Principia systematis chirurgiae hodiernae in usum publicum et privatum adornata

401쪽

DLXXIII. Haud dissi tendum tamen est, rarissime tales casus occurrere, ubi totalis ossis corruptio

absque simul praesente graui laesione partium mollium adest; nec negandum, exscissionem articuli ope- Tationem esse multo grauiorem magisque dolorificam, periculi ac discriminis plenam, quam ipsa membri amputatio rite peracta, uti quoque sequens tractatio dissicilior et longior esse solet. Haud denique ante operationem certe determinari potest , quousque vires naturae in singulis indiuiduis ad restituendam partem deperditam vigeant et sensus motusque et longitudo membri seruati, sustineri queat. Inde in singulis casibus hanc medendi rationem admittendam. in Blurimis vero amputationem membri praeferendam esse censetitus. In fracturis et luxationibus, ubi pars ossea propulsa vel iam cariosae corrupta fuerit, vel reductionem, dilatato licet vulnere, citam haud admittit, resectio partis propulsae serrulae idoneae ope omnino indicata est. I , /Au utatio Peliis. DLXXIV. Variae membri Dirilis corruptio uesimmedicabiles illius amputationem regetirunt, ne Pars sincera trahatur; solemniores sunt, gangraenosa corruptio (DXIII. seq.), haud raro paraphvmoleos sequela; cancrosa labes (I. DCCXLIV.) adeo rebellis,

ut nec remediis indicatis cedat malum, nec morbi praegressus praepediri possit. Decet tamen chirurgum , antequam amputationem membri virilis susci Piat, ut rite exploret, an tota substantia penis corrupta

402쪽

suetit, etenim praeputii tumores, excrescentiae, ulcera, gangraena interdum totalem corruptionem

mentiri possunt, ipsa glande tamen incolume. Si huius rei dubia adfuerint, praestat praeputium aut cutem in antecessum auferre, ut status ipsius glandis

indagari possit. DLXXV. Ipsa vel alio sequenti modo insilui

tur. Apparatu rite disposito, crinibus circa pubem abrasis, aegroto in sedili altiori collocato, cutis membri secandi ab adiuuante retrahitur. Chirurgu S rite explorato in antecessum morbi progressu, sinistra manu colem corruptum comprehendit, dextra primo cutem incisione circulari, deinde ad cutem retractam totum membrum in parte sana aequaliter trans scindit; hoc facto rami arteriosi sanguinem fundentes, dorsales Penis praecipue , hamulo attracti solo filo confringuntur. I ubus tunc in uret iram immittitur, breuior, si sola glans aut pars penis ablata, vesicam attingens, si totum membrum resectum fuerit, qui tubus ligamentis ad cingulum circa pelvim du- .elum adsigitur. Cutis deinde adducta striis empla- siti adhaesiui retinetur, vulnus linteo carpto cerato obducto, vel quod alii malunt, puluere gumini conspei so obtegitur; imponuntur splenia, ad Iecipiendum extremum tubi orificio praedita, et sacco denique perlorato membrum truncatum committitur, vel si totum ablatum fuerit, apparatus lascia I formi retinetur. Si e textu cauernoso, spongioso copio- sum liquidum sitia guinolentum effundatur, hic effu

403쪽

aeus lenissima compressione circulari, vel ad ipsum vulnus facta, satis facile supprimi solet. Succedendtractatio therapiam generalem vulnerum atque ulcerum antea expositam sequitur.

DLXXVI. Immedicabilis totius bulbi cancro corruptio idiopathica, interdum exstii lationis bi Di necessitatem inducit; sub hoc statu enim sola vitae seruandae spes operationi tempestiue susceptae innititur. Prolapsius vero oculi ab iniuria externa; ex ophthalmus a tumore lipomatoso, cystico, exciescentiali inter orbitam et bulbum sito, ab exosiosi in parte anteriore orbitae, vel hydrope oculi, uti quoque excrescentiae in parte anteriore bulbi, haud ex Erpationem requirunt, quid' quod visus interdum servari poterit, nisi, frustra adhibitis auxiliis morbi

genio adornatis, indolem cancrosam induat morbus et mali proserpentis certum periculum immineat. Neque ab operatione optatum successum exspectare licet, si a vitio interno, scrophuloso, venereo, seu alio, therapia interna, externa congrua debellando, ortum duxerit malum, vel si omne corruptum Opemrxtione auferti haud potest. XXUIL Sequenti vero modo nis laxitar eXegirpatio bulbi oculi. Appata tu rite disposito, aegroto in sella humiliori collocato, palpebra, si mobilis fuerit, superior ab adiuuante eleuatur, inserior ab ipso chirurgo deprimitur; si bulbo adhaereant, scal-

