Summa theologiae Scotisticae, in qua ex fidei lumine, S. Scripturae oraculis, Ecclesiae traditionibus, & decretis, ss. pp. & theologorum sententia, & rectæ rationis ductu, religionis christianæ mysteria sacramenta, dogmata, & præcepta breviter, & sch

발행: 1706년

분량: 741페이지

출처: archive.org

분류: 철학

671쪽

Disputatio IV. 6 7

Congr. exss. Decretiscit. nam absolute, & indiis, stincte statuunt impotentiam absolutam , 3ei tuam esse impedimentum dirimens , nec distinguunt de potentia cognita , rei non cognita. Quod maxime constat ex Bulla Sixti U. Cum frequenter . Nat

inquit Pontifex hoc repugnat secundum. canoni incas sanctiones , o' naturae rationem . sui frigidae naturae sunt, imporeupes, iidem minime, apti ac matrimonium reputantur; ergo cognitio impotentiae non reddit eos potentes , nec aptos ad valide contrahendum. Prob. a. rationibus allatis ex Scoto. nam conci dunt talem impotentiam ex natura sua opponi eia

sentiae hujus contractus ; ut legenti patebit. Nam finis intrinsecus eius est probficatio, & remedrum concupiscentiae, sed neuter finis potest intendi a cognoscente se sic impotentem s ergo cognitio impo

tentiae non juVat. . . Objic. I. con. I. R. . non repugnat matrimonium

sine copula ; ergo nec cum impotentia copulae. Ant.

Patet ex matrimonio B. U. Dei parae cum S. Joseph , di de similibus, qui in matrimonio virginitatem se var unt , & de aliis,qui contrahere possunt valide cum

Voto mutuae continentiae . prob. cons. nam sive ec

im potentia physica, sive morali, &spontanea , sem Pet excluduntur illi fines matrimonii ; sed hoc non Obstante valent ista i ergo & illa matrimonia.

Res p. dist. ant.. Sine copula actuali , aut intenta e Plicite, con. sine copula aptitudinali, & intenta sautem implicite, &Virtualiter, neg. I. ant. dc Pariter dist. a. matrimonium Dei parae supposita dispentati

ne divina idem esset de aliis incon. seclusa dispenta

tione divina, neg.ant.& cons. nam inquit S. Bona ventura; Ordinabilitas ad copulam est queentiaιιs . quia est nece se,ut consentiant Isonsi in mutuam cornis rum potestatem attirnonium Vero Mariae fuit cum submissione ad Dei voluntatem. Nam an quit D etor, in contractu matrimoniali,est mutua datio coissorum ad copulam carnalem, sub conditione Implicita,si petatur. Et B. V.sic contraxerat cum S. Iolepta, sciens ex revelatione di vina non χre petendam.

Objic. a. Senes possunt nubere valide, siqiunt impotentios ergo impotentes possunt Vauiae nu

672쪽

. 2648 imperimentis matrimonii

bere. mai. patetex praxi, dc ex facto Davidis cum suc

Resp.neg.mai. Supposito,quod non possint contum- mare, non possunt nubere. Nam inquit Doctor, Lι-eet aliqua posset consentire in eum ad cohabitandum , sicut frater, O soror , ira forte plures magis despo fani divitias , quam personas . Ex facto autem D vidis nihil concluditur,quia licet dicatur,quod non cognovit eam, non sequitur, quin potuerit cognoscere.

Inst. Copula non est de essentia matrimonii, ergo impotentia ad illam non est impedimentum dit, mens illud , quia eius essentia subsistit cum illa. Resp.dist.ant. Copula actualis , con. aptitudinalis, seu possibilis, neg. ant. sicut ratiocinatio actualis non est de ementia hominis, sed rationabilitas, sic copulatio non est de esistentia matrimonii, bene vero copulabilitas, seu copulativitas. Obiic. I. con. I. e. Qui cognoscit se impotentem , potest accipere taminam, tu ea utatur tamquam sorore , & tenet hoc matrimonium s ergo impotentia cognita non dirimit. Prob. ant. ex cap. , ubi Gregor. I. dicit, quod si frigidus non potes utifoemina pro uxore , ha

beat eam ut sororem , aut maneant utrique innuρti.

