia , per quam retractetur. Ant. patet ex dictis de peccato habituali. Porro eaedem auctoritates probant neceDatem m dii aeque, ac praeeepti, dum dicunt: P Ibi paenite tiam iseritis, dec.quia indicant non posse haberi sal tem post peccatum sine illa , dc sunt etiam praecepti vae convertimini, O agite poenitentiam, &c. obiic. I . Poenitentia per se non delet peccatums er non es h ad hoc necessaria . Prob. ant. Damnati Poenitent, & non obtinent veniam s. idem est de Iuda, sui

poenitentia ductus, laqueo se suspendisti, &1ic de ali iss

63쪽

3 8 De paenitentia rirtute

Q, .di se sola, conc. dispositive, di ut conditio neces saria, neg. ant. di cons. Prob. nam rinitentia damna torum , & Judae, di similium non fuit vera , sed des- Peratio, di furor. Obiic.a. Ad salutem sussicit observantia mandat rum i fi J Si viis ad vitam ingredi ,serva mandata ; sed haec servari possunt sipe renitentia ι ergo haec non esthmpliciter necessaria ad 1alutem. Resp.dist.min. modo non adsit peccatum,conc.si ad sit peccatum, neg.min. & cons. Nam diximus emi EG se necessariam habenti peccatu . Inst. Cesistus dimisitpeccata sne innitentia pecca toribus sergo &c. Hub.ant. Dixit Paralitico line .ullam Poenitentiae ι-xemtuuntur sibi peccata. Et Magdalenae propter puram dilectionem,I3J Dia-iti afur peccasa molia, quoniam riteo M.mulιωχό er

transeat, sine virtuali saltemplicita, neg ant. dc cons. Nam omnes usi, . Ruibus siς. loquebatur Christus, venieb nt ad eum cum magna fide., ac devotione ., di fiducia , vel charitate, & haec involvunt virtualiter Mnitentiam. Paralitacum excitat adsiduciam, Ad uiueram ad dolorem peccati, dicens: 2 emo te condemnavit : Magdalena nevit ex dolore simul, & amore, qui virtualiter , dc emini ter continet innitentiam ; ini nec sine psaltentia.

sevit . . . . C .

Obiic.3. Remissio peccati tribuitur eleen synae, recondonationi iniuriarum; sed in illis non en pςnitentia; ergo &c.Prob.mai. Nabuchodonosori suadetur ITeeeata tua eleemvinis redime. Et Christus dicit: su Date elaemosnam , ct ecce omnia munda sum Θου. Et, jJ Dimittite, O dianitietur vobis. Et, Si rima eritis hominibus .precataeorum , ita Pater vester, O .

RespHist maia ratione charitatre, quη continete-nenter P nitentiam, cone. Praecise , di me charitate in Deum, neg. mai. & dist. min.Nam illi acim impera vir a charitate divina, dc haeccontinet virtualiter

minenter prinitentiam. . -

64쪽

Disputastis L 3 9

Resp.2.1dῖst eandem mai. remiisio quoad Nnam,quae remanet post remissam culpam, conc. quoad culpam, neg.mai. Nam adsunt alii textus Scri Pturae , qui sor- malissime docent necessitatem pςnitentiae n omnibus peccantibus. εObjic. Si I nitentia emet de necessitate Praecepti, . imi nitentia esstat peccatum speciale , sed hoc est fal. sum ; ergo & il lud. Ptob.min Solemus confiteri negationem pςnitentiae, ut circunstantiam, non ut pec-catum; ergo diri ' . . Resp.neg. min. Nam cum imminet pericuIum sal tis , aut recipere debemus aliquod Sacramentum , aut illud ministrare, di si habemus aliquod Peccatum, . tenemur pςnitere, alioqui committiuuisnoyum pec- .

catum . .

Inst. Si hoc esset, nemo posset damnari ob unicum opeccatum mortale, se) hoc est falsum; ergo&illud. Prob. i. Nam sic moriens lia rei cum Necato ho- .micidii Raeti poccatum omissionis taestentiae, di transe gressionis nutus praecepti. Resp. g.mai. Nam si halaens homicidium praeveniatur morte, ira ut non advertat ad periculum, nec . ad , obligationem pgnitendi , non peccat contra. hoc Praeceptum, & sic moritur cum illo isto linmicidios

reclis est,si advertar. . .

