Principia systematis chirurgiae hodiernae in usum publicum et privatum adornata

발행: 1788년

분량: 744페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

541쪽

continet. Chirurgus tunc pollices, linteo inuolutos, in os super dentes posseriores molares, quam profundissime fieri potest, coniicit, et caeteros digi

tos ipsamque palmam extrinsecus ita mento admo avet, ut mentum maxillamque sortiter comprehendat. Digitis deinde in os demissis, maxillam, verissus inseriora et paullo anteriora deprimit, palma vehio eam, si mobilem maxillam euadere sentiat, mox quam citissime retroducit, unde os dimotum muscuis lorum actione sponte in si tum naturalem compellitur. Pollices tamen sub hoc opere mox extrorsum ducendi erunt, ne per compulsam in sedem naturalem maxillam collidantur. Si in uno solum latere luxata Letit maxilla, in latere adfecto eodem artificio maxime deprimenda et oblique retro agenda est. Aliaemsedendi rationes, ad reducendam maxillam luxatam piopositae, .utpote minus securae et regulis genera

libus (DCCLXXlX. seq.) expositis minus satisfa,cientes, merito reiiciuntur. Peracta reductione,

maxilla simplici fascia contentiva vel sunda maxilis lari sustinenda, et quies per aliquot dies conceden.da erit , ne iterum elabatur maxilla, quod si luxati fuerint musculi, facilius accidit. Ltixatio evitis.

DCCXCII. Capitis cum prima vertebra colli

nexu S adeo firmus est, ut vix unquam ab iniuria interna soluatur, et luxatio inducatur. Articulatio vero prioris vertebrae cum secunda , utpote minus

CALLIS. CHIR. T. II. Κ h firma,

542쪽

firma, omnino deuiationem admittere potest , velanteriorem, ruptis ligamentis, qui processum odonto id eum continent, aut ipso processu fracto, vel lateralem , vel reliquae denique Dertebrae a se inuicem propelluntur. Accidere potest dirissimum. malum , si quis ex loco altiori vel ex equo praeceps in caput fertur, vel grauiter iuxta collum percutitur, vel si caput violentissime versus latera et posteriora intorquetur. Induci quoque potest luxatio capitis, si infantes, prehenso duabus manibus capite, in

altum sustinentur et corpus in hoc situ innitum agitetur. Noscitvr autem malum e violentia praegressa insolitae capitis mobilitate antrorsum ut plurimum inclinati, facie tumida, oculis propulsis, ore hiante

linguae immobilitate, respiratione dissicili, pulsu

paruo et raro, corpore motu sensuque priuato, et

statu, qui moribundi similis est. DCCXCIII. Luxatio capitis si completa adsuerit, ob laesam vel compressam vel ruptam medullam et neruorum , qUi a ceruice descendunt, resolutionem celerrima ut plurimum morte opprimuntur aegri; incompletam autem interdum promtissima artis ahxilia admittere et vitam seruari posse, compertum est. Ipsi possidemus vertebras colli luxatas, anchulosi vera deinde iunctas, quarum cauitas medullaris a luxatione praegressa notabiliter minuta fuit. DCCXCIU. Apparatus ad reducendam luxationem capitis vix unquam praesto esse potest, cum de momentaneo auxilio vita pendeat; instrumentata igitur,

543쪽

Luxariolies.

i itur, machinae, laquei hunc ad scopum inoenti vix ullam utilitatis speciem habere videntur. Absque ullo apparatu tamen aegroto quam citissime c- curri poterit sequeriti modo. Aegrotus sedens in terra vel pauimento collocatur; chirurgus a tergo stans genu bus contra eius humeros positis, vel humeris ab adiuuante quodam firmiter contentis, caput aegroti, subter auribus utrinque adprehensum , fortiter attrahit, extensumque leniter intorquet, donec aut sonus aliquis, aut naturalis colli positura, aut denique malorum, quae superuenerant, remissio, in sedem pristinam rediisse caput, monstrent; quo facto caput in litu idoneo per aliquot tempus firmiter retinetur , et symptomasibus ad eorum indolem occuri tur. Rite peracta reductione, nonnulli breui, alii lentius restituuntur, alii per totam vitam viribus imbecilles manent. Simili modo luxationibus vertebrarum inferiorum colli occurritUr.Ltixatio Uertebrus lim. DCCXCV. Vertebrarum dorsi et lumborum luxationes ob firmiorem nexum et figuram rarissime a se inuicem dimouentur, nisi fractura simul adfuerit. Accidere tamen potest processuum articularium luxatio, si quis sub situ, ad anteriora vel in latus inflexo, ictu vehementi concutitur, vel si ingens pondus dorsum transgreditur, vel denique, si corpus cito et violentissime ad posteriora inclinatur. Et qui dem processsus articulares in utraque et semper in Κk a contra-

544쪽

si 6 Luxationes.contraria, quandoque in altera parte, dimouentur; interdum non una, sed etiam altera et Plures vertebrae simul elabuntur.