Et cap. Consultationi Lucius III. dicit, quod Ecclesiae

Romana eo uevit in eonsimilibus iudicare, ut quas uxores habere non possunt, habeant sorores ι ergo impotentia non solvit vinculum, di tale matrimo nium cum illa intentione valet. Resp. neg. ant. &2. cons non enim recte infertur

ex illis textibus. Nam Gregor. de impotentibus, Mfrigidis iubet, ut maneant innupti, & quod mulieres aptae nubant aliis,si velint. Non etiam dicit,quod p tuerint nubere cum ea intentione, sed solum quod Pqμnt sic manere, cum post contractum reperiunt seimpol es. Lucii vero decretu non est praeceptum , sed eonsiliam , ait Glossa: nec dicit valuisse illud matrimonium scienter contractuni, nec quod verE illi sint coniuges.

Inst.Lucius dicit Impossibile esse,quod cum tami

nis impotentibus velint contrahere viri, ergo su Ponit, quod si tamen velint, valet contractus.

Resp.neg. cons. nam aliud est, quod vir sciens eam impo

673쪽

Disputatio IV.

Impotentem velit contrahere ,&contrahat, Se aliud quod contrahat validum , di Verum matrimonium . illud geri potest, non istud; erit contractus cohabitationis, & societatis fraternae, sed non matrimonii v ri. Nam inquit Glossa, ruta , quὀd cum arcta mammonium eontrahi non potest, poterunt simul man re, β consentiant ambo , non ex vi conjugii, sed amisiariae quasi fraternae. Inst. a. Ueri coniuges possunt cohabitare, ut frater. M loror, sc. cum perfecta continentia ; ergo clim c non es dicunt, ut simul habitent impotentes, ut fraterdi s. λ excludunt Verum matrimonium. Si loquuntur ex suppositione eo iugii tacti legitime, & sine impedimento,con. si supponunt contractum cum impedimento , neg. cons. Nam possunt loqui, ut de veris coniugibus .

Obiici ubi sunt aliqua bona coniugii, ibi potest

elle verum coniugium t sed inter impotentes possuntelle aliqua bona coniug si, V. g. solatia societatis , humanitatis , & alia ; ergo Sc verum coniugium. probmin ex cap. 2 Utiarum, ubi Augustinus docet quod nuptiarum: bonum Dis aliquando terit obsequium; nune est ἰnfirmitatis remetum, in aliquibus . humanitatisfolatium ; eigo istud bonum est sussiciens ad matrimonium inter impotentes. Resp. dist. min. aliqua bona minus principaliacon. principiata , neg. min. & a. cons. nam canon Ille non cogitat de praesenti quaestione : sed solum probare vult, malas non esse nuptias, ut volebant

Manichaei, &ideo memorat illarum bona & utili

tates

Colligis ergo, quod undecumque proveniat imp tentia , sive ex natura, ut in frigidis, vel foeminis arctis , sive ex arte, Z . ab extrinseco, ut in Eunuchis, quibus amputata sunt genitalia; sive absoluta , sive respectiva, propter aliquam improportionem inter duos , sive ex male scio, semper impedit fieri, &dirimit factum ex parte impotentis; ita ut alter possit, si velit,alteri nubere t imo, si sit respeciiva tantum poterit uterque nubere, quia improportio cum uno, potest non esse cum alio.

674쪽

ΙMntentia non perpetua , nec illa, quae subsequitur

matrimonium vasidum , non est impedimentum dirimens. Est etiam communis. i prob. I.p. ex Scoto IJ Habens impedimentum perpe- 'suum, o hoc respectu cuiuslibet, debet manere sine spe coniugii , es tutum emet sibi intrare Religionem , quiasi post contrabat de facto , carnatiter copuletur, c etur redire ad priorem , quia apparet fenrentiam divortii processe ex errore... quia impedimentum , quod puτabatur perpetuum , non eras; ergo im- lpotentia temporanea non dirimit . .

Prob. I. ex SS. Decretis Ecclesiae, quae semper, & tibique supponit impotentiam simpliciter, , perpetuam esse dirimentem, & quoties non constat de in- curabilitate ejus expectandum esse,donec id certo scia- itur. Ut cap. Laudabilem cit. tibi Lucius III. non per- lmittit mulierem accipere alium , nisi per iustum judicium probare potuerit de viro , quod cum illa coire non i possit. Et Glossa. c. Frigiditas, dicit, quod tam frigidus, quam maleficiatus expectare debet, usu ue ad ltrieanium. Et Honor. III. d cit, quod si constiterit virum , & mulierem infra octo annos per continuum lis iennium simul habitasse, di se commiscere carnaliter non potuisse, proferatur divortii sententia inter illos. Quod a fortiori verum est de maleficiatis, quia de istis, magis sperandum est impedimentum remove vi posse, quod non processit a naturalibus, ait Glossa . Idem patet cap. si per ortiarias; ergo quandiu spexatur, quod impotentia curari possit, non dirimit

matrimonium.