Res p. esse de utraque: nam de positiva patet ex dictis; de naturali vero patet, quod ratio naturalis di

ctat hominemale re tibi procvrare, oc applicare mudia possibilia salutis; sed habenti peccatum mortale

rinirentia est medium necessarium ad salutems ergo

dico

Dires . omnia praecem legis naturae continentur in decalogo ; sed in nullo praecepto decalogi contine i Wi istud de penitentia 3 ergo μ' . - . n. Resp. neg. mai. Nam maeceptum amoris Dei est de lege naturae, &-maxis Mummissumsdi tamen non legitur expresse in decalim, nec minus obligat. . Respon. 2. neg. min. Nam sicut peceatum m itur cultui, di amori Dei, ita obligatio . innitendi perti net, Oc reducitur ad inceptum decumiit camore DCIM

65쪽

o De paenitentia virtute

Inst. Si adesset talis obligat io,Heberet assignari tem- .pus, in quo urgeat . ses nullum tale tempus est assignabiles ergo &c. iResp.neg.min. Nam plures sunt circumstantiae temporis , in quibus tenemur pςnitere lassicientet adre, missionem peccati , ut saepe aictum est . .

explieisa, sed ta-en aliquando sincern virtua-

communior contra Sotum, dc alios. Prob. I . ex Scot eit. IJ Regulariter ad deletionem Deeati requiritur poena, vel punitis voluntaria,& .E ce primam partem . Posset Deus remittere per aliquem motum ferventem diuinonisan Deum absque quocumque quapuor praeiactorum actuum s pqnitentiae formalis 1 sub proni ratione, utpote imactis fervoris mart)λι , ubi forte non esset cogitatio de aliquo peccato mor tali prius commisso, nee per consequens aliquod renite-- praedictum, O hosfismaliter, licet virtualiter in Me motu esset renite Vecundum zolanimationem: Essupra dixerat iaJ in Gunda descriptione pinitentiae, quod intelligitur de displicentia formali , vel virtua

est' est displicentia virtualis quicumque actus voluntaris virtualiter includens illam displicentiam. , sicut quodammodo eausa includis clectum,licet esse sis se non

PIOb.R. m communiter docetur, quddsi quis hamhens peccatum mortale raperetur sudito ad mari

xium, di ex vehementissimo Dei amore mortem Ii-henter subiret, nihil cogitans de peccato illo, haec di. Iectio charitatis persectissimae, qua maior dari necuit, teneret locum renitentiae justificatet eum , sed ibi nulla est mitentia sermalis, sed sollim virtualis 3 e go ad remissionem peccati sufficere potest alisuando

venitentia virtualis. Prob.mai. I. DeuSpromisit m

vortere se ad nos , si convertamur adeunt. 33 convertimini attine, in ego eonvena r ad vos s sed nulla est melior nyersio, quam per heroicam illam charia vitem, qua animam ponimu&Pro illo ι ergo Deus eX.

pacto,

66쪽

Disputatio I. qae

pacto suo, & fidelitate tenetur converti ai talem h minem , & eum redamare, & remittere illi peccatum. a. Prob.ea d. maii ex Script. IJ Ego diligentes me diligo. Itent, faJ manat in charisaee, in Deo mane Deus in eo. Et Christus dicit Magdalenae: s 3J mittuntur ei peccara , quia dilexit multum. Et de aliis, sui diligit me , diligetur a Patre meo. Et S. Petrus: UCharitas operit mmtitudinem peccatorum. Et iterum Christus di sui perdiderit animam suam propter me n--niet eam p ergo ilia charitas in martyre supplet desectum innitentiae ad remissionem peccati. g. Prob. quia perpesso martyrii non prodest sine charitate, eκ Apostolo ; ergo martyrium cum per incta charitate debet prodesse. 4. Denique, quia dolor ste peccatis non acceptatur

ad iustifieationem sine charitate; ergo a sortiori cha xitas ipsa debet acceptati, si aequi valeat, di contineat virtualiter illlam dolorem ; sed certum est, quod ii lumcontinet: nam qui per iecthinum amat, ita ut vellet mori pro eius amore, fiamme odit peccatum, quod Deum offendit, & detestaretur illud , si cogitaret se illud habere.' . Obii. i. Quae iunt de necessitate medii, non possum excusari, si, desint e nam haec necessitas non admittit excusationem ; sed poenitentia per nos est de tali necessitate; erεο ejus omissio non potest suppleri, nec

excusari. .

Resp.dist. min. Poenitentia sermalis, aut saltem Vi eualis, cone. formatismia, neg. min. Nam Poeniten tia, quam dicimus necessariam , debet quidem regis lariter esse sormalis ι sed in eertis ea sibus extraordinam is, qualis emite, quem adduximus, siissicit virtualis. Praeterea haec necenitas non tam est ex natura iei, quam ex Dei ordinatione, ut dicebamus ex Scotos Deus autem testatue se acceptare charitatem illam, qua quis pro illo dat vitam , non cogitans de Peccatis. Inst. Necessitas poenitentiae colligitur ex Scripturas sed Scriptura nullum excipit casum , ergo nec tua ne cessitas patitur exceptionem, . . Re*.nez.min. nam exeasinna Scriptura colligi tura exceptia, quia non magis positive docet necein intem

67쪽

4t De paenitentia viirtute

ratem poenitentiae , quam essicaciam illius charis

tatis.

