Principia systematis chirurgiae hodiernae in usum publicum et privatum adornata

421쪽

Herula .

intumescens vel durior euadens, a pressione aut Uecubitu resupino disparens, situ mutato aut editi S aiIIIme Ponendae conatibus rediens, si variae molestiae a minales simul adfuerint, halid di culter diguo iratur, exaeque facili negotio ab abscessu, bubone, anthrace, , paxorchidio aliisque morbis, comparatis nempe horum morborum ortu, progressu et symptomatibus distinguitur. Parua, profunde sita, lentissime exorta, immobilis, alii tum oti iuncta, multum humorem continens , in obesis praecipue, di cilius et non raro ex solis signis rationalibus, symptomatibus nimirum superuenientibus et causa praegressa, certo cognoβι-tur. Dicta tamen signa haud in omni bernia aut in omni eius statu omnia simul adsunt. DCX. Ssacialia partium elapsarum Ana nunc

satis obuia sunt, nunc ne attentissimo quidem examine certo eruuntur. Enterocele seu hernia intemnalis saepe dignosci poterit tumore citius increscente, in loco, ubi herniae oriri solent, obuio, magis elastico interdum fluctuante, aequabili, rotundiore, ad aperturam abdominalem saepe angustiore, a contrectatione saepissime murmur edente , frigore aliquatenus contractili, caelore autem expansili, faciliorem ac citiorem quam aliae heiniae reductionem admittente. sub recessione strepitum faciente, accedentibus denique symptomatibus impeditae viae intestinatis. DCXI Signa specialia herniae omentalis, raro in infantibus obuiae, obesis maxime familiaris, sistit

422쪽

tremor, in regione Ventri S omento pendulo vicina, tardius increscen S, quoad stiperficiem et duritiem iiii nus aequabilis, oblongus, saepe tumoribu nodis

vrus intermixtus, quoad sensium quasi pastaceus Ia tiore basi praeditus, dissicilius, lentius et sine strepitu recedens, signis tensionis partium stipatu Herniam omentalem in pluribus locis simul adest spolie, experientia compertum est.

DCX L In uniuersum notandum, diagnosin heromae omentalis dissicilius, quam in te inalis, succedere, Cum hic morbus a chirurgo minus experto vel attento cum aliis morbis facillime confundi queati Ita tumor duriis tertium testem, et hunc inuoluens sarcocelen mentiri potes Saccus herniosus vacuus, in crastatu S , inueteratus, pro hernia omentali habitus fuit ; h nia omentalis cum collectione seros a vel hydatidibus iuncta cum hydrocele funiculi spernia,

cum herma omentali magnam habet similitudinem. Portionem denique omenti propulsi a diuturna bra,cheau compressione plane separari et in tumoris cisiici speciem indurari posse, experientia constat. Qitae omnia non nisi studiosissimo examine causae, progressus et sympto matum morbi certo diiudicari possunt. Omnino ambigua est diaginosis, si hernia 'mentalis cum varico cele, sarcocele, hydrocelevet alio tumore tutacta fuerit; interdum vera morbi natura haud nisi aperto tumore patet DCXIII. Tunior in epiga io ad latus mucronis aut in linea alba exortus, difficulter, si paruus

423쪽

Herniae.

et simplex fuerit, sentiendus, et cum an orexia vomitu et cardialgia habituali coniunctus, qui sub horiEontali corporis situ leuatis symptomatibus evanescit, herniam Ventriculi, vel frequentius alius partis vici, nae indicant, gastroceles nomine insignitam. DCXIU. Herniam,tiferi seu D rei ocelen declarant protuberantia dura renitens, e pelui pone ossa pubis per annulos abdominales aut laxatos diductosaque inferioris abdominii medietati S pariete S emergens sensimque increscens ; grauiditatis siue verae(in quo casu foetus motus in tumore persentitur nue spuriae signis praesentibus accedit; mutata colli orificiique .uterini directio, motus denique impressio tumore externo et explorata uteri ceruice synchronus. i DCXU. Vesicae urinariae hernia seu cii socele, in qua vesicae pars vel trans annulos inguinales vel sub arcubus cruralibus vel per laxatos aut diductos perinaei, hypoga strii vel vaginae parietes elapsa est, ii iiudicatur protuberantia in locis iam diectis observanda, initio parua, sensun crescente, signa her-niarum generalia prae se ferente. Tumor, si vesica vacua sit, membranas caeassas flaccidas refert; si lotium contineat, fiuctuationis sensum edit; retentaurina augetur, eadem emissa detumescit cum minisgendi dissicultate et isthulia (CCCIII.) iunctus est, nisi prematur, quo facto illico insequitur mictio; ne

recenseam alia symptomata ex composuione et com-Plicatione ortum ducentia. Causae morbi praegressae