Aa d pelli

404쪽

s et si Cori tutiones. pelli ope separantur; si vero simul corruptae sint

palpebrae, eas una cum bulbo auferre necessitas iubet. Integris palpebris scalpellum rectum, acutum, tenue, anceps ad canthum internum inter bulbum et palpebram per coniunctivam reflexam ad tertiam circiter pollicis partem immittitur et inter bulbum et palpebram inferiorem ad canthum externum mouetur; altera incisio ab eodem primo sectionis puncto incipit, et cultro inter bulbum et palpebram superiorem ducto ad prioris incisionis finem extenditur. Haec circularis incisio, eodem aut simili scalpello circa bulbum ducto profundior redditur. His sectionibus coniunctiva tunica, cellulosa orbitalis, tendo musculi obliqui maioris et niusculus obliquus minor resecantur; musculum vero leuatorem palpebrae superioris, si res .concedit, haud attingat incisio. Denique neruus opticus et musculi recti forfice superficie incuruata q), inducta resecantur; sub quo opere bulbus vel ipsa forfice, vel spatula tenui incuruata deprimitur, vel hamulo aut filo perducto leniter attrahi poterit, cum fortior bulbi attractio nociva omnino esse possit DLXXVIII. Ablato bulbo oculi mox digito exploratur tota orbitae superficies, an indurationes adsint mox auferendae. Sangui stuxus, qui hac opexatione peracta haud grauis esse solet, linteo carpto, qua tota orbita impletur, spleniis impositis et fascia

405쪽

Corruptiones. SIT contention leniter adstricta satis facile supprimi solet. Reliqua tractatio specialem indolem viceris fe- quentis sequitur. Nouae excrescentiae pio germinantes infundo orbitae pessimi sunt ominis vitiumque

latens indicare solent. Tales tumores mox cultro prosunde resecandi, Vel cauterio adurendi sunt, minus tuto causticis consumuntur. His haud supprimendi naturam cancrosam induere et post longasia variasque miserias denique occidere solent, ipso encephalo denique adsecto. Vulnere sanato oculus artificialis , quoad figuram, magnitudinem, colorem sano similis substituitur, quales recentiorum artificia nitidissima conficiunt.

Ex ii potio tonsi rurita

DLXXIX. In ammationes ton serrim acutae, chronicae, saepius recurrentes, rariu S suppurationes, interdum tum6rem ton lorum chronicum inducunt, vix unquam tamen vere scirrhosium, rariuS Vnam, irequentissime utramque tonsillam occupantem, qui si in maiorem molem increuerit, loquctae, respirationi, deglutitioni obstat, et partis adsectae ablation niposcit, vae graui ora mala auertantur. Idem vitium interdum congenitum deprehenditur. Tentata vero fuit tonsillarum exsit Fatio a) I allirct, b) exscissione. Cauterii enim actualis, potentialis, usus hic haud cum securitate adhiberi poterit.

D LXXX.

406쪽

s 8 Cori VPriones. Ligatura tori me, qua tumor ita filo constringitur, ut nutrimento destitutus pereat, satis commode instituitur per nasum, eodem artificio

ac iisdem instrumentis, in polypi in fauces propendentis chirurgia (CCXXXVI. notatis; minus commode per os instituitur. Nec dis tendum, dissicilius institui ligaturam, si largiori basi praedita sit

tonsilla; symp tomata ominosa, ab intumescentia tumoris ligati, et instammatione accedente interdum sequi, et solutionis ligaturae necessitatem inducere; dissolutam denique tonsillam in arteriam asperam sub maximo vitae discrimine et citae suflocationis metu decidere posse.

DLXXXI. Maiori cum securitate instituitur ton illae tumidae resectio, neque sub hac operatione de haemorrhagia grauiori aliquid timendum est. cum vasa sanguifera pone tonsillam sita, sectione, qua sola pars tumida, minime vero profundius sitae auferuntur, haud attinguntur. Sequenti vero modo instituitur.

Aegroto in loco claro lucido in sedili collocato et capite adiuuantis a dorso stantis manu fronti aegroti imposita firmato, maxilla deducta speculo oris angulum orissimul retrahente r) vel satis commode digitali inter dentes molares unius lateris inducto retinetur et lingua in parte anteriori simul deprimitur; partem linguae posteriorem deprimere minus conuenit, cum iustis molesta inde excitetur. Tonsilla tumida tunc

407쪽

tari riptiovff. forcipe idonea in unci speciem curuata r) comprehensa et leniter attracta, sollice incuruata u) una vel pluribus seectionibus in ipsa parte tumida resecatur. L qntior et minus commoda fit sectio tonsillae ope cultri curuati seu obtecti. I usis a faucium vel linguae irritatione iud uela, operationem intercipit, tonsilla pro parte superiori soluta, tunc ad rimam glotii dis decidere et citissime susto care potes, nisi mox indice immisso reducatur et deinde plane resecetur. Vulnus paucis diebus absque ullo auxilio sanari solet ;nec vix unquam recrudescit malum. Peracta operatione aut statim aut nonnulli S diebus praeterlapsis, si symptomata urgeant ad resectionem alterius tonsillae procedendum erit.

