장음표시 사용
361쪽
nata per O Quibus quantitatibus non imitatis, tum velocitas do; in posterioribtis vero dicetur, 'quomodo illa quantitas senis suum ope aliquo modo cognosci possit.
Concipiamus iam in statu itaturali dc samo quanistatem sanguinis, quae singulis cordis ictibus inde protruditur, c se aequalem quantitati 'Τ lignificare teniptis systoles cordis, tvero tempus diastoles, cum illo qtiod inter contracstionem dc dilatationem cordis intercedit; habetur inde velocitas determi- T li' sanguinis tum dc pulsus idem plane manebit, & in hon ne seano nullis animi corporisve e tercitiis , aliisve rebus, quae fa cultate pulsum mutandi gaudere Observantur, commoto, semper peperietur pulsus, qui est aequabilis, magnu8, fortis, jiula. que cum velocitate siet, ut verbo dicam, aderit pulsus optimus. Hujus cognitio summo cum studio addis elida est; quo magis notum enim quis huncce pulsum habuerit, eo melius judicium de omnibus aliis ab hocce divei sis serre poterit. Ad hanc cognitionem vero perveniendam exploret saepitis pulsus tum in se ipso, tum in amicis animo oc corpore tranquillis, exploret in iisdem vario modo exercitatis, ObserVet in utroque casn qi tot pulsus sani certo tempore & intra unius respirationis stadium, perpendat qualis sit corporis status, quale adsit temperamenis Ium, aetas, anni tempestas, &c. & minime dubito, quin brevi tempore inde acquirat scientiam, ut non solum in se & ami-
eis, sed & in hominibus, quonam pulsus tangere ipsi antea nondum licuerat, audacter asserere possit, qui pulsus sit nati ratis, qui non sit.
Videamus nunc, quid accidere debeat, si reliquis plane
non mutatis sola sanguinis quantitas e corde pellenda, mutetur.
362쪽
Si sanguis jugi fluore corde exiret, uti aqua ex vase emuis.
circlima filo huiuorti in aeque expedita in corpore adesset, tuncque arteriae aequabiliter seinper forent distentae, & dilatatio vel contractio nulla in illis perciperetur. Corde per repetitas contractiones nonnisi parum v. g. guttulam sanguinis in a ortam sive vacuam sive jam distentam expellente , dilatatio itidem percipietur nulla , ad dilatationem sensibilem 'enim producendam sat magna requiritur sanguinis quantitas, quo lustilla major eo magis sensibilis fiet dilatatio - hinc etiam in nostro casu, ubi ponimus loco duarum quatuor sanguinis uncias singulis cordis ictibus in aortam propelli, Obvim inertiae maior percipietur dilatatio in arteriis longe minus repletis, ma- 9jor & fortior pulsus, cum alias credi posset, ob quantitatem sanguinis, quae in corpore existit, non auctam; ob lue sun guinem , qui in arteriis continetur, nuper impulso liberrime locum cedentem, variationem vix ullam in pulsu repertum iri; in hoc casu sanguis unico cordis ictu in a ortam pulsus ibidem occupabit spatituri duplo majus, quam alias in statu naturali. cumque per hypothesin tempora pulsationum eadem sint, evidens est, circulationem humorum duplo esse celeriorem. Sanguinis quantitatem majorem ex corde propelli cognosci maxime poterit, ex respirationum numero aucto ; qui enim in statu secundum naturam tempore unius respirationis sex pulsus numerat, hoc in casu solummodo tres inveniet. E contrariosi minor sanguinis quantitas corde expellitur , plures intra respirationis stadium numerabuntur pulsus, dilatatio in arteriis aderit minor, sanguisque tardius circulum suum absolvet. vII. Si vero in corpore plethosico temporibus T ' t non mutatis major V g. dupla, quam in statu naturali, sanguinis copia, per cor transeat, Vix tamen asseri poterit, sanguinem velocius moveri; ille enim sanguis in arterias pulsus spati uiri
363쪽
longe minus quam in statu naturali replebit; in corpore enim humano ut & reliquorum animalium vasa sanguine semper sunt repleta, qui sanguis in tali casu nuper impulso nonnisi parvum concedere potest locum, unde aliud nil restat, quam ut essectus eordis reliquus vim suam exseret in dilatationem arteriae, hujusque indicium nobis praebebit pulsus sortior, plenior, maiojor; aderitque dilatatio vasorum summa, de rupturae proxima, si vires cordis fuerint sat validae, unde metuenda omnia illa mala, quae ex nimia vasorum repletione sequi per observationes novimus. Si vero sanguinis quantitas per evacuationes quascunque valde diminuta fuerit, contraria hisce evenient; vasa enim nostra clun semper se accommodent fluidis per ipsa fluentibus, illa quantitas minor ex corde '. gmura ac in casu modo dicto quadrupla quantistium, minime ergo dici poterit, sanguinem tunc vero aderit pulsus parvus, debilis. Variationum harum signum evidentissimum sine omni dubio praebebit respiratio, quae in priori easti nunquam non frequens, in altero vero rarissima observabitur.