424쪽

Hernicte.

sae ad diiudicaendam eius indolem multum quoque

faciunt, Parietum uempe vesicae extensio, Praua figura, stacciduas, atonia, et iraectio a visceribus aliis prolapis, intestino, omento, vagina cet. Unde patet, cystocelen nunc esse solitanam, simplicem primariam, si elabatur pars vesicae lateralis anterior peritonaeo haud obtecta ; nunc herniam vesicalem,

enterocelen vel epiplo ocelen inducere, si pars fundi vesicae peritonaeo obtecta, deinde saccum hernio. sum formatura, prolapsa fuerit; . nunc denique cy-sto celen esse secundariam, alius herniae sequelam et effectum. DCXUI. Tumor herniosus, Ilures parses s lileontinens , ex mixtis singularum signis diiudicatur, praecipue vero ex symptomatibus functionem laesam singulae partis indignantibus, inde v. c. parUR intestini pars omento inclusae haud nisi a symptomati-hus superuenientibus iudicatur. Hernia congenita sue omentalis siue intestinatis testem inuoluens, huius sensum haud admittit. In saccata vero hernia, maxima quamuis, testiculum sentire licet. DCXUII. Maximum inque curatione praeci-

pisum discrimen suppeditant Diutoniata, quippe quae hermam vel simplicem vel complicatam reddunt i

m quae hoc respectu implex salutatur, hernia mobilis est (DCIII. a), repositioni non obstat, neque grauioribus stipatur molestiis. by comm

425쪽

h) complicatam vero constituunt imm6hilitas(CCCCli I. b) et symp tomata ex laeta Partis

egres Tae peruiatione ac funectione in uniuersum originem docentia.

DCXVIII. Neque hernia Implex et mobilis mules iis caret , ex mutato partium egressarum situ, e tensione atque pondere oriundis. In recenti hernia semper aliqua tensio et pressio adest, nec desunt saepe adsectus varii ab dominales , an oreXia, vomituritiones , vomitu S dolores colici, indigestiones, et frequentior inierdum urinam et aluum deponendi nisus, quae omnia, peracta rite reductione et retentione herniae , mox cessdre solent. In hernia ni bili inueterata sensim minui solent detecta symptomata, cum partes in abdomine contentae partim cedant, partim irritationi adsuescant; saepe tamen quidam dolores colici et segnities alui remanere solent. Hernia mobilis. temporis successu scian per in maiorem molem increscit, praecipue sub forti nisu musculaeriet agitatione corporis, unde herniosi ad varios et violentos labores inhabiles redduntur. Denique hernia maximanta viscerum abdominalium partem recipere potest. Molestias autem a tensione et grauitate tumoris hernio sit oriundas sub morbi incremenso sensim augeri, per se patet.

DCXIX. Herniae immobilitas symptomata gram via, periculosa, lethalia inducens insurgit

426쪽

a) vel a lenta coarctatione catii abdominetlis,hJ vel a cohaerone praelectatur stti partis et foeetiuisacco herni aut partibus vicinis, e) vel denique ab incarceratione. . DCXX. In hernia maiori, inueterata, magnam viscerum abdominalium molem continente, sensimesarctatur obdonisen, ut reductio herniae aut plane impediatur, aut, si succedat, symp tomata grauia inducantur, quae restitutionem hemiae tentandi necessitatem inducunt. DCXXI. Cohaesionis praeternaturalis hemiae cum sacco hernioso vel partibus vicinis varii gradus obseruantur, Per quos, quae initio laxior erat, ad

postremum firmissima euadere potest. Adesse autem Potesta) vel simplex conglutinatio, a materia lymphatica, gelatinosa, purulenta transsudante,

h) vel adheterentia Flamentos, c) vel cohaeso fungosa,

c) vel denique totalis concretio. Semper adhaerentia herniae phlogosi cuidam praegressae ortum debet, vix vero unquam gradus cohaestionis, nisi inciso tu in ore , ullo certo signo diiudicantur. In uniuersum herniae omentales Ionoelo faci

427쪽

facilius citiusque cohaesionem cum sacco hernioso acquirunt, quam intestinales. Liquidum in sacco hernioso coaceruatuin, adhaerentiis obstat. DCXXII. Incarceratio vocatur ea immobilitatis hernio ae species, quae a strangulatione partium elapsarum inducitur. Quae quidem omnium frequentissima herniarum immobilitas, cum quoad si gna, sedem, causas , effectus, et medendi rationem maximopere disserat a ceteris, Peculiarem per

tractationem meretur.

