장음표시 사용
641쪽
bera prob. ant. nam cessante causa illa , reus non e sitaret, nec vellit illud matrimonium. Resp. di st. cons. Minus libertim per accidens. εe seri eundum quid 3 con. per se, & sufficienter ad coacti nem O neg. cons. nam, ut dicebamus, illud medium, di electio ad vitandam mortem, est a reo, non ab intentione iudicis. 1Instabis a. Si iudex procederet ex intentione extor quendi consensum, non magis, nec miniis extorque ret illum, quam clim iuste plocedit s ergo consensus est aeque, ac utrobique coacius, dcirritus, vel num
Resp. dist. ant. Non magis quoad essectum; eon. quoad causam a neε. anti nam in 1. casu metus directhincutitur ex intentione cogendi ad consensum in matrimonium : & est ab ipso iudice : in a vero cum i dex nihil cogitat de matrimonio, intendit solam punitionem criminis i Selectio matrimonii est a si loreo ad vitandam poenam.
MEtus etiam iuste illatur a persena nivata ισι tat matrimonium; non autem luatus . judice ,
Suppono, quod metus dicitur iustε incuti, vel ex Parie objectii quando id, quod timetur, est verE in se malum grave, & prudenter ereditur imminere, ni si fiat id, quod proponitur faciendum, nec possit aliter vitari malum illuci,quam faciendo id, quod propon, tur 3 V. g. quam consentiendo in matrimonium. Vela. ex parte obiecti simul, & misonae, quando sc. ille, qui minatur illud malum,habet ius & potestatem inserendi illud, ut princeps, de iudex: &e contra dicitur iniustus ex parte pet mnae, quando ille, qui minatur, non habet ius, aut potestatem illam, nisi Per iniuriam: ut minino pei atus minatur mortem Vixo, quem reperit stuptantem cum puella , nisi eam
Rursus, metus est iustus ex parte agentis ex causa , qu/ndo praecessit legitima causa minatum ; ut si i dex minetur mortem, aut carceres, nisi stupratqr d cat puellam,quam sub spe matrimonii defloravit.vel
est injustus ex desectu causae , quando iudex intentat.
642쪽
618 De impedimentis matrimonii
di minatur poenas illas, & mala gravia ex propriae voluntatis arbitrio, ut hominem cogat ad nubendum edi tunc metus est iniustus . Hic suppositis. Probatur I. Nam cap. υensens, Alex. III. audiens, quod pater cuiusdam puellae, eum invenisset eam in lecto cum quodam viro pernoctasse, coegit illum nu- here per verba de praesenti, Papa iubet, ut vir ille ni neat cum ipsa, nisi metu coactus, qui posset eadere in visum eonstantem, eam destonsaveris; ergo censet talem metum, quantumvis iustum, dc a persona privata incussum , irritare matrimonium. Nam ille metus erat iuste incussus, sed pater erat persona priVata.
Confir. ex cap. Abbas, ubi Glossa die It,quod qualiscumque metus interveniat in easu matrimonii, sive culpa sua, sive sine eul a , matrimonium eontra πεφεν metum non senex. Quia matximonia debent esset betas εc ubi metus, vel coactio intercedit, conse sus non potest esse liber. Item eap. Gemma mulier. Gregor. IX. non patitur in matrimonio, nequidem mel um poenae ex parte conventae , 6c impositae a parentibus contra sponsbs resilientes, cism matrimonia
debeant esse libera , ideo talis stipulatis propter 'na impositionem merito improbanda est. Et Glossa addit, quod, matrimoniae, me θον alia libera debent esse
ve metus, etiam iustus , influens in matrimonium irritat illud. Prob. Nam quoad libertatem , perinde est, quod metus iuste, vel iniustε inferatur, hoe ipso, quod causatur ab illegitiina potentia ad extorquendum
Prob. 2. P.ex Script.dicentesi quis seduxerit vis nemnecdum desponsatam , dormieritque eum ea, iatabis eam , O habebit eam in uxorem. Et alibi, Si inveneris vir puellam virvnem , quae non habet sponsum, apprehensam concubuerit cum illa, O res ad iudierum venerιt, dabit, qui dormivit eum illa , patri puella quinquaginta Mos arrenti, O babebit eam uxorem pergo metus ex causa, dea iudice illatus ex lege dia vina non irritat matrimonium. Prob. a. Nam tunc non tam ab homine, quam a lege i