vlII. cons deratis iis, quae in nobis seri debent, quantitate
sanguinis sola aucta vel minuta, perpendamus nunc simili modo effectus in nobis oriundos, tempore, quo fit pulsatio, in inlato, vel quod idem es , corde citius tardiusve actionem suam perficiente. Sed cum Isic de numero pulsuum, qui dato tempora fiunt, maxime sermo sit, haud abs re erit praemittere, qualis observetur numerus in hominibus sanis, ut rite inde iudieiuni formari possit, de pulsii vel frequentia vel rarit te ab hoc diverso. Sed hicce numerus maxime diversus reperitur in hominibus diversis utcumque sinis: alii enim intra horae minutum primum numerant pulsus 6o, alii o, 6, ad 86 usque, ut credi pusiet, quemcunque hic facile errorem cominmisis
364쪽
nilii irum, scilicet ut in homine, cui sano fiunt pulsus 8b ii tra horae utinutuin pri in in pialsum tangens, illum pro morboso habeat, & vice versa pro sano, qui in homine cujus cor usexagie8 eodem tempore pulsat, maxime morbosus est. Sed cum observationes doceant, hominibus amplo pectore praeditis, de quoad reliqua sanis aequali tempore semper pauciores fieri pulsus, quam in aliis, credo, non multum a veritate aberraturum esse, qui statuit, ') numerum pulsuum in homine sano, & quidem salii tatis optimae, qualem describit vir Celeberr. BOERHAAVE instit. medicar. g. 88s. 6O tempore unius minuti primi; quo quis vero magis ab hac descriptione recesserit , in eo frequentior erit pulsituuri numerus. In genere frequentior observatur pulsus in pueris re infantibus, tardior in feminis; ) qui vero modo ante commendato pulsuiu
fanum in diversis hominibus fuere edoeti, tales pulsus optime judicare poterunt. IX. Ex nunc di lis patet equidem quot sani pulsus dato tempore, sed alia hinc jam oritur quaestio, scilicet quomodo in aegrotantibus pulsuum numerus sit investigandus, vel quomodo si tim Medicus, praesertim junior, judicare possit an si fre
V. Celeberr. STEPHENI ALES invenit tempore mi iluta primi fieri in equo pulsus o, in equa vero 36. )EX experimentis V. Celeberr,sTEPHEN HALES apparet, quo
animal fuerit majus, eo tardiorem in illo esse pulsuum nu. merum, quo minus, eo frequentiorem. Celeberrimus Dia. SAU-VAGES dans ses remarques surta statique des animaux, dit: Lenombre despulsations ducoeur dans ιes bommes est plus grand a rason
365쪽
quens, an non ) Vir Celeberr. FRID. HoFFΜANNus suadet hinc ut ad horologii gnomone in mimerentur, quod cum haud in usu sit, & praeterea valde operosum Videatur, magis
Irrident, quae a V. c. sΤΑHLIo commendantur, nempe ut
pulsus certorum vocabulortun pronunciatione mensurentur ; sic trans is, fructa, satis articulatae, & ut ab homine in publico verba faciente lente pronunciata pulsum tardum vel & naturalem significabunt; sne , cito , tali proniuiciatione prolata, quali in familiari confabulatione homo promtae linguae consuevit, indicabunt pulsum frequentem; aliaqtie hujusmodi verba excogitari potentiat, quibus homo assuefactus & exercitatus, mensuramque ope penduli oscillantis semel edoctus, fatis accurate numerum pulsuum, qui dato tempore fiunt, edicere poterit; accurratius vero pulsuum numerus investigabitur.
