Initia institutionum clinicarum, seu, Prolegomena in praxin clinicam : tironum in usum

41쪽

bus in malis nervosis, nec non in omnibus morbis danamicis ob P organico adsectiones desunt. IAo. Plurimum solummodo in illis cadavertis bus detegitur, in qui bras organorum structura conditio adeo immutatae sunt, ut sensibus hoc pateat. Ita in morbis organicis, in illis , ubi mi erogenea in corporis divertis partibus latent. Hae autem sectiones ' explorationes non obiter, sed maxima cum adtentione sunt instituendas. I 3 i. Effectus mortis a causa mortis sunt in cadaveribus caule disi inguendi praecipue si longiori

post mortem tempore sectio suscipiatur. Sic collectiones humorum praeternaturales in cavis variis, Polupi , degenerationes partium ex dissolutione

Vatiae , sugillationes, spha celi c. saepe ipsius

mortis essecius non causae sunt 332. Aeque damnosum est, effectus morbi, qua causas ejuSdem considerare. I 33. Cadaverum reo egente ratio & inspectio, ni sub ratiocinio pathologico instituatur, summopere medicum fallere potest. Et difficillimum est judicium circa morbos, quod ex cadaveribus capitur. Th. Bartholini, consilium de anatomia practica. Hala. 1664.

Th. Bonnet, sepulchretum L nato me prael. AEX R. daveribus c. Genev Q679. a Vol. Th. Kerkrim, specilegia innat Om. I680. I. I. anget Bibliotheca practica Gene U. I7oo. A. Vater, de anatomes utilitate in eruendis 'ausis occultis morborum. Viteb. 728

42쪽

P. Betretero diverses observations anatomiques. Har.

T. Gianoua oratio, non tuto semper X cadaverum sectione 'fligi posse morbor- causas. I. B. Morgagni de sedibus causis morbor, per anatomen indagandis. Ven. 761. Ion. Mutaud historia anatomico medica Par. 767.

nes anatomica S. Erl. ITTI. V. Sandi re, de circumspecto cadaverum examine, optimo medic praci adminiculo. Leid. 1 72.

43쪽

1 i. auitas horai uis' torseris humanum sanum ex multi 'lici ratione Dracticae medici riCeoblectum et , praecipue ero ideo , quia deperdiatam sanitatem restituere, ubi fieri poteli, artis co-, pus est ma medicus de nitate perdita judicare restitutam coenoscere, probe etiam scire debet, quousque morbusta prosequi a redeuntem sanitatem roborare Oporteat. i 33. Status sanitatis siliit quasi normam, iri quam omnis estexus corporis morbosus reclinari debet a qua declinatio quaevis morbosam adsectionem Praebet. I 36. Notare tantum oportet, relativam ad subjectum etiam sanitatis deam dari , atque cuivis fere hominum propriam sanitatis formam esse, Propriamque alae. edinem fecundam. Ad quo clPracticus summopere adtendere debet. I s . Praecipuum tamen Objectum praclicae medicinae morbi sunt; ioniam medicus raro UO-catur, nisi homines morbum sentiant, ct clinicus medicus unice aegrotis occupatur. Ut communis omnibus hominibus mors est , ita communis ad Inortem via est morbus. I 38. Organismi, virium, facultatum, actio numque in corpore humano vivo inde pendentium statu normnli declinatio morbos conlii tui tri alσ-tudinis adverso multi sariis formis incedentes. --

grum vero dicimus , qui morbo laborat,

44쪽

339 Deformitates tamen organorum quous,ique unctiones non laedunt, nec Orbis adnume-vamus, nec Practicae medicinae objectum agnosci-I4Ο. Quantum autem in statu morboso ipsa mens languere poterit, unicuique uotum eli, qui scit contrario, quantum in statu bonae sanitatis bene vigeat. Im mens humana vi commercii quod cum corpore suo habet, multa Peratur, quaevit m aut sanitatem varie obprimere aut erigere Valenit. Proinde mens ipsa practicae medicinae ob

jectum dici potest.