DCXXIII. Signa incarcerationis pro diuersa huius ratione partisque egressae natura variant: in universum tamen a strangulatione herniosa inducitur,m primo in parte egressia, immo ilitas , imis peditus excrementorum et flatuum transitus, unde obstipatio alui pertinacissima; et circuli humorum in parte elapsa partialis et totalis suppressio, primo in venis et vasis lymphaticis, deinde in arteriis et neruis,

inde phlogosias, saepe liquidi in sacco her-Dioso coaceruatio, gangraena.

b) deinde quoque in aliis partibus, cum elapsis consentientibus, sunctiones laesae obseruantur, situ naturali stimul mutato. DCXXIU. In hernia infe inali incarcerata successive tumori hernioso superheni t in statio, dolortensivus, dolores de annulo aut hernia sensim in

428쪽

tus omnium adsumtorum , chylosus, biliosus, stercorosus, qui inde Oritur, quod ex crumenta non ex intestinis crassis, sed in ipsa parte intestinati supra in carcerationis locum Prognata retrogradiuntur; obstipatio pertinacissima, excepta forte hernia intestinali incompleta (DC.), et excrementorum infra strangulationem residentium excretione; febris inflammatoria (I. CCCCXXX.), pulsu tamen ut plurimum paruo et contracto, phlogosi externum quoque tumorem corripiente, si sicca fuerit hernia', ad partes contentas autem limitata, si liquor interstitialis maiori copia adfuerit; meteori Smus, singultus, gangraena, sympto mala neruosa, (LXIV.) mors, quae ad strangulationis gradum et indolem, nunc paucis horis, nun. Pluribus hebdomatibus praeterlapsis, sequitUI. DCXXV. Maxima autem et studiosissima laltentio requiritur ad si ungulationem intestinalem hereiosam diitidicorridam; etenim sumpto mata .ilei(CCCXCII.) iis, quae in carceratio herniosa inducit, analoga in hernioso ade illa possunt absque in- carceratione, qude chirurgiam in errorem perniciosum inducere possint. Semper autem decet, sisymptomata (DCXXIV.) dicta adfuerint, herniam

suspicari, et totum abdominis ambitum attentissime explorare, an tumor herniosus distinctus aut locu et dolens tensus tumiduSque adfuerit, de quo dolores extendantur. Si vero, sab symptomatibus herniae

429쪽

nerniae. otin carceratae , ipsa hernia haud dolorifica, tenso, per totum morbi decursum fuerit, si mobilis reductio. nem admittat, seu si anteis; talii immobilis fuerit, absque iniuria externa praegressa, seu aucto tumoris volumine, a iam causam morbi ab dominalem suspicari licet. Rite perpensa omplomatum indo Ies, accessus, Vehementia, duratio, ad sociatio, morbique praegressi natura rei dubiae lucem adis

DCXXVI. Incas perofio herniae omentalis in unia versum symptomatibus comitatur mitioribus minus que lentiusque ominosis, quam herniae in te natis ;saepissime nulla obstipatio nec vomitus stercoreus adest; symptomata situ trunci ad auteriora inclinato leuari solent. Interdum tamen herniam omenta- Iem , sorsan ob peculiarem partis adfectae vel to tius corporis sensilitatem et irritabilitatem , omnia grauissima sit angulationis intestinalis heriniosae symaptomata, spasmos atque conuulsiones induxisse, cera

ta experientia constat. -

DCXXVII. Uni ne inrorcerationis haerent quo que ad sedem, a) vel in partibtis confinens lis, annulo nimiarum vel sacco hernioso, b) vel in partibus in hernia conferitis,c vel denique in titraque Parte adsunt. CAELIS. CHIR. T. II.

430쪽

DCXXVIII. Frequentior sedes incarcerationis est annulus, quia) aut sqFue a partibus prolapsis extendituri et inde resistentiam edit, robori et elastici. tali fibrarum proportionatam ; quare in herniis recentibus, paruis licet, vel maiori contentorum parte cito protrusis haecce in- carcerationis species frequentior esse solet; in maioribus vero et vetustis herniis, ob annuli herniosi relaxationem et deperditam elasticitatem, rarior obseruatur; h) aut afritie annulus a spasmodica musculorum contractione coarctatur et inde partes in hernia contentas premit.

Annuli sensus dolorificus, durities et aliqua depresesio, quae mox sub stricturae initio adsunt et deinde

manent, hanc incarcerationis speciem acutam plerumque et statim ab initio inflammatoriam indicare solet. Ipsam cellulosam a compressione bracherii induratam, tumorem cycticum vel alium, ad presssionem et incarcerationem herniae aliquid adferre posse, experientia constat.

DCXXIX. Sacctis herniosus incarcerationem parit non adeo acutam, si ille a) vel tu certiice vel in alio supra aut infra annulum loco, interdum in pluribus locis si' mul coarpatus . incrassatus, cicatrice ob-

r i ductus