643쪽
Iege, &ex propria eulpa imminet illud mallina, ergo non tam ab extrinseco , quam ab ipso timente veniemetus 3 ergo non est proPria coactio. . obiici con. I. R. Metus non aliter extorquet co
sensum illatus a iudice, quam a persona privata , &iust/, vel iniuste ι ergo vel utrobique dirimit, vel nullibi. Prob. ant. utrobique est idem obiectum, sciidem malum; & eadem causa extrinseca; ergo Res neg. utrumque ant. nam, cum iuste insertur,& a iudice lex, seu ratio, &iustitia, & culpa, urget ab intrinseco ex parte conscientiae , ad vitandum peccatum grave, & haec non adsunt in metu iniusto, α& illato a privata persona: tunc tota vis est ab oblocto ,& a minante malum. . Inae ratio, & conscientia potius urgent nuprato rem ad nubendum, & augent vim , deminuunt libertatem; ergo magis debent invalidare consensum. Prob. anta naen licet nullus minaretur monem, aut aliud malum, adhuc stuprator teneretur ducere puellam ex conscientia, di lege, & ratione; ergo haec a
Re . neg. I. ant.&2.cons. nam licet ex parte ea sae moralis sit eadem obligatio in utroque casu; non tamen ex parte causae extrinsecae metus 3 nν enim t ne tur stuprator obedire personae privatae, sicut legiti
mo judici, de ideo causa illa metus est magis proprie cogens, bc ab extrinseco.
MErus pure reverentialis, E sine m-s, non dινι- mis matrimamum. Est communim . . - Prob. I. nam puella non dicitur consensisse invi ta, is si parentes minas adhibuerint. Et cap. Exseris, dicitur, invita minisssarentum D. Ideo dicitur, quod si nolit expectare , O de novoransentire, liceat alteri viso nubere. Et cap. Iuellae , Martinus decernit, quod puellae, qY mn e οβ pnonx um impriris, sed spontaneo judicio virgιnιta' propositum , γ habitum susceps uni, si eligunt, praevaricantur 3 ergo N mor Pure filialis, se severentialis non dirimit matrimonium se solo, De
vero, si adsint minae, quia inducunt coactionem.
644쪽
Prob. a. nam metus pust reverentialis non tollielibertatem suf&ientem ad validam Prosessionem 3 ergo nec ad validum matrimonium, non enim ad illud requiritur maior libertas, quam ad illam . ant. Patet excan.cit. nam caP. Boni fae. VIII. d cernit, quod peccatum tiliae in favorem patris ex solo metu reverentiali factum cum iuramento valere
debet, ergo &e. t , ἐ. Confit.Nam ex iisdem deeretis, ut metus Irritet matrimonium, debet eme gravis de cadens in virum constantem , & venire ab extra: sed metus purε revere tialis non est talis, non habet malum grave pro O tecto, nee imminens Venit ab amore, & reverem liti interna filiorum in parentes, aut subditorum insuperiores , potius quam a causa externa 3 ergo&c. Confir.a. Nam plureS Theologi & Canonistae, vix putant metum illum, etiam cum minis paternis sus.ficere ad dirimendum, quia ex effectu patris praesumiatur non saeviturus, nec Verberaturust id. non ins xet mala, quae m inatur; ergo minae paternae non e trahunt metum extra ordinem reverentiae.
De impedimento eonditionis. P Lures sub hoe titulo agunt de condit Ionibus,
non in proprio sunsia, quatenus reddant eo
tractum tanditisnatem , Oppositum absolutos sed proin ut significat cond tἰonem, ieu qualitatem personae ἰ quae sit libera, aut serva, nobilis, aut ignobilis, quodd isplicet Scoto . Nam, inquit, per impedimentum condisionis , Canonistae intelligunt illud , quod or tui ex eqnsensu dato sub conditionibus oppositis bono matrimonii. De hoc iam pauca diximus ab initio ; sc. consensum debere esse ab Iulum. Conditio e Muspensio actus , seu contractus ex eis ventu futuro. Alia est necessaria, quae t cet non a poneretur contractui, adhue subintelligeretur , di Implicite continetur in omni contractu, ut si vir dicat, accipio te, si tu GDemina. Licet enim haec non 3diiceret, adhuc subintelligeretur, quasi apposita.