34 multa quidem in cognoscendis oractandis meniis regritudinibus Jchologis concedi- cirmis , sed non omnia. Nam insanienti saepe,

quem nulla Philosophia emendare, a nulla demonstrati persuadere valet, medicum auxilium am*n optime mentem cum prpore senat Interim tamen medicis pischologicum studium , mentisque therapiam qralem summopere commendamus.142. 4nta ergo, tamque varia sunt obiecta praeticae medicinae, homine in unice amplectentia.

Mortuum moribundum , aegrotum sanum hominem facticus medicus considerat, ad ment m aegrorum ipsam animum suum dirigit. i 43. Proinde neque labor exiguus est, amplum hoc inicium eum in ordinem redigere, qui Tironiblis praxeos methodum addiscendam facilio-ἔam reddoret,

45쪽

a 4. Quod ut eo aptius fieri possit, a nostra arte illae separandia sunt, quarum exercitia speciali labore distinguuntur. Iψs. Hic omnium primo in duas partes ipsam

practicam medicinam dividere Oportet, quarum una praxis clinica proprie, sive messica aut interna dicitur , atque morbos solummodo internos non chirurgicos scilicet proponit altera vero Praxis chirurgica sive clinica externa adpellatur,o mor- hos externos demonstrat chirurgicos scilicet, manu aria dexteritate indigentes . Harum posterior ex propria cathedra docetur. Utraque tamen arctinfimo vinculo libi juncta, nec limitibus delinitis se.

146. pecialius in his veriantur nonnulli, ita

ut non tantum morbos partiales, ct hos quidem pro disserentia partium corporis humani recenseant; sed et morbos infantum, mulierum, Venere Os c separatim pertractandos putent. Antiquitus sal

te in medici specialibus tantum morbis sanandis se dedicarunt. i47. Sed hodie morbi lingulares in praxi est dica non amplius a se invicem separantur; nonnisi in chirurgica arte ob tricatio, morti dentium oculorum , ab aliquo tempore hernisi mo ibi Peculiare caput chirurgiae prasticae efficiunt.148. Si ct illae, quae in oris occurrunt causae, de quibus medici judicium saepe exigitur,

etiamsi fundamenta cognoscendi non tantum X disciplina theoretica , sed ex omni practicae medicinae ambitu sumant, momines tamen med

46쪽

de curandos, chirurgica mannali dexteritate non indigentes. I 5o. Haec autem duplicia principia complectio tur generalia ac specialia. Generalia cuivis casui ad quemvis aegrorum lectum adcommodari possunt meritoque prae inittuntur oecialibus illis qiae non nisi specialibus ab individuis casibus adcommodanda, ad separatos lingulos aegrorum

lectos tradenda veniunt. II i. Sequentia praecipue momenta medicina clinica generalis comprehendit. i. Generalia circa Praxi in morbis explorandis. I. Generalia circa Praxin in morbis cognoscendis de determinandis. s. Generalia circa praxit in morbis tractandis. q. Generalia circa praxin in eventu futuro praedicendo. Appendicis loco aliqua de histuriis moiborum scribendis adjicientur.

47쪽

CAPUT UIXTUM.

15 et x ictum sitit, integram medicinam practicana cosistere in morborum cognitione oractatione. Facile intelligitur , Omnem morbum riu Scognosci debere, tantequam curari aut insanabilia da clarari possit. Agitur ergo omnium primo de

m urbis cognoscendi S. N. Straus, Diss de nece Taria morbi cognitione id curandum. Glen G675.

I 53. Ut autem cognosci possint, debite nocere colligenda sunt illa omnia Phenomena, quae huc contribuunt. Quo requiritur ars illas circumis stantias practice explorandi. 354. Et quum harum magna pars ex ipso aegropctenda quaerenda sit hinc etiam necessariae erunt regulae circa modum examinandi Egros. Is s. Ut hocce examen exactum sit, Qui meis dicus nullum henomenon transeat, quod ad morbum cognoscendum vijudicandum contribuere possit, exactus semper in examinando ordo obser-

audus erit; quem quidem quivis pro libit sibi

48쪽

nandis aegris aliquas ergo regulas adnotare oportebit subjugendo deinde quasdam circa methodum

illa phenomena explorandi , quae Xtra aegrum quaerenda sunt, Atque ad morbi cognitionem conferre possunt .

