장음표시 사용
351쪽
variationes esse ad compressionem totam, ut altitudo g. polli
cum ad altitudinem 9. pedum, ist est, ut 1 ad 36, ideoque fere insensibilem. IV.
Harum animadversionum ultima demonstrat, pro vi abrupta cordis, sine errore sensibili, substitui posse vim lini Nineia & continuana, quae eandem cum corde suppeditaret sanguinis quantitatem, eumque eadem celeritate pelleret. Perii-liaris haec vis cordis & inde pendentis sanguinis circulationis consideratio, multo luculentius earum manifestabit naturam ;Hane ut paucis illustremus, nobis jam erit curae. f. V, Sanguis in aortam pellitur velocitate, quam acquirit corpus, cum cadendo percurrit 8. pedes: pellitur autem durante saltem temporis momento quod cor in contractionem suam impendit: Pone ex gr. tempti scillum istud decimam efficere partem totius ab una systole ad alteram temporis intervalli; Supponere quoque licebit inter cor & aortam potitum esse canalem, aorta decies minus amplum, sanguinemque fluxu continuo & aequali celeritate per hunc canalem fluere in aortam.
Sit itaque vas amplum Immi Fig. IV.) fluido continuo impletum ad altitudinem usque li; Pone praeterea fluidum in vase contentum per canalem fluere in aortam canali decies ampliorem B A, sitque tandem altitudo verticalis 8. pedum : Istud motus principium, eundem fere cilio corde, quoad circulationem ederet effectum; ita ut, si venam cavam diu cinderes & essitientem continuo sanguinem vasi I n mi rursus insunderes, circulatio necessario eadem fere maneret; Exceptis tamen velocitatis inaequalitatibus quae in arteriis observantur. hide liquet velocitatem qua sanguis aortam intrat, esse ad Velocitatem, qua in illa moveri pergit, ut intervallum duarum
systolarum, ad tempusculum quod cor impendit in contractionem. V et a VI.
352쪽
Haec omnia Medico in observandis circulationis sanguinis variationibus, venae se es ione cum fiuctu instituenda &c. permultum inservire poterunt. Multa quidem superessent addenda, quae autem ob temporis concessi angustiam addere jam non licet, alio forsan tempore de hac materia plura communicandi nobis erit occasio.
I. Cor moritur & reviviscit sub sinmila diastole ac R-stole sua. Hujus rei causam in compressione & relaxatione alterna nervorum cardiacorum, quorum portio arteriae uortae
ct pulmonali interponitur, consistere statuunt non pauci: ita ut contracto corde distentisque eadem opera dictis arteriis, exsanguinis i inpulsione nova, premantur dicti nervi & cor in languorem dent, & contrahentibus iterum se arteriis, libertatem nervis illis reddendo, cor ad motum colitractionis iterum ineundum aptum reddant. II. At vero idem alternus status cordis obtinet in iis animalibus quibus nulla est arteria pulmonalis, adeoque unicus ventriculus cordi S: ex quo educta arteria magna, ad nullam vicinam arteriam, nervos dictos apprimere potest. III. Ad alium ergo rationem confugiendum esse vel ex hoc solo allato phaenomeno patet. Hinc alii, sanguinem ex auriculis S si nubas in cor conjectum, ad illud ad motum ex-ssimulandum susscere eXistimant, cum cordis eae animali eX- extracti motus, aere vel tepido liquore in ejus thalamos im-niisto, statim iterum resiis citetur. IV. Admittenda equidem videtur haec explicatio, ita tamen ne ex repletione ventriculorum cordis provocata systole, distensioni cavi qua tali adscribatur; siquidem acu tenui Puiustum cor, vel in minima sua particula, cum nempe nervi
353쪽
frigore vel exsiccatione non obrigescit. U. Haud absimilia phaenomena observantur in ventriculo & intestinis e corpore recenter eXtractis, in plerisque animantibus quibus est duplex ventriculus cordis ; deinde ea actio, pos qua in truncatum est corpus, ct cor remotum, deprehenditur quoque in musculis serpentium & lacertarum.14 VI. Cum vero nervi harum partium a cerebro dc me
dulla spinali nullatenus animari possint, in dictis casibus: in ipsa peculiari structura organica, facilis liaec earum motuum redintegratio est quaerenda. VII. Esset itaque in toto systemate corporum organico rum inquirendum, an quoddam detur, quod proximam habeat analogiam cum dictis phaenomenis. In his certe Occurrit e plantarum genere Mimosa s. Sensitiva dicta, quae in quacunque particula attacta, hujusmodi systoles & diastoles mo- tuna subit, quanquam longe lentiorem ; dum folia, ramusculi caulium, ipse eque siliquae contrahuntur & ad se invicem constringuntur, paulatimque rursus in pristinum redeunt statum. Analogiam vero animalium Ec plantarum haud esse alienam, jam dudum a naturae observatoribus abunde
355쪽
PRO SUMMIS IN ARTE MEDICA HONORIBUS
d diem Decembris, CII IO CCXLIX. Basleae.
