Principia systematis chirurgiae hodiernae in usum publicum et privatum adornata

411쪽

Situs mestatio.

ca) harum integritatem tollendo, uti dissolutiones a vulnere, Ulcere, ruptura,h b) compressionem inaequalem inducendo, uti nisus, motus, saltus, ictus, clamor, spasmi et conuulsiones; ec) simpliciter relaxando, ut regimen Pravum , abundantia adipis, connata aut acquisita fibrarum exilitas, nimia ac diuturna a qualicunque causa tensio cet.b) vel : n partes contentus aut inclusas , lissum volumen et grauitatem specificam augendo DXC. Caeterum horum adfectuum diogno , progno is et theropia nihil habet, quod de omni eorum uniuersitate valeat. Indicatio tamen curativa generalis est restitutio situs naturalis partium dimotarum , illarumque retentio. DXCI. Quinque autem huius morborum classis dantur ordines. Comprehendit enim situs mutatus

e) denique dici es.

ORDO I.

412쪽

ORDO I.

DXCII.

Herniam dicistis egressum partis cuiusdam mollis,

in cauo notabiliore contentae, in aliud cauum praeter natur in exortum, extus haud patulum. Vnde intelligitur, quomodo disserat morbus a prolapsu aut inversilon E, utpote Catalam naturale neque clausum supponente; ab an eurysmate et aliis morbis. DXCIII. Herniae in omnibus cauitatibus maioribus corporis humani occurrere possunt

o) in abdomine frequentius b) in thorace et

c) capite rarius, quae iam sigillatim veniunt pertractandae. Herniae abdomitioses.

DXCIT Quae in imo Dentre occhi Vtint, qUaeque solae herniarum nomine insigniri consueuerunt, frequentissimae sunt, cum viscerum abdominalium copia, mobilitas, varia magnitudo et partium continentium indoles, faciliorem huius morbi ortum admittat. Vix ullus morbus, chirurgiae auxiliis sa

413쪽

Hernicte.

nandus datur frequentior, insidiose mitior; gradu, specie, complicatione magis diuersa et qui denique

maiorem chirurgi sagacitatem, attentionem, eXperientiam requirit. Sub hac rerum copia congruum P Utamu S, ea in antecessum exponere, quae omnibus herniis abdominalibus in Diritie mu competUnt, et deinde ad specialem pertractationem Agulartim her-niarum procedere.

DXCU. Herniae abdominales in uniuersum plures admittunt disserentias, quoad

b) fartes fontentets, c) partium et furtim Brimes lim, d) inuolucria, o magnitudinem ac aetatem,

I) mobilitatem. DXCVI. Et primo quidem quoad sedem amplissimus abdominis ambitus, Violentiae viscerum protrusionem creaturae nusquam fere non subiectus

singularibus saltem sub opportunitatibus eorumdem elapsui fauens , multifarias admittit herniarum species im vel in foraminibus natiuis vasis maioribus

transitum concedentibu S,

b) vel ubi titillam ostiunt natiuum locum habet. CALLis. CHIR. T. II. Bb DXCVII.

414쪽

DXCVII. Foramina tingiua, vasis maioribus aut aliis partibui transitum concedentia, quae herniis simul ansam dare so sunt, sunt sequentia: a) annulus musculi obliqui externi, per quem in miris funiculus spermaticus, in foeminis ligamentum uteri rotundum transgreditur, per quem si partes contentae abdominis et 1-hantur, hernia ingliinulis, seu bubonocele, et ubi ad scrotum progreditur tumor, scrotalis dicitur, viris fere propria in dextro latere frequentior.B rima sub ligamento Fasi si vasis iliacis subterlabentibus parata; per quam erumpens hernia, in sexu sequiori solemnior, in m-nalis externa, femoralis, crurialo, meroce-le, oscheocete audit. e) umbilicus, per quem exorta hernia, insantibus , foeminis, obesis familiaris i inbili- i culis ,reTOmPhclas, OmPhalocete salutatur. H sulcus foraminis ortesis, vasa obturatoria dicta tranSmittens, per quem inter pectinaeum et adductorem femoris musculum hernia iter sibi parat, Oualaris nuncupatur.

e) incisura ischiatica partes contentas abdomi- inis cum vasis transmittens ansam praebethren ne ischio time, se vel sub gluta eo musculo, vel ad ani latus denique manifestanti.