Obiic. a. Non potest esse persecta charitas in peccatore sine pgnitentia λrmali; ergo nec rem i m peccati. Prob.ant. Charitas non est persecta, nisi imperee odium peccati s ergo di poenitentiam. Resp.dist. utrumque ant. si occurrat cogitatiose a- .m, conc. si non occurrat, neg. ant. nam supponimus e

sum, in quo tam subito quis rapiatur ad mortem Pro Christo, & tam fervidE velit sic mori, ut nulla occuserat cogitatio de peccato. Objic. 3. Poenitentia non minus est necessaria pece tori ad iustificationem, quam fides s sed fides forma lis est necessaria; ergo & poenitentia. Prob. min. Sι- ὸ impossibile est placere Deo s ergo M. Resp.neg. maj. quia fides non potest suppleri perlam aliam virtutem, suae ipsam contineat virtualis ter , sicut charitas continet poenitentiam, alioqui negaretur minor: nam fides illa virtualis iussiceret. . iobile. Illud privilegium veniret ex ipsa charitate secundum se, veI ex consortio martyrii ; sed neutrum dici potest ; ergo nec illud. Prob. min. I.non ex sola, Charitate, alioqui haec semper essiceret , quia de laaequivaleret contritioni. a. non eximrtyaio , quia sud sine charitate non prodest. Resp. neg.min. nam id haberet excharitate , & dissi Drob. id semper praestaret in pari casu, conci in omni Dus, dc ubique , neg. ant. Id semper po staret, quoties non posset haberi continio, vel auritio , ut in casu ablato de martyrio. ikico, δε non occurrere eoritatio de peccato ; neque enim puto aliter posse exculari desectum penitentiae GrmaliP. Quaeres, an ille, qui Piustificaretur per Aimiam charitatem , teneretur postea piaenisere, in consueri ρος- casum siluissuparviveret. Resp.assirmative: nam tunc urgeret Dei praeceptum

de poenitentia, di cessaret ratio acceptationis, ac dis. Remationis, α excusatio.

68쪽

DEus de potentia absoluta posset remittere peccatum m homini sine usio motu paenitantia ex parte ejus. Est eommunior. Prob i. ex Scoto cit. fi J qui postquam doeuit necessitatem poenitentiae , addit: P ectam eum telligo, ouod his sit simpliciter naeestas, euiMs contrarium includiteontradictionem 3 quia ex quo non est idem essentialiter Deum remittere culpam , punire eam . videtur , Od Deus posseν unum s a re ab alteros ergo Deus de potentia absoluta posset remittere peccatum sine pς-

nitentia , sicut etiam sine gratia , ut diximus alibi. Prob. a. quae sunt distinM, possunt separatis sed poenitere , de iusti Mari sunt reuiter .distinctas ergo poΩ- sint si arari, di iustificatio potest esse sine poenite tia, & vicissim. Prob. min. i. Angeli, & Adam fuerunt iustificat i sine poenitentia. a. AMS poenitentiae non est nisi dispositio ad gratiam, quatenus toIlit obicem eius, scit . ainctum ad peccatum; sed Deus potest inducere. sol a sine dispositionibus. , de maximo in. moralibus, quae pendent ab ejus libera ordinatione runde poenitentia est dispositio congruitatis , quae movet Deum ad remittendam offensam, quod facit libe xime. 3. quia cum attritus justi fleatur in Saeramento, id non sit ex vi pςnitentiae, quae tune non facit aliud , qui in tollere asinum peccatis ergo c. - Non apparet contradictio, quod Deus Velle possit dimittere os iam sibi ab homine factam inde- Pendenter ab istius retractatione, & dolore, & illi etiam dormienti gratiam largiri, qua mundetur eius a rima ab omni macula peccati, de tandem gloriam,&c. Constra Homo potest condCoare offensam inim cori di hunc diligere, non obstante ejus inimicitia, hoc Praecipitur in Evangelio; ergo di Deus id poterit. obiic. I. Hominenti iustifieari est fieri de iniusto iustum , de de inimico amicum Dei; sed hoc fieri non :mest sine aliqua pqnitentia in homines ergo &c. Prob. min. Non potest neri transitus de contrario in contra- . xium sine aliqua mutatione intrinseca ex parte trans euntis; sed sine penitentia bomo sic transiret sine mu-

69쪽

enitentia virtute

tatione intrinseca it ergo Sec. Prob. min. Semper eodem modo afficeretur erga peccatum ; ergo δα. Resp. neg. utramque min. & ant. nam duplici modo concipimus hominem cessare esse peccatorem, I. tra*eundo a statu peccati ad non peccatum negati vers diximus id fieri posse per puram Dei condonationem, &absque infusione gratiae sanctifieantis,& sic remaneret in puris naturalibus. z. transeundo a statu peccati ad statum positivum gratiae, & sanctitatis, quam DeuS libeth infundit in animam peccatoris, ut faciat illum positivhsanctum: utrobique autem fit aliqua mutatio intrinseca; in erimo aufertur reatus cui pae,& penae eex Dei condonationem puram, & liberam , & in a. i, funditur gratia, quae causat illum transitum.