357쪽
Ρultuum doctrina apud veteres jam medicos in usu erat, ma- forisque longe habita fuit, quam posterioribus temporibus, cum ob nimias pulsutim distinetiones, quarum plurimae nec tactu percipi, nec intellectu comprehendi possent, ridiculum & fallacissimum signum pulsum esse plurimi asseverp-bant; nostro vero seculo longe perspicacisiimo ex circulo saninguinis invento, eX innumeris experimentis circa sanguinem ciniusque motum institutis, ex accuratis fidisque morborum Oh- servationibus, meliora edocti, certoque innixi fundamento. quid sit pulsus, quotuplex ejus observari posit differentia, quaenam judicia repraesagia inde formari possint, praeclari in arte viri solertissime exponunt; sic ut actum agere credi poLset, qui denuo materiam hancce trac standam in se susciperet. Hinc minime animus est tradere in hisce pagellis pulsi iuni definitiones , neque recensebo varias veterum & recentiori im dehisce opiniones; neque quales sint in hominibus aetate, seXu, Tot r. VII. X x tem-
358쪽
temperamento, anni tempestate, diversis, neque alia hujusmodi; de his enim in medicorum libris sat multa reperiuntur.
Sed cum ab omni tempore valde dissicile mihi videretur, expulsu aegri, cujus pulsuiu in stitii sano medici sorsan nunquam explorarunt) judicare, qualis revera sit ille pulsus, & 4 quaenam praesagia inde formari possint: in ea, quae ad talem
cognitionem adquirendam maxime idonea videntur hic inquiram, simulque exponam, quomodo bene perpensa ratione,'uae inter pulsuum certum numerum, & respirationis unum Hadiisum observatur , illa cognitio adjuvari possit; quibus dubia hinc inde Occurrentia, cum sententia quae mihi maxime arridet, naiscebo. II. Notum est, sanguine ex corde in aortam pulso percipi in corpore nostro motum quemdam arteriarum, qui vulgo pulsus audit, qui quomodo fiat, nunc considerabimus; utque iustam hujus rei ideam nobis formemus, perpendamus , quὸς in fluidis quibuscunque motis observantiir. Aqua vel liuidum quodcimque ex vase ampliori per ganalem seu tubum angi sitorem sed ubique ejusdem diametri per aliquod tempus p rumpens , nullam plane exercet press1onem in latera canalis, nam foramine in latere faelo, nulla ibi exibit aqua; quod si vero obturando partem luminis obstaculum aquae exeunti pa' remus, tunc aqua per illud orificium laterale ad certam quamdam altitudinem adscendet, quae altitudo indicat pressionem, quam fluidum in latera talis tubi, si non perforatus esset, exerceret; in canalibus corporis nostri easdem leges locum habere, minime est quod dubitemus, sed cum canales ibi inve- ndendi sint flexiles & dilatabiles, pressio in latera arteriarum effetet illarum dilatationem seu diastolen. Si itaque per con tractionem cordis sanguis magno cum impeti 1 in aOrtam pro pellitur, ibi, transire impotens ob summa obstacula a sangui- s
359쪽
ue in vasis contento, ipsius inertia in & adhaesonent ad latcra arteriarum, & aorta inde existente in stutu canalis cultis lumen ex parte obturatum est, excitabit dilatationem subitaneam, quae
digitum pulsum explorantis seriet, moxque ob contractionein