415쪽

gum, VRsae maiora, neruum intercostalem tran Smittentes , contentis abdominis in pectoris cauum introitum concedere, tum Oremque herniosum nullo sensu detegendum formare possunt. DXCVIII. Quae vero in nullo osio natitio locum habet herniet, ties resis, hi mcisi Dcele audit. Haec contingere potest, ubicumque fibrae vel transversam, vel secundum longitudine mea qualibet causia abs se inuicem diductae interstitium formast, transitum peritonaei et partium contentarum admittens, vel musculi aut apon euroses cum integumentis, in sacci speciem relaxantur. Talibus herniis venirali hus viam praebere possunt circumferentiae ostiorum naturalium, umbilici annuli spermatici, ligamenii Fallopii; linea alba supra vel infra umbilicum, car illa ginis ensiformis latera, linea semilunaris, regioepi gastrica, iliaca Vtraque, hypogastrica, musculorum rectorum vagina, lumbi, dorsum Carnosum, perinaeum, omne denique abdominis, quousque osse ofulcimento caret, punctum. Quinimo totam ventris partem: anteriorem aut maiorem saltem eius paristem in sacci figuram dilatari, tumorisque herniosi speciem formare poste obseruatimie constat. Quid pquod ipsa vagina, matrix, vesica urinaria sue pro is lapsa, siue inuersa, cauum excipiendae viscerum parit idoneum parare valet.

416쪽

Hernice.

DXCIX. Quoad partes contentas magna porro

. herniis abdominalibus intercedit diuersitas, quum nullum imi ventris viscus inde exemtum sit. Omentum quidem ac intestinum tenue, ieiunum nempe ac deon, Vna cum me senterii parte frequentissime hocce distoc Dionis genus subeunt; rarius coecum, colon, rectum. Praeterea quoque ventriculum, hepar, ligamentum eius rotundum, lienem, pancreac, vesicam urinariam, uterum, ouaria, tubas uterina S,

aberrationi in sinum alienum subiecta esse, certa experientia mimini est. Quae partes omnes, quum non semper immutabilem in abdomine situm habeant, hernias producere possunt, a solita sede satis deuias, diuersaeque indolis laticem continentes. Unde patet, totuplex fere nomen sortiri herniam abdominalem. quot partes imus venter includit sic datur hernia inaestinatis, enterocele; omentalis, epiplooceler ventriculi, gastro celes hepatis, hepatoc ele; uteri, hysterocele; vesicae urinariae cystoc ele et sic porro.DC. Tertia herniarum disserentia desumitur adiuerso partium elapsarum numfro; sim ex Vocatur, quae singulo quodam viscere, composita vero, quae pluribu si una vel successive egressis formatur. Prioris exempla sunt epiploocete et enterocele, posteriotis entero epiploocete. Simplex hernia deinde quoad viscera praecipue membraenacea, vel incon leta est quando unus solummodo paries visceris tumorem herniosum ingreditur, vel rem elu, ubi nempe tota

sua diametro in illum illap sum est. Incompleta veI

417쪽

Henniae.

38s as endicularis vel factiformis inuenitur. In singulo homine binas, quinimo plures hernias adesse posse sua sponte patet, DCI. Quoad inuolucra, omnis hernia Integum

mentis uniuersalibus obtegitur. Saccus vero herniosus variatm in plurimis herniis enim feritonaeum aut extensum solum aut ex abdomine protractum in recentibus hemiis et congenitis tenue , in veteribus crassius, partes elat ius is saccisieciem includit.

b) rarius in herniis nullus secus herniosus adest, quod tunc quidem accidit, si hernia ab iniuria externa subito in insignem molem excrescit; laeso per praeuiam vulne- Tationem, uti post hernio tomiam peractam vel vicerationem. peritonaeo , in plurimis herniis umbilicalibus, vesicalibus denique et diapbragmaticis..H in singulis, hernia eum et fine socco simul

obseruata fuit ; si nempe saccus herniosus aut violentia quadam ruptus ; aut ulcere di solutus fuerit, quo facto pars contentorum in sacco, alia extra saccum esse potest; imo ab hiatu sacci incarcerata fuit. Talis hernia in tunicam testis vaginalem prodiisse visa fuit.