DCCXCVI. Indicia luxationis vertebrarum addunt, a) si homo, qui inclinatus ictum accepit, erectus esse nequit, sed vel in anteriora vel in latus nititur, vel quod rarius accidit,

ad posteriora vergit; li) si processus spinosii vel plurium deuiatio distingui poterit; e) si sympto maeta denique adsunt, quRe medullae spinalis compressionem, tensionem, irritationem, rupturam indicant, ex iis deducenda, quae de encephali laesionibus antea exposuimUS. Vt plurimum, quae luxationi subiectae sunt, partes resoluuntur; urina et stercus vel retinentur vel absque voluntate excernuntur. inferiores partes sensim emoriuntur ipsaque tandem mors insequitur; quae tamen pro diuerso luxationis et adfectionis medullaris gradu variant.

DCCXCVII. Prognosis morbi semper anceps est et ambigua. Quo vicinior capiti luxatio, eo grauius periculum est; mitiora in illis symptomata esse solent, quibus plures, quam quibus unica tan 'tum vertebra excidit. Leuior luxationis gradus artig

545쪽

iis auxilia admittit et aegroti sparsim a mortis periculo liberantur. Completae. vero in uniuersum letnales merito habentur. Haud reducta leuiori deuiatione , ob inaequalem compressionem curuatura spinae vertebralis aucta sequitur.

DCCXCVIII. Reductio vertebrae luxatae in

uniuersum dissiculter succedit. Quo usi sunt antiquiores, apparatum funiculorum, fasciarum, mantilium, trochlearum, vectiumque ad extendendas et reponendas vertebra S luxata S, minus aptUm,

eiusque usum saepissime perniciosum esse, vertebrarum nexus et figura docet. Mitior vero est methodus sequens, ex qua sanationem exspectare licet. otie S utraeque Vertebrarum apophyses prolapsae deprehenduntur, aegrotus super aliquod corpUS glb- bum, subiecto puluinari, pronus collocatur et ab adiuuantibus tum eius pectus tum nates deprimantur, unde vertebrae ad anteriora dimotae, spina velut in arcum instexa, sursum attolluntur, atque sensim extenduntur; quo facto chirurgus vertebram promotam inferiorem inque dorso prominentem deprimat; eodemque momento superior corporis pars quam celerrime sursum erigatur, unde vertebrae prolapsae interdum in situm naturalem compelluntur. Si exigua vero parte articulus distractus fuerit, ita ut aegrotus non tam pronUS , quam in contrarium latus inclinatus sit, in eo latere , in quod nititur, oblique ille collocandus et deprimendus exit. Haud succedente reductione, tentamen Plu-

546쪽

Luxationes.ries iterandum erit. Peracta repositione, in silutio letontali diu quies corpori concedenda erit et reliqua adhibenda sunt, quae binptomatum indoles requirit Luxatio ocis coc cygiae. DCCXCIX JOs eoc cygis , vel in ne XV e Umoste sacro vel partium constituentium inter se, ad anteriora vel posteriora dimotieri potes In priorem partem illud propellitur ab iniuria grauioli externae, posteriori ossis parti illata; in Io ieri rem vero

partoni exeunte foetu, manu obstetricis, interdum quoque excrementis durioribus excernendis

promouetur. Luxationem indiconi causa praegressa et expi ratio debita, qua os dimotum vel externe vel per intestinum rectum satis facile detegitur. Comitantur et sequemiam morbum dotior intensus, stercoris urinae quo suppresso, tenesmus grauis, inflammatio, interdum in suppurationem abiens, Demque recto intestino parcens. DCCC. Neque dissicilius reponi solet ossis coc- gis luxatio; quae si in posteriorem partem excidit; digitis satis facile in sedem naturalem compelis tu , Tesistente interea indice, in anum immissos 1 e clurium os impositis pannis densioribus et gradatis, arc ia i tornii firmandis, retinetur. spuod si vero in Anterlorem Paritim propulsum fuerit os, indice, oleo imbuto, in anum it mulso, ex ro sum ducendum