est continooi, quae Potest abesse , vel adesse, ut si diis
645쪽
s ditas , aeeipio te, Is tu es Varro, vel , si habes
tam dotem. Et istae sunt, vel defuturo. Ut ista si de . deris tantam dotem , Vςl de piaesenti, ut illa , si mes Virgo , vel de praetretro: ut accipio te, si non pere βι, Sc. fRursus, aliae sunt turpra, ut, aeripisse,si velis adulterare eum amicis meis; Aliae, honestae, ut si velis identidem abstinere a copula , ut vacemus orationi. Inter Turpes , aliae sunt contra bonum ma trimonii , ut accipio te,si velis impedire eonceptionemralia non ita, ut si velis furari. Denique aliae sunt possibiles, ut praedictae, aliae impossibiles , ut aeripis te, si tangas distra solem , &e. Quaerimus quaenam h rum conditionum dirimant matrimonia, si apponam tur contractui coniugali.
CONCLUSIO I. C onditis apposita eontractui dirimit matresmonium
si sit contraria substantiae, seu bonis eius; non vin νον se impossbitis , vel turpis.' .Prob. I. ex Scino. Oid contrahentes'b aliqua eo ditisne repugnante alimst istorum aritim bonorum nihil faeiunt, puta contra I. si dieas aeeipio te, donec occum set magis Naeens se. apponitur insolubilitati matrimonii J vel accipis te, ita ut non teneo servare litam.m, &c. Prob. a. Qui apponit conditiones contrarias subinfamiae, vel bonis, ac finibus matrimonii, non Vult Verum matrimonium: seu non consentit in illud e sed sine consensu illud non valet ergo illae condutiones dirimunt. Prob. 3. Nam eap. si conditiones, Gregor. IX. ducit, si conditiones conrea substantiam eonjugii inis, runtur, ρuta si alter dicar, cons ho Deum, si ren
rationem prolis evites . . . matrimonialis contractus, quantumcumque sit favorabitis eares effectu . Ex Pro l. P Pro a. autem . Licet alis eonditiones
appositae in matrimonis, si turpes , aut impossibiles fuerint , debeant pro non adjectis haberi . Idem quoad a. p. statuerat Innoc. III. C. Tua nos
646쪽
tibi decernit nullum esse matrimonium, eiam in eo , nee substantia conjugatis contractus nec forma eo trahendi conjugium valeat inveniri; sc. cum salis inomine, & cum sola vosuntate fornicandi, nubere knxerant i sed in contractibus sic conditionatis non apparet substantia contractus coniugalis; ergo
r Prob. 2. p. tum ex Can. eit. Gr orii IX. tum ex regula, quam ibi ponit; se. Ecclena tales conditiones, csc. impossibilas, aut turpes vult haberi pro non appositis ι ergo &c. objic. con. I. P. Conditiones turpes non dirimunt s ed quae sunt contra substantiam conjugii, sunt tu
Resp. dist. min. Turpitudἰ ne apposita honestati virtutis, con. apposita honestati pudoris, neg. min. v. g. conditio excludens generationem est peccami-sa, de irrationabilis, sed non contra pudorem; sicut nec illa, qua contrahit ea conditione , ut non tene tur reddere debitum coniugale. obiic. a. Possunt conluses valide contrahere cum pacto mutuo intrandi Religionem, aut continentiae perpetuae; sed illae conditiones opponunt ut substantiae, dc bonis matrimonii s ergo istae non invalis
Rer dist. min. opponuntur, secIuso privilegio,
eon. supposito privilegio divino, neg. min. nam, quod post contra tum matrimonium possit unus, vel uterque coniux intrare Resigionem , aut V vere castitatem perpetuam,privilegium est Divinum. Si vello unus tantum intraret, aut vovetet, fateor no
subsistere matrimonium, de quo diximus, ubi de insolubilitate. --mnditio illa non esset contra primariam euentiam coniugii, quae consistit in mutua traditi ne dominii corporum; nam dominii jus separari potest ab usu , ut diximus de matrimonio Deiparae vi ginis eum S. Ioseph; nam illud fuit verum, quamvis ambo vovimuit virginitatem Perpetuam.