si altero vibrationes penduli horarii observante, alter pulsuum numerum inquirat. q. X. Hisce perpensis redeamus in viam, & consideremus, quid evenire debeat duratione totius pulsationis mutata. Si quantitate sanguinis manente eadem duplo vel triplo tempore fiant nonnisi unica vel duae pulsationes, aderit pulsus rarus, qui an uinquam morbosus sit, summopere dubito, indicat enim circulum sanguinis tranquillum, expeditum & aequabilem. Si vero dimidium solummodo requiratur tempus ad pulsationem unam perficiendam, pulsus aderit duplo frequentior, qui vel
sertior vel debilior esse potest, prouti vires cordis simul au- stae
Medici Chinenses propria merum pulsuum Iia. aegroto; sta-
sua respiratiotae pro pulsuum men- tuentes pro pulsu sano requiri tem. sura utuntur ; tranquillo animo pore inspirationis & exspiratiotus suin inaque cuin attentione ipsi ae- arteriarum ictus quatuor. quabiliter respiratat, notantque nu-
366쪽
istae vel minutae fuerint. Talem mutationem in pulsu excitant, exercitium corporis quodcunque, animi affectus, ira, metus, gaudium, desiderium, febris, aliaque plura; imo, quod maxime mirandum est , ab electricitate pulsus quoque Iaobservatur frequentior; homo, cui in statu naturali &sano intra horae minutum primum numerantur ra. pulsus, ille per aliquod tempus electrinius 84. & plures numerabit, stinuique Impliatio arteriae frequentiae pulsuum proportionalis reperitur, quod indicare videtur, majorem fieri sanguinis vel spirituum animalium versus cor affluxum. Quaenam hujus phaenomeni causit 3 an spiritus sic dicti animales idem sunt cum sui do electrico: quis dixerit 3 sed cum, si ullibi, hic maxime conjecturis locus sit, perpendamus quae invicem communia habeant, ct quae inde conclusiones deduci possint. Celeritas , qua fluidum electricum se puncto temporis per maximas distantias diffundit, non absimilis videtur actioni spirituum animalium, qui nobis saltem volentibus motum jam produxerunt; nulla arte hucusque detegi potuit fluidum nerveum; nulla in nervis cavitas; ipsi serpentinis dii stibus variis in locis varii
per corpus disperguntur, maximas inter se habent communicationes, nervo compresso perit motus, vel intercipitur transitus spirituum animalium in partes subjectas; sed omnia haecce plane eodem modo sent, si fluidum illud idem cum electrico statuatur. Similiter plura inter spiritus sic dictos animales & fluidum electricia in communia esse suadent mirabiles illae curationes hemiplecti cortina & paralyticorum, in quibus per auctam in pam te laesa quae nullam amplius communicationem cum nervis habet) fluidi electrici quantitatem, illud novam communicationem cum illo, quod antea in corpore existebat, acquirere potest, sicque efficere ut continuitas cum cerebro rursus fiat
libera. Sed si statuamus fluidum nerveum & fuidum electri cum unum idemque, videndum quoque quali modo explicari I
367쪽
possit actio cordis S reliquorum musculorum; an cor per communicationem cum nervis electricum redditur, attingens vero corpus non electricum V. g. sanguinem, virtutem suam electricam acquisitam perdit, sicque restituitur, ut de novo per fluidum nerveum vel electricum in motum cieri posit3 a1mon fluido illo majori copia accedente illud frequentiores faciet vibrationes, eodem modo, uti pendulum prope corpus electricum suspensum frequentius vibrat, vel uti sit in notissimo illo experimento le carit n) ubi tintinnabula electri sata globos prope ipsos suspensos in frequentissiiDos motus excitant ; certe quid impediat quo minus haec ita se habeant, non video. Quod si in homine electris ito per corpus non electricum, vel in homine non electrisato per corpus electricum musculus quidam tangitur, tunc ob sublatum aequilibrium subita fiet explosio materiae electricae; quae ves ex musculo attacto exeundo, vel illum ingrediendo, similem edet effectum, st. motus ipsius causam praebebit ; annon similiter fluidum nerveum copiosus in quosdam prae aliis inusculos ex voluntate nostra influens, idem se. motum ipsorum essicieti annon scintillae ex quibusdam corporis humani partibus post vehementius exercitium quandoque egressae similiter materiam electricam in corporibus nostris praesentem testari videnturi
Si una cum pulsuum frequentia magna adst in corpore sanguinis quantitas, viresque cordis validae sint, tunc obser-Vabitur pullus vehemens, magnus, validus ; aderit calor sim-mus ob vasorum in sanguinem, sanguinis in vasa pressionem mutuam, periculaque inde metuenda Omnia, quae circulationem auctam sequi novimus. Interdum vero accidit in tali casu, ut licet cor ad frequentiores contractiones incitetur, Υy a re
368쪽
xesistentias obvenientes saperate nequeat, & circulatio fere tota impediatur ; tunc fiunt pulsus inordinati, qui quandoque sanos mentiuntur, vel saltem incautos fallere possunt. Talis vi
detur fuisse casus, qui a s Y D E N H A 31 o recensetur, in juVe-Vene, quem animam serme agere reperiebat, cuin tamen calor extremorum ad laetum ita temperatus reperiebatur, ut adstantes fidem ipsi denegarent, cum illum sebre laborare as sereret; sed aperta tunc vena, & sanguinis quantitate diminuta, tanta emicuit febris, qua vehementiorem se vidisse nunquam assirmat s Y D E N H. Schedd. monit. de =lovae febris M. gressu p. m. 14 I. Ex hoc exemplo elare apparet, Ope venae sectionis sanguinis circulum quandoque augeri, quandoque minui posse. Annon in tali casu ob valvulas semiiunares minus res flentes, ct ob contractionem a ortae validam, sanguinis pars in cor reprimi potest 3 Credibile. Si vero cum quantitate sanguinis aucta simul adfuerit pulsus rarus, tantum periculum nondum adesse videtur, &a raritate pulsuum compensantur, quae ob quantitatem sanguinis majorem singulis cordis ictibus per arterias transeuntem metuuntur pericula; sed cavendum maxime in tali casu, ne post levissimam causam accedentem frequentia pulsuum superveniat, statque casus modo recensitus, id quod optime fiet sanguinis detractione per venae sectionem. Si e contrario sanguinis quantitate minori in corpore eXistente, frequens adsit cordis contractio, viresque sint debiles, tunc talis pulsus ob irritationem, magnam malignitatem dc periculum summum indicat; Raritate vero tales pul- sus comitante, tanta mala indicari haud videtur, nisi forte metuatur, ne ob sanguinis defees tam circulatio integre sistatui ,
vel & si simul prava διδεθιζ in sanguine praesto fuerit, uti accidit in pituitosis, hydropicis, cc.