Confir. ex cap. ubi mulier, quaeliscet fuisset reperta areta incurabiliter, ideoque matrimonium fuisset irritatum , tamen cum alteri nups D isti . de vas fuisset dilatatum , nescio quo medio , Innoc. III. decrevit secundum matrimonium esse nullum , di eam reddendam esse priori viro, quia impedimentum non erat perpetuum, quod praeter divinum miraculum , per opus humanum , absque corporali pericuso patuit removeri, senκnriam divortii per erro

675쪽

vem , licet probabilem, novim ms essest latam , &e. e go impotentia temporanea etiam absoluta non ditimis. Nam de essentia matrimonii non est, ut statim, vel intra tempus determinatum consummetur, vel possit consummari, quando impotentia non est perpetua : sussicit,quod Ossit aliquando consummari. Quia lex eo niugii est assirmativa, & non obligat ad semper; ergo &c. Prob. a. p. Nam si post matrimonium valideconistractum, superveniat impedimentum, seu impotentia; non potest retroagere ad illud dirimendum ι ergo im potentia superveniens matrimonio non dirimit illud. Quaeres , quomodo cognosti posit, an impotentia sis ex maleficio, perρetua. Res'. hanc regulam ti adi solere, D. ut exoret: nἰ Ecclesiae adhibeantur, de orationes, ieiunia , & alia pia opera celebrentur,& tandem Per triennium cohabitent illi coniuges, di,si post illa media, & illud tempus constet maleficium non esse lablatum , censetur perpetuum, & dirimens. Nam, inquit Scotus, maleficium praesumitur perpetuum, si per triennium Perseverat. Et decret. cit. assignant illud tempus, maxime, cap. Laudabilem , &e. Quaeres a. Quid dicendum de Eunuebis. Resp. integrε castratos inhabiles es ae ad matrim nium; non autem si imperfecte solum, ita ut non careant utroque testiculo. Ratio. I. p. est, quia isticarent vero semine, & siet nepti sunt ad finem princ palem , & primatium matrimonii , licet fortε non sint inepti ad coitum , dc a sedandam propriam, vel alienam libidinem, & ita

statuit Xyxtus V.an. I 38 I. B.cum se uenter. Ratio a. p. est a contrario, quia isti habent verum semen , dc possunt consummare matrimonium obfinem primarium eius.

Quaeres I. de hermaphrodisis , qui habent utrumquesexum.

Resp. Eos contrahere posse in sexu , qui praevalet. vel si in utroque sint aequales, Poterunt eligere ait rum , di in eo contrahere, iurando se non uluros alio sexu durante illo matrimonio. Ratio est, quia in sexu praevalente potest consummari matrimonium ob finem eius primatium , di exe a illo

676쪽

6s 1 De impedimentis matrimonii

illo sexu dicuntur viri, aut steminae. Ut patet ex L.

Guaeritur . . . .

Idem est de illis,qui aequales sunt in utroque. Nam

possunt uti eo sexu, quem elegerint. Quaeres 4. Guid dicendum, si impotentia natura Iis, quae judicata fuit perpetua , re vera non sit talis. Dico, naturalis, nam de causali dicemus infra. Resp. Quod si vir declaretur naturaliter impotens, di postea reperiatur Potens, cum alia simili scemina, cum qua contraxit s debet redire ad primam, non ero si contraxerit cum dissimili. Ratio I. P. patet ex cap. Fraternitatis , cit. quia declaratio fuit erroneas ideo, inquit Papa, primum eo iugium fuit velum , & ideo a. est invalidum . Ratio 2. P. Quia tunc impotentia censetur respe- 'ctiva, &pere tua respectu prioris foeminae, aut viri, ideoque potuit aliam ducere. Quaeres s. Quid si impotentia erat ex malaseis , O iudicata fuerat perρetua. Resp. Valere declarationem, & separationem , quia ampotentia ex maleficio praesumitur respectiva , &Pro una, Vel uno, non pro omnibus f ergo licet declarata sit perpetua inter coniuges illos, non censetur perpetua respectu aliorum . Ideo , data sententia divortii, potest cessare in eis maleficium quoad alios , l& sic poterunt aliis nubere. i. Confir. ex cap. cit. 5 3 per ubi de maleficiatis o icitur, quod si fuerte sanari non poterunt, separa-νi malebunt. Sed postquam alias nuptias expetierint, illis in earne viventibus, quibus juncti fuerant, prior hus, quos reliquerant, etiam β ρ4sbilitas eoneum bendi eis reddita fuerit, nequaquam quιbunt. Cur autem aliud statuatur in casu impotentiae naturalis Ratio est, quia , ut dicebam , naturalis praesumitur perpetua, di ad omnes extendi si alii et id eia se comperiatur, sententia divortii praesumitur erroia snea, ideo prius coniugium subsistit. At, e contra, impotentia ex maleficio praesumitur respectiva, α ideo sententia divortii censetur iusta inter primos, ecsic nova matrimonia subsistunt. Sic conciliantur Caianones Laudabilem dcsi personiarias. Gi videntur

pugnare.

