Des. Erasmi Roterodami De sarcienda ecclesiæ concordia, deque sedandis opinionum dissidiis, cum aliis nonnullis lectu dignis, liber ..

141쪽

qui molitor est bona fide su molitor Qui pastor est, bona fide sit pistor qui fabereti bona fide sit faber inui vestiarius est , bona fide sit

vestiaricis, fiduciam habens in eo qui non deserit rectos corde. Atque idem de caeteris dicendum est. Nemo suis vitiis hoc nomine blandiatur: Ita mos est , sic nemo non facit. Ne circumspicias, o bone, quid alii faciant, sed quid abs te fieri velit supremus il- I iudex, cuius oculos nemo fallit, ad cuius tribunal omnes illendi iu- anus , sive reges , sive inopes erimus coloni. Ibi non valebit haec tergi

versatio: Ita mos est, sic nemo non sescit. Interim ponatur ambitio, pertinax vivendi studium , faces antfavores cum privatas odiis , conlitescat dementis rixae surda vociferatio: ita demuni lucescet veritas illa a

iraque pars alteri sese nonnihil accommodet , ne qua nulla constat concordia Sed hactenus obsecunde-

142쪽

hactenus seratur lio minum infirmitas, ut paulatim invitentur ad perse- ctiora. Illud autem omnibus penitus infixum esse oportet, nec tutum esse, nec ad fovendam concordiam utile, temere desciscere ab iis quae maio rum autoritate tradita sunt, quaeque loras: seculorum usu consensuque confirmata Nec quicquam omnino novandum est, nisi Hic aut cogat necessitas, aut insignis invitet utilitas. De libero arbitrio, spinosa est verius

quam frugifera disputatio. Et si quid

de hoc quaerendum est, in Theologicis diatribus sobrie discuciatur. interim inter nos illud convenare satis est, hominem ex suis viribus nihil posse, i quid ulla in re potest, totum eius deberi gratiae, cuius munere sumus quicquid sumus, ut in omnibus agnoscamus imbecillitatem nostram. glorificemus domini misericordiam. Conveniat inter nos, fidei plurimum esse tribuendum, modo fateamur. hoc esse peculiare spiritus sanct i donum, idque multo latius patet equam vulgus homi-

143쪽

i; ERAS ROIERO D. tium credit, nec omnibus adesse qui dicunt, Credo Cht istum pro me pata sum esse Concedamus, fide iustificari, hoc est, purificari corda credentium, modo fateamur, ad consequendam salutem necessaria charitatis opera. Neque enim vera fides potest cile ociosa, quum sit focus seminarium milium bonorum Operum.

Quin potius distinguamus iustitiani

repur, antem mentis nostrae domicilium, quam recte dixeris innocentiam in ultitiam ornantem ac l cupletantem ea in bonis operibus.

Deus proprie nulli debitor eli, nili forsitan ex gratuito promisso Quanquam .hoc ipsum, ut praestemus promistic oditionem, illius est muni

ficentiae: non tamen reiiciendum est mercedes aut meriti vocabulum, quod deus quae in nobis, aut per OS operatur pro sua bonitate acceptata pensat me verbis nulla sit digladiatio, modo de re conveniat. Nec interim ingerantur auribus imperitae multitudinis illa tisis ξα Nihil refert qualia sim nostra opera, tantum

144쪽

habetqfide, servaberis it homo quicqui lagit nihil aliud quam peccat. Quae, an aliquo sensu vera sint, tamen ab imperitis alio rapiunt ut quam expedit Quemadmodum illae voces, Christus pro nostris pec- catis depelidit. An ille pro nobis

mortuus est, ut nos vivamus in peccatis an potius, ut semel illius sanguine toti , abstineamus ab omnibus inquinamentis mortuus est,

resurrexit , ut ipsum imitantes, O riamur peccatis,4 in vitae novitatem resurgamus. Pro nobis crucem gestavi C sed idem clamat Qui non tollit crucem suam quotidie, non est me dignus Caeterum qui dominum suis sceleribus quotidies, quod in ipsis est, crucifigui, iis mors illius adeo nihil profutura est , ut cessura sic

in gravem supplicii accessionem. ii

cuiusdam affectus est, credere, preces ac bona opera viventium prodesse defunctis, praesertim si haec illi uni viverent facienda curarunt. Tantuna admoneantur, qui funebres pompas ac missas gloria causa instituunt, per dete

145쪽

1, ERAS ROTERO D. dere mercedem suam ac certius esse lucrum ii, quod morientes legant,

vivi ac sani in pios usus erogent. At quibus hoc nota dum persuasum est, ne obstrepant aliorum simplicitati, sed ipsi tanto benignius sublevent

pauperum inopiam , tantoque ferventius incumbant bonis operibus, quo minus credunt, defunctos vivo rum benefactis iuvari. Religiosi item affectus est, credere factos ac sane a S, quos deus ad auc mortali corpore gravatos tanti fecit, ut ad illor impreces, daemones expulerit, mortuos ad vitam revocarit, nulac quoque non

nihil apud eum posse. At quibus diversa sedit opinio, pura mente , synceraque fide vocent patrem, filium&spiritum sanctum, ne obturbentidiose iis , qui citra superstitionem implorant divorum suffragia Superstitio, qua fateor in invocatione cul-ruque divorum esse plurimam coarguenda est prius, ac simplex asse nuginterdum tolerandus est, etiam si sit cum aliquo coniunctus errore. Ut nostra vota non sentiant dixi, sentit