369쪽
XII. Si vero duratione totius pulsus sensibiliter non mutataeordis contractio sola citatior & puncto temporis quasi fiat, aderit ille pulsus qui celer audit; in hoc pulsu impulsus arteriae in digitum erit praeceps, brevis, duratio citissime & repentino ictu absolvetur. De hoc pulsu maxima reperiuntur in Medicorum libris disidia, licet non tam negetur ipsus in corpore e
istentia, quam potius an sensuum ope talis pulsus percipi, rea frequenti distingui possit. Hujus celeris pulsus idea clara ut
formetur, jubet Vir. Cel. G. E. sΤAHLI Us duo corda, Blterum ex anguilla, alterum ex carpione, vegetis atque reces tibus dextre exemta, juXta se posita accurate considerare, tuncque clare deprehensum iri, systolen cordis in carpione min xi velocitate, in anguilla vero majori fieri, licet tota cordis actio in hac tardius absolvatur quam in illa. Simile experimentum in hominibus institui poterit: in iis enim qui febre biliosa laborant, pulsus celer maxime praedicatur; tentetur itaque manu altera hujus aegroti pulsus, a tera vero hominis, qui per validum cursum vel exercitium aliud frequentem effecerit pulsum, & tunc, si unquam, disserentia quaedam observabitur. Sed si consideretur velocitas summa qua cor in statu sano se contrahit, vix credibile, disserentiam quandam percipi
posse; secundum aestimationem enim V. C. HALEs cor humanum tanta pollet vi, ut sanguis corde expulsus inde ad alitudinein Typed. adscendat, unde tantam reperitur habere velocitatem, qua possit tempore unius inin . sec. percurrere spatium 2I. pedum; talis vero sanguis in aorta nonnisi parvum emetitur spa tium, se. 4, 32. digitos, statuendo singulis cordis ictibus expelli et . in aortam, cujus diameter sit II. linear. quod clam non
visio eniciat 3 qm partem spatii, quod tempore unius min. se
370쪽
ab illo percurreretur, indicat durationem unius systolea seu contractionis cordis esk - min. sec. Talis est in statu sano: O quam cito igitur set ubi frequentia pulsuum simul adesty dc quia tum tactus ope distinguere poterit, an talis contractio majori minorive celeritate peragatur 3
Haec pulsus celeris existentia quae non negatur, cum explicatione pulsuum superius II. tradita, testari mihi videntur, pulsus qui in variis corporis partibus eXplorari possunt, non ubique aeque fortes esse, vel non semper eandem inter se obtinere proportionem. Sit illa maxime aequabilis in homine sano & tranquilli animi, eadem summopere variari debet in eodem homine diversis animi affectibus commoto; aorta enim ct rami cordi propiores maxime inde dilatabuntur, illaque dilatatio non aeque per totum corpus locum habebit; tale quid obtinere videtur in iratis, in quibus major longe sanguinis versus superiora propulsio observatur, quam ad reliqua membra; equidem major in toto corpore nascitur calor, sed maxime tamen observantur oculi truces, scintillant es, rubor tantus totius faciei, quantus nullibi in corpore. Unde minime dubito asserere pulsum I 8 in tali homine girca cor, Vel &in arteriis cordi propioribus e ploratum , quales maxime tactui se offerunt maxillaris temporalisque arteria, fortiorem quam in carpo repertum iri. Maxime necessarituri etiam puto inquirere pulsum in reliquis corporis partibus, ubi commode id fieri potest, haecque explora- tio magnam asseret utilitatem; fiunt enim quandoque pulsatio-