Notat autem Iuenin , quod non admittitur ista dia i

677쪽

Disputatio IV. 6 si

stinctῖo In praxi. Qui enim per quamcumque impotentiam a priori uxore per sententiam iudicis disce si rit, numquam ad eam redire sinitur, di iudex Ecclesiasticus, qui reditum illum decerneret, daret locum appellationi ,quam ab abusu vocant.. Quaeres 6. senectus decrepita censeatur impotentia dirimens.

tens , dicerem, quod non contraheret matrimonium. Et

Brancatus addit, quod nec Ecclesia id eis Permittit ;sed sollim in senibus potentibus copulari , & addit Scotus , quodliως aliqua poset consentire in eum ad cohabitandum , sicut frater , O soror , cd ita forte plures magis despons ana divitias,quam personas sergo nota est verum matrimonium, sed Pura societas humana. Igitur , senectus non est impedimentum impotentiae, quandiu senes Possunt perficere copulam seminando, ait Brancatus, sed si non possunt eam perficete, ita nec nuberes non enim possunt dare pol statem sui corporis, quam ipsi non habent. 'Reliqua ad hanc materiam habes apud Casuistas. Haec studentibus nostris pro nunc sussciant.

De impedimento litaminis , seu mistram .PAura de isto dicenda testant,suppositis, quae dixtimus supra de unitate matrimonii. Ligamen istud nihil aliud est, quam vineulum ηndissolubile, quod per verum matrimonium contrahitur inter viarum, & mulierem, ita ut quamdiu ambo vivunt, neuter possit alium ducere, seu , quamdiu subsistit illud matrimonium,non possit valide aliud contrahi, sic nec vir potest eodem tempore habere Plures umXOres; nec mulier duos viros, ut diximus de pol gamia simultanea, quam probavimus prorsus illic tam , dc invalidare matrimonium. id d.23. .4a

678쪽

εs impedimentis matrimonii

CONCLUSIO I.

Leamen est impessimenium absolute, est simplieisis dirimens, matrimonium . Est communis, & patet ex dictis de polygamia. Prob. ex Scoto, DJ quia Deus influis, O πο β

su innocentia, pro statia naturae lapsa regulariter istam commutationem scorporum Viri, dc foeminae, in qua consistit essentia matrimonii ) debere sieri unitissum uno . In hoc erro est completa iustitia. Prob. 2.ex Concit.Trid. aJSi quis dixerit lisere chriastianis plures simuι habere uκοres,sthoe nulla lege diamina vise prohibitum , anath. fit. Sed qui post contractum matrimo um cum una, &, ea vivente, duceret aliam , haberet duas uxores, fidem est de flamina , quae Vivente priore viro, duceret aliumst ergo&c. Prob. I. Nam essentia matrimonii consistit in mutua traditione corporum inter marem, di foeminam aergo ut valide contrahant,debent habere plenum d minium suorum corporum; nemo enim dare potest, quod suum non est: sed stante coniugio unius viri , cum una foemina, ille non est amplius dominus sui corporis L ergo&c. Prob. subs nam, mulier non ba-ber potestalem fui eorpuris,sed vir, nec vis habet potestatem sui eorpyia, sed mulier ergo&c.

Dixi , stante matrimouio s. nam sicut Per mortem unius, dissolvitur matrimonium, ita dc ligamen Ideo asserimus licitam esse polygamiam successivam , non simult 'eam. Obite. Ligamen non dirimit lege ulla divina, vel humana 3 ergo die. Prob. ant. I. Non lege divina, nam constat ex Seripi. Ss. Patriarchas habui ita plures uxores, ut Abraham. Iacob, &c. a. Non lege hum Na; alioqui Ecclesia vel Princeps posset in hoc dispensare, quod dici non potest. Rest'. neg. r. ant. de dist. a. habuisse ex dispensat ne divina, con. sine dispensatione, neg.ant. Nam ut diximus, cum Patriarchis Deus dispensabat ob ra et iones praedictas.

679쪽

IMpedimentum hoe nascitur ex matrimonio rato li

cet non consummato.