418쪽

DCII. Quoad mlignitudinem magna porro hera

viarum intercedit disserentia. Nonnullae in molem adeo ingentem increscunt, ut fere totam massam vi lcerum abdominalium contineant; aliae tam Iaruae sunt, ita in membrana adi posse aut inter alias partes

vasculosas, glandulos ag absconditae, ut vix attenti , sinuo examine indagari queant, quid Z quod inter dum sola. ompto mata earum suis ionem moueant. Nunc subito . nync lentissime increscunt; interdum fui fixam herniam, si sensus siepressonis dolorisia ustarcst .annulum percipiatur, et si aliqualis sub tunsiendo impulsius manu huici loco imposita sentiri possit, praesagire licet. Quoad cetatem herniae sunt

aut recente luatae aut inueteratao,

DCIII. Aliam porro, dignitate nulli priorum secundam, duusionem parit vatia herniarum mobilitas pdantur inde herniaeal mobiles , si reduissionem sine dissicultate admittant, vel sub situ conuenienti a partium egressarum grauitate spectiva, vel a leni compressione tumorii; N immohites reponi ne seiae, vel ab in carceratione vel a concretione Partium inter se, aut cum sacco hernioso.

DCIU. Commune herniarum abdominalium Privc ilima) vel est fistri parietari viscera continentium debilitatici aut ablatio,

419쪽

b) vel superior partium contentarum renitentio,

qua illa in saccum pr1eternaturalem extra abdominis cauum prominentem coguntur. Quo maior haec dispositio, eo leolor causa occasionalis herniam inducit; quid Z quod interdum absque ulla causa occasionali detegenda insurgit. DCU. Quoad herniarum cavsas triplex obseruatur herniarum genus,

a) hernia nempe haereditaria, h) congenita , et .c acquistis. DCUI. Hernia haereditaria peculiarem partium dispositionem a parentibus propagatam supponit, qua

conspirante leuior deinde causa occasionalis talem elapsum inducere valet. Vnde non raro gente S per Plures generationes herniis notatae obseruantur.

DCVII. Congestita autem hernia in ipso laetulam oborta pro diuersa partium continentium vitiositate varia est. Praecipuam tamen attentionem meretur inguinalis ; in qua intestinum, rarius omentum testem embryonis in scrotum deicendentem, antequam peritonaei pars protrusa, vaginalem tunicam formatura superius clausi fuerit, aut mox presso pede, aut accedente causa aliquali occasionali sequitur, ut immediatus partium egressarum, cum albuginea testiculi tunica contactus, et succedens saepe concremtio inde oriatur. Saccum iam occlusum a causa ali-

420쪽

Herni C.

quali occasionali iterum aperiri et herniam tam oriri posse constat. Congeni-

mnes sunt violentiae externae, uti vulnus, ictus apsu S, Operationes chirurgicae variae; motus cor poris vehementiores in saliendo, currendo, equitando, onera gestando, eleuando, femora divaricando corpus brachio suspendendo, in genua procumbendo, veneri nimium litando; respirationis nisus fortiores, tussis, sternutatio, suctio, vomi-tUS, cantUS , allaquct violenta spiritus emisito; variae causae internae, spasmum, compressionem, distensionem, relaxationem inducentes, uti animi pathemata, hydrops, tympanites, in rctus, tumores moIbosaeque conformationes viscerum, actus partu S, adepS nimius in abdomine accumulatus; obesitatem sequens emaciatio, tumore S morbos eque consorinationes viscerum s ingesta copiosiora, Atu Cnta, Pingula; neque non varia retenta, Vtilaeces, urina, status, lumbrici, calculi. DCIX. In uniuei in herniarum dia vobis gene 'maXimam chirurgi attentionem postulat. Uuae

ri. Ah β' i iid Parte in regione quadam

to et cum dolore exoritur, digitis distincte sentienda, tumorem flexilem in dolorem maiorem formans, sub tussiendo dagitum admodum pulsans, sub situ erecto. iratus retentione, alui deponendae conatu, post pa-Vum, abdomine flatibus expanso, tempore vespertino

Intu