547쪽

exit, Externe resistentibus alterius manus distis. Peracta ductione, omnis compressio strenue Auerienda erit, ne os iterum in anteriorae Promoue Atur. Luxatio eos arum. DCCCI. Oxalio costarim in articulatione advertebras longe rarior obseruatur, quam fiactura, sparsim tamen occurrit, dum os in anteriorem Partem propellitur, et versus posteriora excidere nequit, obstantibus processibus vertebrarum tranSuersi Si rarissime vero sursum et deorsum costae luxantur. Noscietur morbus ex iniuria praegressa, posterioris ossis luxati partis impressione et maiori totiUS ODIS mobilitate et vacillatione, quae sub anterior1S coria 1um partis pressione ad posteriorem partem sentitur; ex strepitu denique obscuro, (haud cum emPhylematis et seacturae strepitu confundendo,) qui sub varia agitatione corporis in regione articuli percipitur, et maxime quidem ab ipso aegroto , cum Pa tes superiacentes crassiores hanc diiudicationem chir-vroi saepissime excludant. Luxationes cossarum varias easque grauissimas molestias inducere possimi, acutissimos regionis articularis dolores, instamin&tiones, spirandi dissicultates, tussim, aliaque, quae in staecturae costarum chirurgia (I. MCCLXXIV.

iusius exposuimUS

DCCCII. R Anio costae luxatae sequenti modo instituitur: aegrotus super corpus aliquod gibb

548쪽

sa' Luxation I. bum Pronus collocatur , ut . anterior eo rum Dary

Uina telio et, depcimuntur, unde ost, iuri

chem pristinam compelli solet. Incisio vero inter posteriorem cost,rum partem instituenda, non uulsis ommendata, Per quam digitus vel uncus in thoraca 3 cduum induci et costa luxata in sedem natura-

sum et crastiore i partes superiacentes, res ardua ac duci immis plena merito habetur. Retentio autem redi elae costae succedit, solemo et vltra polli em asto anteriori costarum parti, alioque ad spinasrtebrales xmposito, quae saliciae scapularis aut circularis mi insterro tantum Zdstringuntur, qu nium Eb Sque re pirationis incommodo ferri potest: simul auteni quies studiosissime debet conseruari aliaque

Luxatio etet victi Icte. DCCCIII. Claui illa in utroque extremo, thoracico et acromiali' luxatiouem subire potest etaequenti ut tamen 'angitur. M Aseruo duplici modo excidere possunt cla,

viculae, vel la Fortem inifriorem, vel ex tenorem. In priori casu in regione alticulica uuatem aliquam semire licet, nisi tumor obfici,

549쪽

Luxationes.

obstet, arteria aspera, vasis, neruis vicinis simul plus minus adsectis et compressis; in posteriori casu insolitus iuxta ossium commissuram tumor sese prodit.b) a processu acromii extremitas clauiculae, urgente iniuria externa, ad superiora vel

inferiora propelli potest. Qui status , si

incompleta fuerit luxatio, et tumor aut obesitas deuiationis sedem occultet, dissicillime diiudicatur. Luxationibus clauiculae id commune est, ut humeri motus, ad superiora praesertim, iis mire impediatur. Quo festinantius aegroto occurritur, eo facilius reductio ossis luxati succedit 3, inueteratae vero luxationes semper fere insanabiles reperiuntur.

DCCC IU. Recentio iis luxationis r o vis, subsisti tameni antlaroelii ipsusque evitis, musculorum luxationi fauente, non valde dissicili negotio succedit, extensione facta ei simili, quam sub fracturae claviculae chirurgia (I. MCCLXXIX.) exposuimus, leni ossis dimoti in situm naturalem propulsione.

DCCC . Ma imum vero negotium versatur in retinendo osse resisto; cui scopo praecipue inseruit brachii quies situsque debitus, cum nimia cubiti et sustentatio, et propensio ad luxationis diuersitatem os iterum dimouere valeant. Si extrorsum propulsum fuerit os luxatum , imposita splenia, spica rite

550쪽

Lxxationesta

Satiniecta firmanda, ad retinendum os luxatum omnino indicata videntur; si vero introrsum actum fuerit os, ab haec medendi ratione parum exspectanduin esse videtur, cum hic situs debitus, quies et adparatus

contentivus curationem absoluant.

Ltixatio h timer i. DCCC I. Articulatio ossis humeri cum scapula omnium maxime mobilis et maxime ad luxationem est disposita, ita ut plures humeri, quam

omnium aliorum corporis humani ossium, luxatione S occurrant. Luxationem sitimeri in superiore Parte prohibent processu S scapulares, et, quod inter eos

medium est,inligamentum; in an eriore et superiore parte obstat musculus sub scapularis; in Ioseriore et periore musculus in si aspinatus. In inferiore pariemusculus rotundus minor faciliorem ossis expulsio Dem admittit; dum vero rotundum humeri caput super angustam scapulae marginem consistere nequit, vel in anteriorem partem inter rotundum minorem et subscapularem musculum, vel, quod rarius accidit , versus posteriora inter rotundum minorem et instaspinatum musculum propellitur; quae omniae gradu et directione violentiae praegressae et iubsequento membri motu det2rminantur. Vix vero una quam luxatur humerus, nisi eleuatus aut de thoraced motus fuerit.

DCCCVII

SEARCH

MENU NAVIGATION