647쪽
APρο ῖιὰ randitionis de praeterito , vel praesentἰ, si
e non exist , dirimit matrimonium e non au-sem sis imputa. Pioo. I. quia si non sit posita , nullus est consensus, di si sit posita, consensus est verus, & nihil deest ad valorem coniugii: v. g. si quis dicat, Acet o se in meam si fuisti bapti acata,vel si es virgo. Validitas h ius cotractus pendet ab existentia huius conditionis ssc.baptismi, aut virginitatis. Si non fuit baptizata, aut si non est virgo, non vult eam. Hoc per stipatet satis. Obiic. I. Formae sacramentorum non iunt condistionatae 3 ergo nec intentiones ministrorum. Resp.neg. cons. quidquid sideant. Nam si baptiaetans diceret si non es baptigatus , exo te baptiae , Vere baptizaret infantem non baptizatum, aut nihil fac tet, si iam esset baptizatus. Imo, forma illa licet pro- Iata absolute,aequi valeret; ergo appositio talium conditionum non nocet Valori sacramenti, maxime si
conditiones sunt necessariae.Sed aliud esset, si diceret, si essemina , ego te bapti . . Nam haec conditionalis non subintelligitur in Arma absoluta , di prolata in Per Puerum masculum, nihil faceret, di ita est de virginitate in casu obiectionis. Inst. effectus sacramenti non pendet nisi a materia, forma intentione ministri s ergo non pendet a conm. ditione. . Resp.neg. cons. Nam conditio continetur in intemtione ministri, qui non vult facere sacramentum, nisi sub conditione posita, modo haec non si contraria substantiae illius. obiic.2. s possent apponi tales conditiones. sponsi non possent ab invicem petere, di reddere debitum sergo non valeret matrimonium. Prob. anti non possent petere, nec reddere,donec certi essent de existe tia conditionis: sed haec certitudo non citb, nec faciale haberi posset; ergo dcc. Resp. n . cons. nam licet non possent petere , nec xeddere debitum,donec certi essent de existentia co ditionis , non minus tamen 1 parte rei matrimonium
valeret, si a parte rei conditio existeret. Ita est de nullitate.
648쪽
τεη De impedimeti s matrimonii
CONCLUSIO III. Conditio de re Disibili. O non rurpi, non diripis
. Prob. I. nam cap. re, Urbanus III. decernit ei rea virum , qui consensit. in mulierem , si pater eius daret assensiim. od cum eo ensus liber diei non possit, qui in alieno arbitrio reservatur, ae eonLtionem se iam eanoniea non improbent statutar nisi voluntas patris postmodum intereedat , neqnaquam ille vir γeuendus est ad consummandum matrimonium s ergo Ecclesia non improbat conditiones honestas de re futura , in matrimonio , 5e illae suspendunt consummationem, donec conditiones sint impletae, tunc autem
Confir. ex glossa eiusdem. Nam, Inquῖt, Matrimonium contrahitur subeonditione sient empris, o alii contractus... Matrimonium contrahi potest sub eond sione : non tamen tenet .nisi conditio extiterit, meι nisi reerisum sit a conditione per eontrarium effectum : U. g. si non expectato consensu patris consummassent matrimonium , quia tunc censebantur recessisse a co ditione. Prob. a. nam idem est de hoc contractu, ae de aliis: sed alii possunt fieri sub talibus conditionibus . nec ligant ante positionem eonditionis in esse , ergo &c. obiic. i. non dantur sacramenta sub conditionibus de futuro 3 ted matrimonia catholicorum sunt sacramentas ergo non possunt fieri sub conditione de fuisetur ι Prob.mai. sacramenta agunt, ut causae natura les; ergo non expectant futurum, sed agunt statim, ac existunt, & operantur statim independentet a condi-xione de futuro. Resp. dist.cons sub conditione de futuro in ratione sacramen rhcon. in ratione contractus, neg.cons. Nam in ratione contractus eadem est ratio de isto, ac de a- Iiisi in ratione autem Sacramenti non existit ante impletam conditionem, qua impleta, transit in a solutum. Inst. non potest fieri saeramentum, nisi adsint materia, de forma eius. Sed haec non adsunt realiter pro instanti, quo ponitur conditioi ergo tunc non fit s. mamentum s Prob. min. tunc non adsunt verba, aut sSoa exprimentia consensum s ergo dcc.