I 57. Primum aegri eXamen, morbo dhuc ignoto maxima cum exactitudine ost instituendiim ut exinde morbi cognitio, quantum fieri potest, erua tur. Reliqua quotidie ex Amina, breviora sunt, in primo maxime sun dantur, confirm-ntque illa quae in primo examine tentata fuerunt, saepe non tam morbi cognitionem, quam ejus decursum docent. I 58. In prirno quoque eXamine multum funis datur ipsa fiducia erea medicum non pauci

aegri , nec adeo inepte, ex modo examinantis

medici ad reliquam ejus prudentiam concludunt. Probe ergo medicus sciat, quomodo bos examen instituat. 59. Fronte non severa , nec tamen indecora etiam hilaritate aegro medicus se adproximet vult sincero α benevolo omnes aegri sui, occultas calamitates in fiduciam suam proliciat patienti adtentione narrantem respondentem aegrum X- audiat suavique modo de necessariis interrogeti

49쪽

26O. Nihil in examine obliviqcatur, quod ni tu necessarium. Infida adhuc medica semiologia est. quodvis minii iam phenor ne non colligi sedulo debet, dummodo ad morbum cognoscendum contribuere valeat. Plus saepe ex copia signorum, quam ex valore sngularium sperandum erit 6 i. Praecipua momenta , quae medico examinanti scit necessaria sunt, is morbum cognoscendum conferunt, sunt: I. Subjecti ingri conitio

ejus dispoisti Miroclioitas in certos morbos. ΙΙ. Uti moebi Occasionales. IlI. Proesentis morbi ratio decurrendi O D tomata.

Cognitio subjecti aegri ejus dispositio

proclivitas in Certos morbo S.

16a. Nullius morbi vera natura bene cognosci potest, nisi is individuum aegrum debitus respectus habeatur. Idem morbus in diversis subjectis diverse modificatur , diversa proinde medela indiget. Hinc subjecti ora roti maxima quae haberi potest cognitio adquirenda est. I 63. Sub exploratione autem conditionis sub- et aegroti consideramus ejus dispositiones, proclivitates in certo morboS. 164. Ad omnem morbum progignendum requiritu erum in ostio certa, iam excitan aliqua aut Cca

sonalis causa, quae sub dati dispositione morbum

50쪽

producere valet Absente illa dispostione nulla

morbifica causa efficax esse potest. Ib omnium ergo prim rescire in erest, in quia snam morbos aeger dispositus vel non dispositus sit; sive, quorum nam morborum in dato aegro possibilitas vel probabilitas detur, aut non detur.

Nam certis sub dispositionibus, certis solummodo morbis homines h noxii esse possunt. 166. Hanc variam in morbos dispositionem

male quondam causam disponentem vocarunt. Est enim solummodo momentum internum, pro causne

occasionalis efficacia. Seminium morbi Gaiahit. 167. Hujus quoque dispositionis diversitas. post eadem excitante causa, ejusdem morbi di versam modi alionem in diversis subjectis constituit. 168. Et quemadmodum relativam excitantium causarum actionem aut inefficaciam earum penitus determinat, ita etiam sae e contrario efficere valet, Plures homines ex minima occasione

eodem morbo saepius in vita corripi. I 69. Hinc exoritur cognitio proclivitatis individuorum in certos, ct eosdem morbos saepius invadentes; quae denuo ad suspicionem latentis morbi ducere potest. a 7o. Ista jam proclivitas varia, dispositio ant iussis positio in certos quosdam morbos tota subjecti aegroti conditio desumitur : i. cci ex aegri;