Principia systematis chirurgiae hodiernae in usum publicum et privatum adornata

491쪽

uiae. csso) vel anatiuo congenito partium continentium defectu, b) vel a notabili costarum deperdita substantia ab iniuria externa, vulnere, Vicere, r) vel denique a diductione fibrarum musculorum intercostalium, tussi grauissima inducta, propulsionem Partis pulmonalis ad- ,

mittente.

Hernia thoracica vix unquam veram in carcerationem subit; tota inde ther ins versatur in conueniente tumoris retropressione, idoneoque fulcimento, fasciae caute adstrictae ope praestando, quo deficiens sul-rtum thoracicum quodammodo restituitur. Herniae c es halic a e. DCCXII. Vix in capite orctirrit alia herniae species, quam cerebri; varii enim morbi, a nonnullis huc recensiti, uti dilatatatio sacci lacrymalis, hydrophthalmus, staphyloma herniis genuinis cephalicis haud adnumerandi erunt, sed ad aliorum morborum classes antea expositas merito reseruntur.

Enc halo te te. DCCXIII. Hernia cerebri, siue en cephalocelees tumor herniosus a cerebri vel cerebelli parte, per hiatum ossium cranii egressa, sormatus. Cognoscitur ex protuberantia quoad locum, figuram, magnitudinem diuersa , cuti, nisi inflammatio aut gangraena

492쪽

Herniae.

superuenerit, concolore, in dolore, plerumque stuctuante, margine ossis deficientis, siue in media ossis parte, siue in futurae interstitio obuius sit tumor, ad circumserentiam tumoris sentiendo. DCCXIV. Principium huius morbi est desectus substantiae osseae in cranii quadam parte sive nativus, siue accidentalis, unde paries encephalum fulciens et coercens in eo loco adeo debilitatur, ut istius pars per hiatum prorumpat. Cutissae, talem hiatum cranii inducentes, sunt collectio serosa, lymphatica, purulenta, sub quadam thecae osseae parte ossificationem impediens, pressio diuturna, Partus dissicilis, violentia externa, mechanica ossis ac durae matris dissolutio, substantiae harum partium deperditio, congenita denique praua cranii consor

DCCXU. En cephalocele esta vel taplex, solam encephali partem aut me-nyngibus inclusam, aut absque eis, si dissolutae fuerint, includens, qui status rarissime tamen occurrit.b) vel composita cum colluvie se rosa, purulenta, quinimo hydrocephalo et spina bifida coniuncta.

Symplomata in principio morbi parum notabilia aut nulla obseruantur: aucto autem tu mole, praecipue si occiput occupet, paralyses, cou uulsio, sopor et alii adse-

493쪽

adsectus grauissimi, cerebri laesionem indicantes,

mortemque secum vehentes oriuntur.

DCCXVI. Gratio huius mali, de fungo durae

matris (CCLXIL), tumore partium continenti Um, et abscessu rite distinguendi, semper incerta et ambigua , potissimum versatiar in lenissima tumoris comis pressione, impositis spleniis roborantibus adsti ingenatibus imbutis , fascia contentiva leniter adstricta firmandis , quae compressio per plures menses, admodum et sub cautelis in hydrocephali chirurgia(LXV.) expositis continuanda erit; sic paruas her-nias cerebri curari ac hiatum osseum denique occludi posse aliorum et propria experientia euicit. Maiores vero, occipitales praesertim, praeter cautis si mum tumoris munimentum, vix ullam admittunt medelam. Minime tamen conuenit e tumore distincte fluctuante incisione facta liquidum contentum educere, cum omnis incisio aut spontanea tum origruptura funestum habeat essectum. Eandem ob causam quae uis stimulantia, inflammationem, sup purationem inductura, arceantur.

CALLIS. CHi R. T. II. Og

494쪽

ORDO II.

Prolapsus.

DCCXVII.

Prolapsum seu procidentiam dictatis taIem partis

cuiusdam mollis distocationem, ut tumor haud tectus EXterne adpareat. Unde patet, quomodo disserat ab hernia.