II. Presso fluidi in latera canalis debetur vi qua ex vase ampliori per canalem transire nititur, seu altitudini fluidi supra foramen; similiter dilatatio a ortae sequetur rationem virium cordis, unde sanguis propellitur; sed vera cordis vis hucusque est incognita, licet aestimatio illius a pluribus jam tentata fuerit; neque loquor hic sol tam modo de aestimationibus B
RE L L I vel Κ E I L II, quae immensum quantum a se invicem differunt, cum neminem nunc lateat, ambos fallacibus experimentis, falsisque hypothesibus usos fuisse ; sed dc ipsa aestimatio viri celeberrimi s TEPHEN HALES, Angli, non prisabsolute vera haberi potest, licet non inficias iverim, illam reliquis tanto esse praestantiorem, quanto quae experientia reperiuntur ea, quae solis hypothesibus innituntur, antecellere solent. Ipse enim HALEsi Us sne omni dubio sanguinem ad aliam longe altitudinem adscendentem repertii rus fuisset, si tubos ipsi sortae, dc sine animalium incommodo inserere potuisset. Quaecunqtie autem cordis tuis fuerit, sive etiam celerrime sive tardius contrahatur, effectus inde producendus idem semper erit, nempe tantus, ut quantitas sanguinis corde ejici-6 enda, v. g. duae unciae duratione unius pulsus ad finem venae caVae Usque propellantur, ut materies novo cordis ictui producendo praesto sit; sique fingamus arterias venasque Omnes constituere unum continuum canalem, cujuscunque sit amplitudinis , certum est per quamlibet hujus canalis partem transire duratione unius pulsus tantum sanguinis, quantui 3 in him
jus initio impellebatur, totidemque ad finem ipsus effuxuriam ;X x a hinc
360쪽
hinc etiam in unaquaque a corde distantia per omnium arteriis arum vel dc venarum lumina simul senata duratione unius pulsis transibunt finguinis unciae duae, seu tantum quantum a corde in a ortam pulsum suerat; sed determinare quis hinc poterit , quanam velocitate sanguis moveatur per singulas nrt ricis. quarum orificia senigna fiunt latiora lumine ac riae , dc quidem in ratione hucusque nondam determinata 3 sanguinitaliter moto resistit tota quantitas sanguinis in corpore existenς, quae etiam ignoratur; ipse humor transfluens est viscidus, ip-s1us adhaesio ad canales mobiles divinari itidem nequit. Haeo aliaque plura obstacula esticiunt, ut ad certitudinem perveniri
Quum vero in Medicina te; haud exigui' momenti sit ic
gnoscere, an languis velocius tarctiusve quam in statu naturalies sano moveatur, iii ea erit inquirendum quae hujus indicia nobis praebere possimi taliaque optime desumuntur ex pulsu arteriarum; circumactione humorum enim aucta , similiter pulsus magnitudine & frequentia augetur; qua diminuta par- xitate dc raritate sua illam mutationem manifestat. Notum
vero est, per leges corporum motorum in tota rerum univerin Tsitate semper constantes & eagdem, Velocitatem imiformen corporum motorum ecte in ratione directa spatiorum, & reciproca temporum, vel quod eodem redit, habetur velocitas cujus cunque corporis, si innotescit spatium quod dato tempore ab illo percurritur. Corpus enim quodcunque, sive eodem tempore duplum spatium, sive dimidio tempore idem spatium
emetiatur, duplo velocius moVetur. Sic quoque res crit in sanguine a cordi 8 contractione in motum acto, tibi tempus determinatur ex numero pulsi tum, qui dato tempore fiunt, spatium vero a sanguine percursitan a quantitate quae unoquoquz
cordis ictii in aortam pellitur, cujus index est pulsus magnitiis