Usui non putat probabile, quod

avolub/litas matrimonii veniat ex actu earnali superaddito, sed simpliciter ex eontractu, qui eis datio mutua, O qu Mactus istes carnalis ) non est aliquid nο-

Si contractus, nec aliquam novam indissolubilitatem inducit; ergo tam ligamen nascitur ex matrimonio rato, quam consummato, quia in utroque est tota essentia matrimonii. Prob. a. I n ipso contractu, & ante consummationem coniuges sibi mutuo dant corpora sua ; ergo in ipso contractu, praecisE , contrahunt ligamen, quo amittunt potestatem suorum corporum ad invicem s ergo ec potestatem nubendi aliis. Confit. Ante copulam, matrimonium est verum Sacramentum, & habet totam eius essentiam 3 ergo di totum vinculum impediens, ne possint ulterius contrahere, quia nihil eis restat donandum ulterius. Prob. I. ex Concit. Later. III. ubi definitur , quod si matrimonium sit ratum cum una, & contrahatur cum alia, iste a. cqntractus est nullus. Et cap. li-eet, ubi Alex.III. dicit, quod postquam duo consenserunt per verba de praesenti, non licet mulieri alteri nubere, O, Drupserit, etiamsi carnatis copula seeuta sis, ab eo separari debet, ut ad primum redeat. Et cap. fin. idem Innoc. I. in pari casu decernit,id, quod prius factum fuerar de jure, non potuit irritari. Idem statuit Gregor. IX. ca'. Si inter .

objic. Alex. 3. cit. can. dicit aliter aliquando sui iase iudicatum ab aliis ι ergo istud ligamen non necessario nascitur ex matrimonio rato: alioqui illi alii Pontifices errassent, quod nemo dixerit. Resp. dist. ant. Aliter ab aliis judicatum doctit nais liter, & opinat i ve, con. definitive, di decretori. , sea, ex cathedra, neg. ant. Nam ut docent Canonistae, iuli praedecessores Alexandri, sic opiniati sunt ut d ctores privati, non ex cathedra, nee ut doctores uni versales Ecclesiae. Ideo nulli bi habentur eorum deer

ta sicut habentur contraria. Imb gravissiliit Do tores

680쪽

ειε De impedimentis Matrimonii

docent Papa facere non posse, quod matrimonium ratum per verba de praesenti dissolvatur per subsequens consummatum, quia per I. translatum est dominium corporum inter sponsos , lege divina , .& naturali insolubile. . Inst. Glossa dicit, quod in Ecclesia Mutinenti mos

erat,ut Per 2. m atrimonium consummatum dissolvelletur I. quod non erat nisi ratum ue ergo oce. Resp. dist. ant. ex errore, Vel ignorantia, aut corru- Ptela , con. ex usu legitimo, neg. ant. ideo mos ille ere

rectus fuit, inquit Glossa ipsa . Obiic. a. Ideo matrimonium inducit ligamen dirimens alia, quia per illud conjuges duo fiunt una ca-xo , sed non fiunt una caro per matrimonium ratum,& ante copulam s ergo matrimonium ratum non facit ligamen dirimens. Resp. neg. mai. nam ligamen dirimens nascitur ex natura hujus contractus, quo coniuges sibi mutuo donant corpora sua, quae amplius sua non sunt, ut ea donent aliis, &quia Deus sancivit, quod relinquerhonuo patrem. adhaerebit uxori suae ,& Christus dixit, Deus conjunxit, homo non separet. Et haec non dependent ex copula carnali, sed nascuntur ex contra Au cum sacramento. Inst. Insolubilitas vinculi venit ex repraesentatione unionis Christi cum Ecclesia r sed hoc non repraesentat nisi per copulam, & consummationem; ergo &c. Resp. ne .ant. nam potius insolubilitas matrimonii

est causa tilis reprςsentationis. Nisi enim esset insolubile, non reprssentaret illam unionem inviolabilem Christi eum Ecclesia, quae est sponsa eius unica , sicut christus est unisus sponsus unius Ecclesiae , Ecclesia est unica sponsa unita sponsi Christi, ait Scotus . i JObjicies s. Vir post matrimonium ratum nondum possidet Annam , bene vero possidet Bettam, si ducit

eam, &consummet cum ea; ergo hoc a. matrimonium praevalet I. S tenet, ergo ligamen cum Anna non dirimit matrimonium a. cum Beria. Prob. concriam melior est eonditio possidentis. Resp. neg. ant. nam per consensum mutuum , vir,& Anna sese mutuo possident,& in his , prior tempore potior ess in jure . Inst. si J LII. q. 2.B, I

SEARCH

MENU NAVIGATION