tamen

146쪽

tamen Christus, qui&ainat simplices animos si minus per sancto , certe pro sanct is dabit nobis quae petimus. Qui saevierunt in divorum imagine S, non prorsus abs re concitati sunt ad eum gelum, licet immodicum , mea quidem sententia. Nam horribile crimen est, Idololatria, hoc est, simulachrorum cultus: qui tametsi iam olim sublatus est e moribus hominum, tamen periculum est , ne technis daemonum eodem revolvantur incauti. Sed quum statuaria cpictura olim inter liberales artes habita sit tacita poesis , plus interdum repraesentans affectibus hominumquam homo quamvis facundus possis verbis exprimete; Sc Plato, agnoscens, poesim plurimum habere in menti ad Rem p. bene secusve instituendam, non omnes poetas submoverit ex illa quam fingit civitate, sed

Homerum tantum aut Homeri sim 1

lem, qui diis ac deorum filiis attribuit adulteria, puerorum amores, furta, mendacia, impotentes iras, dissidia, aliaque vitia, qua nemo bonus

147쪽

nus ei p. libernator ferret in suis civibus , aut frugi paterfamilia iii uxore, liberis aut famulis corrigendum erat , quod per imagines irrepserat superstitionis, utilitas erat servanda. Utinam omnes omnium aedium parietes haberent vitam Iesa Christi decenter expressam ; in tem plis autem , que admodum in Apheticano concilio decretum fuit ne quid

recitaretur praeter scripturas canonicas lita conveniret nullam esse picturam, nisi cuius argumentum in canonicis scin pluris contineretur. Inperistyliis , 'rticibus S ambulacris possent&alia pingi ex humanis historiis desumpta, modo facerent ad

bonos mores. Stultas vero aut Obscoenas aut seditio fas tabulas oportuit non solum templis verum etiam

ex omni civitate sublatas esse. Et quem ab modum blasphemiae genus est , sacras literas ad ineptos ac prophanos detorquere iocos, ita gravi poena digni sunt, qui dum pingunt canonicarum scriptu taru argumenta , de suo capite miscent ridicula quaedam,

148쪽

quaedam , ac farristis indigna. Si libet

ineptire , a Philoluato potvis petant arguia enta. Quanquam sunt de in ethnicorum annalibus multa argu menta , quae idiotarum oculis utilis utiliter exponi poli ni Ergo cui persuasum est , divorum imaginibus, quoniam non sentiunt, nihil haben dum honoris, tuantur suo senici ne tamen obstrepant iis , qui citra superstitionem ii venerantur imagines eorum amore quos repr seu rant, quemadmoduli nova nupta sponsi absentis amore exolculatur anulum

aut strophium ab illo relictum aut missum. Hic ab ectus deo non potest ingratos eis qui non e superstitione, sed ab abundantia quadam amoris proficiscitur. Idem sentiendum est de iis, qui simili affectu exosculantur ista aliasue reliquias sanctorum. In his Paulus opinor concederet, ut in suo quisque sensa acquiescat. Oxi Theologum, qui cum videret,

quendam per coemeterium euntem , nam erat iter publicum, non aperire

caput ad signum crucifixi, haud quidem

149쪽

dem de studio, sed intentum fabulis

comitum , quibuscum deambulaverat, miro Zelo dixit ad suos confabulones, ausim iurare illum esse Luteranum. Illud profecto non recte quemadmodum altera pars peccat, odiose obstrepens, non superstitio

ni, sed simplici religiosoque affectui

nonnihil tribuentium imaginibus. Ithid citra noxam omnibus potest m-culcari, divos ac divas optime coli imitando vitam illorum Itidem quibus nondum persuasum est, horum temporum sacramentalem confessionem fuisse ab ipso Christo institutarii, servent eam ut rem salutarem, multisque commendabilem utilitatibus, ac multorum seculorum uia comprobatam. It autem illa tum tutior sit, tum minus gravis, magna ex parte in nobis situm est. Videlicet si deligamus integrum, eruditum , ac silentii tenacem sacerdotem , nec eum ambiguis ac perplexis sermonibus remoremur, ut percontando cogatur velut expiscati crimina, sediimplicitet tanquam coram de aperiamus

150쪽

iati, as a d untaxat, quae certo ante talia vulnera Rod genus sunt, adulterium , homicidium, furtum, ebrietas enormis ac voluntaria χbtrectatio maliciola , quod homicidii ut veneficii genus est periurium, fraus , rapina , aliaque huius generis seu facto perpetrata, seu certo animi roposito destinata quibus enim ni hi defuit praeter occasionem , iam

perpetrarunt. Absit autem repetenda confessione mihi perstitio, absit anxietas nultae tandi commissari circumstantiar, aut totam iterandi confes-

sonem apud alium sacerdotem , si quod crimen in priore fugit. Praecipua cura sit, ut quod omissum est detestemur,&in pristinum remigremus affectum. Illud omnium caput est,

mus in ullum crimen letale. Id qui potest , liber est ab onere confitendi. Leviores culpas vitare vix cuiquam concessum est in hac vita at non di I sicile est, auxiliante deo, vitare crimina, ei qui semel sit radicatus in cha -