DLXXXII. mula interdum a tumore inflammatorio chronico, interdum a simplici relaxatione pituitosa vel debilitate ita producitur, ut ad ipsam ferelaryngem descendat, ideoque non spirandi solum sed de glutiendi quoque et loquendi negotium dissicile admodum reddat i, praetereaque tussiculam, vomit uritionem et screatum continuum inducat. Si in staminatorium fuerit malum recens, methodum

requirit antiphlogisticam, reuellentia, derivantia, resoluentia externa, gargarisatione vel iniectione admouenda; eximie quoque Prosunt scarificationes.

- so Memoires de l'Acad. de Chirurgie. T. V. p. XII. O Levret Mena. sur les Polypes. Tab. IV.

408쪽

38o Corrustiones. Quoties autem adfectus aliqu s venereus via ulam simul infestat, a mercurialibus sanitatis praesidia petenda erunt. Relaxata v uula remedia externa roborantia, adstringentia aluminosa, vitriolata, atomatica poscit, his nihil proficientibus, urgentibus Omptomatibus ad resectionem V uulae recurrendum erit, qua allongata parS aufertur.

DLXXXIII. Ex irpatio vero tiuulae perscitur, q) vel ligaturo, i b) vel resectione.

Prior medendi ratio in relaxata, altera in inflammata v unia magis indicata videtur. Ligatura lentiorem effectum praestans eodem modo perficitur, quem

in tonsillae (DLXXX.) et polypi (CCXXXVI.

exstirpationis pervactatione exposuimus. Resectio citum leuamen adferens, satis facili negotio perficitur, dum via uia ad inferiorem partem forcipe comprehensa in superiori parte forfice recta transscinditur. Sangui fluxus leuis naturae committitur, grnuior Contactum cum spiritu vini rectificatissimo, alumine, vitriolo poscit ; raro tamen ad hanc medendi rationem

recurrendum est.

Linguae exsit utla. DLXXXIV. Lingua vel a me tacta si scorbutica, scrophulosa, variolosa praesertim, vel a saliuationei nimia interdum corruptionem gangraenosam subit,lld regulas in dic tae antea tractandam, sub qua the

409쪽

Corruptioliff. rapia separatio partis corruptae a naturast vitibus expectanda erit. Ulcera vero cancrosa haud remediis vitio speciali cognito adornatis debellanda, nec stimulo dentis cariosi sustentata, localia, exstirpatione in superficiei adfectae aut partis linguae poscunt. Quae operatio omnino ob haemorrhagiam accedentem discriminis plena, cum successu tamen pluries instituta fuit. Resectione facta attentissimus sit chirurgus , ut vasa arteriola hamulo seu tenaculo arrepta mox constringantur et nisi hod succedat cauterio attingantur. Deperditam linguae substantiam, propulsione papillularum carnearum in nouae linguae speciem restitui posse , et resecta quamuis lingua facultateun Joquendi haud semper perire , certis atque indubiis experimenti S constat.

Asiae ex Arpationes. DLXXXU. De eriti ione dentium sub cari ei dentium chirurgia (I. DCCCLXXVI.); de ex Arpatione mammarum (CXCl. sub carcinomatis pertrastatione ; de c ratione sub sarcoceles doctrina antea (CC

egimus. Missa inde classe morborum, qui ab impedito vel suppresso transitu ortum ducunt, ad aliam classem morborum progredimur, qui e mutatione

situs insurgunt. -

CLASSIS

410쪽

CLASSIS IV.

MORBI EX SITVS MV TATIO NE .

DLXXXVI.

Sub morborum in mutato situ positorum classe omnes illi sunt considerandi, in quibus solida quaedam corporis humani pars vel plures simul e sede sua natiua

intoriae inueniuntur. Unde liquet, hic excludi varia situs paertium vitia congenita, utpote vix et ne vix

quidem medicabilia. DLXXXVII. Morborum huc pertinentium a) plurimi visu vel saltem tactu cognsisti estir, b) nonnulli signis sensualibus carent et i e sola causa praegressa et omptomatibus diiudi

cantur.

DLXXX III. Principium commune morborum e mutatione situs est maior vis virium expultricium, quam quae e viribu S retentricibus, quibus partes insitu naturali retinentur, resultat. DLXXXIX. Cassae ipsam situs mutationem in- 'ducente Sa vel in partes continentῖs agunt, o a) harum