Inst. Peccatum illud remitteretur per simplicem non imputationem, de illud diceretur consissere in sola imputatione ad rinam; sed hoc est haereticum. ergo dcc. Resipa eLma Nam remitteretur per positivam eon. donationem ex parte Dei, qua Vellet remitteretilem sam, & dare gratiam, die. Obiie.a. Peccatum remitti non potest,dum est in affectu peccatoris; sed durat in asectu peccatoris,quamdiu non retractatur per rinitentiam ergo sine aliqua penitentia Peccatum remitti non potest. ResP. I .neg.absolut mai. Nam, ut dicebam , debeo amare inimicum, etIam durante inimicitia eius ; er-PO non repugnat Deum sic nos Aligeter & de facto facit oriri μιam suum super binoxy-matia , inquit Christus. Resp.2. Peccatum dici durare dupliciter, a. quoad Natum culm, & rinae ex parte Dei, quatenus habet ius irascendi puniendi p catorem, donec pςnitue-xit. z. quoad affectum,quatenus censetur semper Velle actum malum, quem semel voluit, donec retractam verit illam volitionem . Hoc posito, dist. min. durat ex parte Dei de via ordinaria, conc. necessario, di de ia extraordinaria, ita ue Deus non eossit cedere iuri

illi sito irascendi, & puniendi, neg. min. nam Deus de Potentia sua absoluta potest cedere illi iuri, & dare

gratiam,& amorem suum peccatori, licet iste non cα-iaret peccare, & maxime quia per illam gratiam aver-' tere potest cor ejus a peccato, & inclinate in bonum.

70쪽

Disputatio I. 63

obiic. I. Peccatum non potest tolli, quamdiu volumias est aversa a Deo; sed post peccatum voluntas m net aversa a Deo, donec convertatur Per poenitentiam ι ergo sine illa non potest: remitti peccatum. Mai. patet: nam homo non potest esse iustus, quamdiu est aversiis a Deo. Prob. min. Recessus ab uno termino tolli non potest, nisi per cessationem motus recessi nis, di permotum reversionis; ergo aversio a Deo, seu peccatum tolli non potest , nisi per motum contrarium , sc.per cessationem aversionis , & per comversionem ad Deum, denique per poenitentiam. Resp.dist. mai. quamdiu manet aversa positive ex parte Dei, & hominis, cone. aversa negatiVe ex Pa te hominis, neg. mai. nam per condonationem expat te Dei, de infusionem gratiae cessat aversio activa, di politiva ex parte Dei, & passiva ex parte hominis, qui non est aversus , nisi negative, cessante peccato actuali: imo voluntas fit conversa passive inomine per receptionem gratiae, & acti vh in Deo,qui amat, quem oderat, dc gratia illaintainat, di convertit animam ad Deum. Obiic. Ut tollatur peccatum, debet tolli aversio a regula rationis, aut legis, in qua consistit ratio formalis peccati; sed haec aversio tolli non potest sine retractatione poenitentiae; ergo nec peccatum.Mai. patet: nam peccatum, praeter rationem Offensae Dei, includit etiam recessum a regula rationis, aut legis. Prob. min. Nam si Deus posset sine poenitentia tolleredi Grmitatem peccati cum regula illa, posset facere, ut Peccatum contra illam , v. gr. mendacium non esset peccatum ; sed istud implicat ergo&c. Resp. dist. mai. debet tolli aversici positiva prout facit hominem reum, & dignum odio Dei, conci quo ad denominationem extrinsecam petitam ex actu ris terito, neg. mai. dc dist.pariter min. Nam, ut diceba mus , traiisacto actu peccati, nihil positivum remanet de illo, nisi reatus culpae, & poenae, &denominatio extrinseca moraliter durans ex illo actu. Reatu S veIO tollitur per remissionem divinam, cui nihil obest illa denominatio, sicut Magdalenae jam niluit obest ad gloriam , quod dicatur fuisse Peccatrix. Inst. bi per impossibile non est et Deus, fur adhuc moraliter esset fur, di peccator, donec satis sectilet;

SEARCH

MENU NAVIGATION