DCCXVIII. Commune prolapsuum princi-Fitim est

b) sartium resinentium seu aperturarum naturalium insignis relaxatio, e) aut tumor denique morbosus partem e natiua suae sede foras protrudenS. DCCXIX. Quum vero procidentias, quae laesitones capitis, thoracis, abdominis sequuntur, in vulnerum historia iam exposuerimus, considerandi nunc supersunt

o) prolapsus oculi, b) prolapsus linguae,

495쪽

Prolapsus. 6 o prolapsus uteri, F) prolapsus intestini recti, et denique

g) vesicae urinariae.

vhthalmus, Prolapsus octili. DCCXX. Exophthalmus seu prolapsus oculi OF bulbi ex orbita praeternaturalis maior minor protuberantia, ut palpebris contineri nequeat. Naseitur morbus a) vel ex totius bulbi volumine adaucto, eius

h) vel immutata bulbi mole, ab apostemate, tumore cystico, scirrho Vel cancro glandulae lacrymalis vel alius vicinae, hydatidibus intra orbitam prognatis vel adipe in

eadem cauea accumulato;

o vel ex musculorum, bulbum introrsum trahentium, vel rectorum saluis obliquis resolutione; d) vel denique ab iniuria externa, qua bulbus extrorsum propellitur. Unde patet, ex sphthalmum, quamuis facillime sen

sus incurrat, attentissimam tamen causae eXplorationem requirere.

496쪽

DCCXXI. Symplomata pro morbi gradu atque indole varia sunt, visus deprauatio, abolitio, dolor in principio mitis, obtusus, circa orbitae sqndum, deinde grauior cum adfecti lateris hemicrania, stupore partium faciei, interduin etiam omptomasibus

neruosis, morte non raro subsequente. Prognosis huius morbi, utpote semper sere Omplomaeiici, pro varia eius causa atque gradu diuersissima est; nunc plenarum sanationem admittit malum, nunc omnem medelam respuit morbus. Quodsi causa morbi bulbo seruato attingi nequeat, aut eiusdem cancrosa labes vicinarum partium adfectionem minetur, miserum, ast unicum, in exstirpatione oculi (DCCVI.) refugium superest. DCCXXII. Grationis cardo vertitur in ahlatione causae (DCCXX.) ex praegressa horum morborum tractatione elucescente. Tumorem cysticum vel alium orbitatem, ' prolapsum oculi inducentem, omnino exstirpationem vel humoris eductionem et sequentem bulbi eductionem admittere, aliorum ac propria experientia euicit. Ab iniuria externa exorta bulbi procidentia omnino citam reductionem poscit, neque' de visus restitutione desperandum erit, quam ui S plenaria coecitas adsit, cum, reductione rite peracta, visum persedium rediisse compertum sit.

Paraglesse, pro ratis livguae. DCCXXIII. Paraglosse seu glossocele era sin-

cte extra cauum oris prolapsus, aut cum mira eius intu-

497쪽

Proinaestis .

intumescentia aut absque adaucta eius mole accide- 1e potest. Prius ab instam matione grauiore , metastasi se rosa, purulenta, incauta hydrargyrosi, tumotibus basi lingua; vicinis nascitur; posterius a musculorum linguam retrahentium paralysi, vigente educentium actione, vel spasmodica aut conuulsiva musculorum extrorsum ducentium adsessione, laesi en- cephali saepe sequela, oritur. In Vtroque casu mede a causae mali adcommodanda est.

matae, attenuatae, resolutae, in crassatae, ulceratae,

bicornis vuulae procidentia cum molestia, deglutiendi dissicultate, tussi, vomendi conatu, sputo fere continuo, respiratione et loquela interdum simul lae . In cuius curatione ad causam respiciendum est prout haec vel in phlogos, vel in colluvie se rosa, paralysia, relaxatione cet. posita est. Interdum par, iis adsectae enormis moles aut grauitas mitioribus auxiliis haud cedens, diuturnum incommodum Creans , amputationem vvulae (DLXXXII.) exposittam, perficiendam poscit. Ex ani a , pr oluestis crii.