649쪽
Resp. dist mai. nisi adsint physice , aut moraliter I
seu virtualiter, con. nisi adsint physice, neg. mai.&min. nam signa consensus durant moraliter, & vitia tua liter, donec tempus complendae conditionis tram sierit, aut de facto impleta fuerit, & hoc sufficit pro hoc Sacramento,cuius tota essentia consistit in aliquo
Objic. a. Si fiat matrimonium sub conditione defuturo', possunt sponsi ante illam impletam recedere vel a conditione, vel a consensu, sed cons. est falsiims ergo Scc. Prob.maj. nam alii contractus sic possunt di tui; ergo&iste. Resp. I. neg. min. nihil enim vetat sponsos sic posse recedere, sicut possunt in sponsalibus. Nam illud matrimonium habet tantum vim sponsaliorum, d nec impleta sit conditio. Ideo potest eodem modoexesolvi. Resp. a. neg. mai. nam si tempus praefigatur, intra quod debet impleri conditio, non possunt recedere imita illud tempus; sal rem licite, sed peccaret,qui recederet sine iusta causa, & quidem contra fidelitatem .
Quaeres, an quando impletur conditis, O ut De Sacramentu requiratur noυus consensus, qui sir absolutus. Resp. non requiris modo tempore consensus conditionati non adeuet aliud impedimentum,&anteeandem impletam non retractaverint. Ratio est, tum quia nisi sumcerer prior consensus, i I- Ie superfluus fuisset, nec d: ci poli et, quod matrimonium suscipiat coditionem, &consensiis deberet sem-Per esse absolutus. Tum quia Urbanus 3. cit. non diceret, quod conditionem no imρrobant canonica instituta. Dices: ex hoc cano pecolligitur contrarium. Nam Papa dicit, quod nisi volunras patris postmodum intrecedat, vir ille non est cogendus ad conrrahendum; ergo supponit, quod de novo debet consentire, seu contrahere posita conditione. Re O.neg. I .ant. dc a .cons. nam ly-ibi significat consummationem matrimonii, non autem novum contractum . Nam , inquit glossa; hoc faciaconditio apposita, quae suspendit contractum usque ad sempus conditionis extantis; ergo conditio non inva-I'dat primum consensum, sed iqium suspendit; sed quod suspenditur, non eget iteratione; ergo dic. Tom. . a d Iast.
650쪽
616 De impedimentis matrimonii
. Inst. Prior consensus erat de praesenti, sed non valuit de praesenti, propter conditionem 3 ergo Papa merito requirit novum consensum,qui sit de praesenti. Resp. dist. maj. erat de praesenti quoad verba, &grammaticaliter, con. quoad sensum, & effectuin vinculi, neg. mai. erat ergo de Praesenti, non Pro Praesenti , sed pro tempore impletae conditionis; sc.quando pater consenserit. Quae res a. cur volueris Eeclesia eonditiones impossiabiles,qturpes haberi, ut non positas . Resp. quia non praesumpsit lideles velle Sacramentum pendere a talibus conditionibus, de illud e ponere tam evidenti nullitati, de sic deterret eos ab illatum usus declarando, quod non favebunt eorum fraudibus,qui eis se vellent tegere. Ideo consensus dati
sub illis conditionibus habendi sunt, ut absoluti. V AE S Τ Ι Ο v. De impedimento servitutis, seu eon AIonis
OUia, ut dicebamus, multi sub Impedimento conis
ditionis agunt de conditione, & qualitate personarum nubentium , non incongrue hic immediate agimus de illo sub hoc eodem nomine . Potest etiam examinari sub impedimento erroris; ansc. error circa conditionem petionae di rimat matrimonium. - Porro servitus est triplex . I. vera , & rigorosa, qua homo sic subjicitur alteri , ut iste, st. dominus, post mendere servum, ut pecudem ait Scotus iJ )dc tales , dicuntur mancipia. a. adscrip tria , qua quidam sunt addicti certis operibus, V. g. culturae agrorum , ea conditione, ut fructus eorum pertineant ad dominum deductis victu , Sex nsis, ideo dicuntur seriptisti. I. Originis, & ea eorum, qui nascuntur ex praecedentibus , seu ex adscriptitiis. Et dicuntur seris
vi Originarii. Non agimus de his duobus ultimis, sed de solis primis, & quaerimus, an illa servitus sit impedimentum dirimens. Agitur deservitute absoluth, & secundum se , non de ignorata ab altero sponsorum; certum enimest,