DCCXXV. Exania seu prolapsus ani es intestini recti inversi procidentia, saepissime tunicas

interiores, vix umquam musculosam includens, variae longitudinis et crassiti ei, minor annuli, maior

498쪽

Prolapsur. ad notabilem interdum longitudinem extensa , botuli formam referens, reductionem, nisi incarcerata suerit, admittens. Morbus in omni aetate obuius, insantibus tamen moime familiaris, varias adgnoscere potest corusas,

a aut inertiam et debilitatem virium retentricium in distini inducente S,

b) aut ab irritatione vel pressione ipsius intes lini varia, vigorem virium expultricium

iri aut ad partes vicinas agentes, et intestinum rectum in consensum trahentes. Inde huc pertinent, clamor et planctus diuturnus, tussis vehe nens, diuturna in sella perforata sessio, excrementa dura, sicca, et conaminosa alui exonei tio , di arrhoea, dysenteria, tenesmus chronicus; motbi varii intestini recti, abusus aldeticorum, congestiones haemorrhoidales; mictus partusque laboriosia S, cdiculus urinarius, paralysis, prolapsus vaginali S. DCCXXVI. Symptomnia pro morbi gradu ac stricturae vehementia interdum quidem sunt leuia, cum intestinum rectum in uniuersum melius ferat

aeris accessum aliaque irritamenta, quam alia intestina . Accedere tamen possunt a strangulatione, ita pedita saecum emisno, dolor, tumor, inflamma tio, gangraena, intra ipsum abdominis caueam protracta, quaecumque denique in carcerationem lier-

niosam sequi solerit: quid' quod attractio par,

499쪽

tium elapsarum vicinarum verum tumorem her-niosum inducere potest vel per diductas fibras musculares, vel omnibus tunicis intestini recti elapsis Eodem modo prognosse pro diuerso morbi gradu, ingenio, causa, complicatione variat. Exania recenseXOrta, Parua, mobilis, ablationem causae admittens, omnino radicitus sanari potest; habitualis extra alui deiectionem etiam prorumpens vix therapiae diu protractae cedit.

DCCXXVII. Therapio exantae includit m partis prolapsae r Nilionem citam, quae in prolapsu recenti haud nimis magno, sub situ conuenienti clunibus eleuatis, pectore depresso, leni palmae pressione seu digitis ad artem (I. MCLXXVIII.) admotis, satis facili negotio succedere solet, praecipue si

intestinum in antecessum enemate haud irritante elutum fuerit. In exania habituali ipsi aegroti intestinum prolapsum facile reprimere solent. Urgente vero phlogosi et tumore grauiore, minime vexetur pars prolapsa tentamine reductionis , sed minu- . to in antecessum tumore, adhibita methodo antiphlogistica, sanguinis in primis detractione locali, epithemate frigido leniter adstringente, saturnino resoluente, demum repositio intestini prolapsi tentetur. Tumores excrescentiales intestini recti propriam

ad noscunt medelam (CCLXI. expositam.

500쪽

Partem reduci nesciam, gangraena occupa, tam , cultro vel ligatura cum successu exstirpatam esse legimus. Ancipiti tamen operationi therapia gangraenae (DXXI viriumque naturae sustentatio praeferenda videtur

b) I acta repositione infestimnia situ, quiete, impositis spleniis oblongis gradu atis fascia I formi firmandis retinetur. odsi non

succedat, et habitualis exania iterum iterumque recurrat, pessarium, vel vesica vervecina deinde instanda, intestino reposito inducenda in auxilium vocata sunt ; mi-pime vero talia artificia votis respondere compertum est. Maiori cum successus spe adhibetur elater b) pilam versus asi ori sicium premens, o vltima denique indicatio curativa exaniae

versatur circa car artim morbificarum ac nocentium phlatiotiem, euitatione's, earUm

indoli adornandam (DCCXXV.). In infantibus insessus in sella altiori sub alui depositione pedibus libere dependentibus, novae ani propulsioni obstare solet. Vitentur, quae diarrhoeam et obstipationem inducere valent. Tonus intestini relaxati optime cl smatibus frigidis, aceto commixtis, sedulo